POROZUMIEWANIE SIĘ UCZNIÓW W ZESPOLE -
- ćwiczenia pomocnicze do wykorzystania podczas godzin wychowawczych w szkole podstawowej i gimnazjum
Cz. 2
26. ĆWICZENIE – Telegramy
Do wykonania ćwiczenia wystarczą: kartki, długopisy, dobre pomysły.
Siadacie w grupach 4 osobowych, wymyślacie długi wyraz np.: asekuracja, filharmonia itp., zapisujecie go drukowanymi literami na górze karki położonej na jej szerokości.
Pierwsze cztery litery tworzą dane adresowe telegramu, a pozostałe to treść tego telegramu, np.:
A T M O S F E R A
N O O P U A R O K N M S O P J Y B R A E T L E N K I O C O E R E B K W A A A C 9 J E
Macie 5 minut na napisanie telegramu (w pionie), z poszczególnych liter wybranego wyrazu, np.
tak jak powyżej (ANNA TOMECKA MOSTOWA 5. OPOLE. SUPER FAJNE ERYK ROBI AKROBACJE).
Po 5 minutach odczytujecie telegramy i oceniacie sami: który zespół napisał najlepszy telegram.
Wcześniej musicie ustalić, co będziecie oceniać: humor, czytelność, logikę, oryginalność, a może wszystko razem. Dobrej wspólnej zabawy.
27. ĆWICZENIE – Uroczystość
Jesteście jednym zespołem klasowym, powinniście więc podejmować wspólne działania, za których wykonanie i efekty będziecie odpowiedzialni.
Ustalcie, jaką uroczystość klasową chcielibyście razem przygotować, np. Dzień Mamy czy Święto Wiosny.
Teraz zaplanujcie po kolei:
- kto będzie przewodniczącym całego zespołu (czyli zarazem rozstrzygającym ewentualne spory czy niejasności),
- jakie zasady będą obowiązywały w grupie, by się dobrze pracowało,
- jakie zadania przydzielicie poszczególnym osobom lub zespołom osób, możecie zrobić to tak:
Lp. Zadanie Kto wykona Potrzebne
materiały Końcowy termin wykonania
28. ĆWICZENIE – Ankieta
Mieliście okazję wziąć udział w cyklu zajęć poświęconych komunikowaniu się. Zobaczmy teraz, jak oceniacie waszą wzajemną komunikację.
- Jeśli oceniasz pozytywnie - narysuj uśmiechniętą buźkę:
- Jeśli negatywnie: uśmiech na buźce zmień na grymas.
Pomagaliśmy sobie przy wykonywaniu zadań.
Byliśmy dla siebie życzliwi.
Podczas zajęć czułem się dobrze.
Otrzymywałem pomoc od innych osób.
Moje pomysły były brane pod uwagę.
Słuchaliśmy się nawzajem.
Dobrze planowaliśmy i przydzielaliśmy zadania.
Omówcie swoje ankiety, zastanówcie się, czy coś w waszych kontaktach uległo zmianie? Co i w jakim zakresie? To są bardzo cenne refleksje służące scementowaniu zespołu klasowego.
29. ĆWICZENIE – U źródeł stresu
Ćwiczenie polega na tym, by uczniowie podali jak najwięcej skojarzeń ze słowem:
STRES, zapisanym przez nauczyciela na tablicy. Każde skojarzenie zostaje zapisane obok bez komentowania.
Teraz przyglądamy się zapiskom, omawiając jednocześnie przyczyny stresu, najczęstsze myśli i uczucia towarzyszące sytuacji stresowej, sytuacje, w których czują się źle, np. gdy:
- są spięci,
- czują suchość w ustach i drżą im dłonie, - nie mogą się skoncentrować,
- czują wewnętrzny lęk,
- mają zwolniony refleks, - czują się znudzeni, - nie mają energii,
- mają poczucie bezsensu, - są przygnębieni, itp.
