3 . ROK BENEDYKTYŃSKI WE WŁOSZECH
W łochy n a j o k a z a l e j ze w s z y s tk ic h k ra jó w Europy u c z c i ł y 1 5 0 0 - l e c i e u r o d z in św. B e n e d y k ta . N ic w tym d z iw n e g o , bo j e s t on n ie t y l k o i c h ro d a k ie m , a l e jednym z p ie r w s z o r z ę d n y c h p a t r o nów narodow ych I t a l i i . W u r z ą d z a n iu ju b ile u s z o w y c h obchodów b r a ły u d z i a ł n i e t y l k o o p a c tw a i k l a s z t o r y b e n e d y k ty ń s k ie , a l e t a k że c z ę s t o u n i w e r s y t e t y i w ła d z e m u n ic y p a ln e i m i e j s k i e . Pod p r z e w odnictw em p r o f . R o lan d o P i c c h i o n i p o w s ta ł naw et narodow y W łoski K o m ite t Obchodów 1 5 0 0 - l e c i a U ro d z in św. B e n e d y k ta , w s k ł a d k t ó re g o w e s z l i b i s k u p i m ie js c z w ią z a n y ch z o so b ą W ie lk ie g o Z akono- daw cy, j a k a rc y b p S p o l e t t o i N u r s j i O t t o r i n o P i ę t r o A l b e r t i , o - p a t k l s z t o r u n a Monte C a s s in o M a rtin o M a tro n o la , o p a t S u b ia c o S t a n i s l a o A n d r e o t t i o r a z k i l k u in n y c h biskupów i p ro fe s o ró w u n i w e r s y t e c k i c h . Za j e g o owocną d z i a ł a l n o ś ć p o d z ię k o w a ł p u b l i c z n i e O jc ie c Ś w ię ty J a n Paw eł I I 26 s t y c z n i a 1981 r . /OsRom 1 2 1 /1 9 8 1 / n r 2 1 , 2 / . W z w ią z k u z tym ju b ile u s z e m u rz ą d z o n o we W łoszech s z e r e g naukow ych sym pozjów , d e b a t i d y s k u s j i o k r ą g łe g o s t o ł u , wyg ło s z o n o w ie le a s c e ty c z n y c h k o n f e r e n c j i , zo rg a n iz o w a n o k i l k a s p e c j a l n y c h w ystaw ik o n o g r a f i c z n y c h , f i l a t e l i s t y c z n y c h i num izm atycz n y ch , p rz y g o to w a n o k i l k a program ów w r a d i o i t e l e w i z j i , o d c z y ta no w k o ś c i o ł a c h k i l k a l i s t ó w p a s t e r s k i c h p o d k r e ś l a j ą c y c h z n a c z e n ie św. b e n e d y k ta , " P u b lik o w an o mnóstwo o k o lic z n o ś c io w y c h a r t y kułów i k s i ą ż e k o r a z o d re s ta u ro w a n o n ie m a ło zabytkow ych budyn ków b e n e d y k ty ń s k ic h . Łatw o zauw ażyć w ie lo a s p e k to w o ś ć w ło s k ic h obchodów b e n e d y k ty ń s k ic h , w k t ó r e w kład d a ł n ie t y l k o K o ś c ió ł, a l e c a ł y n a r ó d , ś w ia t c y w iln y i duchow ny, naukowy i a r t y s t y c z n y , e k s p o n u ją c z a s ł u g i swego W ie lk ie g o P a t r o n a . W naszym sp ra w o z d a n iu omówimy n a jp ie r w k r ó t k o 5 w i e l k i c h sympozjów naukow ych, potem z a ś w yliczym y in n e ju b ile u s z o w e p r z e d s i ę w z i ę c i a .
A. B o l o ń s k i e sym pozjum o m o n a s ty c y z m ie
O śro d e k S tu d ió w R o m a ń s k ie j P r o w i n c j i K o ś c i e l n e j , K o m ite t P a r a f i a l n y św . P r o k l u s a w B o l o n i i o r a z b o l o ń s k i e w ła d z e d i e c e z j a l n e z o r g a n i z o w a ł y z o k a z j i 1 5 0 0 - l e c i a u r o d z i n św . B e n e d y k ta w d n i a c h ± 5 -1 ? w r z e ś n i a 1980 r . w m ie jsc o w y m K o le g iu m ś w .L u d w ik a naukow e sym pozjum n a te m a t r ó ż n o r o d n y c h a p s e k tó w m o n a s ty -
cyzmu b e n e d y k t y ń s k i e g o w E m i l i a R om agna. '- ii a ło ono u k a z a ć p r o m ie n io w a n ie d z i e ł a św . B e n e d y k ta w t e j p r o w i n c j i , w L ac ju m i T o s k a n i i . S ym pozjum r o z p o c z ę t o u r o c z y s t ą k o n c e l e b r ą po d p r z e w o d n ic twem m ie js c o w e g o b i s k u p a k a r d y n a ł a A.Pom y w n a j s t a r s z e j b o l o ń - s k i e j w s p ó l n o c i e c h r z e ś c i j a ń s k i e j , w k o ś c i e l e św . P r o k l u s a . W s z y s tk i e w y g ło s z o n e p r e l e k c j e i k o m u n ik a ty m ożna p o d z i e l i ć na t r z y g r u p y : P i e r w s z a g r u p a p r e l e k c j i u k a z y w a ła h i s t o r y c z n e i r e l i g i j n e z n a c z e n i e św. B e n e d y k ta i j e g o R e g u ły . I t a k , p r o f . R e g i n a l d G re- g o i r e OSB / U n i w . P i z a / p r z y p o m n i a ł p o s t a ć św . B e n e d y k ta w o p a r c iu o I I k s i ę g ę D ia lo g ó w G r z e g o r z a W .; m o n s .G ia n d o m e n ic o G o r d i n i / d y r . B o l o ń s k i e j A k a d e m ii T e o l o g i c z n e j / z a j ą ł s i ę ż y c ie m i d z i a ł a l n o ś c i ą św . B e n e d y k ta w o p a r c i u o ży w o t P i o t r a D a m ia n a ; m ons. S a l v a t o r e B a l d a s s a r r i w y k a z y w a ł, że c a ł a m ą d ro ś ć św . B e n e d y k ta z a s a d z a s i ę w j e g o R e g u l e , k t ó r a r e a s u m u je w s o b i e d o ś w ia d c z e n i e w s z y s t k i c h p o p r z e d n i c h r e g u ł i w s p ó l n o t z a k o n n y c h . K a rd y n a ł A .Pom a u z a s a d n i a ł , że c a ł a d u c h o w o ść św . B e n e d y k ta p o l e g a ł a na m i l c z e n i u i pokornym w s ł u c h i w a n i u s i ę w sło w o B o ż e , i p r z e z t ą w ł a ś n i e p o s ta w ę ma o n w i e l e do p o w i e d z e n i a w s p ó łc z e s n e m u c z ł o w ie k o w i ż y ją c e m u w r o z k r z y c z a n e j E u r o p i e . D ru g a g r u p a r e f e r e n t ó w s t a r a ł a s i ę u k a z a ć o d d z i a ł y w a n i e w s p ó ln o t b e n e d y k t y ń s k i c h w p r z e s z ł o ś c i i t e r a ź n i e j s z o ś c i , w E- m i l i a Rom agna i j e j o k o l i c y . I t a k m ons. M ic h e le T o s i om ów ił r e f o r m y t r z e c i e g o n a s t ę p c y św . K o lu m b a n a / 6 4 2 - 6 5 3 / o p a t a B obo- le n o w k l a s z t o r z e B o n io ; C a r l o D o l c i n i / U n i w . B o l o n i a / s c h a r a k t e
