178 Okolice bibliologii
Podsumowując, należy stwier- dzić, że kursy wyszukiwania informa- cji na uczelniach wyższych powinny być regularnie przeprowadzane, po- nieważ studenci odczuwają potrze- bę uczestnictwa w tego typu inicjaty- wach. Może o tym świadczyć duże za- interesowanie kursem zorganizowa- nym przez bibliotekoznawców. Tego, że warto takie kursy przeprowadzać, dowodzi choćby brak umiejętności rozróżniania podstawowych termi- nów informatycznych wśród uczestni- ków kursu czy stosowanie przez nich najprostszych metod wyszukiwaw- czych (wpisywanie żądanej frazy do wyszukiwarki Google).
Wydaje się, że kurs spełnił swo- je zadanie, choć na początku niektórzy studenci oczekiwali podania konkret- nych – dających się zastosować w każ- dym procesie wyszukiwania informa- cji sieciowej – strategii; kurs przeko- nał ich, że nie da się podać gotowych i niezawodnych rozwiązań, ponieważ w procesie wyszukiwania informa-
cji konieczne jest samodzielne opa- nowanie podstawowych technik wy- szukiwania oraz świadomość istnie- nia różnorodnych narzędzi wyszuki- wawczych, z czym należy wiązać także umiejętność krytycznej oceny znale- zionych informacji. Niestety, badania dowiodły, że większość użytkowni- ków sieci nadal nie rozwinęła w sobie tej umiejętności. Potrzeba kształcenia w tym zakresie wydaje się więc w peł- ni uzasadniona, zwłaszcza w kontek- ście budowy społeczeństwa opartego na wiedzy i informacji.
Paulina Łapińska, Małgorzata Stranc
absolwentki informacji naukowej i bi- bliotekoznawstwa Uniwersytetu Miko- łaja Kopernika w Toruniu z roku 2009 Marta Wontorowska
uczestniczka studiów doktoranckich z zakresu bibliologii, prowadzonych na Wydziale Nauk Historycznych Uniwer- sytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Ogólnopolska Konferencja Naukowa
„Bibliotekarz: uniwersalność i innowacyjność profesji”
(Bydgoszcz, 14–15 maja 2009 r.)
W
dniach 14−15 maja 2009 r. odby- ła się w Bydgoszczy Ogólnopol- ska Konferencja Naukowa „Bibliotekarz:uniwersalność i innowacyjność profe- sji”, której organizatorami były Katedra Informacji Naukowej i Bibliologii (da- lej: KINiB UKW) oraz Biblioteka Głów- na Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (dalej: Biblioteka Głów- na UKW). Sesja, skierowana do ośrod- ków naukowych i bibliotek, w których są prowadzone badania nad współcze- snym bibliotekarstwem, była poświę-
cona zagadnieniom uniwersalności za- wodu bibliotekarza w małej bibliotece, jego wizerunkowi, funkcjonującym na- dal stereotypom, bibliotekarstwu dzie- dzinowemu, obsłudze różnych grup
179
Okolice bibliologii
społecznych, doskonaleniu zawodowe- mu bibliotekarzy oraz ewolucji zawo- du. Prelegentów i zaproszonych gości powitał Prorektor ds. Dydaktycznych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy − dr hab. Andrzej Papu- ziński, prof. UKW, oraz przedstawiciele władz dziekańskich Wydziału Humani- stycznego: Prodziekan ds. Nauki dr hab.
Małgorzata Święcicka, prof. UKW, i Pro- dziekan ds. Dydaktycznych dr hab. Ry- szard Nowicki, prof. UKW. W imieniu organizatorów głos zabrali dr hab. Zdzi- sław Kropidłowski, prof. UKW, oraz dr Katarzyna Domańska.
Referaty zgrupowano w trzech se- sjach: „Internet w pracy bibliotekarzy”,
„Bibliotekarz a użytkownicy” i „Biblio- tekarz w środowisku”, którym prze- wodniczyli kolejno: dr hab. Ewa Gło- wacka, prof. UMK, prof. dr hab. Broni- sława Woźniczka-Paruzel z Instytutu Informacji Naukowej i Bibliologii Uni- wersytetu Mikołaja Kopernika w To- runiu (dalej: IINiB UMK) oraz dr hab.
