PODSTAWY PRAWA PRACY
mgr Małgorzata Grześków
UMOWA O PRACĘ - RODZAJE
umowa na czas nieokreślony – umowa typowa, zawiera największe gwarancje dla pracownika, nie wskazuje terminu końcowego
umowa na czas określony – zawarta na okres wskazany kalendarzowo/do momentu
określonego zdarzenia, które ma nastąpić w
przyszłości; co do zasady przepisy nie wskazują na jaki max okres może zostać zawarta, ale zbyt długi okres może zostać uznany za nadużycie prawa oraz art. 25
1k.p. (trzecia umowa zawarta na czas określony, gdy przerwa między
poprzednimi nie przekracza 1 miesiąca jest
uważana za umowę na czas nieokreślony)
umowa na czas wykonania określonej pracy
umowa na okres próbny – fakultatywna,
może poprzedzać w/w umowy, max na 3
miesiące, może zostać zawarta u tego
samego pracodawcy tylko 1 raz
PONADTO WYRÓŻNIA SIĘ:
spółdzielcza umowa o pracę – może zostać zawarta wyłącznie z członkiem
spółdzielni, wygasa z ustaniem członkostwa
umowa zawierana na zastępstwo – na czas nieobecności pracownika
umowa w celu przygotowania
zawodowego
FORMA
zgodnie z k.p. powinna być zawarta na
piśmie, brak tej formy nie powoduje jednak nieważności umowy, ale rodzi po stronie
pracodawcy obowiązek najpóźniej w dniu
rozpoczęcia pracy potwierdzenia rodzaju i warunków pracy (dodatkowo można
wskazać, że brak potwierdzenia na piśmie umowy o pracę stanowi wykroczenie
pracodawcy)
TREŚĆ
elementy przedmiotowo istotne – bez nich umowa jest niezawarta (tylko rodzaj)
obligatoryjne – rodzaj, miejsce
wykonywania, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia, wynagrodzenie
klauzule autonomiczne – np. w umowie na
czas określony zawartej na okres powyżej 6
miesięcy strony mogą dopuścić możliwość jej
wypowiedzenia
POZAUMOWNE STOSUNKI PRACY
powołanie - stosunek pracy nawiązywany jest na podstawie powołania, w przypadkach określonych w odrębnych przepisach, np.:
przepisy ustawy o przedsiębiorstwach
państwowych, o samorządach: gminnych, powiatowych, wojewódzkich),
wybór - wybór stanowi podstawę nawiązania stosunku pracy, jeżeli z powierzenia
stanowiska w drodze podjętego aktu wyboru,
wynika również obowiązek świadczenia pracy,
w charakterze pracownika, stosunek pracy,
nawiązywany jest w celu wykonywania
mandatu i trwa, przez okres jego trwania)
mianowanie – nominacja, nawiązanie stosunku pracy na podstawie mianowania, jest domeną prawa administracyjnego,
wynika z koncepcji służby państwowej,
polegającej na zatrudnianiu danej osoby w aparacie państwowym, w celu wykonywania za wynagrodzeniem, w sposób stały i ciągły czynności związanych bezpośrednio z
realizacją funkcji państwowych
DO W/W STOSUNKÓW PRACY K.P. STOSUJE SIĘ WG NASTĘPUJĄCEJ ZASADY:
art. 5. Jeżeli stosunek pracy określonej kategorii pracowników regulują przepisy
szczególne, przepisy kodeksu stosuje się w zakresie nieuregulowanym tymi
przepisami
ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ NA MOCY POROZUMIENIA STRON (ART. 30 K.P.)
najkorzystniejszy i najszybszy sposób rozwiązania stosunku pracy
umożliwia rozwiązanie umowy w każdym czasie bez potrzeby oczekiwania na upływ ustawowego okresu wypowiedzenia.
z inicjatywą może wystąpić każda ze stron
(zarówno pracodawca, jak i pracownik)
Rozwiązanie stosunku pracy w drodze porozumienia stron nie jest sformalizowane.
Właściwie jedynym wymogiem jego skutecznego zawarcia jest złożenie zgodnych oświadczeń woli przez pracodawcę i pracownika.
Porozumienie może w najpełniejszym zakresie uwzględnić interesy obu stron.
Do rozwiązania stosunku pracy w tym trybie
mogą doprowadzić czynności konkludentne.
TRYB I FORMA ROZWIĄZANIA STOSUNKU PRACY
inicjatywa zawarcia porozumienia może pochodzić zarówno od pracodawcy, jak i pracownika
żadna ze stron nie jest jednak zobowiązana do wyrażenia zgody na złożoną przez drugą stronę propozycję
wolą stron objęty jest zarówno tryb, jak i termin rozwiązania stosunku zatrudniania
brak ograniczeń związanych z tzw. „okresem szczególnej ochrony pracownika”
powinno zawierać w swojej treści datę
rozwiązania
w braku ustaleń co do daty rozwiązania
umowy, stosunek zatrudnienia rozwiązuje się
w dacie zawarcia porozumienia
FORMA
Przepisy Kodeksu pracy nie zawierają
szczegółowej regulacji kwestii związanych z treścią, ani formą porozumienia.
Zgodnie z art. 300 k.p., znajdą tu
zastosowani przepisu Kodeksu cywilnego (w szczególności przepisy k.c. dotyczące
trybu ofertowego zawarcia umowy)
Nie będzie miał zastosowania przepis art. 77
§ 2 k.c., którego treść nakazywałaby
posłużenie się formą pisemną w przypadku, gdy umowa o pracę miała taką formę.
Art. 473 § 1 k.p.c. - w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
regulacji przepisów ograniczających
dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i
z przesłuchania stron nie stosuje się.
POJĘCIE WYPOWIEDZENIA
wypowiedzenie jako forma rozwiązania umowy o pracę
- wypowiedzenie stanowi 1 – stronne oświadczenie strony stosunku pracy, które powoduje rozwiązanie stosunku pracy z upływem okresu wypowiedzenia - wypowiedzenie powinno nastąpić na piśmie
(niedochowanie tej formy po stronie pracodawcy powoduje, że wypowiedzenie nastąpiło niezgodnie z przepisami, brak natomiast negatywnych
konsekwencji po stronie pracownika)
- oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu
umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony
powinno zawierać przyczynę wypowiedzenia
WYPOWIEDZENIE MOŻE BYĆ ZASTOSOWANE WOBEC NASTĘPUJĄCYCH UMÓW:
Art. 32.
§1. Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pracę zawartą na:
1)okres próbny, 2)(skreślony),
3)czas nie określony.
§2. Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedzenia.
Art. 33.
Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć
dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy
za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
wypowiedzenie warunków pracy i płacy (zmieniające)
przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się
odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy
wypowiedzenie ma 2 zasadnicze cele: główny, tj.
zmiana warunków pracy i cel ewentualny, tj.
rozwiązanie umowy o pracę
musi być na piśmie + zawierać nowe warunki pracy
