Przedmiot: Histologia i biologia komórki Osoba prowadząca – dr n med. Bogusław Nedoszytko

(1)

Przedmiot: Histologia i biologia komórki

Osoba prowadząca – dr n med. Bogusław Nedoszytko

Program wykładów:

1. Biologia komórki – komórki pro i eukariotyczne, teoria endosymbiozy, błona komórkowa, transport przez błony, osmoza, dializa, endocytoza, egzocytoza, fagocytoza, aparat Golgiego, lizosomy, peroksysomy.

2. Biologia komórki – mitochondria, cytoszkielet, ruch komórki.

3. Biologia komórki – jądro komórkowe, struktura i funkcje, chromatyna, chromosomy.

4. Biologia komórki – cykl komórkowy, podziały komórkowe, mitoza, mejoza, proliferacja, apoptoza, spermatogeneza, oogeneza,

5. Biologia komórki – połączenia międzykomórkowe, macierz miedzykomórkowa, transport międzykomórkowy.

6. Histologia, podstawy techniki histologicznej.

7. Tkanka nabłonkowa i tkanka łączna.

8. Skóra – budowa i funkcje naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej.

9. Wytwory skóry – włosy, paznokcie, gruczoły potowe i łojowe, gruczoł mlekowy.

10. Tkanka kostna i tkanka chrzęstna, szpik kostny.

11. Krew, układ krwionośny, układ limfatyczny.

12. Tkanka mięśniowa, tkanka nerwowa i glejowa 13. Układ pokarmowy, wątroba i trzustka.

14. Układ oddechowy i układ dokrewny.

15. Układ moczowy i układ rozrodczy.

16. Embriologia – wybrane zagadnienia.

Program ćwiczeń

1. Metody badań histologicznych, tkanka nabłonkowa, tkanka łączna, 2. Tkanka kostna i chrzęstna, układ mięśniowy

3. Skóra i tkanka podskórna. włosy, paznokcie 4. Krew i układ krwionośny, układ oddechowy 5. Tkanka nerwowa, układ pokarmowy Zalecana literatura

1. Histologia, A. Stevens, J. Lowe , PWN. 2000 2. Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.

3. Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995 4. Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003

5. Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003

6. Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła, PWN, 1995

(2)

Wykład 1 – Struktura i funkcje komórki Program wykładu:

1. Rodzaje komórek występujących w świecie organizmów żywych 2. Porównanie komórki pro i eukariotycznej

3. Powstanie komórki eukaryoutycznej - teoria endosymbiozy,

4. Porównanie komórek eukaryotycznych – komórki roślinna, zwierzęca, grzybów i pierwotniaków

5. Struktura i funkcje błony komórkowej Struktura płynnej mozaiki

Rodzaje lipidów błonowych Rodzaje białek błonowych Funkcje błony komórkowej Transport przez błony, 6. Transport bierny i aktywny

Osmoza, dializa,

7. Endocytoza, egzocytoza, fagocytoza, pinocytoza 8. Aparat Golgiego – struktura i funkcje

9. Lizosomy, peroksysomy, glioksysomy, pęcherzyki transportowe Zalecana literatura

1) Histologia, A. Stevens, J. Lowe , PWN. 2000

2) Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.

3) Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995 4) Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003

5) Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003 6) Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła,

PWN, 1995

7) Atlas histologiczny pod red. A. Myśliwskiego, OPERON, 2000 8) Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner

(3)

Wykład 2 : Biologia komórki – mitochondria, cytoszkielet, ruch komórek Program wykładu:

1. Struktura i funkcje mitochondriów 2. Metabolizm tlenowy i beztlenowy

3. Procesy metaboliczne zachodzące w mitochondriach:

a. utlenianie kwasu pirogronowego, b. cykl Krebsa,

c. łańcuch oddechowy

d. utlenianie kwasów tłuszczowych

e. utlenianie aminokwasów, cykl mocznikowy

4. Rozmnażanie mitochondriów, dziedziczenie matczyne.

5. Rola mitochondriów w procesie apoptozy i starzenia organizmu 6. Cytoszkielet – białka cytoszkieletu, struktura mikrotubul,

mikrofilamentów, filamentów pośrednich 7. Ruch komórek – ruch ameboidalny

8. Struktura wici i rzęski

9. Budowa wrzeciona kariokinetycznego, centrosomu Zalecana literatura:

1. Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.

2. Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995 3. Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003

4. Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003 5. Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła,

PWN, 1995

6. Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner

(4)

Wykład 3. Struktura i funkcja jądra komórkowego Program wykładu:

Skład chemiczny jądra komórkowego:

DNA - rodzaje

RNA – rodzaje m, t, r, Sn, hn RNA

białka zasadowe – histony, rodzaje i funkcje białka kwaśne – rodzaje i funkcje

Struktura chromatyny:

Nukleonom, Solenoid

Pętle chromatynowe Chromosom metafazalny

1. Alberts i wsp. Podstawy biologii komórki. PWN 1999.

2. Histologia, pod red. K. Ostrowskiego, PZWL, 1995 3. Histologia, W. Sawicki, PZWL, 2003

4. Podstawy cytofizjologii i histofizjologii, A. Myśliwski, skrypt AMG, 2003 5. Podstawy cytofizjologii, pod red. J. Kawiaka, M. Olszewskiej, J. Warchoła,

PWN, 1995

6. Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner 7. Biologia Ville’go

(5)

Wykład 4. Cykl komórkowy, podziały komórkowe Program wykładu:

Interfaza, podział komórki , kariokineza, cytokineza Faza S, G1,, G2,

Mitoza – etapy mitozy.

Proliferacja

Apoptoza, nekroza Mejoza – etapy mejozy, Spermatogeneza,

Oogeneza

Zalecana literatura:

PWN, 1995

7) Atlas histologiczny pod red. A. Myśliwskiego, OPERON, 2000 8) Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner 9) Biologia Ville’go

(6)

Wykład 5. Adhezja, komunikacja międzykomórkowa i transport,

macierz międzykomórkowa. Powstawanie tkanek –histogeneza.

Program wykładu:

Adhezja – białka adhezyjne Kadheryny

• Integryny

• Selektyny

• białka z rodziny Ig

Połączenia międzykomórkowe

• Obwódka zamykająca

• Połączenia wzmacniające – Desmosomy pasmowe – Desmosomy dyskowe

• Połączenia szczelinowe (komunikacyjne)

Macierz miedzykomórkowa – białka macierzy, glikozaminoglikany Błony podstawne

Transport międzykomórkowy.

Zalecana literatura

PWN, 1995

7) Atlas histologiczny pod red. A. Myśliwskiego, OPERON, 2000 8) Atlas cytologii i histologii, Sobotta i Hammersen, Urban & Partner