Filamenty pośrednie

(1)

Komórka stuktura i funkcje Bogusław Nedoszytko

WSZPIZU Wydział w Gdyni

(2)

Komórka – cytoszkielet, ruch, mitochondria

Bogusław Nedoszytko

(3)

Cytoszkielet

(4)

Cytoszkielet

(5)

(6)

Cytoszkielet tworzą filamenty pośrednie, mikrotubule i filamenty aktynowe

(7)

(8)

Filamenty pośrednie

• Tworzą mocny szkielet komórki chroniąc ją przed rozerwaniem

(9)

Filamanty pośrednie

• Włókna o śr 10 nm

• Włókna tworzą sieć

• Często zakotwiczone w desmosomach

(10)

Rodzaje filamentów pośrednich

(11)

Filamenty keratynowe

• Zbudowane z różnych rodzajów keratyny.

• Odmienne keratyny w naskórku, włosach, paznokciach.

• Keratyny są także w nabłonku jelita

• Filamenty keratynowe w naskórku

ułożone są równolegle, dołączone do desmosomów, którymi łączą się

komórki naskórka, powoduje to

powstanie konstrukcji wytrzymałej na rozciąganie

(12)

Filamenty pośrednie budują blaszkę jądra komórkowego – laminy

(13)

Pory jądra komórkowego

(14)

Pory jądra komórkowego

(15)

Pory jądra komórkowego

(16)

Mikrotubule

• Tworzą centriole

• Tworzą wrzeciono kariokinetyczne, które odpowiada za podział komórki

• Odpowiadają za transport wewnątrz komórki

• Budują szkielet wici i rzęsek - ruch

(17)

Mikrotubule

• Zbudowane z tubuliny (alfa i beta)

• Polimeryzacja

tubuliny tworzy długie, puste w środku rurki utworzone z 13

cząsteczek na obwodzie

(18)

Mikrotubule

(19)

Mikrotubule i centrosom

(20)

Mikrotubule tworzą centrosom

zbudowany z dwóch centrioli

(21)

(22)

Transport wzdłuż neuronu zachodzi

przy udziale mikrotubul

(23)

W transporcie wdłuż mikrotubul uczestniczą białka motoryczne – kinezyny i dyneiny

(24)

Dyneina i kinezyna odpowiada za transport pęcherzyków w cytoplazmie

(25)

Dyneina powoduje ruch wici plemnika

(26)

Filamenty aktynowe

• Ruch mikrokosmków

• Zmiany kształtu komórki

• Ruch ameboidalny komórki - lamelipodia

• Podział komórki (cytokineza)

• Fagocytoza

• Ruch mięśni (aktyna+miozyna)

(27)

(28)

Włókienka aktynowe - mikrofilamenty

(29)

Ruch

(30)

Ruch komórek

(31)

(32)

Ruch ameboidalny – pełzanie makrofaga

(33)

(34)

Ruch komórek mięśniowych

(35)

Kompleks aktyna-miozyna

powoduje skurcz mięśnia

(36)

Wrzeciono kariokinetyczne rozdziela chromosomy potomne - kariokineza.

Pierścień aktynowy dzieli cytoplazmę

komórek - cytokineza

(37)

Cytokineza w komórce zwierzęcej i

roślinnej

(38)

Mitochondria

(39)

Mitochondria = energia

(40)

Mitochondria to siłownie

energetyczne komórki

(41)

Mitochondria

• Wielkości bakterii 1um długości

• Mają własne DNA

• Struktury

półautonomiczne

(42)

Mitochondrium - budowa

• Błona zewnętrzna

• Przestrzeń międzybłonowa

• Błona wewnętrzna – grzybki (aksosomy)

• Matrix mitochondrialne –

– mt DNA, – RNA (r,t,m)

– Rybosomy (małe, 55S)

– enzymy c. Krebsa, procesów transkrypcji, translacji, replikacji

(43)

Funkcje kompartmentów mitochondriów

• Błona zewnętrzna – synteza fosfolipidów, kw. tłuszczowych, transport

• Przestrzeń międzybłonowa – synteza ATP

• Błona wewnętrzna – łańcuch oddechowy, transport elektronów, jonów H

• Matrix – cykl Krebsa, cykl mocznikowy, β-oksydacja kwasów tłuszczowych,

Replikacja DNA, transkrypcja, biosynteza białka

(44)

Funkcje mitochondriów

• Tlenowa (aerobowa) synteza ATP

• Apoptoza

Glukoza

Kwas

pirogronowy

Tłuszcze

Wyższe kwasy tłuszczowe

ATP Tlen

H₂O

(45)

Nowe mitochondria powstaja przez

podział amitotyczny

(46)

Dziedziczenie mitochondriów

• Mitochondria

dziedziczymy po matce

• Pochodzą z komórki jajowej

• Dziedziczenie matczyne (cytoplazmatyczne)

(47)

Choroby mitochondrialne

• Dystrofie mięśniowe

(48)

(49)

(50)

(51)

(52)