T. Klimski
Sprawozdanie z sympozjum
Antropologii Filozoficznej, ATK, 8 i 9
maja 1971
Studia Philosophiae Christianae 8/1, 290-292
1972
W d y s k u s ji w ró ż n y sp o só b u z u p e łn ia n o tr e ś ć re f e ra tó w . Z w ró c ę u w a g ę ty lk o n a n ie k tó r e w y p o w ie d z i. J u ż p ie rw s z e g o d n ia p ro f. B. J . G a w ę c k i w y s tą p ił z p o s tu la te m , b y te g o r o d z a ju k o n fe r e n c je p rz y c z y n ia ły się do u tw o r z e n ia s ło w n ik a te r m in ó w filo z o fic z n y c h , w k tó r y m d o k o n y w a n o b y p e w n y c h u ś c iś le ń te rm in o lo g ic z n y c h . Z a p ro p o n o w a ł r o z p a tr z e n ie ta k ic h n a p r z y k ła d p a r te r m in ó w n ie k ie d y n ie s łu s z n ie u ż y w a n y c h z a m ie n n ie : z a s a d a p rz y c z y n o w o śc i a p r a w a p rz y c z y n o w e , e p i s te m o lo g ia a g n o zeo lo g ia, filo z o fia p r z y r o d o z n a w s tw a a filo z o fia p r z y ro d y , ś w ia t rz e c z y w is ty „ w so b ie ” a ś w ia t rz e c z y w is ty „ d la n a s ” .
P ro f. N. Ł u b n ic k i p rz y p o m n ia ł c ie k a w e r o z w a ż a n ie z a w a r te w n ie - o p u b lik o w a n y c h r ę k o p is a c h P r u s a o n ie ś m ie rte ln o ś c i. To z a g a d n ie n ie P r u s s t a r a ł się ro z w ią z a ć n ie p rz e z w ia r ę r e lig ijn ą , a le s z u k a ją c u z a s a d n ie n ia n ie ś m ie rte ln o ś c i z g o d n ie z p o z y ty w is ty c z n y m ro z u m ie n ie m n a u k i.
C ie k a w y b y ł głos d r J a k u b o w ic z a p o s tu lu ją c y , b y p o g lą d y m y ś li c ieli teg o o k re s u b a d a ć ta k ż e w e d łu g u g ru p o w a ń w cz a so p ism a c h , to b o w ie m m o że d a ć ja k ą ś w s k a z ó w k ę d la r o z r ó ż n ie n ia in t e r p r e t a c y j n eg o tw ie r d z e ń d w ó c h a u to r ó w , p o d o b n ie s f o rm u ło w a n y c h , a in n ą tr e ś ć z a w ie ra ją c y c h . N a in n o ś ć t ę w s k a z y w a ło b y o p u b lik o w a n ie w c z a so p iś m ie o in n e j o rie n ta c ji.
N a głos te n o d p o w ie d z ia ła doc. H o c h fe ld o w a , z w ra c a ją c u w a g ę , iż p u b lik o w a n ie w d a n y m c z a so p iśm ie n ie m u s ia ło b y ć w y ra z e m p r z y j m o w a n ia o k re ś lo n e j o r ie n ta c ji filo z o fic z n e j, n ie m o że w ięc te n p ro p o n o w a n y p o s tu la t m e to d o lo g ic z n y m ie ć z n a c z e n ia ro z s trz y g a ją c e g o .
N a z a k o ń c z e n ie s p r a w o z d a n ia tr z e b a p o d k re ś lić w ie lk ą ro lę j a k ą s p e ł n ia j ą teg o r o d z a ju k o n fe r e n c je , d a ją c e o k a z ję do w y m ia n y m y śli, u ła t w i a ją c e le p s z e z ro z u m ie n ie c a łe j złożoności p r o b le m a ty k i filo z o fic z n e j b a d a n e g o o k re s u . N a le ż y się w ię c w d z ię c z n o ść o rg a n iz a to ro m teg o s p o tk a n ia . Z g ó ry te ż tr z e b a p o d z ię k o w a ć Z e sp o ło w i H is to rii P o l s k ie j F ilo z o fii N o w o ż y tn e j za tr u d , k tó r y je s z c z e w ło ż y w p rz y g o to w a n ie m a te r ia łó w K o n f e r e n c ji do d ru k u .