Próbujemy wspólnie zdefiniować pojęcie stresu, np.:
STRES to relacja miedzy umiejętnościami radzenia sobie człowieka, a wymaganiami stawianymi mu przez otoczenie.
Nauczyciel zadaje uczniom trzy pytania:
- Jakie sytuacje wywołują we mnie najsilniejszy stres?
- Jak oceniam swoją odporność na stres?
- Jakie mam sposoby radzenia sobie ze stresem?
Uczniowie zapisują krótkie odpowiedzi na pytania i eksponują w widocznym miejscu. Nauczyciel odczytuje po kolei odpowiedzi na poszczególne pytania. Najwięcej czasu poświęcamy
odpowiedziom na pytanie trzecie, bo tam mogą znajdować się podpowiedzi, recepty na to, jak według młodych ludzi można walczyć ze stresem.
Możemy wraz z uczniami wysnuć końcowy wniosek, że stres można pokonać lub zmniejszyć zmieniając np. sposób myślenia lub stosując ćwiczenia odprężające.
30. ĆWICZENIE – Słaby - silny
Chcąc zredukować stres i napięcie można wykonywać następujące ćwiczenia (nauczyciel ćwiczy wraz z uczniami):
- zegnij prawe ramię tak, aby naprężyć biceps. Jesteś silny, czujesz, jak naprężasz swoje mięśnie?
A teraz jesteś słaby, rozluźnij mięśnie, swobodnie opuść rękę. Czujesz ulgę, odprężenie?
- jesteś spięty, odczuwasz lek, zagrożenie. Napinasz mięśnie, marszczysz czoło, zaciskasz pięści.
Teraz mięśnie się rozluźniają, czoło łagodnieje, emocje puszczają.
- Czujesz niepewność, brak skupienia, koncentracji. Spróbuj napełnić swój brzuch powietrzem – do granic, wdychaj powietrze pełnymi ustami, ale wypuszczaj przez nos, bardzo powoli.
Ćwiczenie powtórz kilka razy. Czujesz ulgę?
31. ĆWICZENIE – Symulacja
Często nasz stan ducha zależy od naszych myśli i sposobu postrzegania problemów. Dlatego dzisiaj spróbujemy wprowadzić symulację pewnych czynności, które nasza psychika powinna przyjąć jak koło ratunkowe w sytuacjach stresu i napięcia.
Nauczyciel proponuje uczniom ćwiczenia zachowań właściwych dla określonych sygnałów stresu:
- jeśli napięcie związane ze stresem lokalizuje się w okolicy karku, górnej części pleców, wówczas:
Stań wygodnie z rękami opuszczonymi wzdłuż ciała. Zegnij ręce w łokciach i podnieś zaciśnięte pięści w górę. Górna część rąk nadal powinna przylegać do ciała. Teraz wyobraź sobie, że ktoś – wróg, potwór, napastnik wskoczył ci na plecy. Energicznym ruchem zrzuć go z pleców. Mocno zaatakuj łokciami tak, aby napastnik spadł. Powtórz ten ruch z dużą energią 5 – 6 razy.
- jeśli pojawiło się uczucie zmęczenia, zniechęcenia, możesz strząsnąć z siebie złą energię.
Zacznij od rąk. Wyobraź sobie, że twoje dłonie i ręce zostały zanurzone w błocie. Strząśnij błoto energicznymi ruchami tak, aby rozpryskiwało się naokoło jak najszerzej. Teraz zrób to samo z nogami. Wyobraź sobie, że są zabłocone do kolan. Strząśnij energicznie błoto najpierw z lewej, potem z prawej nogi. Ręce i nogi strząsaj przez kilka sekund; 3 – 5. To ćwiczenie powinno ci przynieść uczucie ulgi i odświeżenia.
32. ĆWICZENIE – Prawidłowe oddychanie
Ćwiczenie to powinno przynosić ulgę w napięciu, a także chronić przed utratą kontroli nad emocjami.
