PRACE
Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych
Scientific Works of Institute of Glass, Ceramics Refractory and Construction Materials
Nr 4
ISSN 1899-3230
Rok II Warszawa–Opole 2009
TOMASZ BARAN
Nowa jakoœæ popio³ów krzemionkowych do cementu i betonu?
!"#$%&'( )"*(+,#!-./0/ -$0.%. 1!+!2 -3!45.-/45. 5(6(0#7- . 1(#/0& * +/8 +!#%.(6 )/)./3& '/#0(9/ %"*(6./0%/-(9/ : / "7;0(< .'/45. ,#"!# )"!;(0.!=
%#7"( - )"!%#$5( /+)/-.!+!<> *!-!"#/45. 5*?45. )!'0$5@A B1!+!0/ -)3$-
*!-!"#/45. ,#"!# )"!;(0.! - )/)./3!5@ 0! -$1"!0( -3!45.-/45. 5(6(0#&C )'!,#$5*0/4D= -/+/;>+0/4D= 5*!, -.>*!0.!= -$#"*$6!3/4D= 6"/*//+)/"8 0/4D . %/6)!#$1.'0/4D 5(6(0#& * +/6.(,*%!6.A
E"*()"/-!+*/0( 1!+!0.! )/#-.("+*.3$= ;( -*"/,# ,#"!#$ )"!;(0.! - )/).('(
0(9!#$-0.( -)3$-! 0! -3!45.-/45. 5(6(0#& /"!* 0! 5(5@$ &;$#%/-(
%,*#!3#&<>5( -3!45.-/45. 6.(,*!0%. 1(#/0/-(< . #"-!3/4D 1(#/0&A
E"*(+,#!-./0( - !"#$%&'( 6!#(".!3$ /+0/,*> ,.? +/ 0/-$5@ -$6!9!2 0/"6$ 5(6(0#/-(< EF8GF HIJ8H . 1(#/0/-(< EF8GF KLM8H= %#7"( +/)&,*5*!8
<> 6/;'.-/4D ,#/,/-!0.! )/)./37- '/#0$5@ %"*(6./0%/-$5@ / ,#"!#!5@
)"!;(0.! +/ INA
1. Wstêp
Zawartoœæ strat pra¿enia w popiele lotnym krzemionkowym, dodatku pucolano- wym do cementu i aktywnym dodatku typu II do betonu ma, jak podkreœla ob- szerna literatura przedmiotu, istotny wp³yw na w³aœciwoœci cementu oraz cechy u¿ytkowe betonu, kszta³tuj¹ce trwa³oœæ konstrukcji betonowych [1–4]. Problem nadmiernej zawartoœci strat pra¿enia w popio³ach nabiera znaczenia w œwietle nowych zapisów norm okreœlaj¹cych wymagania dla popio³u lotnego krzemion- kowego jako sk³adnika cementu i betonu.
Norma PN-EN 450-1 [5], okreœlaj¹ca wymagania dotycz¹ce w³aœciwoœci po- pio³u lotnego krzemionkowego stosowanego jako dodatek typu II przy produkcji betonu, wymienia trzy kategorie A, B i C popio³u, w których zawartoœæ strat pra¿enia mo¿e wynosiæ odpowiednio do: 5%, 7% i 9%. Taki zapis normy PN-EN 450-1 zosta³ wprowadzony do normy cementowej PN-EN 197-1 [6] w po- prawce A3 [7].
Do czasu wprowadzenia tej poprawki do produkcji cementu mo¿na by³o stoso- waæ popio³y zawieraj¹ce do 5% strat pra¿enia, za dopuszczeniem do 7%. Po wprowadzeniu poprawki A3 mo¿na do produkcji cementu stosowaæ popio³y lot- ne zawieraj¹ce nawet do 9% strat pra¿enia.