B. D e m b o w s k i
S y m p ozju m A n tro p o lo g ii F ilo zo ficzn ej
W d n ia c h 8— 9 m a ja 1971 r. o d b y ło się S y m p o z ju m A n tro p o lo g ii F i lo z o fic z n e j, z o rg a n iz o w a n e p rz e z N a u k o w e K o ło F ilo z o fic z n e S tu d e n tó w A T K . C e c h ą c h a r a k te r y s ty c z n ą sy m p o z ju m b y ło to , że w s z y s tk ie p r e le k c je w y g ła s z a li stu d e n c i. O b ra d o m p rz e w o d n ic z y ł doc. d r h a b . M. G ogacz. O p ró cz s tu d e n tó w A T K w o b r a d a c h u c z e s tn ic z y li ta k ż e z a p ro s z e n i s tu d e n c i z U n iw e r s y te tu G d a ń sk ie g o , U n iw e r s y te tu P o z n a ń
skiego, a lu m n i S e m in a riu m D u c h o w n e g o z G d a ń s k a -O Iiw y , S ied lec, Płocka, p rz e d s ta w ic ie l K IK z T o r u n ia i p rz e d s ta w ic ie l „W ięzi” , a ta k ż e praco w n icy n a u k o w i A T K .
C elem sy m p o z ju m b y ło z a p re z e n to w a n ie i p rz e d y s k u to w a n ie s ta n o wisk d o m in u ją c y c h w e w sp ó łc z e s n e j a n tr o p o lo g ii filo z o fic z n e j lu b w y znaczający ch p o d s ta w o w e ze sp o ły z a g a d n ie ń , do k tó r y c h n a w ią z u je w spółczesna a n tr o p o lo g ia filo z o fic z n a .
G łó w n y p ro b le m se s ji, r y s u ją c y się p o p rz e z p r e le k c je i d y s k u s je można w y ra z ić w p y ta n iu o m o ż liw o ść b u d o w a n ia te o r ii c z ło w ie k a w s y tu a c ji w ie lo n u r to w y c h u ję ć i ró ż n o r o d n y c h te o r ii b y tu , z k tó rych sw o je w n io s k i a n tr o p o lo g ic z n e w y p ro w a d z a li o m a w ia n i a u to rz y . N ależy z a u w a ż y ć , że te m a ty k a s y m p o z ja ln a , a w ię c u ję c ie a k t u a l nych s ta n o w is k w a n tr o p o lo g ii filo z o fic z n e j, z o s ta ła w y p r a c o w a n a n a se m in a riu m h is to r ii ś r e d n io w ie c z n e j, p ro w a d z o n y m p rz e z doc. M . G o - gacza. S tu d iu ją c n a s e m in a r iu m te k s t B o e c ju sz a „ L ib e r de p e rs o n a e t duabus n a t u r i s ” i ro z w a ż a ją c k la s y c z n ą w e r s ję te o r ii oso b y , d la je j zro zu m ien ia s tu d e n c i w p r a c a c h s e m in a r y jn y c h p rz e ś le d z ili w a ż n ie j sze u ję c ia te g o p ro b le m u , z u ję c ia m i w s p ó łc z e s n y m i w łą c z n ie . U ś w ia domiono so b ie b o w ie m , że h is to r ia filo z o fii n ie je s t ty lk o r e j e s t r a c j ą kiedyś w y p o w ie d z ia n y c h p o g lą d ó w , lecz z e sp o łe m ś r o d k ó w p o z w a la j ą cych p e łn ie j z ro z u m ie ć dziś s ta w ia n e z a g a d n ie n ia .
O b ra d y sy m p o z ju m o tw o rz y ł s w y m p rz e m ó w ie n ie m R e k to r A T K , ks. prof. d r J . Iw a n ic k i. K s. R e k to r w y ró ż n ił te m a ty c z n y i o rg a n iz a c y jn y aspekt sy m p o z ju m . P o d k r e ś lił, że z a s ta n a w ia n ie się n a d n u r t a m i w io dącym i w e w s p ó łc z e s n e j a n tr o p o lo g ii filo z o fic z n e j d a je o k a z ję do p o g łę bienia w ie d z y o c z ło w ie k u i u d z ia ł w e w s p ó ln y m m y ś le n iu n a d d o niosłym p ro b le m e m z ro z u m ie n ia , k im je s t czło w ie k . D o d a ł ta k ż e , że sym pozjum je s t w A T K p ie r w s z ą im p re z ą , w k tó r e j p r e le g e n ta m i s ą studenci. O z n a c z a to d u ż y w y s iłe k i s u k c e s s tu d e n tó w w z a k r e s ie s a m o k ształcen ia.
W p ie r w s z y m d n iu o b r a d w y g ło sz o n o n a s tę p u ją c e p r e le k c je : 1) B r u non R u c iń s k i: K o n c e p c ja c z ło w ie k a w s t r u k tu r a li z m i e C. L é v i- S t r a u s s a ; 2) W ito ld R a d w a ń s k i: K o n c e p c ja o so b y w u ję c iu M a r tin a B u b e ra ; 3) T o m asz R o d o w ic z : Z a g a d n ie n ie o so b y w p is m a c h M irc e a E lia d e ; 4) T a d e u sz K lim c z a k : P o g lą d n a c z ło w ie k a w e d łu g k s ią ż k i B o ja ź ń i drżenie S. K ie r k e g a a r d a .