-ry z o w a ł d z i a ł a l n o ś ć i w s p ó łż y c ie ró ż n y c h w s p ó ln o t m o n a sty c z n y c h X I - X I I I w ., s z c z e g ó l n i e k a m e d u ls k ic h i w a lo m b ro z ja ń s k ic h w M onte- f e l t r o i V a lle d e l Lamone; k s . V a l e r i o C a t t a n a mówił o r o z p r z e s t r z e n i a n i u s i ę w ty c h o k o lic a c h k la s z to r ó w o l i w e t a ń s k i c h od ch w i l i z a ł o ż e n i a w S .M ic h e le i n B osco w B o lo n ii /XIV w./^ a ż do c z a su z n i e s i e n i a i c h p r z e z N a p o le o n a ; w ykazyw ał p rz y tym ja k t e k l a s z t o r y p r z e c h o d z i ł y c o r a z b a r d z i e j od r a d y k a ln y c h form k o n
te m p la c y jn y c h do d z i a ł a l n o ś c i d u s z p a s t e r s k i e j , a r t y s t y c z n e j i n a u k o w e j; k s . G io v a n n i S p i n e l l i / s e k r e t a r z B e n e d y k ty ń s k ie g o Cen tru m H i s t o r y c z n e g o / s t a r a ł s i ę z re k o n s tr u o w a ć n a ty c h t e r e n a c h o ś r o d k i d z i a ł a l n o ś c i e w a n g e lic z n e g o ru c h u r o b o tn ic z e g o H u m ilia - ió w , k tó ry m w ła d z e kom unalne p o w ie r z a ły p r z ę d z e n ie i h a n d e l w e ł n ą ; m ons. A n to n io S a m a r ita n i p r z e p r o w a d z ił a n a l i z ę r e f o r m a t o r s k i c h p o c z y n a ń p a p i e ż a In n o c e n te g o I I I w s to s u n k u do B e n e d y k ty nów d z i a ł a j ą c y c h w E m i l i i , k t ó r z y n ic zaw sze p r z e s t r z e g a l i b i s k u p i e j praw odaw stw a, z a k o n n e g o ; A d ria n o F r a n c e s c h i n i w y ja ś n ia ł z n a c z e n ie r e g i s t r o m a n u s c r i t t o w c e n t r a l n e j a d m i n i s t r a c j i C y s t e r sów w l a t a c h 1 3 9 0 -1 4 5 4 ; G iu sep p e R a b o t t i / d y r . Archiwum E m ilia Rom agna/ s t a r a ł s i ę u k a z a ć n ie o c e n io n e , c z ę s t o k r o ć n ie z n a n e , s k a rb y h i s t o r y c z n e b e n e d y k ty ń s k ic h archiw ów zak onnych o ra z doku mentów b e n e d y k ty ń s k ic h przechow yw anych w in n y c h a rc h iw a c h p a ń s twowych i k o ś c i e l n y c h .
T r z e c i a w r e s z c i e g ru p a p r e l e k c j i s t a r a ł a s i ę u k a z a ć z n a c z e n ie św . B e n e d y k ta d l a B o l o n i i . I t a k ^ k s . F ra n c e s c o M archi w y l i c z y ł z a s ł u g i b o lo ń s k ic h k la s z to r ó w b e n e d y k ty ń s k ic h wobec m i a s t a ; k s . C e l e s t i n o P ia n a / p r o f . U n iw .K a to lic k ie g o / c h a r a k t e r y z u j ą c dawne k l a s z t o r y m ęsk ie te g o m i a s t a , z w r ó c ił uwagę na o - so b ę G r a c ja n a , k t ó r y swoim d z ie łe m u c z y n i ł B o lo n ię e u r o p e js k ą s t o l i c ą s tu d ió w k a n o n ic z n y c h . In n e g o z a ś b e n e d y k ty n a , w alo m b ro - z j a n i n a j i m i e n i e m F r a n c e s c o M o n a c h i^ z id e n ty fik o w a ł z anonimowym, w sp ó łczesn y m P e t r a r c e opatem k l a s z t o r u św. C e c y l i i z C r o a r a ;
p r o f . G a b r i e l l a Z a r r i / U n i w . B o l o n i a / d y s p o n u j ą c b o g a ty m m a t e r i a ł e m d o k u m e n ta c y jn y m p o d a ł a p r z y c z y n ę r o z w o ju i u p a d k u ż e ń s k i c h k l a s z t o r ó w b o l o ń s k i c h XV-XVII w .; r o z w i ą z u j ą c p o s ta w io n y p r o b lem p r z y p o m n i a ł a s z e r e g c ie k a w y c h ś r e d n i o w i e c z n y c h p r a k t y k i a s c e t y c z n y c h z w y c za jó w z a k o n n y c h o s c y l u j ą c y c h c z ę s t o m ię d z y l a i c y z a c j ą a k o n t e m p l a c j ą ; Amadeo B e n a t i m ów ił o z n a c z e n i u d l a k u l t u r y e u r o p e j s k i e j , s t u d i u j ą c e g o w s p ó l n i e z K o p e r n ik ie m ,M a r k a z B e- n e w e n tu , k t ó r y b y ł w ydaw cą d z i e ł G u lie lm a Ockhama i t w ó r c ą p i e r w s z e j g e o g r a f i c z n e j mapy P o l s k i ; w r e s z c i e m o n s. E nzo L o d i omó w i ł ź r ó d ł a i p o c h o d z e n i e P r o p r ió w św . P r o k l u s a i B e n e d y k ta w b o l o ń s k i e j t r a d y c j i l i t u r g i c z n e j . P o s t a w i ł p r z y tym h i p o t e z ę , że z dwóch i s t n i e j ą c y c h P ro p r ió w O f f ic iu m św . P r o k l u s a , j e d n o może b y ć d z i e ł e m o p a t a J a n a b i s k u p a b o l o ń s k i e g o . Na z a k o ń c z e n i e sym pozjum p r z y j ę t o z a p la u z e m p r o p o z y c j ę o . C e l e s t i n o P ia n y z U n i w e r s y t e t u K a t o l i c k i e g o , by n a 9 0 0 - l e c i e z a ł o ż e n i a U n i w e r s y t e t u B o l o ń s k i e g o , k t ó r e b ę d z i e o b c h o d z o n e w 1988 r o k u , p r z y g o to w a ć sym pozjum u k a z u j ą c e w k ła d m nichów b e n e d y k t y ń s k i c h w ro z w ó j u n i w e r s y t e t ó w i f a k u l t e t ó w e u r o p e j s k i c h .
B. R z y m sk ie sy m p o z ju m : " R e g u ła św . B e n e d y k ta we w s p ó łc z e s n y m ś w i ę c i e "
W gm achu I n s t y t u t u P a t r y s t y c z n e g o " A u g u s tin ia n u m " w R zym ie, o d b y ło s i ę 1 7 -2 1 w r z e ś n i a 1980 r . m ię d z y n a ro d o w e sym pozjum n a t e m a t : " R e g u ła św . B e n e d y k ta we w s p ó łc z e s n y m ś w i e c i e " / L a R eg o - l a d i S a n B e n e d e t t o n e l mondo c o n t e m p o r a n e o / . I m p r e z a t a , k t ó r a z g r o m a d z i ł a p o n a d 500 u c z e s t n i k ó w z r ó ż n y c h s t r o n ś w i a t a , m i a ł a b y ć u k o ro n o w a n ie m w ł o s k i c h j u b i l e u s z o w y c h obchodów b e n e d y k ty ń s k i c h . Obok o p a tó w i k s i e ń b e n e d y k t y ń s k i c h w z i ę ł o w nim u d z i a ł w i e l u b isk u p ó w i p r z e ł o ż o n y c h r ó ż n y c h z g ro m a d z e ń z a k o n n y c h , a w śró d n i c h p r e f e k t K o n g r e g a c j i do S praw Z a k o n n y c h ,k a r d y n a ł E.
