Naam, Afdeling Naam, Afdeling 07/01/2009
Grond voor betaalbaar wonen
De positie van de gemeente
Gemeentelijke positie
•
De basics: positie, vormen grondbeleid
•
De crisis: enkele cijfers
•
Nota’s grondbeleid
• Amersfoort • Westland
Positie grondbeleid: Volgend
•
Grondbeleid is een middel geen doel
ruimtelijke doelstellingen:
• volkshuisvesting (waaronder betaalbaar wonen), • lokale economie,
• natuur en groen, • infrastructuur
• maatschappelijke voorzieningen
Vormen van grondbeleid
•
Actief grondbeleid
• Gemeente verwerft grond
• Gemeente maakt grond bouwrijp en woonrijp
• Uitgifte grond (aan woningbouwcorporaties, projectontwikkelaars,
eindgebruikers)
•
Faciliterend grondbeleid (voorheen passief grondbeleid)
• Gemeente verleent medewerking aan ontwikkeling van private
partijen
• Afspraken rond financiering van publieke voorzieningen
•
Gemeente werkt (in beide vormen) met een door gemeenteraad
vastgestelde exploitatieopzet
Praktijk van actief grondbeleid
•
Inlever of bouwclaimmodel
• Private partijen kochten ook grond
• Leverden dit in bij gemeente in ruil voor bouwclaim • Uitgifte aan deze partijen
•
Praktijk van grondexploitatiemaatschappijen (GEM)
• Marktpartijen en gemeente brengen grond in GEM • Deze voert dan actief grondbeleid
Anticiperend aankopen
•
Voordat gemeente exploitatieopzet heeft vastgesteld
•
Speciaal budget anticiperend aankopen
•
Idee (of illusie): goedkoop aankopen en waardeontwikkeling ten
goede laten komen aan gemeenschap
•
Geboekt als ‘niet in exploitatie genomen gronden’
•
Niet alle gemeenten doen dit
•
Veel grond is gekocht voor beduidend meer dan ‘agrarische
waarde+’
Faciliterend grondbeleid
•
Wet Ruimtelijke ordening 2008: nieuwe regeling.
•
Exploitatieplan bij bestemmingsplan:
• Verplicht als kostenverhaal (voor openbare voorzieningen) niet
anderszins is verzekerd
• Bijdragen voor betaalbare woningen kan lager worden vastgesteld dan voor dure woningen
• Inbrengwaarde grond op marktwaarde (Onteigeningswet)
• Bij tekort: kosten gemeente
Reactie gemeenten
•
Kritisch op actief grondbeleid maar faciliterend grondbeleid
•
Betaalbaar wonen: via juridisch instrumentarium
•
Minder sturend/dirigistisch
•
Beperking mogelijkheden tot verevening
•
Is dit theorie of praktijk
Nota grondbeleid Amersfoort 2014
•
Facilterend grondbeleid passend binnen nieuwe sturingsfilosofie:
• Organische ontwikkeling
•
Exploitatieplan om aandeel sociale woningbouw vast te stellen
•
Daarnaast (beleidsmatig minder van belang, maar in de komende
jaren nog wel feitelijke praktijk) gronduigifte in bestaande
exploitaties:
• ‘Omdat de regelgeving voor de sociale woningen en de corporaties
Nota grondbeleid Westland 2013:
Nieuwe realiteit, nieuwe uitdagingen en ambities
•
Selectief en gericht actief grondbeleid
•
Overcapaciteit woningbouwplannen: prioritering en juridische
mogelijkheden
•
Actieve exploitaties naar grondvoorraad
•
Stimuleren en faciliteren woningmarkt, uitwerking ideeen:
• doorstroompremie (premie op verhuizen bij scheef wonen) • erfpacht voor starters (lagere financieringslasten)
• flexibel omgaan met grondprijzen voor specifieke doelen • uitbreiding van de criteria voor de starterslening
• vrije kavels voor betaalbare part.opdr.-woningen
• goedkope bouwmethoden stimuleren
• budgetregeling voor verkoop van de achter te laten woning; • doorstroomlening (restschuld financieren)
Overwegingen
•
Wie zorgt voor grond voor betaalbaar wonen?
• Corporaties kopen geen ruwe bouwgrond meer
• Marktpartijen kopen geen grond voor corporatiewoningen • Veel gemeenten gaan over op faciliterend grondbeleid
•
Gemeente hebben plannen opgeschoond:
• Bijvoorbeeld: Alleen nog plannen die binnen een paar jaar leiden tot
positieve cash flow (betaalbaar wonen?)