P odczas d ru g ie g o d n ia o b r a d p r e le k c je w y g ło sili: 1) J a c e k J a k u b o w ski: K o n c e p c ja c z ło w ie k a w e d łu g E. F ro m m a ; 2) H a n n a C ie n k u s : C zło wiek w u ję c iu C. R. R o g e rs a ; 3) M a r ia K lin g e r : C z ło w ie k w u ję c iu T eilh ard a de C h a r d in ; 4) R y s z a rd T a ta r z y ń s k i: K la s y c z n a k o n c e p c ja osoby w w e r s ji M. A . K rą p c a .
P re le k c je w p ie r w s z y m d n iu d o ty c z y ły a u to r ó w , k tó r z y w z a k re s ie antropologii filo z o fic z n e j w y z n a c z y li n o w e m e to d y b a d a ń lu b n o w e
zesp o ły p ro b le m ó w . W d ru g im d n iu o b r a d ro z w a ż a n o u ję c ia z p o g r a n ic z a filo z o fii i in n y c h n a u k . O s ta tn im a k c e n te m b y ła k la s y c z n a w e rs ja te o r ii osoby.
P o k a ż d e j p r e le k c ji o d b y w a ła się d y s k u s ja . P rz e b ie g a ła o n a w d w ó ch p o z io m a c h : 1) w p o z io m ie p y ta ń , w y ja ś n ie ń i u z u p e łn ie ń d o ty c z ą c y c h w y k ła d u : 2) w p o z io m ie p o s z e r z a ją c y c h z a g a d n ie n ie u ję ć d y g r e s y jn y c h .
W d y g re s y jn y m p o z io m ie d y s k u s ji s z u k a ją c u z a s a d n ie n ia p r e z e n to w a n y c h s ta n o w is k śle d z o n o z w ią z k i d a n y c h te o r ii c z ło w ie k a z p r z y j m o w a n ą p rz e z re f e ro w a n e g o a u to r a m e ta fiz y k ą . D o strz e ż o n o z a s a d n i czą o d rę b n o ś ć n e o p la to ń s k ie j i to m is ty c z n e j te o r ii rz e c z y w is to śc i. Z a s ta n a w ia n o się n a d ty p e m a n a liz y , k tó r a p o z w o liła b y p ra w id ło w o u p r a w ia ć p ro b le m a ty k ę c z ło w ie k a . R o z w a ż a n o s a m ą w a rto ś ć m e ta fiz y k i p o d k r e ś la ją c , że n ie z a le ż n ie od n a u k szczeg ó ło w y ch je s t o n a w s ta n ie d o s ta rc z y ć s ą d ó w k o n ie c z n o śc io w y c h o rz e c z y w is to śc i. C h o d z i je d n a k o t a k ą m e ta fiz y k ę , k tó r a w ła ś n ie p o zw o li n ie m in ą ć się z fa k ty c z n ie is tn ie ją c ą rz e c z y w is to śc ią . M u si to w ię c b y ć a n a liz a b y tu od s tro n y jeg o is tn ie n ia . W z w ią z k u z ta k i m p o s ta w ie n ie m s p r a w y u w a ż a n o , że filo z o fie lin g w is ty c z n e lu b s c je n ty s ty c z n e m o g ą b y ć ty lk o u ję c ia m i p o m o c n ic z y m i w o b e c m e ta fiz y k i, k tó r a p o z a ty m k s z ta łc ą c n a s z e m y ś le n ie w u m ie ję tn o ś c i w y k r y w a n ia p r a w d y p rz y g o to w u je do n ie z n a n y c h jesz c z e z a d a ń , ja k ie w p rz y s z ło śc i w y z n a c z y ro z w ija ją c a się te c h n ik a i h u m a n is ty k a .
P o d s u m o w u ją c o b ra d y doc. G o g acz p o d k r e ś lił w a r to ś ć u ś w ia d o m ie n ia so b ie w ie lo ś c i s ta n o w is k w e w sp ó łc z e s n e j p r o b le m a ty c e cz ło w ie k a . D a je to o b ra z k ie r u n k ó w i te n d e n c ji w o b rę b ie filo z o fii a n a w e t w o b rę b ie ró ż n y c h id e o lo g ii, p o d e jm u ją c y c h p r o b le m a ty k ę o so b y lu d z k ie j. P o z w a la to ta k ż e z o rie n to w a ć się w m o ż liw o śc i w y b o r u z a g a d n ie ń , n a d a ją c y c h się do p ra w id ło w e g o b u d o w a n ia te o r ii cz ło w ie k a . Z d y s k u s ji w y n ik a , że in te r e s u ją c y te r e n k o n c e p c ji c z ło w ie k a s ta n o w i k la s y c z n a filo z o fia w n u r c ie to m iz m u e g z y s te n c ja ln e g o , p o d e jm u ją cego p lu r a lis ty c z n ą te o r ię b y tu , ro z w a ż a n e g o od s tr o n y je g o is t n ie n ia .