P ir o n io oraz j e j s e k r e t a r z mons. A.M ayer, w ie lu k s i ę ż y , g o ś c i ś w ie c k ic h i duchownych oraz obserw atorzy K o ś c io ła A n g lik a ń s k ie g o , L u te r a ń sk ie g o i Praw osław nego z Moskwy. S p o tk a n ie z o r g a n i zowane z ta k w ie lk im rozmachem, p rzygotow ane b y ło w c ią g u 2 l a t p r z e z M iędzynarodową K om isję M onastyczną, k tó r a p o w o ła ła Kong r e s Opatów B e n ed y k ty ń sk ich w p a ź d z ie r n ik u 1978 rok u . R o z e s ła ła
ona do m ęsk ich i ż e ń s k ic h zakonów ,zw iązanych z R egułą św. Bene dykta^ a n k ie t ę z p y ta n ie m :" k tó r e wg c i e b i e w a r to ś c i R eguły p r z y n o sz ą n a jw ię c e j k o r z y ś c i i / twojemu o so b iste m u ż y c iu duchowe mu, 2 / k o ś c io ło w i lok aln em u , 3 / s p o ł e c z n o ś c i , w k t ó r e j k l a s z to r s i ę z n a jd u je ł Zgromadzone od p ow ied zi na pow yższe p y ta n ia p r z e a n a liz o w a n o na z e b r a n iu p ow yższej K om isji we F le u r y pod ko n ie c 1979 r . , a n a s tę p n ie ic h sy n te z y r o z e s ła n o 18 maja 1980 r . do w s z y s t k ic h w sp ó ln o t zakonnych.
Sympozjum r o z p o c z ę to 17 w r z e ś n ia 1980 r . u r o c z y s tą k o n c e le b r ą w B a z y lic e św. Pawła za Murami w Rzym ie, zw ią z a n e j od l a t z OO.Benedyktynami. T ró jczło n o w e p y ta n ie a n k ie ty normowało s c h e mat tr z y d n io w e g o tok u obrad. 17 w r z e ś n ia szukano odpow iedzi na p y t a n ie : k tó r e w a r t o ś c i R eguły p r z y n o sz ą n a jw ię c e j k o r z y ś c i ż y c iu duchowemu w s p ó łc z e s n e g o m nicha; 18 w r z e śn ia an a lizo w a n o problem , k tó r e w a r t o ś c i R eguły u k azu ją n a j p e łn ie j o b ecn o ść two je g o zakonu w k o ś c i e l e lokalnym ; 19 w r z e ś n ia s ta r a n o s i ę dać odpow iedź na p y t a n ie , j a k i e owoce tw oja w sp ó ln o ta zakonna p r z y n o s i s p o ł e c z n o ś c i , w k t ó r e j s i ę z n a jd u je . B yły t o 3 d n i w i e l k i e j m e d y ta c ji, d y s k u s j i i m od litw y.
Obradom p ie r w sz e g o d n ia p r z e w o d n ic z y ł t e o lo g Jean Maria T i l l a r d OP, k tó r y w y g ł o s i ł r e f e r a t będący podstaw ą do d y s k u s ji na tem a t: "Czego r e g u ła zakonna może wymagać od w sp ó łc z e sn e g o m n ic h a ,o r a z k tó r e j e j a sp e k ty p r z y n o sz ą n a jw ię c e j k o r z y śc i je g o ż y c iu duchowemu". Potem z a c z ę ła s i ę d y s k u s ja , s z e r e g k r ó ts z y c h czy d łu ż s z y c h w ypow iedzi na p ostaw ion y problem . P o d k reśla n o w
n i c h , że k l a s z t o r wg R e g u ły w i n i e n b y ć p r z e d e w s z y s tk im w s p ó l n o t ą , " k o i n o n i ą " n a w z ó r K o ś c i o ł a J e r o z o l i m s k i e g o , w k tó ry m w s z y s tk o b y ł o w s p ó ln e . Z a k o n n ik , j a k o c z ł o n e k t e j w s p ó l n o t y , z a w sz e w i n i e n s z u k a ć t e g o co k o ś c i e l n e , co p r z y n o s i k o r z y ś ć t e j w s p ó l n o c i e , a n i e t e g o , c o p a r t y k u l a r n e i i n d y w i d u a l n e . S e r cem w s p ó ln o ty z a k o n n e j j e s t C h r y s t u s i w o k ó ł n i e g o t r z e b a z e s p a l a ć c a ł e j e j ż y c i e ; on j e s t M is trz e m k a ż d e g o z a k o n n i k a . Z t a k i e g o p o j ę c i a w s p ó ln o ty z a k o n n e j w y n ik a p o s ł a n n i c t w o i m i s j a k a ż d e g o m n ic h a w ś w i e c i e : w i n i e n i ś ć i ś w ia d c z y ć ś w i a t u swym ż y c ie m i p o s tę p o w a n ie m , ż e j e s t o s o b ą o d d a n ą g ł o s z e n i u s ło w a Bo ż e g o , ż y j ą c ą we w s p ó l n o c i e , c e le m r e a l i z o w a n i a w o l i B o ż e j . K la s z t o r w ta k im u j ę c i u s t a j e s i ę s a c ra m e n tu m v o l u n t a t i s D e i , bo r e a l i z u j e n a c o d z i e ń w o lę B o ż ą . C a łe ż y c i e m o n a s ty c z n e j e s t w ięo w y ł ą c z n i e l i t u r g i ą s ł u ż e n i a C h r y s t u s o w i , k t ó r y u s a k r a m e n t a l n i a s i ę w o p a c i e i b r a c i a c h ; p o s ł u s z e ń s t w o o p a to w i s t a j e s i ę p o s ł u sz e ń s tw e m E w a n g e l i i i C h r y s t u s o w i . D l a t e g o w ł a ś n i e R e g u ła św. B e n e d y k ta z a c h ę c a c z ę s t o do p r z y p o m i n a n i a s o b i e o b e c n o ś c i B o żej do u n i k a n i a r o z p r o s z e ń , do m o d litw y i m i l c z e n i a . J e d n a z g ru p r e g i o n a l n y c h p o s t u l o w a ł a , by p r z y p o m n ie ć i u s a n k c jo n o w a ć w j a k im ś d o k u m e n c ie , że p ie r w s z o r z ę d n y m z a d a n ie m w s p ó łc z e s n e g o m ni c h a j e s t p r a k ty k o w a n ie c a ł k o w i t e g o u b ó s tw a i p r o s t o t y ż y c i a . P r o p o z y c j i t e j j e d n a k n i e p r z y j ę t o , z a z n a c z a j ą c , że św. B e n e d y k t n i e b y ł św . F r a n c i s z k i e m z A s y ż u . D ebatom d r u g i e g o d n i a p r z e w o d n i c z y ł dawny o p a t b e n e d y k ty ń s k i a r c y b i s k u p M ilw a u k e e , R e m b e rt W e a k la n d , k t ó r y t e ż w y g ł o s i ł p r e l e k c j ę w p ro w a d z a ją c ą do d y s k u s j i n a te m a t s t o s u n k u w s p ó ln o t y z a k o n n e j do K o ś c i o ł a l o k a l n e g o , p r z y p o m i n a j ą c z a r a z e m j e j h i s t o r y c z n ą n i e z a l e ż n o ś ć i a u t o n o m i ę , b ę d ą c ą g w a ra n te m j e j w o l n o ś c i od n a c is k ó w z e w n ę t r z n y c h . P o s ł u ż y ł s i ę p r z y tym z d a n ie m J a n a K a s j a n a / + 4 3 5 / p o w ta rz a n y m do w s p ó ł b r a c i z a k o n n y c h : " T r z y maj s i ę z d a l e k a od b i s k u p a i k o b i e t " . B is k u p bow iem z a w s z e b ę
-d z ie z a b ie g a ł prze-d e w sz y stk im o -dobro sw o jeg o k o ś c i o ł a i swo j e j d i e c e z j i , m n isi z a ś w in n i dbać u e z p o śr e d n io o dobro sw o je j w sp ó ln o ty z a k o n n e j, k tó r a j e s t miniaturowym k o ś c i o ł e m " e c c l e s i o l h b r o n ią c s i ę , by ic h n ie z e p c h n ię to na pob ocze w i e l k i e j pracy k o ś c i e l n e j i n ie w id z ia n o w n ic h je d y n ie m a rgin aln ego elem en tu W ie lk ie j Owczarni C h rystu sow ej . 0 sto su n k u k la s z t o r u do b is k u pa wspomina 64 kanon R eguły w zw iązku z wyborem op ata:" gd yb y c a ł a w sp ó ln o ta w yb rała z g o d n ie , co n ie daj B o że, na o p a ta c z ło w ie ka p o b ła ż a ją c e g o j e j w sz y stk im występkom , i gdyby w y stę p k i t e d o s z ły do uszu b isk u p a , do k tó r e g o d i e c e z j i n a le ż y ów k l a s z t o r ,
lub do u szu in n ych opatów , czy t e ż m ie sz k a ją c y c h w s ą s ie d z t w ie c h r z e ś c i j a n , n ie w olno im d o p u ś c ić do z w y c ię stw a t e j zmowy p r z e w ro tn y ch . Muszą wówczas u sta n o w ić godnego z a r z ą d c ę domem Bożym" /PSP 2 6 , 2 2 8 / . 0 r o l i zakonów w ż y c iu K o ś c io ła w i e l e ju ż pow ie d z ia n o i n a p is a n o . P a p ie ż Paweł VI u m ie sz c z a ł j e w samym s e r c u K o ś c io ła .