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57 899
! "#$%& '#()*)+) ,-./0& 12!03"."& 40)2!"0/56 78#"9)!60/*:; " <+=96>0#*:; 6 ?0!(-06"2&
7==-"0/ 4"#2!0>#*:; 40)2!"0/56 <+=96>0#*:; 6 @!0.96"2%
Praktyczne mo¿liwoœci stosowania do produkcji cementów popio³ów o wy¿szej zawartoœci strat pra¿enia, co niew¹tpliwie poszerza bazê pozyskiwania tego ma- teria³u, powinny byæ jednak¿e uzasadnione pozytywnymi wynikami badañ cech u¿ytkowych cementów z takim dodatkiem. Poni¿ej przedstawiono wyniki badañ w³aœciwoœci cementów portlandzkich popio³owych CEM II/B-M (V-S) oraz CEM II/B-V, zawieraj¹cych dodatek popio³u lotnego krzemionkowego o ró¿nej zawartoœci strat pra¿enia, tj.: 1,5; 3,9; 5,6; 6,7 i 10,1%. Zbadano równie¿ be- tony wykonane z takich cementów, porównuj¹c wyniki z cementem wzorco- wym CEM I bez dodatków. Badania ukierunkowano na w³aœciwoœci reologicz- ne zapraw i mieszanki betonowej, warunki wi¹zania, wytrzyma³oœæ oraz mrozo- odpornoœæ cementu i/lub betonów.
2. Materia³y do badañ
Do badañ wykorzystano suche popio³y lotne krzemionkowe ró¿ni¹ce siê zawar- toœci¹ strat pra¿enia, pobrane z czterech ró¿nych elektrowni z procesu spalania wêgla kamiennego w kot³ach py³owych. W³aœciwoœci popio³ów zastosowanych do badañ podano w tabeli 1.
! " # $ ! % !"#$%&'#$% ('(%'!)& *'+,-$.
&' (')"*+
(,(+,-.
/!*-!0 (,"'!1+!
(,(+,-. 2 34'!4! ('!5#1+!
67 8!9:;
/!<!'4,=>
?@A=?+ (!$1:?B 67 8!9:;
3*-!0 C!@,<:
<D E F
G@A=?+ 1+#',@H (.9@?@!$1#
67 8!9:;
% IJ K %LM %LM
*<!'?
8.$+4 B#8!4:4
NOLP
Q IJ KK RLP RLN SNLT
R TLS TLU SULP
U IJ KKK %OL% PLN SOLQ
M IJ K2 MLT MLM STLT
V<!D+W
X@1!?@#1+! <:*,1!1, <D Y&HI& %PTHQZ X@1!?@#1+! <:*,1!1, <D Y&HK3X %OTPUZ [')0-,W \!0!1+! <-!91#Z
Z wymienionych popio³ów wykonano nastêpuj¹ce cementy do badañ:
• 4 laboratoryjne cementy portlandzkie wielosk³adnikowe popio³owo-¿u¿lowe CEM II/B-M (V-S), zawieraj¹ce dodatek 20% popio³u lotnego krzemionkowego V o ró¿nej zawartoœci strat pra¿ena i 10% granulowanego ¿u¿la wielkopiecowego S;
• 2 laboratoryjne cementy portlandzkie popio³owe CEM II/B-V, zawieraj¹ce 30%
popio³u lotnego krzemionkowego V, o zawartoœci strat pra¿enia 3,9% i 6,7%.
Ponadto dla porównania przebadano:
• 2 przemys³owe cementy portlandzkie popio³owe CEM II/B-V, zawieraj¹ce 28%
popio³u lotnego krzemionkowego V, o zawartoœci strat pra¿enia 4,3% i 6,9%;
• cement portlandzki CEM I bez dodatków.
Cementy CEM II/B-M (V-S) produkowano w normowym okresowym m³ynku kulowym, poprzez wspólny przemia³ sk³adników.
Laboratoryjne cementy portlandzkie popio³owe CEM II/B-V uzyskano przez zmieszanie cementu przemys³owego CEM I 42,5N z dodatkiem 30% popio³u lotnego krzemionkowego V.
Cementy przemys³owe CEM II/B-V stanowi³y próby pobrane w okresie doœwiad- czalnej produkcji cementów z du¿¹ iloœci¹ popio³u krzemionkowego V.
Do produkcji wymienionych cementów stosowano w ka¿dej serii klinkier port- landzki o zbli¿onym sk³adzie fazowym: 58% C S, 18% C!S, 10% CA i 9%
C"AF oraz 0,75% Na!O#$.
