Z A P I S K I 177
I n w e n ta r z e s ta r o s tw a i w ó jt o s tw a b y d g o s k ie g o z la t 1753— 1756, w y d . R y sza rd K a b a c i ń s k i , Ź ródła do d z ie jó w B y d g o szczy n r 9, B y d g o sk ie T o w a r z y stw o N a u k o w e, P W N , W arszaw a—P o zn a ń 1977, s. 86.
In w e n ta r z e p rzed sta w io n e w ty m w y d a w n ic tw ie p och od zą ze zb io ró w W oje
w ó d z k ie g o A r c h iw u m P a ń stw o w e g o w B y d g o szczy . W o d r ó ż n ie n iu o d in w e n ta r z y p o p rzed n io w y d a n y ch , p r e z e n to w a n e o b ecn ie te k s ty sp isa n e z o sta ły w e d łu g zn acz
n ie ro zszerzon ego fo rm u la rza . O prócz ty p o w y c h d la te g o ro d za ju źró d eł w ia d o m o ści: o a r e a le up raw , r z e m io śle , p rzem y śle dóbr, z n a jd u jem y t u o b szern e m a te r ia ły d oty czą ce ro zw o ju o sa d n ic tw a i sto su n k ó w lu d n o ś c io w y c h o k o lic B y d g o sz
czy, np. sp isy n a z w isk o sa d n ik ó w . W op a rciu o n ie m ożn a, zd a n iem w y d a w c y , p rześled zić prob lem w ię z i g o sp od arczych łą czą c y ch m ia sto z je g o n a jb liż sz y m za p leczem . J e st to p o stu la t r e a ln y , gdyż w ie lu zn a n y ch z n a z w isk a o sa d n ik ó w sp o ty k a m y n ie je d n o k r o tn ie w reje str a c h m ie jsk ic h B y d g o szczy . W sp om n ian e sp isy m ogą być ta k że p rzyd atn e w r o zw a ża n ia ch n ad za g a d n ien ia m i n a ro d o w o ścio w y m i.
O ba in w e n ta r z e sta n o w ią cen n y m a te r ia ł dla badań p o ró w n a w czy ch . P rzy k ła d o w o , zam ieszczo n e w n ich k o n tra k ty o sa d n icze m ożn a sk o n fro n to w a ć z d a n y m i z in n y c h in w e n ta r z y teg o teren u . S tw a rza to m o żliw o ść o b serw o w a n ia zm ia n zach od zących w ru ch u o sa d n iczy m w o k ó ł B y d g o szczy . W yd aw ca d o k o n a ł ta k ie j k o n fro n ta cji, o czy m in fo rm u je w p rzy p isa ch .
L ek tu rę źródła u ła tw ia ją in d e k s y oso b o w y i g eo g ra ficzn y , m apa p o sia d ło ści sta ro stw a i w ó jto stw a b y d g o sk ieg o oraz p rzyp isy.
A .P .
H en ry k R i e t z, Z d z i e jó w ż y c ia u m y s ło w e g o R y g i w o k re s ie O ś w ie c e n ia , U n iw e r sy te t M ik o ła ja K op ern ik a, T oru ń 1977, s. 286.
M im o b lisk o śc i g eo g ra ficzn ej i zn a czą cy ch z w ią z k ó w h isto r y c z n y c h z n a szy m k ra jem , d zieje R y g i zd a ją s ię b y ć dla p o lsk ieg o o d b io rcy te m a te m n ie m a l eg zo ty czn y m . P o trzeb a n a u k o w a is tn ie n ia p o lsk ich m o n o g ra fii n a jw a ż n ie jsz y c h m ia st są s ie d n ic h re g io n ó w g e o g r a fic z n y c h w y d a je s ię d ziś b ezsp orn a. S tą d z rad ością w ita ć n a le ż y k a żd e o p ra co w a n ie p o w ię k sz a ją c e i sy s te m a ty z u ją c e n aszą w ie d z ę n a te m a t są sie d n ic h re g io n ó w h isto ry czn y ch .
H en ry k R i e t z p rzed m io tem s w o ic h stu d ió w u c z y n ił in fla n c k ą R y g ę — p o d ej
m u ją c tru d o p ra co w a n ia fr a g m e n tu d z ie jó w k u ltu r a ln y c h te g o m ia sta w o k r e sie O św iecen ia . O kres te n w R y d ze za m y k a się, zd a n iem a u tora, w la ta c h 1750— 1810;
p raca tr a k tu je w ię c o m ie śc ie le ż ą c y m w g ra n ica ch p a ń stw a r o sy jsk ie g o , w k tó ry m d o m in u je ż y w io ł n ie m ie c k i, o m ie ś c ie p ełn ią cy m z te g o p ow o d u ro lę p rzek aźn ik a z a ch o d n io eu ro p ejsk ich p rą d ó w k u ltu r o w y c h w g łąb p a ń stw a ro sy jsk ieg o . ·
B azą źród łow ą tej pracy, w p o w a żn y m sto p n iu opartej n a op ra co w a n ia ch (sta rszy ch — n ie m ie c k ic h i n o w sz y c h — ra d zieckich ), są o p isy g eo g ra ficzn e i r e la cje o sie m n a sto w ie c z n y c h p o d ró żn ik ó w — n ie k ie d y dość d łu go p r z e b y w a ją c y c h na te r e n ie In fla n t, listy i p a m ię tn ik i osób d zia ła ją cy ch w ty m cza sie w R ydze, ó w czesn e o p isy m ia sta i o p ra co w a n ia h istoryczn e, czasop ism a, m e tr y k i u n iw e r sy te c k ie , b ib lio g ra fie.
B rak p o d sta w o w ej lite r a tu r y p rzed m iotu w ję z y k u p o lsk im z m u sił au tora do op racow an ia sto su n k o w o ob szern ej czę śc i w stę p n e j, p r z e d sta w ia ją c e j sy tu a c ję p o lity czn ą , gosp od arczą i sp o łeczn ą R y g i w o m a w ia n y m o k r e sie ■— sch a ra k tery zo w a n a z o sta ła p o lity k a R o sji w o b e c p r o w in c ji n a d b a łty ck ich , p o zy cja ek o n o m iczn a R y g i w ra m a ch o rg a n izm u p a ń stw a r o sy jsk ieg o , p rzed sta w io n o k r ó tk i r y s h isto ry czn y ro zw o ju m ia sta oraz sto su n k i sp o łeczn e i u stro jo w e w n im p a n u ją ce. C zęść m e ·
12
!["O tytule utworu literackiego",Danuta Danek, "Pamiętnik Literacki" R. 63 (1972) : [recenzja]]()