P o d k r e śla n o ró w n ie ż w d y s k u s j i , że n a jw a żn iejszy m zadaniem k la s z to r ó w w K o ś c ie le lokalnym j e s t , z g o d n i e z nauką Soboru Waty k a ń s k ie g o , ic h fu n k c ja p r o fe ty c z n a i m isjo n a r sk a , by ż y ły i od d z ia ły w a ły w K o ś c ie le lo k a ln y m , by radykalizm em ż y c ia c h r z e ś c i ja ń s k ie g o i praktykow aniem rad e w a n g e lic z n y c h św ia d c z y ły w nim o C h r y s t u s ie . Zakony n ie po t o s ą w K o ś c i e l e , by zajmować s i ę światowym i problem am i s p o łe c z n y m i, p o lity c z n y m i czy g o sp o d a r c z y m i, l e c z po t o , by swoim ż y c ie m , praktykowaniem c z y s t o ś c i i u b ó s twa oraz p o s łu s z e ń s tw a przypom inać n a o c z n ie C h ry stu sa w K o ś c ie l e lok aln ym , pomagać innym odnajdywać B oga. Wyrazem te g o c h r z e ś c ij a ń s k ie g o o d d z ia ły w a n ia w inna być ic h u p r z e jm o ść , g o ś c in n o ś ć , sz u k a n ie p o k o ju , r o z m o d le n ie , k o n te m p la c ja , aby lu d Boży w id z ia ł w każdym k l a s z t o r z e znak o b e c n o ś c i B o ż e j.
D y sk u sje t r z e c i e g o d n ia p o św ięco n e b y ły omówieniu sto su n k u zak on n ik a do s p o łe c z n o ś c i ś w ie c k ie j i do z la ic y z o w a n e j k u ltu r y
w s p ó łc z e s n e j . P r e le k c j ę p r z y g o to w u ją c ą do d y s k u s j i w y g ł o s i ł a i p r z e w o d n ic z y ła obradom dr Anna R enata L a u r ie n , m in is t e r k u l tu r y W e s t f a l i i . W p ie r w s z e j c z ę ś c i swego w y s t ą p ie n ia z a z n a c z y ła , że c z ło w ie k XX w. n a sta w io n y j e s t c a łk o w ic ie na konsum pcję do te g o s t o p n ia , że nawet r o d z in ę uważa s i ę z a s p o łe c z n o ś ć u t y l i t a r n ą , lu d z ie z a ś n ie p rzyjm u jący t e j postaw y uważani s ą c z ę s t o z a głupców i niem oraln ych oraz c z u ją s i ę o s a m o tn ie n i. Inna j e d nak j e s t sam otność c z ło w ie k a w ie r z ą c e g o , a in n a c z ło w ie k a n a sta w ion ego na konsum pcję i p l u r a l i s t y . W d z i s i e j s z e j n ow oczesn ej s p o łe c z n o ś c i zagu b ion o g lo b a ln ą w iz j ę c z ło w ie k a i j e g o m iędzyo sobowych r e l a c j i . Hy w y p e łn ić sw o ją sam otn ość c z ło w ie k w sp ó łc z e s ny szu k a p e łn e j rekom pensaty w konsum pcji m a t e r ia ln e j . I o to pos tawa z a k o n n ik a , ż y ją c c g o w t a k ic h o k o lic z n o ś c ia c h , ma przypom i n a ć , że ż y c ie lu d z k ie n ie kończy s i ę na tym ś w ie c ie i n ie można go w ią z a ć je d y n ie z konsum pcją, bowiem c z ło w ie k p o tr z e b u je c z e g o ś w i ę c e j , a swe p o tr z e b y może z a s p o k o ić je d y n ie w Bogu.
Czwarty d z ie ń rzym sk ich obchodów b e n e d y k ty ń sk ic h p o św ię c o no na p ie lg r z y m k ę do m ie js c zw iązan ych z życiem W ie lk ie g o Zako- nodawcy do S u b ia c o i na Monte C a s s in o . W o s ta tn im w r e s z c ie dniu obrad pracowano w gru p ach , g d z ie s ta r a n o s i ę p rzy g o to w a ć j u b i leu szow y a p e l do w sp ó ln o t zak on n ych , w zywający do r e f l e k s j i i p o sz u k iw a n ia swego m ie js o a w ś w ie c ie w sp ó łczesn y m . K rótko i zwię ź l e zredagowany a p e l p o d p is a ł Opat Prymas V.Dammertz oraz opaci g e n e r a ln i obydwu g a ł ę z i c y s t e r s k i c h : c y s te r s ó w S .K le in e r oraz c y s te r s ó w tr a p is t ó w A .S o u th e y . C a ło ść 5-d n iow ych b en ed yk tyń sk ich obchodów w R zym ie, będących ch w ilam i in te n sy w n e j p racy i mod lit w y zakończono u r o c z y s tą Mszą św. kon celeb row an ą z h o m ilią k a r d y n a ła P ir o n io , p r e f e k t a K o n g r e g a c ji do Spraw Zakonnych. W sympozjum w z ię ło u d z ia ł ponad 500 o só b , w tym 204 opatów i 58 p r z e ło ż o n y c h b e n e d y k ty ń sk ic h , 70 mnichów i 14 m n iszek c y s t e r s k ic h oraz 108 c y s te r s ó w tr a p is t ó w i 13 c y s t e r s e k t r a p i s t e k .
/M a t e r ia ły z R zym skiego Sympozjum z o s t a ł y opublikow ane w c a ł o ś c i w C o lle c t a n e a C i s t e r c i e n s i a 4 3 /1 9 8 1 /9 1 -3 3 3 ; a p e l do w sp ó ln o t z a konnych 2 2 3 -2 2 5 ; P e ł n i e j s z e in fo r m a c je o sympozjum można z n a l e ź ć : M a n s e lli R a o u l, Un convegno in t e r n a z io n a le per i l c o n t e - n a r io d i S .B e n e d e t t o , OsRom 1 2 0 /1 9 8 0 /n r 6 7 , 6; La R egola d i S .B e n e d e t t o n e l mondo contem poraneo, OsRom 1 2 0 /1 9 8 0 /n r 216; Z aram alla E g id io ; La R e g o la d i San B e n e d e tto n e l mondo d ' o g g i . S im p o sio B e n e d e ttin o a Roma, OsRom 1 2 0 /1 9 8 0 /n r 2 2 8 ,7 ; B u r in i C la r a , Monachesimo b e n e d e t t in o a Roma. P r o ie z io n e i n a v a n t i . OsRom 1 2 0 /1 9 8 0 /n r 2 7 5 , 7 / .
