Porównanie budowy cząsteczek i właściwości alkanów, alkenów i alkinów
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• wie, co to są węglowodory,
• zna rodzaje węglowodorów,
• wie, jakie są wzory ogólne alkanów, alkenów, alkinów,
• rozumie, na czym polega reakcja polimeryzacji,
• wie, jak odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi podać wzór i nazwę węglowodoru na podstawie modelu,
• umie zaproponować sposób odróżnienia węglowodorów nasyconych od nienasyconych,
• potrafi określić, jak w obrębie szeregu homologicznego węglowodorów zmieniają się właściwości: stan skupienia, temperatura wrzenia, temperatura zapłonu,
• umie podać wzory strukturalne do podanego wzoru sumarycznego.
2. Metoda i forma pracy
Słowna, ilustracyjna, praca w grupach.
3. Środki dydaktyczne
Karty pracy ucznia Foliogram
Koperty z poleceniami dla grup Modele cząsteczek węglowodorów
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Przed lekcjami nauczyciel przygotowuje karty pracy (załącznik 1).
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy.
Każda grupa ustala właściwości przydzielonego węglowodoru.
Uczniowie wykorzystując zdobyte informacje na temat właściwości węglowodorów, układają rymowankę.
2. Nauczyciel prosi uczniów o zestawienie właściwości węglowodorów w tabeli.
Uczniowie pracują w grupach, wypełniając otrzymane karty pracy (załącznik 1). Po wykonaniu zadań przez poszczególne grupy, uczniowie porównują wypełnione tabele z foliogramem.
3. Nauczyciel rozdaje uczniom koperty wraz z poleceniem kolejnego zadania.
Uczniowie pracują w grupach, wykonują polecenia, które otrzymują w kopertach wraz z modelami: butenu, pentanu, heksynu, pentinu, oktenu,
Grupa I – Spośród podanych modeli wybierz modele alkanów. Zapisz ich wzory sumaryczne, podaj nazwy i określ stan skupienia.
Grupa II – Spośród podanych modeli wybierz modele alkenów. Zapisz ich wzory sumaryczne, podaj nazwy; wskaż, który z nich ma wyższą temperaturę wrzenia.
Grupa III – Spośród podanych modeli wybierz modele alkinów. Zapisz ich wzory sumaryczne, podaj nazwy; wskaż, który z nich ma niższą temperaturę zapłonu.
Uczniowie poszczególnych grup prezentują wyniki pracy.
4. Nauczyciel ocenia aktywność uczniów na lekcji.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie rozwiązują zadanie 5., str. 28. z zeszytu ćwiczeń.
5. Bibliografia
1. Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia dla gimnazjum, część 3, Nowa Era, Warszawa 2003.
2. Kulawik T., Litwin M., Styka-Wlazło S., Zbiór zadań z chemii dla gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 2001.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia załącznik 1
Uzupełnij tabelę.
Określana właściwość Węglowodory nasycone
- alkany
Węglowodory nienasycone
- alkeny
Węglowodory nienasycone
- alkiny Skład pierwiastkowy
Wzór ogólny szeregu homologicznego
Wzór i nazwa pierwszego członu szeregu
homologicznego
Wiązania między atomami węgla
Charakterystyczna końcówka nazwy Stan skupienia
Rozpuszczalność w wodzie Rozpuszczalność w benzynie Zachowanie wobec wody bromowej
Palność; produkty spalania Polimeryzacja
b) Zadanie domowe
Podaj wzór i nazwę węglowodoru:
o masie cząsteczkowej 100 u, należącego do alkanów,
należącego do alkinów, którego cząsteczka zbudowana jest z 19 atomów,
zawierającego 20 atomów wodoru w cząsteczce i należącego do alkenów.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