Nauczyciel informuje uczniów, że na ogół wszyscy oddychamy zbyt płytko, wykorzystując
zaledwie pojemność górnej części płuc. Od czasu do czasu warto wypełnić powietrzem całe płuca – daje to efekt lepszego dotlenienie organizmu, a także – rozluźnia mięśnie klatki piersiowej.
Teraz przekazuje uczniom instrukcję oddychania, ćwicząc razem z nimi:
Stań wygodnie, w lekkim rozkroku, głowę trzymaj prosto, tak, by wzrok był skierowany daleko przed siebie. Dłonie połóż w górnej części brzucha, tuż pod żebrami. Nabierz dużo powietrza w płuca, aby dłonie nieco się uniosły. Zatrzymaj powietrze na sekundę, dwie. Teraz powoli
wypuszczaj powietrze tak, by ręce powoli opadały wraz z wydychanym powietrzem. Powinno to przywrócić ci uczucie odprężenia.
33. ĆWICZENIE – Grunt pod nogami
To ćwiczenie będzie miało na celu przywrócenie „gruntu pod nogami”, pewności siebie, odsunięcia stanów zachwiania równowagi.
Nauczyciel ćwiczy z uczniami, podając jednocześnie instrukcję:
Stań mocno na nogach, tak, aby nic i nikt nie mógł zachwiać twojej równowagi. Ręce zgięte w łokciach. Dłonie wystawione w pozycji obronnej do przodu. Wyobraź sobie, że ktoś lub coś cię atakuje. Zbliża się z przodu i lada moment cię dopadnie. Odepchnij mocno przeciwnika.
Energicznie wyrzuć ręce do przodu i odepchnij to, co się zbliża. Powtórz ten ruch 5 – 6 razy.
34. ĆWICZENIE – Mój lęk
Do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przygotować różne formy ekspresji. Swoje lęki, niepokoje, przygnębiające myśli mogą przedstawić wykorzystując dowolną formę: plastyczną, ruchową, muzyczną lub literacką.
Po zakończonych pokazach uczniowie dzielą się swoimi odczuciami, związanymi z wyrażaniem lęku.
Teraz przystępujemy do części drugiej ćwiczenia – pozbywania się lęku, stresu, niepokoju.
Uczniowie zapisują na kartkach odpowiedzi na pytania nauczyciela:
- czy ta obawa jest realistyczna, czy wypływa jedynie z twojej wyobraźni?
Jeśli jest to wytwór wyobraźni zapisz- 0 kg
Jeśli jest ona realna zapisz – 5 kg i wymień kilka sposobów, dzięki którym możesz ją zwalczyć.
Teraz uczniowie wrzucają kilogramy do plecaka i podnoszą: lekki czy ciężki jest ten plecak, jeśli lekki, to znaczy, że uczniowie sami znaleźli rozwiązanie swoich problemów, jeśli ciężki, to istnieje potrzeba indywidualnej rozmowy nauczyciela z uczniem i udzielenia mu pomocy.
35. ĆWICZENIE – Start rakiety
W przezwyciężaniu stresu i napięć może pomóc Start rakiety. Zaczyna się on od tego, że uczniowie:
- bębnią palcami po blacie stołu, najpierw cicho i powoli, a potem coraz szybciej i głośniej;
- uderzają płaskimi dłońmi o stół albo klaskają, również z natężającą się głośnością i we wzrastającym tempie;
- tupią nogami, zaczynają cicho i powoli, a potem coraz głośniej i szybciej;
- cicho naśladują brzęczenie owadów, przechodzące aż do bardzo głośnego;
- hałas i szybkość wykonywanych ruchów stopniowo wzrastają, uczniowie wstają gwałtownie ze swoich miejsc, wyrzucają z głośnym wrzaskiem ramiona do góry – rakieta wystartowała.