C. M iędzynarodowy K ongres "Św. Benedykt w k o n t e k ś c ie sw oich czasów"
Z o k a z j i 1 5 0 0 - l e c i a u r o d z in św. B enedykta ta k ż e W łoskie Centrum S tu d iów W czesnego Ś r e d n io w ie c z a ze S p o le t o p o ś w i ę c i ł o swój VII K on gres, zorgan izow an y 29 IX - 5 X 1980 roku tem atow i: "San B e n e d e tto n e l suo tem po". O r g a n iz a to r z y , w głów n ej m ierze h is t o r y c y b e n e d y k ty ń sc y , p o w z ię li o r y g in a ln y pom ysł, by obrady odbywały s i ę k o le j n o w m ie js c o w o ś c ia c h zw iązan ych z osobą św. B en ed yk ta, a w ię c w N u r s j i, S u b ia c o , C a ssin o i na Monte C a ssin o ; c h c ia n o w t e n sp o só b w ią z a ć p oru szan ą problem atykę z odpowied nim k o n tek stem g e o g r a fic z n y m . Duże w r a ż e n ie na u c z e s tn ik a c h wy w arły o d k r y c ia a r c h e o lo g ic z n e prezentow ane na w y sta w ie lub w swym pierw otnym m ie j s c u . T ak ,n p . w S u b ia co u c z e s t n ic y Kongresu m ogli z o b a c z y ć r e s z t k i je d n e g o z sa n k tu a rió w św. B enedykta i j e go w s p ó ln o ty , o d k ry teg o pod obecnym k o ś c io łe m opackim . A o to t y t u ł y 20 p r e l e k c j i w y g ło sz o n y c h na sympozjum: J a c ą u e s F o n ta in e , "Monastycyzm św. B enedykta duchowym pomostem Wschodu i Zachodu;
Bruno L u i s e l l i , S p o łe c z e ń stw o w ło s k ie VI w iek u . R zym ianie i b ar b arzyń cy; F r ie d r ic h P r i n z , " I t a l i a , G a lia i w czesne k r ó le s tw o
Merowingów';' G eo rg J e n a l , " K l a s z t o r y w ł o s k i e p r z e d św . B e n e d y k tem'; P i ę t r o B o g l i o n i , " G rz e g o rz W i e l k i b i o g r a f św . B e n e d y k ta '; O v id o C a p i t a n i ," M o n a s t y c y z m z a c h o d n i a z b i o r y k a n o n i c z n e V - V II w .'; C a r l o I I e i t z , " Ś w . B e n e d y k t a s z t u k a rz y m s k a - a r c h i t e k t u r a ; C a r l o B e r t e l l i , ' ' g w . B e n e d y k t a s z t u k a r z y m s k a - m a l a r s t wo; C l a u d i o L e o n a r d i ," Ś w . B e n e d y k t a k u l t u r a j e g o ś r o d o w i s k a ; R e g i n a l d G r e g o i r e , " Z b i o r y m a t e r i a ł ó w p a t r y s t y c z n y c h i l i t u r - " "
g i c z n y c h V I-IX w ie k u ; J e a n G rib o m o n t, R e g u ła a B i b l i a ; H e n r i L e d o y e n , R e g u ła a w s p ó ł c z e s n e p ra w o d a w stw o z a k o n n e ; A l b e r t d 'H a e n e n s , 'K u l t u r a m a t e r i a l n a , t r o s k a o c i a ł o i a s c e z ę w ś r e d n io w ie c z n y m m o n a s ty c y z m ie b e n e d y k ty ń s k i m ; Emmanuel Ł a n n e ," F o r my m o d litw y o s o b i s t e j u św . B e n e d y k ta i w t r a d y c j i ' ; A n s c a r i M. M u n d o ," R e g u ła św . B e n e d y k ta i r e g u ł y m o n a s ty c z n e j a k o t r a d y c j a k o d i k o l o g i c z n a ; J a c q u e s W i n a n d y , " s t a b i l n o ś ć b e n e d y k t y ń s k a - t e r m in i p o j ę c i e " L a z a r e de S e i l h a c , " S t o s o w a n i e R e g u ły św . B enedyk t a w k l a s z t o r a c h ż e ń s k i c h '; W i l l i b r o r d W i t t e r s , ' 'P r a c a i " l e c t i o d i v i n a " w m o n a s ty c y z m ie św . B e n e d y k ta '; A d a l b e r t d e Vogt)ó, " s t r u k t u r a i z a r z ą d w s p ó ln o ty m o n a s t y c z n e j u św . ^ e n e d y k t a ; A m brose W a th e n ," A s c e t y c z n e a s p e k t y R e g u ły św . B e n e d y k t a / c p 4 - 7 / . " P o d su m o w a n ia c a ł e g o sym pozjum d o k o n a ł o . J e a n L e c l e r ą z o p a c tw a w C l e r v a u x . D. M ię d z y n a ro d o w y K o n g re s S t o w a r z y s z e n i a " S . B e n e d i c t u s P a t r o n u s E u ro p a e " w N u r s j i W d n i a c h 2 0 - 2 1 p a ź d z i e r n i k a 1980 r . o d b y ł s i ę w N u r s j i M ię d z y n a ro d o w y K o n g re s S t o w a r z y s z e n i a " S . B e n e d i c t u s P a t r o n u s E u r o p a e " . O r g a n i z a t o r z y c e lo w o w y b r a l i N u r s j ę n a sw e d o r o c z n e s p o t k a n i e , by w R oku B e n e d y k ty ń s k im móc o d c z y t a ć , w j a k i s p o só b r o d z i n n e w a r u n k i l o k a l n e m ogły w p ły n ą ć n a k o n s t y t u c j ę f i z y c z n o - p s y c h i c z n ą i d u ch o w ą f o r m a c j ę W i e l k i e g o Z a k o n o d a w c y .
W zw iązku z tym , że w j e g o R egule bardzo mocno p o d k r e ślo n a j e s t r o l a " o jc a " , " ab b ate" , " op ata" , p o d cza s sympozjum s ta r a n o s i ę rozp racow ać tem at o jc o s tw a .
Sympozjum o tw o r z y ł s e k r e t a r z g e n e r a ln y S to w a r z y s z e n ia opat A n to in e F o r g e o t z F on tgom b au lt. P ie r w sz ą p r e le k c j ę w y g ło s ili b e nedyktyn mons. A g o s tin o Mayer, s e k r e t a r z K o n g r e g a c ji do Spraw Zakonnych na tem at i d e i o jc o s tw a w R egule św. B en ed yk ta. Potem dr A le x a n d e r van den Does de W i l l e b o i s , n e u r o p s y c h ia tr a z U t r e c h t u , mówił o w sp ółczesn ym ^ tzw . " o jc o s tw ie kontestow anym ". Ob rady d r u g ie g o d n ia r o z p o c z ą ł p r e le k c j ą p t . " A u to r y te t i w o ln o ść w R egule" s e n a to r Guido G o n e lla . N a stę p n ie p r o f . L u ig i Gedda mó w ił o problem ach roku 2 0 0 0 . C a ło ść z a ś dwudniowej d y s k u s ji pod
sumował k a r d y n a ł P i ę t r o P a l a z z i n i . D ysk u sje prowadzone w różnych ję z y k a c h pod przew odnictw em p r o f . B aldw ina Schwarza z u n iw e r sy t e t u w S a lz b u r g u i S ig h a r d a K le in e r a , op a ta g e n e r a ln e g o c y s t e r sów, b y ły r ó w n o c z e śn ie tłu m aczon e na ję z y k w ło s k i, fr a n c u s k i i n ie m ie c k i. K ongres zakończono u r o c z y s tą k o n c e le b r ą w B a z y lic e św. B enedykta pod przew odnictw em a r c y b isk u p a S p o le t o i N u r s j i, O tto r in o P ię t r o A l b e r t i . U zu p ełn ien iem obrad b y ła p ie lg r z y m k a u c z e stn ik ó w K ongresu do S u b ia c o i na Monte C a s s in o .