3. Wyniki badañ
3.1. W³aœciwoœci cementów
Wyniki oznaczeñ wodo¿¹dnoœci, czasu wi¹zania, sta³oœci objêtoœci, konsysten- cji oraz wytrzyma³oœci cementów laboratoryjnych i przemys³owych zawie- raj¹cych ró¿ne iloœci popio³u lotnego krzemionkowego V o zmiennej zawartoœci strat pra¿enia zestawiono w tabeli 2 oraz przedstawiono graficznie na rycinach 1–3. Badania wykonano zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 197-1. Wp³yw jakoœci popio³u na konsystencjê zapraw normowych (urabialnoœæ) badano wg PN-EN 1015-3. Oznaczenia przy u¿yciu stolika potrz¹salnego obejmowa³y zmiany konsystencji zaprawy od dodania wody do cementu do jednej godziny hydratacji. Wyniki takich pomiarów zestawiono w tabeli 3 oraz przedstawiono graficznie na rycinie 4.
! " # $ ! % !"#$%&'#$% (')*'&+ $+*+(,-&
&'()!*
+#,#-./
&'()!*
0'01'2/
3 +#,#-+1#
4 5.6!.!
06!7#-1!
32!:+13!8'39 ;)!5 31<)!-1!
=> !"? @#;> A#B &')02C3 DC.6)C,!2':E -!
:+15F!-1# =G0!?
0' (-1!+>
=+,#HI? 0'+)9 F'-1#+ =,,? =J? =+,? % %K LM
;NG O "#) 0'01'2/ P QLM %#$ P#$ R %QSM RLSR %KST URSV UQSR
;NG OOHWXG YZX[\
@!"'6!.'6C*-C
RSU P Q%M P%$ T$$ R %USU %%SM RVSL TVSK Q%SP
TSP P QKM P%$ T#$ M %VSM %RSU RVSM TLSR QVSV
QSL P QQM P$$ U%$ M %KST %MSL RVS% TKSK QVSK
RMSR P QQM T&$ Q'$ R PMST RLST RVSL TTS% UQSK
;NG OOHWXZ 86)#,C52'3C
TSP P LMM P#& T'$ M %QSU %MSU RVSK TUSQ QPSQ
QSL P KUM P$$ T$$ M %KSU RLSU RQSR TQSR ULSK
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57 89:
!"# $# %&'(!()*'"+, -,./,0 "*1*')&0!"2 - 3&3,)45*1 .&.5&670
& /78'*+ -,0,/)&9"5 ()/,) ./,8*'5,
!"# :# ;&3&8<3'&9= "*1*')70 - 3&3,)45*1 .&.5&670 & /78'*+ -,0,/)&9"5 ()/,) ./,8*'5,
! " # $ ! % !"#$ %&$&'()*+, -('&( !'&./0,& $ !)!,/1/
0& %2,&03 4)0-#-(/0+5, %&!'&$ +/2/0()$#+6 $ +%&-,/
&'()!* +#,#-./ &'()!* 0'01'2/
3.4!.! 04!5#-1!
67 ,!389
:'-383.#-+*! )!04!;8 0' +)!31# '( ('(!-1! ;'(8 (' +#,#-./
6,1-9
0' '<= > ?@ A@ B@
4')028; )!04!;8 6+,9
CDE F "#) 0'01'2/ GHIG
G@@7 GJI@
HA7 GKIG
JHI>7 GBIB
JK7
L1#$'3<2!(M -1<';8 CDE FFNOME PQMRS
GI> ??I@
G@@7T ?GIG
HB7 ?@IG
HG7 GHI?
JK7
AI% ?GI>
G@@7T ?@IJ
HB7 GHIB
HG7 GJI@
J%7
BIH ?@IH
G@@7T GHI%
H?7 GKIK
J>7 GBI>
KH7
G@IG GHIA
G@@7T G>IB
J@7 GAIG
K%7 G?IH
BB7 T U G@@7 <'-383.#-+*! )!04!;8 0' )!4'"1#-1/=
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57 898
&8+= %= L8.4)8,!2'V+1 +#,#-.W; ) ('(!.<1#, 0'01'2W;
' 4W5-#* )!;!4.'V+1 3.4!. 04!5#-1!