Ryszard Nowicki, prof. UKW (KINiB UKW). Łącznie w ciągu dwóch dni ob- rad wysłuchano 18 wystąpień. Pierw- szą sesję rozpoczął referat poświęco- ny problemowi wyboru dokonywa- nego przez współczesnego użytkow- nika biblioteki między samodzielnym wyszukaniem informacji poprzez Go- ogle a pomocą bibliotekarza, oparty na badaniach ankietowych przepro- wadzonych w Bibliotece Głównej UKW przez jej pracowników – Macieja We- ryho oraz Małgorzatę Zmitrowicz. Au- torzy we wnioskach podkreślili, że stu- denci pomimo umiejętności korzysta- nia z Internetu nadal nie są świadomi
jego możliwości w wyszukiwaniu po- trzebnych danych, tym samym wska- zali na rolę bibliotekarza jako pośred- nika lub przewodnika po jego zaso- bach. W kolejnym wystąpieniu Natalia Pamuła-Cieślak (IINiB UMK) przed- stawiła nowe możliwości wyszuki- wania informacji w Internecie. Pre- legentka dokonała przeglądu wybra- nych wyszukiwarek, jak: SearchMe.
com, Ujiko.com czy Kartoo.com, poza nimi omówiła jeszcze serwisy interne- towe oraz weblogi, które mogą zostać wykorzystane w pracy bibliotekar- skiej. Z kolei dr Ewa Kurkowska (IINiB UMK) w swoim referacie „Bibliotekarze i e-learning” podkreśliła rolę bibliote- karza w szkoleniu użytkownika biblio- teki, który nie posiada dostatecznych umiejętności w gromadzeniu, a następ- nie selekcjonowaniu informacji. Autor- ka stwierdziła, że do tego celu mogą być użyte znane formy e-learningu.
Inny model komunikacji między czy- telnikiem a biblioteką przedstawił Paweł Marzec (KINiB UKW). Prele- gent omówił możliwości wykorzysta- nia urządzeń mobilnych do przegląda- nia katalogu biblioteki, baz danych czy wglądu do różnych materiałów szkole- niowych. W kręgu Internetu pozostał również Dominik Piotrowski z Biblio- teki Uniwersyteckiej w Toruniu, który zapoznał zgromadzonych z systemem informacyjno-bibliotecznym Bibliote- ki.umk.pl (łączącym w sobie ofertę 12 bibliotek wydziałowych) i przedstawił możliwości jego wykorzystania w celu promocji usług bibliotekarskich.
Drugą sesję otworzył referat prof.
dr. hab. Jacka Wojciechowskiego (In-
180 Okolice bibliologii
stytut Informacji Naukowej i Bibliote- koznawstwa UJ) na temat bibliotekar- stwa dziedzinowego, po którym Moni- ka Kubiak i Teresa Krzyżaniak omówiły oczekiwania wobec pracownika Działu Informacyjno-Bibliograficznego i jego dodatkowe obowiązki na przykładzie Biblioteki Collegium Medicum w Byd- goszczy. Badaniem potrzeb użytkow- ników Biblioteki Jagiellońskiej zajął się z kolei Dariusz Antosiak. Ankiety pozwoliły prelegentowi na rozpozna- nie głównych barier, jakie napotyka czytelnik w bibliotece uniwersytec- kiej, m.in. rozmieszczenie katalogów czy brak przy wejściu pracownika in- formacji naukowej.
W dalszej części spotkania zasta- nawiano się nad paradoksem obsłu- gi zaznajomionych z technologią mło- dych użytkowników przez bibliotekar- ki z wieloletnim stażem pracy oraz ob- sługi czytelników przez bardzo dobrze wykwalifikowanych bibliotekarzy, któ- rzy nie są świadomi ograniczeń tech- nologicznych osób starszych. Temat został omówiony przez dr. hab. Pio- tra Nowaka, prof. UAM (Instytut Języ- koznawstwa, UAM Poznań). Następ- nie podjęto zagadnienie otwartości bi- bliotekarzy wobec wprowadzanych zmian przez kadrę zarządzającą bi- blioteką (dr Małgorzata Całka, KINiB UKW). Możliwości motywowania pra- cowników i wynikające z tego zaan- gażowanie w pracę na rzecz bibliote- ki akademickiej zaprezentowały dr Al- dona Chlewicka oraz dr Katarzyna Domańska (KINiB UKW). W tejże se- sji Mirosław Rzeszowski na przykła- dzie Biblioteki Rejonowej w Szubinie
ukazał „Wielozadaniowość bibliote- karza w małej bibliotece”. Autor pod- kreślił, że uniwersalność pracowni- ka w bibliotece miejsko-gminnej wie- lokrotnie wynika ze zbyt małej liczby etatów na jednostkę, gdzie wraz z ko- lejnymi zmianami legislacyjnymi przy- bywa zadań nie tylko bibliotekarskich, ale również administracyjnych.