Dzieci powoli siadają na swoich miejscach. Ich ruchy uspokajają się. Hałas przebrzmiewa, słychać tylko cichutkie brzęczenie owadów, które stopniowo zanika, aż wszystko ucichnie – rakieta znikła za chmurami.
36. ĆWICZENIE – Nie muszę, lecz chcę
Aby zmniejszyć stres towarzyszący nam każdego dnia z powodu ciągłego pośpiechu, braku czasu, poznamy teraz i spróbujemy zastosować metody właściwego zagospodarowania i
wykorzystania czasu.
Nauczyciel pomoże uczniom rozwinąć umiejętności zmniejszania napięcia w sytuacjach wewnętrznej presji.
- Każdy uczeń dokańcza na kartce zdanie zaczynające się od słowa : „muszę”, np. : „Muszę nauczyć się historii. Muszę pójść do dentysty. Muszę posprzątać swój pokój.”\
Uczniowie przepisują te zdania trzy razy w różnych wersjach, zmieniając „muszę” na:
- Powinienem...
- Chcę...
- Decyduję się...
Uczniowie tworzą teraz 4-5 osobowe zespoły porównując swoje notatki. Omawiają zagadnienie pod kątem:
- jak nastawienie wpływa na interpretację sytuacji,
- jak oceniają przydatność tej formy w różnych sytuacjach życiowych?
37. ĆWICZENIE – „Niedokończone zdania”
Dokończ rozpoczęte poniżej zdania pierwszą przychodzącą ci do głowy myślą:
Dzisiaj czuję się...
W grupie przeważnie znajduję się w roli...
Gdybym mógł pojechać, gdzie zechcę, wybrałbym...
Dwie rzeczy, które podobają mi się w sobie samym, to...
Mój ulubiony piosenkarz to...
Jedna z najszczęśliwszych chwil mojego życia...
Osiągnięcie, z którego jestem naprawdę dumny, to...
Chciałbym, żeby...
Najbardziej jestem szczęśliwy, kiedy
Uczę się...
Jest mi smutno, kiedy...
Uczestniczę w tych zajęciach, żeby...
Będę rozczarowany tymi zajęciami, jeśli...
Od nauczyciela prowadzącego te zajęcia oczekuję...
Moim ulubionym aktorem jest...
Moje hobby to...
Kiedy jestem sam lubię...
Dwa słowa opisujące mnie, to...
Najważniejsza cecha przyjaciela to, moim zdaniem...
Jedną z moich najlepszych cech jest...
Jedną z moich ulubionych książek jest...
Prezent urodzinowy, który pamiętam to...
Moją klasę można opisać słowami...
W mojej rodzinie jestem...
Mój ulubiony deser, to...
Moje najlepsze wakacje...
W przyszłości chciałbym zostać...
Najbardziej w mojej szkole podoba mi się...
Chce mi się, kiedy...
Mój ulubiony film animowany to...
Kiedy jestem zły...
Złoszczę się, kiedy...
To, czego chciałbym nauczyć się podczas tych zajęć, to....
Mam nadzieję, że te zajęcia...
Chcę (nie chcę), żeby nauczyciel prowadzący te zajęcia...
Polak, którego naprawdę podziwiam, to...
Mój ulubiony napój to...
Uwaga! Kartkę - przed oddaniem nauczycielowi - możesz podpisać lub pozostawić bez podpisu. To zależy wyłącznie od ciebie.
38. ĆWICZENIE – „Tabela sumująca”
Wypełnij tabelę: po lewej stronie wpisz to, czego się nauczyłeś podczas cyklu tych zajęć, a
Czego się nauczyłem? Jak wykorzystałem lub jak zamierzam wykorzystać to, czego się nauczyłem?
39. ĆWICZENIE – Lubię - nie lubię
Do wykonania ćwiczenia potrzebna będzie kartka, długopis, blok rysunkowy, kredki, ołówek.