E. M iędzynarodowy T y d zień w Palerm o: "Monastycyzm, a r c h i t e k t u r a , muzyka i t e a t r "
Również S y c y l i a u c z c i ł a j u b i l e u s z 1 5 0 0 - l e c i a u r o d z in św. B en ed yk ta. Na p o lu k o śc ie ln y m u c z y n i ł a t o 20 l i p c a l 9 8 0 r .u r o c z y s t ą k o n c e le b r ą w o p a ctw ie San M artino d e l l e S c a l ę , w k t ó r e j w z ię l i u d z ia ł w sz y sc y b en e d y k ty n i i b is k u p i Wyspy z arcybiskupem Palerm o kardynałem S a lv a t o r e P apalardo na c z e l e . Po Mszy św. z h o m ilią u rządzono p r o c e s j ę z o r k i e s t r ą i s t a t u ą św. Benedyk t a , przy w tó rze p i e ś n i do W ie lk ie g o P atron a u ło żo n y ch s p e c j a l n i e
n a t ę o k a z j ę . Na p o l u naukowym j u b i l e u s z u c z c i ł a F u n d a c j a A. B io n d o t e a t r u w P a le rm o o r g a n i z u j ą c 1 5 -2 2 X II 1980 r . M ię d z y naro d o w y T y d z ic ń -S y m p o z ju m n a te m a t w pływ u m o n a sty c y z m u b e n e d y k t y ń s k i e g o n a a r c h i t e k t u r ę , m u z y k ę, g e s t i sy m b o l t e a t r a l n y . U r o c z y s t e g o o t w a r c i a sym pozjum d o k o n a l i : m ie js c o w y a r c y b i s k u p k a r d y n a ł S a l v a t o r e P a p a l a r d o , p r e z y d e n t R e g io n u S y c y l i j s k i e g o , s e n a t o r M a n o d 'A c q u i s t o , o p a t k l a s z t o r u S .M a r t i n o d e l l e S c a l ę , B e n e d e t t o C h i a n e t t a o r a z p r z e w o d n i c z ą c y F u n d a c j i A .B io n d o , s e n a t o r N e l l o lłu b i n o . P r a c e p a l e r m i t a ń s k i e g o sym pozjum z m i e r z a ł y w t r z e c h k i e r u n k a c h . P i e r w s z a g r u p a r e f e r a t ó w z a jm o w a ła s i ę R e g u łą św . B enedyk t a w j e j k o n t e k ś c i e s o c j a l n o - r e l i g i j n y m . I t a k , J . L e c l e r c q u d o w a d n ia ł w swym w y s t ą p i e n i u , ze św . B e n e d y k t c h r y s t i a n i z u j ą c r o z b i t ą E u ro p ę r ó w n o c z e ś n i e j ą j e d n o c z y ł . A . Q u a c q u a r e l l i z e b r a ł z m o n a sty c y z m u p r z e d b e n e d y k t y ń s k i e g o e l e m e n ty t y c z ą c e m o d litw y i p r a c y w s k a z u ją c n a s p o s ó b i c h z a s t o s o w a n i a w R e g u le p r z e z 2 a k o - nodaw cę z N u r s j i . R . G r e g o i r e w y l i c z y ł w pływ y m o n a sty c y z m u b e n e d y k t y ń s k i e g o w y w ie ra n e w r ó ż n y c h k r a j a c h E u ro p y po 1000 r . na a r c h i t e k t u r ę , m u z y k ę , d r a m a t , m e d y c y n ę , m a te m a ty k ę i n a u k i p rz y r o d n i c z e . R . M a n s e l l i w s k a z a ł n a d y n a m ik ę R e g u ły o d d z i a ł u j ą c ą n a r ó ż n e d z i e d z i n y ż y c i a ś r e d n i o w i e c z n e g o s p o ł e c z e ń s t w a . Jednym z a r c h i t e k t o n i c z n y c h w yrazów t e g o o d d z i a ł y w a n i a b y ł o c h i o s t r o o d p o w ia d a ją c e u b ó s tw u z a k o n n em u i i n t e r i o r y z a c j i s ło w a B o ż e g o . D ru g a g r u p a p r e l e k c j i d o t y c z y ł a w pływ u R e g u ły św . B e n e d y k t a n a t e a t r ś r e d n i o w i e c z n y . W ykazyw ano w n i c h , ze m o n a sty c y z m b e n e d y k t y ń s k i s i l n i e o d d z i a ł y w a ł n a d r a m a t y z a c j ę l i t u r g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j , a t a znów n a t e a t r w s p ó ł c z e s n y . R e f e r a t y p o d budow yw ały z a ł o ż e n i e , ze c z a s i p r z e s t r z e ń s ą po d staw o w y m i k a t e g o r i a m i k a ż d e g o d r a m a t u . I t a k A .W a th e n z a j ą ł s i ę s to s u n k ie m s ło w a do m i l c z e n i a w u j ę c i u R e g u ły . Ś w .B e n e d y k t u ż y w a ł w n i e j t e r m i n u " t a c i t u r n i t a s " , k t ó r y z o s t a ł p r z e t ł u m a c z o n y p r z e z p r e
-l e g e n t a ja k o "słow o m i-lc z e n ia " . G.Bucaro zajm ując s i ę p r o b -le mem p racy w u j ę c i u R eguły w ykazyw ał, że p ra ca mnichów w z a ł o ż e n iu św. B enedykta w inna m ieć c h a r a k te r fu n k c jo n a ln y a n ie a b so lu tn y - by m o g li ż y ć i u n ik a ć b e z c z y n n o ś c i. D a lsz e dwie p r e le k c j e p o św ię c o n e b y ły a r c h it e k t u r z e ja k o zdobywaniu p r z e s t r z e n i . P r o f . V .S axer p r z e c iw s t a w ia ł b a z y l i k i w c z e s n o c h r z e ś c i j a ń s k ie na p la n ie p r o s t o k ą t a rotundom św ią ty ń p o g a ń sk ic h . F .D eb u yst z a ś w ykazyw ał, w jak im s to p n iu a r c h it e k t u r a konwentu b e n e d y k ty ń sk ie g o odpowiada t r e ś c i R eguły św. B en ed yk ta.