3.2. W³aœciwoœci betonu
Porównano w³aœciwoœci betonów zaprojektowanych i wykonanych z cementów laboratoryjnych CEM II/B-M (V-S), zawieraj¹cych 20% popio³u lotnego krze- mionkowego V o wartoœci strat pra¿enia 3,9; 6,7 i 10,1% oraz cementu prze- mys³owego CEM II/B-V, o zawartoœci strat pra¿enia 4,3 i 6,9%, zawieraj¹cego 28% popio³u V. Dla porównania zbadano beton z cementu CEM I. Analizowano mieszankê betonow¹ o udziale sk³adników na m mieszanki: cement – 320 kg, piasek – 641 kg, kruszywo ¿wirowe 2–8 mm – 592 kg, kruszywo ¿wirowe 8–16 mm – 648 kg, W-C 0,55 – 176 l, domieszka napowietrzaj¹ca 0,3% w stosunku do cementu, dodatek plastyfikatora LSNa 0,8%.
Zbadano wytrzyma³oœæ i mrozoodpornoœæ betonów zgodnie z PN-88/B-06250
„Beton zwyk³y” dla 100 cykli zamra¿ania i odmra¿ania (F 100). Wyniki zesta- wiono w tabelach 4 i 5 oraz na rycinach 5–7.
! " # $ ! % !"#$!%&'()* +,"(-.
&'()!* +#,#-./ &'()!* 0'01'2/ 3 +#,#-+1#
)!3!4.'56 7.4!. 04!8#-1!
9:.4):,!2'56 -! 5+17;!-1# <=0!>
0' (-1!+?
@ A @B CD
EF= G "#) ('(!.;/ @HIJ HBI@ %JI% K@IJ
EF= GGLMN= OPNQR %IH SJI% HSIH %DIH K%IS
JIC SKIB @CIC HBIB KSIS
SDIS S@IJ @JIC HHIA %@IB
EF= G "#) ('(!.;/ -" HKIK %%IB KSIC
EF= GGLMNP %IH -" @BIJ HAIC KDIJ
JIC -" @AIS HKIB %CIA
&:+T %T U,1!-! 0$!7.:+)-'56 +#,#-.V3 ) ('(!.;1#, 0'01'2V3 ' 4V8-#* )!3!4.'5+1 7.4!. 04!8#-1! 3 +)!71#
! " # $ ! % !"#""$%"!&"'( )*+"&,
&#'#()
*+,-!.
/+/0+12 3 4#'#(40#
-!3!5)+67 8)5!) /5!9#(0!
:+'0#8-;!
(!/+30#<
)5-!.=4!
>!3!5)+67 /+30#)5-!
3 '0#<
8-!(4#
?)+/0#@ '5+-++,/+5(+640 "#)+(A3B C DEE 3F)5-F'!1+67
(! 6408;!(0# 2"F)#;
'!8F 8/!,#; 3F<
)5-F'!1+640
* (0#<
-!'5!9!(# *!/+ DEE 4F;$!4G
HIJ HKL!J HIJ HIJ
&MK NNOP<K
QR<?S
TBU "#-
,+'0#8-;0
VBW %WBW %VBX EBVV XBTY
ZBY VBD %%BY TXBY EBDW DVB%E
DEBD VBT TXBZ UWBT EBVD VUBEE
TBU EBUI[ ZBV TXBY TZBX EBTY VBDE
ZBY EBUI[ %BU %EB% TZBE EBUV %BWE
DEBD EBUI[ TBW UWBU UVBT EBXZ DUBVE
&MK N \
"#- ,+'0#8-;0
DBX %XB% %ZB% EBEE VB%W
&MK NNOP<R
TBU DBW %TBW %EBX EBEE WBZV
ZBY DBW %EBD TDBE EBEE DXBVE
ZBY EBUI[ %BV TZBT T%BD EBVE VBXE
]3!^!_ [ \ I 3 8)+82(;2 ,+ '!8F 4#'#()2`
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57 89:
*F4` %` aF)5-F'!1+67 "#)+(2 /+ VB WB VX 0 YE ,(0!4G
!"# $# %&'('')*'&+',- ./0'+12
!"# 3# 4*5)/6 2!0&(!758',"9 ./0'+12 ( "/7/+0: ;<% ==>?@% AB@4C ( )')5069/7 *'*9'812 ' &1D+/E (525&0',"9 "(F,"9 *5G+!"H AI0&50 *&5D/+95C
4. Omówienie wyników
1. Wzrost strat pra¿enia w popiele, praktycznie odpowiadaj¹cy zawartoœci czêœ- ci palnych (wêgla) w popiele, powoduje pogorszenie, tj. podwy¿szenie wo- do¿¹dnoœci cementów z dodatkiem tych popio³ów. Popió³ zawieraj¹cy 9,8%
czêœci palnych zwiêksza wodo¿¹dnoœæ cementu o 4% w stosunku do popio³u za- wieraj¹cego 1,5 czêœci palnych (tab. 2, ryc. 1).