Uczniowie rysują na kartce 2 tabelki, dzielą je na dwie części. W pierwszej zapisywać będą, co lubią w sobie, a czego nie lubią, a w drugiej – co lubią, gdy inni mówią o nich, a czego nie lubią.
Lubię w sobie Nie lubię w sobie
Lubię, gdy inni mówią o mnie, że jestem... Nie lubię, gdy inni mówią o mnie, że jestem...
Teraz uczniowie odczytują - jeśli chcą, mogą to zrobić głośno – wszystko to, co zapisali po lewej stronie obu tabelek i na tej podstawie budują – rysują własny wizerunek na kartce z bloku, kredkami. Może to być także kolorowy obraz marzenia, w którym realizują się ich najlepsze cechy.
Z kolei przechodzą do odczytania tego, co zapisali po prawej stronie obu tabelek i na tej podstawie zapisują wnioski, nad czym i w jaki sposób powinni w swym obrazie zewnętrznym i wewnętrznym popracować. Mogą to zrobić w formie zadań do wykonania z określonymi konkretnymi terminami realizacji, np.:
Co chcę zmienić? W jaki sposób? Kiedy?
40. ĆWICZENIE – Prezentacja
Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie: kartek, długopisów, ołówków, kredek.
Uczniowie dzielą kartki po przekątnych na cztery części. W każdej z nich siebie jako:
- zwierzę, które powinny posiadać takie cechy, jak rysujące je osoby (nie należy niczego
- pojazd, - kolor, - symbol.
Gdy rysunki są gotowe uczniowie prezentują je z odpowiednim, krótkim komentarzem.
Komentarz powinien zawierać przewagę pozytywnych myśli.
Na zakończenie ćwiczenie można zadać poszczególnym uczniom następujące pytania:
- Czy trudno było się zdecydować, jakie zwierzę, pojazd, kolor czy symbol najlepiej cię reprezentuje?
- Jak czułeś się podczas rysowania, a jak podczas prezentacji?
41. ĆWICZENIE – Nagroda – kara
Do wykonania ćwiczenia potrzebna będzie kartka z dużego bloku technicznego lub tektura o podobnych wymiarach, pionki i kostki do gry, pisaki, kredki.
Pracę wykonujemy w 4 osobowych zespołach:
- przygotowujemy planszę do gry: zaznaczamy na niej pola, dodajemy rysunki / symbole obrazujące konkretne zachowania: dobre i złe,
- ustalamy i zapisujemy reguły gry: kary i nagrody, np.: Nie ustąpiłaś starszej osobie miejsca, nie jesteś wrażliwa – czekasz jedną kolejkę; Pomogłaś mamie nieść zakupy, potrafisz pomagać innym – dwa pola do przodu, itp.
- możemy przystąpić do gry. Życzę jak najwięcej nagród!
Uwaga:
- pamiętajcie, by reguły gry były czytelne i zawierały nie tylko zapis działania, ale także określenie pozytywne lub negatywne cech charakteru,
- zespoły mogą się wymieniać grami.
Po zakończeniu ćwiczenia każdy uczestnik powinien mieć świadomość, za jakie cech otrzymał w grze nagrodę, a za jakie karę. Powinno go to pobudzić do refleksji. Można o tym porozmawiać na zajęciach.
42. ĆWICZENIE – Priorytety
Potrzebne będą karteczki samoprzylepne, długopisy, duży arkusz papieru pakowego z narysowaną piramidą:
Nauczyciel zapisuje na tablicy:
CO JEST WAŻNE DLA MNIE DZISIAJ? CO BĘDZIE WAŻNE DLA MNIE W NAJBLIŻSZYCH LATACH?
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Uczniowie przygotowują dwie karteczki samoprzylepne, podają odpowiedź na pytania zawarte w tabelce (po jednej do każdego pytania), podchodzą do tablicy i przyklejają we właściwych
miejscach.