T r z e c ia w r e s z c ie grupa r e fe r a tó w s k u p iła s i ę na g e ś c i e te a tr a ln y m i m uzyce, przy czym g e s to w i p o św ięco n o t r z y , a mu zyce dwie p r e l e k c j e . J .S c i c o l o n e u z a s a d n ia ł, że R eg u ła mówi o l i t u r g i i na t r z e c h poziom ach: Opus D e i, r y ta c h m onastycznych i ż y c iu monastycznym w wym iarze kulturow ym . C .V a le n z ia n o z w r ó c ił uwagę na g e s t r y t u a ln y , k tó r y j e s t a lb o symbolem a lb o t y p o lo g ią m o d litw y . A .N ocen t n a to m ia st p r z y t a c z a ł p rzy k ła d y w sk azu jące na sto p n io w e w z r a s ta n ie w śr e d n io w ie c z u d r a m a ty z a c ji l i t u r g i i , co s z c z e g ó l n i e p r z e j a w ia ło s i ę w l i t u r g i i Triduum Sacrum oraz w c e r e m o n ii p u o iic z n e g o p o je d n a n ia g r z e sz n ik ó w . G .G a ttin mówił
o sto su n k u monastycyzmu b e n e d y k ty ń sk ie g o do ję z y k a muzycznego na Z a c h o d z ie . S to su n ek t e n b y ł s z c z e g ó l n i e żywy w o k r e s ie k a r o liń s k im i o tto n ia ń s k im , k ie d y t o p o ło ż o n o p odw aliny pod t a k ie o d k r y c ia , ja k : n o t a c j a neum atyczna, p o l i f o n i a , t e o r i a mu z y c z n a , gdy z a c z ę t o tw orzyć tro p y i se k w e n c je , z k tó r y c h wy r o s ły dramaty l i t u r g i c z n e i p ie r w sz e dramaty m uzyczne. J .G a - lin e a u omawiał b ad a n ia prowadzone p r z e z benedyktynów w d z i e d z i n ie muzyki po Sob orze Watykańskim I I , k tó r y o tw o r z y ł bramę d la języków narodowych w l i t u r g i i . Z a b ie g a ją on i o t o , by tw orzyć nowe m e lo d ie na p o d ło ż u s t a r e j a u te n ty c z n e j t r a d y c j i d la r ó ż nych e k s p r e s j i muzyoznych /a n t y f o n , hymnów, r e sp o n so r ió w i t d . / . Śpiew k o ś c ie ln y bowiem w in ie n odpowiadać trzem wymaganiom:
r e s p e k t o w a ć p r y m a t t e k s t u , d o s to s o w y w a ć s i ę do r ó ż n y c h momentów l i t u r g i c z n y c h , z g a d z a ć z u d z i a ł e m w ie r n y c h w l i t u r g i i . Pew nego r o d z a j u o d s k o c z n i ą od p o w y ż s z e j t e m a t y k i b y ł k o m u n ik a t M .Dha- vam ony, k t ó r y m ów ił o p o d o b ie ń s tw a c h i r ó ż n i c a c h z a c h o d z ą c y c h m ię d z y m on asty cy zm cm c h r z e ś c i j a ń s k i m a h in d u s k i m . C a ł o ś ć ty g o d n io w y c h o b r a d p o d su m o w ał o p a t p ry m a s V .D a m m e rtz , k t ó r y w swym w y s t ą p i e n i u n i e t y l k o p r z y p o m n i a ł h i s t o r y c z n e z a s ł u g i m o n a s ty - cyzm u b e n e d y k t y ń s k i e g o n a Z a c h o d z i e , a l e r ó w n i e ż w s k a z a ł , co t e z a k o n y m a ją j e s z c z e do z r o b i e n i a w d z i s i e j s z y m ś w i e c i e . O to k i l k a o g ó ln y c h m y ś l i z p a l e r m i a ń s k i e g o sy m p o z ju m . Z r e s z t ą m a t e r i a łów b ę d z i e s i ę m ożna z a p o z n a ć po u k a z a n i u s i ę i c h d r u k ie m . F . I n n e k o ś c i e l n o - k u l t u r a l n e im p r e z y b e n e d y k t y ń s k i e
Obok sym pozjów nauk o w y ch W łochy u c z c i ł y sw ego n a ro d o w e g o P a t r o n a t a k ż e i w in n y c h d z i e d z i n a c h , a p r z e d e w s z y s tk im n a p o l u k o ś c i e l n y m . Na c z o ł o b e n e d y k t y ń s k i c h u r o c z y s t o ś c i k o ś c i e l n y c h w y s u w a ją s i ę o c z y w i ś c i e p i e l g r z y m k i p a p i e ż a J a n a P a w ła I I do w s z y s t k i c h m i e j s c z w ią z a n y c h z o s o b ą św . B e n e d y k ta o r a z u r o c z y s t e l i t u r g i e , k tó r y m tam p r z e w o d n i c z y ł , a w i ę c : u r o c z y s t o ś ć w N u r s j i 23 m a r c a , o r ę d z i e p a p i e s k i e do n aro d ó w E u ro p y w y g ło s z o n e 18 m a rc a p r z y g r o b i e W i e l k i e g o Z a k o n o d a w c y , p i e l g r z y m k a i u r o c z y s t o ś ć n a M onte C a s s i n o 20 w r z e ś n i a o r a z p i e l g r z y m k a do S u b - i a c o 28 w r z e ś n i a , g d z i e w i m i e n i u c a ł e g o K o ś c i o ł a odm ów ił w i e l k ą m o d litw ę do P a t r i a r c h y Z a c h o d u . Z t e g o t e ż m i e j s c a K o n fe re n - o j a B isk u p ó w E u r o p e j s k i c h o g ł o s i ł a " D e k l a r a c j ę o o d p o w i e d z i a l n o ś c i c h r z e ś c i j a n d n i a d z i s i e j s z e g o i j u t r a " . / O b s z e r n i e j s z e i n f o r m a c j e n a te m a t p i e l g r z y m e k p a p i e s k i c h i obchodów z n im i z w ią z a n y c h m ożna z n a l e ź ć w p r a s i e p o l s k i e j - z o b . b i b l i o g r a f i ę / .
J u b i l e u s z św . B e n e d y k ta u c z c i l i b i s k u p i w ło s c y k ilk o m a oko l i c z n o ś c io w y m i l i s t a m i p a s t e r s k i m i s k ie ro w a n y m i d o w i e r n y c h .
T r z e b a t u n a jp ie r w w y m ien ić L i s t K o n f e r e n c ji B iskupów W ło sk ic h z o k a z j i 1 5 0 0 - l e c i a u r o d z i n św. B e n e d y k ta o g ło s z o n y pod k o n ie c m arca i9 8 0 r . / t e k s t w łoski:O sR om i 2 0 / i 9 8 0 / n r 7 3 , 4 / . P o ru sz o n e z o s t a ł y w nim t a k i e p ro b le m y , j a k : św. B en ed y k t i je g o R e g u ła , p o s z u k iw a n ie Boga i p ry m at m o d litw y ,C h r y s tu s c e n tru m ż y c i a i l i t u r g i i , m ódl s i ę i p r a c u j , s ł u ż b a m i ł o ś c i , m ąd ro ść lu d z k a i bo s k a . Podobny l i s t p a s t e r s k i o g ł o s i l i b is k u p i P u l l i , z a p r a s z a j ą cy w s z y s tk ic h na ju b ile u s z o w e u r o c z y s t o ś c i b e n e d y k ty ń s k ie u r z ą dzone 21 m a rc a w k o ś c i e l e o p a c tw a S a n ta M a ria d e l l a S c a l a w Noci / T e k s t : OsRom 1 2 0 /1 9 8 0 /n r 1 7 , 8 / . N iem n iej ciek aw e l i s t y p a s t e r s k ie o g ł o s i l i bp S p o l e t o i N u r s j i , O t t o r i n o P i ę t r o A l b e r t i , / s t r e s z c z e n i e OsRom 1 2 0 /1 9 8 0 /n r 1 3 7 ,5 / o ra z o p a t S u b ia c o S t a n i s - la o A n d r e o t t i /OsRom 1 2 0 /1 9 8 0 /n r 5 1 , 2 / .
