Katarzyna GUZIK*, Jaros³aw SZLUGAJ*
Kruszywa naturalne ¿wirowo-piaskowe w pó³nocno-wschodniej Polsce
Streszczenie: Artyku³ prezentuje szczegó³owe informacje na temat trendów rozwoju wydobycia i produkcji kruszyw naturalnych ¿wirowo-piaskowych w pó³nocno-wschodniej Polsce w latach 2001–2011. W granicach admini- stracyjnych trzech województw, tj. mazowieckiego, podlaskiego i warmiñsko-mazurskiego wytypowano powiaty wiod¹ce pod wzglêdem iloœci pozyskiwania tych kopalin oraz wskazano po³o¿enie najwiêkszych kopalñ.
Przedstawiono g³ównych producentów kruszyw wraz z asortymentem ich produkcji. Rozpatrywane woje- wództwa dostarczaj¹ ³¹cznie oko³o 30% krajowego wydobycia kruszyw naturalnych ¿wirowo-piaskowych.
Najwiêksze iloœci kruszyw, g³ównie piasków i pospó³ek, pochodzi³y w 2010 r. z kopalñ woj. mazowieckiego (³¹cznie oko³o 28 mln ton). Z kolei w województwie podlaskim i warmiñsko-mazurskim, gdzie prowadzona jest w przewadze produkcja kruszyw klasyfikowanych (¿wirów, mieszanek), poziom wydobycia by³ rzêdu oko³o 20 mln ton/r. Obecnie eksploatacja z³ó¿ kruszyw w woj. mazowieckim skoncentrowana jest g³ównie w po- wiatach: ¿yrardowskim, ostro³êckim, soko³owskim, p³ockim oraz ¿uromiñskim. W województwie podlaskim najwa¿niejsze kopalnie po³o¿one s¹ w powiatach: sokólskim, suwalskim oraz grajewskim, a w województwie warmiñsko-mazurskim w powiatach: ostródzkim, dzia³dowskim oraz olsztyñskim. W artykule przeanalizowano ponadto zwi¹zki rozwoju produkcji kruszyw z g³ównymi kierunkami ich u¿ytkowania. Wskazano najwiêkszych dostawców ¿wirów i mieszanek klasyfikowanych dla potrzeb produkcji betonu towarowego i wyrobów be- tonowych oraz wymieniono Ÿród³a dostaw piasków i pospó³ek dla budownictwa drogowego (budowa nasypów i podbudowa dróg). Ponadto szczegó³owo przedstawiono zakres realizowanych w ostatnich latach w pó³- nocno-wschodniej Polsce inwestycji drogowych w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych.
S³owa kluczowe: kruszywa naturalne piaskowo-¿wirowe, pó³nocno-wschodnia Polska, wydobycie kruszyw, zastosowania