Po zakończeniu pracy nauczyciel odczytuje zapisy z karteczek po obu stronach tabeli, a następnie wybiera te zapisy, które powtarzają się najczęściej:
- na temat odpowiedzi na pytanie: Co jest ważne dla dzisiaj? Uczniowie swobodnie się wypowiadają,
- odpowiedzi najczęściej się powtarzające po stronie prawej najpierw odczytujemy, a następnie naklejamy na piramidę zgodnie z ich ilością: na miejscu 1. ta wypowiedź, która wystąpiła największą ilość razy, itd.
Teraz uczniowie uważnie obserwują piramidę i mogą chcieć się wypowiedzieć na temat;
- gradacji ważności zapisów,
- wniosków wynikających z porównania zapisów z lewej strony tabeli i zapisów na piramidzie. To ważne wnioski, bo niektórzy uczniowie mogą zobaczyć w swych działaniach obecnych całkowitą beztroskę o przyszłość, a inni – odwrotnie, bo ich działania ważne dla nich dziś, okazały się nie mniej ważne w przyszłości. Może to prowadzić do zmiany postaw niektórych uczniów – nauczyciel powinien pomóc uczniom w wyciągnięciu właściwych wniosków.
43. ĆWICZENIE – Wartości życiowe
Potrzebne będą: kartonowe paski, duża kartka z bloku technicznego, pisaki, Zbiór przysłów polskich, zdjęcia (wybrane i przyniesione przez uczniów).
Nauczyciel przygotowuje kartonowe paski (lub planszę) z zapisanymi wartościami, którymi ludzie kierują się w życiu, eksponując je w widocznym miejscu.
ZDROWIE, PRZYJAŹŃ, MIŁOŚĆ, SZCZĘŚCIE, PIĘKNO, OPTYMIZM, ODPOWIEDZIALNOŚĆ, ASERTYWNOŚĆ, POŚWIĘCENIE, WSPÓŁCZUCIE, WYTRWAŁOŚĆ, TOLERANCJA, TRADYCJA, BOGACTWO, GODNOŚĆ, HONOR, KARIERA, KOMFORT, MĄDROŚĆ, MŁODOŚĆ, PRACA, POMYŚLNOŚĆ, UZNANIE, ROZRYWKA, SŁAWA, SUKCES, SWOBODA, TALENT, URODA, ZGODA
Polecenia dla uczniów:
- Spośród wartości wybierz jedną, najważniejszą według ciebie wartość życiową i krótko uzasadnij swój wybór.
...
...
...
...- Jan Kochanowski we fraszce „Na zdrowie” napisał:
Szlachetne zdrowie, Nikt się nie dowie,
Jako smakujesz, Aż się zepsujesz.
Jak myślisz, jaką wartość życiową i dlaczego cenił sobie ten wybitny poeta, żyjący ponad trzysta lat temu?
- Mówi się, że przysłowia są mądrością narodów. Sięgnij do „Zbioru przysłów polskich” i znajdź te, które sławią wartości życiowe. Zapisz te, które wydają ci się najważniejsze i warte zapamiętania:
- Przygotuj cykl zdjęć poświęconych wybranej przez ciebie wartości życiowej. Zwróć uwagę, by zdjęcia układały się w spójną całość. Swojej pracy nadaj tytuł.
- Zaprezentuj swoją pracę (pisemną i fotograficzną) swoim rówieśnikom.
44. ĆWICZENIE – Tak lub nie
Odpowiedz: TAK lub NIE na trzy pytania:
Czy można na tobie polegać?
Czy jesteś odpowiedzialny?
Czy jesteś godny zaufania?
A teraz podaj konkretne przykłady, w których okazałeś się: godny zaufania, odpowiedzialny i poważny:
...
...
...
...
Czy wyciągnąłeś jakieś wnioski do dalszego postępowania?
Podziel się powyższymi rozważaniami z koleżankami i kolegami w klasie.