2. Odpowiednio obserwuje siê wyraŸne pogorszenie cech reologicznych cemen- tu (tab. 2, ryc. 2).
3. Dane zestawione w tabeli 3 i na rycinie 6 potwierdzaj¹ s³absze oddzia³ywanie domieszek uplastyczniaj¹cych na cement zawieraj¹cy popió³ z du¿¹ iloœci¹ czêœci palnych (wêgla). Wp³yw taki zaznacza siê gorszymi parametrami zaczynu i za- praw cementowych w zakresie utraty plastycznoœci zaprawy w czasie (tab. 3, ryc. 4).
Urabialnoœæ cementu z dodatkiem popio³u o zawartoœci 9,8% czêœci palnych, mie- rzona zmianami konsystencji zaprawy w czasie, obni¿a siê gwa³townie.
4. Negatywny wp³yw dodatku popio³ów lotnych z du¿ymi stratami pra¿enia na w³aœciwoœci cementu potwierdzaj¹ badania cech fizycznych: warunków wi¹za- nia, wytrzyma³oœci oraz mrozoodpornoœci. Wed³ug danych zestawionych w ta- beli 2, czas wi¹zania cementu z popio³em o du¿ej zawartoœci czêœci palnych ule- ga nadmiernemu wyd³u¿eniu.
5. Wraz ze wzrostem strat pra¿enia w popio³ach wytrzyma³oœci cementów po- pio³owych wyraŸnie spadaj¹. Dotyczy to szczególnie wytrzyma³oœci po d³ugim okresie twardnienia. Taka zale¿noœæ jest niew¹tpliwie zwi¹zana z gorsz¹ aktyw- noœci¹ pucolanow¹ popio³ów z du¿¹ iloœci¹ czêœci palnych. Z danych zawartych w tabeli 1 wynika, ¿e zawartoœæ fazy szklistej mierzona iloœci¹ czêœci nierozpusz- czalnych NR w popiele zawieraj¹cych 9,8% czêœci palnych gwa³townie spada.
6. Zestawione w tabeli 5 wyniki badañ potwierdzaj¹ negatywny wp³yw po- pio³ów lotnych o du¿ej zawartoœci czêœci palnych na mrozoodpornoœæ betonu.
Przy wzroœcie zawartoœci czêœci palnych w popiele od 3,8 do 9,8% spadek wy- trzyma³oœci betonów F 100 wynosi³ odpowiednio 8 i 23%. Domieszka napowie- trzaj¹ca do betonu obni¿a podane wartoœci spadku wytrzyma³oœci, szczególnie efektywnie w przypadku cementu z nisk¹ zawartoœci¹ wêgla. Efektywnoœæ dzia³ania domieszki z cementem zawieraj¹cym popió³ z du¿¹ iloœci¹ czêœci pal- nych, tj. 9,8% jest wyraŸnie obni¿ona (tab. 5). Taki efekt potwierdza s³absze oddzia³ywanie domieszki chemicznej w obecnoœci popio³ów z du¿¹ iloœci¹ strat pra¿enia (niespalonego wêgla).
5. Wnioski
1. Przeprowadzone badania potwierdzi³y niekorzystny wp³yw na w³aœciwoœci cementów dodatku popio³u lotnego krzemionkowego o du¿ej zawartoœci czêœci
!"# $#%!&' (!()!*+" %,-./)! %!"012 3! 1./. 45 ) 6.4! 57 89:
palnych (strat pra¿enia). Zale¿noœci w tym zakresie wyznaczono na podstawie badañ cementów laboratoryjnych i przemys³owych z dodatkiem popio³ów za- wieraj¹cych od 1,5 do 9,8% czêœci palnych.
