Janko Muzykant przed sądem
(Lekcja przeznaczona dla uczniów z lekką niepełnosprawnością umysłową)
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
1. Uczeń zna prawdy o życiu biedoty wiejskiej pod koniec XIX wieku.
2. Uczeń posługuje się pojęciami dotyczącymi warunków życia ludzi w XIX wieku.
b. Umiejętności
1. Uczeń współpracuje w grupie.
2. Uczeń słucha krytycznie.
3. Uczeń przejawia humanitarną postawę wobec ludzi skrzywdzonych.
4. Uczeń twórczo myśli.
5. Uczeń rozmawia na zadany temat 6. Uczeń wyciąga wnioski.
7. Uczeń potrafi redagować opis.
2. Metoda i forma pracy
praca indywidualna (monolog),
praca w małych grupach,
praca z tekstem noweli H. Sienkiewicza „Janko Muzykant”,
technika dramowa:
- żywe obrazy,
- improwizowany monolog w oparciu o treść noweli,
rozmowa.
3. Środki dydaktyczne
ilustrowane wydanie „Janka Muzykanta” H. Sienkiewicza,
kostium sędziowski,
etykiety z nazwami uczuć (smutek, cierpienie, boleść, rozpacz).
4. Przebieg lekcji
1. Powitanie. Lekcję rozpoczynamy ćwiczeniem „Hej”. Zabawa ma następujący przebieg: okrzyk
z klaśnięciem o różnym charakterze przekazujemy po kole („hej” ponure, agresywne, proszące, wesołe, szybkie, pojedyncze i podwójne), aż wróci do prowadzącego.
2. Następnie przechodzimy do działań dramowych: żywe obrazy, improwizowany monolog.
Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy i przydziela zadania każdej z nich:
Grupa I – odczytanie wskazanego fragmentu noweli „Janko Muzykant” od słów „Na drugi dzień…” do słów „Weź go i daj mu na pamiątkę…” z podziałem na role.
Grupa II – opracowanie monologu wójta sądzącego chłopca (grupa ta pracuje z udziałem nauczyciela).
Grupa III – przygotowanie żywego obrazu „Janko Muzykant przed sądem”.
W czasie przygotowywania prezentacji odbywa się omówienie przez grupy następujących elementów:
- rozwiązań akcji, - sposobu pracy,
- sposobu kreowania sytuacji, - celowości poszczególnych ról.
Uczniowie mogą też wykorzystać rekwizyty przyniesione przez nauczyciela (np. kostium sędziowski).
3. Każda z grup prezentuje swoje zadanie. Grupa I odczytuje wskazany fragment noweli z podziałem na role, grupa II wygłasza opracowany monolog wójta, grupa III prezentuje zadaną dramę. Po obejrzeniu i wysłuchaniu wszystkich prezentacji, na ich podstawie, nauczyciel inicjuje rozmowę pytaniem: Co sądzicie o sytuacji, w jakiej się znalazł Janko Muzykant? Uczniowie zabierający głos powinni posługiwać się słownictwem zgromadzonym na poprzednich lekcjach.
4. W ramach podsumowania wiadomości z lektury nauczyciel wspólnie z uczniami redaguje opis Janka Muzykanta stojącego przed sądem, po uprzednim zgromadzeniu słownictwa (chuderlawy, wątły, słaby, zamorusany, nierozgarnięty). Uczniowie zapisują zredagowany na lekcji opis do zeszytu.
5. Po obejrzeniu scenek i zredagowaniu opisu nauczyciel odczytuje uczniom zakończenie noweli.
6. W nawiązaniu do wiadomości poznanych na lekcji oraz do treści noweli, nauczyciel przeprowadza ćwiczenie językowe - gromadzenie wyrazów bliskoznacznych rzeczownika żal. Zapisanie proponowanych przez uczniów synonimów na tablicy.
7. Dokładne omówienie z uczniami pracy domowej, w której uczniowie mają ułożyć wyrazy bliskoznaczne rzeczownika żal od najsłabszego do najmocniejszego.
5. Bibliografia
Henryk Sienkiewicz, Janko Muzykant, wyd. GREG, Kraków, 2006.
6. Załączniki
a. Zadanie domowe
Który z wyrazów bliskoznacznych rzeczownika żal (smutek, cierpienie, boleść, rozpacz) najtrafniej określa uczucia matki Janka? Ułóż je od uczucia najsłabszego do najmocniejszego.
