Obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych
1. Cele lekcji
a) Wiadomości1. Uczeń zna kolejność wykonywania działań, gdy w wyrażeniu nie występują nawiasy.
2. Uczeń zna kolejność wykonywania działań, gdy w wyrażeniu występują nawiasy.
3. Uczeń zna kolejność wykonywania działań, gdy w wyrażeniu występują potęgi.
b) Umiejętności
1. Uczeń potrafi obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych z uwzględnieniem kolejności działań, potęg i nawiasów.
2. Uczeń potrafi zapisywać podane słownie wyrażenia arytmetyczne i obliczać ich wartość.
3. Uczeń potrafi tworzyć wyrażenia arytmetyczne na podstawie treści zadań i obliczać ich wartość.
4. Uczeń potrafi uzupełniać brakujące liczby lub nawiasy w wyrażeniach arytmetycznych, tak aby otrzymać zadany wynik.
5. Uczeń układa zadania z treścią do podanych wyrażeń arytmetycznych.
2. Metoda i forma pracy
Metody
metoda czynnościowa Formy
- praca z całą klasą - praca w grupach - praca samodzielna
3. Środki dydaktyczne
- kserokopie pasków z wyrażeniami, w których podana jest wartość, a pominięte zostały nawiasy
- zestawy pięciu kopert z zadaniami, papierowe banknoty, mapka z trasą wycieczki - karteczki z „plusami”
- papierowa wstęga z napisem „Umiemy obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych”
4. Przebieg lekcji
Uczniowie piszą 10-minutową kartkówkę sprawdzającą umiejętność stosowania kolejności wykonywania działań w obliczaniu wyrażeń arytmetycznych.
a) Faza przygotowawcza
N – nauczyciel, U – uczniowie
N – Podaje temat lekcji. Rozdaje uczniom kserokopie pasków, na których są działania
z podaną wartością i brakującymi nawiasami (załącznik a) Prosi uczniów o zastanowienie się, gdzie należy dopisać nawiasy.
U – Dopisują nawiasy, wklejają paski do zeszytu i pod każdym wykonują obliczenia sprawdzające, konsultują wyniki.
N – Zapisuje na tablicy cztery działania z niewiadomą i prosi o zastanowienie się, jak obliczyć brakujący składnik, odjemną, dzielną i czynnik 15 + a = 32, k – 17 = 26, c : 100 = 48, 12 · d = 12 000.
U – Wykonują obliczenia w zeszytach i sprawdzają je na tablicy.
b) Faza realizacyjna
N – Dzieli klasę na grupy i każdej grupie daje 5 kopert z zadaniami lub rekwizytami (załącznik a)
U – Wykonują polecenia, konsultują rozwiązania w grupie, korzystają z pomocy nauczyciela.
N – Po wyznaczonym terminie prosi każdą z grup o przedstawienie wyników kolejnych zadań. Ocenia prace grup i uczniów.
U – Wybierają najciekawszą treść zadania spośród ułożonych przez poszczególne grupy.
c) Faza podsumowująca
N – Prosi, aby każdy z uczniów pomyślał sobie i zapisał pewną liczbę, dodał do niej sumę liczby 8 i liczby przez siebie pomyślanej, podzielił wynik przez dwa i od otrzymanego wyniku odjął cztery.
U – Po wykonaniu polecenia stwierdzają, że otrzymali pomyślaną liczbę.
N – Prosi wszystkich o zapisanie wykonanych działań i wyjaśnienie, dlaczego otrzymali pomyślaną liczbę.
N – Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi, aby uczniowie, którzy umieją obliczać wartość wyrażeń arytmetycznych i będą umieli samodzielnie wykonać zadania domowe, wpisali swoje imiona na papierowej wstędze z napisem „Umiemy obliczać wartość wyrażeń arytmetycznych”.
5. Bibliografia
H. Lewicka, E. Rosłon, Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSIP, Warszawa 2000.
6. Załączniki
a) Karta pracy Ćwiczenie 13 · 4 + 6 : 3 = 6, 2 · 5 + 25 – 15 = 45, 105 – 5 · 4 + 16 = 5, 28 – 23 · 3 + 22 = 0.
Ćwiczenie 2 (rekwizyty i zadania)
1. Trasa trzydniowej wycieczki rowerowej wynosiła 45 km Pierwszego dnia przejechano 14 km, drugiego o 2 km więcej niż pierwszego. Ile kilometrów zostało do przejechania trzeciego dnia.
2. Mapka z wyszczególnionymi długościami tras wycieczki autokarowej w pierwszym i drugim dniu oraz z długością całej trasy i poleceniem ułożenia treści dwóch zadań do podanych danych.
3. Papierowe banknoty i monety, cennik 4 książek i polecenie obliczenia, które książki można kupić za podaną kwotę, ile zostanie reszty, których nie można kupić i ile zabraknie pieniędzy.
4. Działania: 10 · (5 + 3), 32 : (7 – 5), 5 · 6 + 7 · 4, (15 – 6 ) : 3 i polecenie zapisania słowami podanych wyrażeń arytmetycznych oraz ułożenia treści zadania do wybranego wyrażenia.
5. Dwa zapisy słowne wyrażenia arytmetycznego z poleceniem zapisania ich cyframi, obliczenia wartości i ułożenia do wybranego treści zadania tekstowego.
b) Zadanie domowe Zadania 5, 7, 10, 11 str. 42.
Przetestować ostatnią zagadkę na domownikach, rozpisać działania na kartce z podpisanym imieniem i nazwiskiem.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz lekcji matematyki „Obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych” z działu
„Działania na liczbach naturalnych” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej z podręcznikiem Matematyka wokół nas H. Lewickiej, E. Rosłon.
W trakcie lekcji stosujemy ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z „plusem”.
Dziesięć karteczek można wymienić na ocenę bardzo dobrą.