R o c z n ic ę 1 5 0 0 - l e c i a u r o d z i n u c z c i ł y ró w n ie ż n i e k t ó r e d i e c e z j e w ło s k ie o g ó ln o d ie c e z ja l n y m i u r o c z y s t o ś c i a m i , j a k d i e c e z j a W a le n e rin y pod przew o d n ictw em b pa N u r s j i O t t o r i n o P i ę t r o A l b e r t i , d i e c e z j a f l o r e n c k a pod p rzew odnictw em k a r d y n a ł a G .B e n e l- l i w o p a c tw ie w a lo m b ro z ja ń s k im , d i e c e z j a n e a p o l i t a ń s k a w Cava d e i T i r r e n i c e re m o n ia m i, w k t ó r y c h w z i ę l i u d z i a ł : k a r d y n a ł U r- s i , m iejsco w y o p a t M ic h e le M a rra , b i s k u p i n e a p o l i t a ń s c y , S a l e r - n o , C a s e r t y , P u z z u o l i , N o c e ry , N o r i, d i e c e z j a rzy m sk a 27 c z e rw c a w B a z y lic e św. P aw ła z a Murami pod p rzew odnictw em m ie jsc o w e go o p a ta P i ę t r o N a rd in a w to w a r z y s tw ie o p a ta D a v id a P a r r y z o - p a c tw a S t .A u g u s t i n w A n g lii, d i e c e z j a S e s s a A ra n c a , k t ó r a 16 w rze-- ś n i a u r z ą d z i ł a d i e c e z j a l n ą p ie lg rz y m k ę n a Monte C a s s in o i do m ie js c z w ią z a n y c h z o so b ą św. B e n e d y k ta . T rz e b a t u ró w n ie ż w spom nieć p ie lg rz y m k ę 230 opatów i p r z e ło ż o n y c h b e n e d y k ty ń s k ic h k la s z to r ó w w ło s k ic h do N u r s j i u rz ą d z o n ą 26 w r z e ś n ia i o d p ra w io ne tam c e re m o n ie pod przew o d n ictw em m ie jsc o w e g o a r c y b is k u p a O t t o r i n o P i ę t r o A l b e r t i . P r a g n i e n i e u c z c z e n ia j u b i l e u s z u P a tr o n a Europy w y c h o d z iło n ie t y l k o z kręgów k o ś c i e l n y c h , a l e i ś w ie c
-k i c h . Ta-k n p . lo m b a r d z -k a g r u p a u c z o n y c h /U C ID / z o r g a n i z o w a ł a 4 - 5 p a ź d z i e r n i k a w V i l l a C a g n o la dwa d n i m o d litw y i s tu u i u m o św . B e n e d y k c ie , k tó r e m u t a k w i e l e z a w d z i ę c z a k u l t u r a c a ł e j E u ro p y . w z w ią z k u z J u b i l e u s z e m z o r g a n iz o w a n o we W ło s z e c h r ó w n ie ż s z e r e g o k o l i c z n o ś c i o w y c h w y s ta w . T r z e b a t u n a j p i e r w w y m ie n ić o t w a r t ą 21 m a rc a m ię d z y n a ro d o w ą w y sta w ę f i l a t e l i s t y c z n ą i n u m iz m a ty c z n ą w N u r s j i . z o r g a n iz o w a n ą pod p a t r o n a t e m W ło s k ie g o M in i s t e r s t w a S praw Z a g r a n i c z n y c h p r z e z W ło sk ą U n ię F i l a t e l i s t y c z n ą /U S E I / , F i l a t e l i s t y c z n o - N u m i z m a t y c z n e K o ło św . B e n e d y k t a w N ur s j i , R e g i o n a l n ą U n ię F i l a t e l i s t y c z n ą i N u m iz m a ty c z n ą S to w a r z y s z e n i a U m b rii /URAFEK/. Ua w y s ta w ie m ożna b y ł o r ó w n i e ż w i d z i e ć p i ę k n ą k o l e k c j ę zn a c z k ó w p o r t u g a l s k i c h n a te m a t " E u ro p a i p r a c a y W s p o m in a ją c f i l a t e l i s t y k ę n a l e ż y p a m i ę t a ć o u c z c z e n i u p r z e z Po c z t ę W a ty k a ń s k ą Roku B e n e d y k t y ń s k ie g o e m i s j ą a ż 5 zn a c z k ó w ok o l i c z n o ś c i o w y c h , o p a r t y c h n a m i n i a t u r a c h ś r e d n i o w i e c z n y c h , p o ś w ię c o n e św . B e n e d y k to w i, o w a r t o ś c i : 8 0 , 1 0 0 , 1 5 0 , 2 2 0 , 45 0 l i ró w . Z a z n a c z y ć t u t r z e b a , że t a sam a p o c z t a u c z c i ł a w 1965 r . P a t r o n a E u ro p y e m i s j ą 2 zn a c z k ó w . J u b i l e u s z 1 5 0 0 - l e c i a u r o d z i n św . B e n e d y k ta u p a m i ę t n i ł y r ó w n i e ż je d n y m z n a c z k ie m p ocztow ym F r a n c j a i R e p u b l i k a F e d e r a l n a N ie m ie c . Z in n y c h o k o l i c z n o ś c i o w y c h w y staw t r z e b a w y m ie n ić p r z e d e w s z y s tk im b o g a t ą e k s p o z y c j ę z o rg a n iz o w a m ą w B i b l i o t e c e W a ty k a ń s k i e j n a t e m a t : " X V - s t u l e c i e n a r o d z i n św . B e n e d y k ta 4 8 0 - 1 9 8 0 . O ra e t l a b o r a . Ś w ia d e c tw a b e n e d y k t y ń s k i e w A p o s t o l s k i e j B i b l i o t e c e W a t y k a ń s k i e j " . U r z ą d z e n i a i o p r a c o w a n ia w y sta w y p o d j ę l i s i ę P .R . G r e g o i r e , o p a t D u v a l A rn o u ld i A . P a r a v i c i n i - s c r i p t o r e s b i b l i o t e k i . W s z y s tk i e e k s p o n a t y , w o g ro m n e j w i ę k s z o ś c i m a n u s k r y p t y w a t y k a ń s k i e / b y ł o i c h p o n a d 1 2 0 / , p o d z i e l o n o n a n a s t ę p u j ą c e d z i a ł y : ż y c i e św . B e n e d y k ta w h a g i o g r a f i i , R e g u ła i j e j r o z p o w s z e c h n i e n i e , ż y c i e m o d li tw y , l e c t i o d i v i n a i j e j ow o ce,
pism a k la s y c z n e , a sp e k ty ż y c ia m on astyczn ego, św iad ectw a ma nuskryptów ju r y d y c z n y c h , d z i a ł a l n o ś ć g o sp o d a r c z a , sto su n e k do ś w ia t a , m n isi k o p i ś c i i ilu m in a to r z y oraz m n isi b ib lio t e k a r z e i wydawcy te k s tó w . C a ło ść wystawy u j ę t o w wydanym kolorowym a l - bum ie-przew odniku / s . X I I I + 9 1 / .
T rzeb a tu t e ż wspom nieć wystaw ę s z t u k i r e l i g i j n e j /m a la r stw o , r z e ź b a , g r a f ik a - o k . 200 p r a c / zorgan izow an ą na Monte C a ssin o p r z e z 30 w sp ó łc z e sn y c h a r ty s tó w w ło s k ic h . N ie można tu w r e s z c ie pominąć m ilc z e n ie m d u żej wystawy na tem at "N auczanie benedyk t y ń s k ie w P u l l i " p o łą c z o n e j z n ie w ie lk im sympozjum o t e j samej p r o b lem a ty ce / 6 - 1 0 X /, z o rg a n izo w a n ej p r z e z opactwo S .M aria d e l -
l a S c a la , U n iw e r sy te ty w B ari i L e c c e , S u p e r in te n d e n tu r ę P u l l i i k l a s z t o r S .M aria i n P ic c ia n o w s a la c h g ip s o t e k i C a s t e l l o S u e - vo w B a r i. Wystawa eksponow ała przed m ioty zw iązane ze św. Bene dyktem od V do XVIII w. T a k ,n p . s e k c j a ik o n o g r a fic z n a p o s ia d a ła obrazy ś w ię t e g o , f r e s k i , p łó t n a , rz e ź b y drew niane i sr e b r n e , p ła s k o r z e ź b y , mapy g e o g r a f ic z n e , t a b l i o e c h r o n o lo g ic z n e i t d .
Pow yższe uwagi na tem at ju b ile u sz o w y c h obchodów benedyk t y ń s k ic h św ia d c z ą n ie w ą t p liw ie , że Włochy n ie t y lk o n ie zapom n i a ł y , a l e w w ie lo r a k i sp osób u c z c i ł y u ro d zin y swego W ie lk ie g o
Syna i B o h a te r a . z
k s . S ta n is ła w Longosz
4 . ROK BENEDYKTYŃSKI WE FRANCJI
F r a n c ja , k tó r a a k t u a ln ie p o s ia d a 73 b en ed y k ty ń sk ic h /2 3 m ęsk ich i 50 ż e ń s k ic h / i 37 c y s t e r s k ic h /1 6 m ęskich i 21 ż e ń s k ic h / opactw i k la s z to r ó w /d a n e wg l i s t y Guy Marle Oury, S a in t B e n o tt P a tro n de l'E u r o p e , Chambray 1 9 7 9 ,1 1 7 - 1 2 1 /,n ie m n ie j u r o c z y ś c ie u c z c i ł a 1 5 0 0 l e c i e u r o d z in św. B en ed yk ta. N ie d y sp o