2. Zebrane wyniki wskazuj¹, ¿e zawartoœæ czêœci palnych w popiele wp³ywa istotnie na podstawowe w³aœciwoœci u¿ytkowe cementów, takich jak: cechy reo- logiczne, czas wi¹zania, wytrzyma³oœæ, mrozoodpornoœæ, oddzia³ywanie z do- mieszkami. W ka¿dym przypadku du¿a zawartoœæ czêœci palnych w popiele uje- mnie wp³ywa na wymienione w³aœciwoœci. Dodatek domieszek chemicznych napowietrzaj¹cych i uplastyczniaj¹cych nie poprawia do koñca tych zale¿noœci.
3. Dokumentowane zale¿noœci wp³ywu zawartoœci czêœci palnych w popio³ach lot- nych na w³aœciwoœci cementów popio³owych, mieszanki betonowej i betonu powinny byæ uwzglêdniane w dokumentach normatywnych i instrukcjach technicznych odnoœ- nie do mo¿liwoœci stosowania kategorii C, tj. popio³u ze strat¹ pra¿enia do 9%.
4. Wyniki badañ, uzyskane w niniejszym artykule jednoznacznie potwierdzaj¹ i uzasadniaj¹ wczeœniejsze ograniczenia norm [5, 6] co do maksymalnych iloœci strat pra¿enia w popio³ach lotnych, tj. do 5%, za dopuszczeniem do 7%.
Literatura
!" # $ % & ' ( ) * + ,-. !"#$% &"#"'()* ,/&0(1+23(' 40$*'(5 6,4. ,0%)70(0. !88!- 9" 4 5 : + ; ; 5 <-=-. +,%-&$./-&$ 0"(/')* ,/&- >. 6';)*+ ?5@513 AB- 7 '-'. #%0*C( 9DDD- E" ? F G H & 7 / I * + A-. J 0 % K 0 2 + * <-. "#"'(1 .$"2/34,%5'$4/." . 0)5/.'$&(.$". A3'(0L
%7/)751+5 6%'&$2513C( ?5@513$. #%0*C( 9DDM-
>" 6 5 $ * 5 % 3 A-. "#"'(1 6/.37"&!'"8/ )91(4) $ 36"&:%2'". 6';)*+ ?5@513 AB- 7 '-'. #%0*C(
9DDD-
N" 64LO4 >NDL!P9DDN Q 6'B+CG ;'31/ &' K53'1$- ?7RST !P U5V+1+2W5. )B52/V+*02W5 + *%/35%+0 7X'&L 1'S2+-
Y" 64LO4 !8ZL!P9DD9 Q ?5@513- ?7RST !P A*G0&. (/@0X01+0 + *%/35%+0 7X'&1'S2+ &'3/27H25 25L
@513C( B'()752F15X' $[/3*$-
Z" 64LO4 !8ZL!P9DD9\ <EP9DDZ Q ]@+010 <E &' 1'%@/P ?5@513- ?7RST !P A*G0&. (/@0X01+0 + *%/35%+0 7X'&1'S2+ &'3/27H25 25@513C( B'()752F15X' $[/3*$-
!"#$% &#'#(
!" #$%&'() *+ ,'&'-!*$, +&) %,. +*/ -!0! ( % 1 -* -/!(!2
'3 456 78769 :3;6<4:=84:>3 >? @6A634< B:45 <:C:@6>D< ?CE 8<5 @>3<4:4D634 B696 F6<@9:G6FH
'3?CD63@6 >? ?CE 8<5 @>348:3:3= F:??69634 D3GD936F @89G>3 96<:FD6 >3 <6C6@46F
@6A634 79>7694:6<I 96>C>=:@8C 7898A6469<J <644:3= 4:A6J <4963=45 83F ?966K6 96<:<483@6 B696 838CEK6FH
'4 B8< @>3?:9A6F 4584 C89=6 @>34634 >? D3GD936F @89G>3 96<:FD6 :3 ?CE 8<5 58<
=>4 36=84:;6 :3?CD63@6 6??6@4 >3 @6A634 LD8C:4E :3@CDF:3= 769?>9A83@6 79>7M 694:6< >? 456 ?96<5 @>3@9646 A:N4D96 83F 456 @>3@9646 FD98G:C:4EH