45. ĆWICZENIE – Jedyny na świecie
Nauczyciel przynosi na zajęcia egzemplarz „Małego księcia” i odczytuje uczniom fragment treści, poprzedzając to poleceniem:
W książce „Mały Książę”, w rozmowie lisa z chłopcem, A. de Saint-Exupe’ry zawarł naukę dotyczącą pewnego uczucia. Wysłuchaj fragmentu i sformułuj tę naukę własnymi słowami,
unikając cytowania.
Uczniowie otrzymują czas na zapisane własnych myśli (5-10 minut). Chętni uczniowie odczytują swoje notatki.
Nauczyciel zadaje uczniom kolejne pytanie i prosi o zastanowienie się nad nim oraz o wyrażenie głośno swoich refleksji:
Czy powiedziałeś już kiedyś komuś, że jest dla ciebie jedyny na świecie? Co znaczą te słowa według ciebie?
Jeśli uczniowie nie będą chętni podjąć się głośnych wypowiedzi, mogą narysować i pokazać pozostałym symbol, który będzie wyrażał znaczenie powyższych słów.
46. ĆWICZENIE - Mój przyjaciel
Do wykonania ćwiczenia niezbędne będą: Słownik synonimów (wyrazów bliskoznacznych) i Słownik języka polskiego.
Uczniowie pracują w trzech grupach, każda otrzymuje osobne polecenie:
I. Znajdź wyrazy pokrewne do rzeczownika przyjaźń.
Ułóż z nimi zdania.
II. Spróbuj sam zdefiniować słowo przyjaciel:
Sprawdź, jak definiuje to pojęcie Słownik. języka polskiego.
III. Odmień przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej rzeczownik przyjaciel.
Pamiętaj o osobliwościach w odmianie tego wyrazu w l.mn.
Poszczególne grupy prezentują efekty swojej pracy.
Do drugiej części zajęć potrzebne będą bloki rysunkowe i kredki.
Uczniowie pracują indywidualnie; nauczyciel podaje polecenie:
W tekście jednej z piosenek znalazło się takie zdanie: Szukam przyjaciela, co mi rękę poda...” A ty czy znalazłeś już prawdziwego przyjaciela, „podał ci rękę” w jakiejś trudnej sytuacji?
Powyższą wypowiedź zobrazuj w serii rysunków komiksowych.
Uczniowie prezentują i omawiają swoje prace.
! Zamiast komiksu można zaproponować uczniom poniższe ćwiczenie:
Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z pytaniami, proponuje ich uzupełnienie i zaprezentowanie:
Jaki jest twój przyjaciel / najbliższy kolega? Opisz go:
Przedstaw go. Powiedz, kim jest.
...
...
Jak wygląda?
...
...
...
...
...
Jakimi cechami się odznacza?
...
...
...
...
...
Za co cenisz go najbardziej?
...
...
...
Z kolei nauczyciel proponuje uczniom, by krótko wypowiedzieli się w następującej kwestii:
Każdy z nas może przyjaźń rozumieć inaczej. Jakie są według ciebie wyznaczniki
Najważniejsze można wypisać na dużej kartce i pozostawić w klasie w widocznym miejscu.
47. ĆWICZENIE – Szczęście
Ludzie cenią i szanują wybrane wartości życiowe, jednak każdy z nas na pewno chciałby być szczęśliwy. Szczęście każdy z nas rozumie i postrzega inaczej.
Nauczyciel zadaje pytanie, które ma sprowokować uczniów do swobodnych wypowiedzi:
Jak ty wyobrażasz sobie szczęście, czym jest dla ciebie?
Teraz nauczyciel:
- poleca przygotowanie kartek, bloków, kredek, słowników - dzieli uczniów na zespoły,
- podaje polecenia:
I. Wypisz kolory, które kojarzą ci się ze szczęściem:
W tych kolorach przedstaw teraz na kartce z bloku rysunkowego, dowolną techniką swoje wyobrażenie szczęścia.