Ostatnimi prelegentkami były Paulina Łapińska i Małgorzata Stranc (studentki II roku uzupełniających stu- diów magisterskich IINiB UMK), które porównując umiejętności wyszukiwa- nia informacji przez studentów: socjo- logii, chemii oraz informacji naukowej, wykazały konieczność przeprowadza- nia kursów zbierania danych. W tym dniu dyskusje poświęcono w szcze- gólności przełamywaniu wizerunku bibliotekarza, barier informacyjnych bibliotekarzy szkolnych z wielolet- nim stażem oraz możliwościom, jakie stwarza e-learning.
Kolejny dzień konferencji rozpo- czął się zwiedzaniem najważniejszych zabytków Bydgoszczy pod przewod- nictwem dr. Kazimierza Adamczyka (KINiB UKW). Po spacerze bydgoski- mi ulicami rozpoczęła się trzecia se- sja, a pierwszy referat wygłosiła prof.
dr hab. Bronisława Woźniczka-Paruzel (IINiB UMK); dotyczył on umiejętności, jakie powinien posiadać bibliotekarz obsługujący osoby niepełnosprawne.
Referentka nakreśliła istotne wymo- gi stawiane pracownikom bibliotek, wśród których można wymienić: nie- kierowanie się stereotypem ani uprze- dzeniami oraz doskonalenie usług dla tej grupy użytkowników. Następnie
181
Okolice bibliologii
referaty zaprezentowały przedstawi- cielki Uniwersytetu Humanistyczno- -Przyrodniczego Jana Kochanowskie- go z Kielc: dr Jolanta Dzieniakowska (stereotyp bibliotekarza w świetle ba- dań ankietowych wśród mieszkańców Kielc i okolic) oraz dr Izabela Krasiń- ska wspólnie z dr Moniką Olczak-Kar- das (doskonalenie zawodowe pracow- ników biblioteki uniwersyteckiej i wo- jewódzkiej w Kielcach). Przyszłością zawodu bibliotekarza zajęła się Mar- ta Wontorowska (studentka II roku uzupełniających studiów magister- skich IINiB UMK), która przedstawi- ła nową profesję, jaką jest Bibliotekarz 2.0. Autorka ukazała cechy oraz obsza- ry funkcjonowania „pracowników no- wej generacji”, którzy nie tylko rozwi- jają swoje umiejętności wyszukiwania danych, ale również doskonalą zdolno- ści komunikacyjne i interpersonalne.
Konferencję zamknął referat dr.
Kazimierza Adamczyka (KINiB UKW), który zaprezentował zdobywanie umie- jętności bibliotekarskich przez wybra- nych bibliotekarzy bydgoskich XX w., m.in. Witolda Bełzę, Józefa Podgórecz- nego czy byłego dyrektora Biblioteki Głównej UKW w Bydgoszczy dr. Henry- ka Dubowika.
Konferencja – mimo kameralnego grona – pozwoliła na zapoznanie się zarówno ze zdaniem teoretyków, jak i praktyków. Wśród prelegentów i słu- chaczy byli przedstawiciele uczelni wyższych, dyrektorzy i pracownicy bi- bliotek akademickich, pedagogicznych i publicznych.
Bernardeta Iwańska-Cieślik Katedra Informacji Naukowej i Biblio- logii Uniwersytetu Kazimierza Wielkie- go w Bydgoszczy
„Bibliograficzne bazy danych:
kierunki rozwoju i możliwości współpracy”. Ogólnopolska Konferencja Naukowa z okazji 10-lecia bazy danych BazTech (Bydgoszcz, 27–29 maja 2009 r.)
W
dniach 27−29 maja 2009 r.w Bydgoszczy, z okazji 10-lecia bazy danych BazTech, odbyła się ogól- nopolska konferencja naukowa pt. „Bi- bliograficzne bazy danych: kierunki rozwoju i możliwości współpracy”. Jej organizatorami były Biblioteka Głów- na Uniwersytetu Technologiczno- Przyrodniczego w Bydgoszczy (dalej:
BG UTP) oraz Biblioteka Politechniki Krakowskiej (dalej: BPK).
Głównym celem konferencji był przegląd zagadnień związanych z two- rzeniem i udostępnianiem bibliogra- ficznych baz danych (ze szczególnym uwzględnieniem baz dziedzinowych) i prezentacja form współdziałania
z innymi serwisami czy instytucjami.
Wymiana doświadczeń, poznanie do- robku i zamierzeń twórców polskich baz bibliograficznych miało – w zamy- śle organizatorów – stać się przyczyn- kiem do zainicjowania współpracy w zakresie rozwiązywania wspólnych