II. Za pomocą Słownika frazeologicznego lub Słownika języka polskiego wyjaśnij znaczenie związków wyrazowych:
- oaza szczęścia, oaza ciszy, oaza spokoju.
III. Uzasadnij słuszność słów P. Holbacha: „To człowiek człowiekowi najbardziej potrzebny jest do szczęścia”.
Przedstawiciele grup prezentują efekty swojej pracy; wszyscy uczniowie mogą wyrazić swoje zdanie i odczucia.
48. ĆWICZENIE – Piękno
Uczniowie powinni przynieść na zajęcia materiały źródłowe obrazujące: grecką architekturę i sztukę oraz piękno własnej okolicy, najbliższego otoczenia.
Każdy z nas lubi podziwiać piękno. Grecy lubili to tak bardzo, że swój ideał piękna realizowali tworząc dzieła sztuki.
Nauczyciel dzieli uczniów na 2 grupy i podaje im polecenia do wykonania:
I. Sięgnijcie do materiałów źródłowych, przy pomocy których zgromadzicie i zaprezentujecie ilustracje greckiej architektury i rzeźby. Przygotujcie też kilka zdań na temat każdego
prezentowanego dzieła.
II. Sięgnijcie do materiałów źródłowych i znajdźcie w swoim otoczeniu przedmioty, budynki, obiekty przyrody, które uważacie za piękne. Opiszcie krótko każdy z wybranych przykładów,
uzasadnijcie swój wybór.
Grupy prezentują efekty swojej pracy, zwracając uwagę na wartość piękna dla człowieka i na konieczność poszanowania go zarówno dla siebie, jak i dla przyszłych pokoleń.
49. ĆWICZENIE – Pesymista - optymista
Do przeprowadzenia zajęć potrzebne będą: Słownik wyrazów obcych, karteczki z cechami.
Jeden uczeń sprawdza w Słowniku wyrazów obcych znaczenie słowa: optymizm i odczytuje je pozostałym.
Nauczyciel zwraca się do uczniów, by podali wyraz przeciwstawny znaczeniem do wyrazu:
optymizm.
W wybranym miejscu nauczyciel rozsypuje odwrócone napisami w dół karteczki z zapisanymi cechami charakterystycznymi dla optymisty i pesymisty, np.:
POGODNY, ZADOWOLONY, PONURY, NIECHĘTNY itp.
Uczniowie losują karteczki, odczytują głośno jej treść, decydują, czy to cecha optymisty czy pesymisty i kładą na miejsce z napisem: OPTYMISTA lub PESYMISTA.
Z kolei wszyscy przygotowują się do wypowiedzi na forum klasy i do dyskusji nad zagadnieniami:
Czy w życiu jesteś optymistą? W czym się to przejawia?
Jakiemu człowiekowi żyje się lepiej: optymiście czy pesymiście? Podaj argumenty.
50. ĆWICZENIE – Tolerancyjny?
Potrzebny będzie: Słownik wyrazów obcych, blok rysunkowy, kredki, karta pracy.
KARTA PRACY
I. Jaką ważną prawdę o człowieku wyraził T. Różewicz w ostatniej zwrotce wiersza pt.
„Przepaść”:
Rozstępują się straszliwe ciemności nagromadzone nad światem
przez złych ludzi kiedy w sercu małego chłopca
świeci iskierka miłości.
...
...
...
...
II. Sprawdź w Słowniku wyrazów obcych znaczenie słowa:
tolerancja - ...
III. Rozwiń myśl zawartą w przysłowiu:
„Nie czyń drugiemu, co tobie niemiło”
...
...
...
...
IV. Na powyższy temat narysuj krótki komiks, którego będziesz bohaterem.
Uczniowie prezentują efekty pracy, podkreślając istotną rolę tolerancji w życiu człowieka.
