P olitechn ik a Śląska, Gliwice
DZIAŁALNOŚĆ INSTYTUTU MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH W ZAKRESIE TECHNIKI
KOTŁOWEJ
1. W p ro w a d zen ie
D ziałający w ram ach Instytutu M aszyn i U rządzeń E nergetycznych Zakład Kotłów i W ytwornic P ary kontynuuje tradycje badań w dziedzinie techniki kotłowej zapoczątkow ane jeszcze w 1946 r., kiedy to prof. m gr inż. Zdzisław Ficki zorganizował K atedrę Kotłów i Siłowni Parowych. Po śm ierci prof.
Fickiego k a te d rą kierow ał prof. dr hah. inż. M arceli B aran. W trak cie kolej
nych reorganizacji K atedra została przekształcona w K atedrę Kotłów i M a
szyn Cieplnych, wydzielony Zakład Kotłów i W ytwornic Pary, a w 1979 r., po połączeniu z Zakładem Podstaw K onstrukcji M aszyn Energetycznych, został utw orzony In sty tu t Kotłów, Siłowni Cieplnych i Jądrow ych, którego dyrekto
rem został prof. M. B aran. Profesor B aran zm arł przedw cześnie w 1983 r., a I n s ty tu t wszedł w skład Instytutu M aszyn i U rządzeń Energetycznych. Od 1984 r. kierow nikiem Zakładu Kotłów i W ytwornic P a ry w Instytucie M aszyn i U rządzeń Energetycznych jest prof. dr hab. inż. Ludw ik Cwynar.
2. D z ia ła ln o ś ć dyd ak tyczn a
W Zakładzie Kotłów i Wytwornic P a ry prowadzone są wykłady, sem inaria, ćwiczenia, laboratoria i prace konstrukcyjne z zakresu kotłów i wytwornic p a ry dla studentów kieru n k u „budowa i eksploatacja m aszyn” oraz n a k ie ru n k u „inżynieria środow iska” dla specjalności: czyste technologie energetyczne i ochrona środowiska w energetyce i transporcie (stu dia dzienne m agisterskie i zawodowe (inżynierskie) oraz studia wieczorowe). Ponadto dla k ieru n k u dy
plom ow ania kotły i wytwornice pary prowadzone są sem inaria i prace dyplo
mowe.
Studenci zdobywają wiedzę w dziedzinie konstrukcji i eksploatacji kotłów parow ych i wodnych oraz kotłowych urządzeń pomocniczych. W szerokim zakresie w prow adzane są kom puterow e m etody w spom agania projektow ania oraz zagadnienia zw iązane z optym alizacją procesów kotłowych.
3. D z ia ła ln o ś ć n a u k o w a
Działalność naukow a Z akładu koncentruje się n a następujących dziedzi
nach:
B Rozwijanie m etod obliczania i konstruow ania urządzeń kotłowych przy uw zględnieniu ch arak tery sty k krajowych węgli energetycznych:
- doskonalenie m etod obliczeń p alenisk kotłowych,
- rozw ijanie metod opisu procesów w ew nętrznych występujących w kot
łach w nieustalonych w aru nk ach pracy,
- poszukiw anie i b ad an ia wysokosprawnych ciśnieniowych powierzchni ogrzew alnych kotłów, intensyfikujących przepływ ciepła (powierzchnie ożebrowane, opłetwowane, m em branow e) i optym alizacja rozw iązań, - b ad an ia regeneracyjnych obrotowych podgrzewaczy pow ietrza,
- obliczenia, dobór i opracowanie koncepcji wymienników ciepła dla układów odsiarczania spalin i układów odzysku ciepła w procesach przemysłowych,
- doskonalenie metodologii komputerowego w spom agania procesu proje
kto w ania i konstruow ania u rządzeń kotłowych, - b ad an ia trw ałości urządzeń kotłowych.
B B adan ia procesów przem iału i suszenia węgla w m łynach i przygotowania paliw stałych do spalan ia w urządzeniach kotłowych:
- uściślenie m etod obliczeń i dobór optym alnych param etrów pracy m ły
nów węglowych,
- poszukiw anie m etod przygotow ania paliw w aspekcie zm niejszenia uciążliwości skutków sp alan ia dla otoczenia.
B Doskonalenie technologii uru ch am ian ia i eksploatacji elektrow ni konw en
cjonalnych:
- przystosow anie urządzeń kotłowych i bloków energetycznych do bezpie
cznej i ekonomicznej pracy w w aru nk ach zmiennego zapotrzebow ania energii,
- zm niejszenie s tr a t rozruchowych.
B Opracowanie koncepcji m odernizacji urządzeń kotłowych celem polepsze
n ia spraw ności i niezawodności oraz przystosow ania kotłów do spalan ia węgli o charakterystyce odmiennej od projektowej.
B Oceny projektów nowych oraz m odernizowanych kotłów i młynów węglo
wych, opracowywanych przez biura konstrukcyjne przem ysłu kotłowego.
W ażnym kierunkiem działalności naukowej jest również organizacja cykli
cznych Konferencji kotłowych: V odbyła się w 1986 r., VI w 1990 r. a VII w 1994 r. N astęp na, VIII konferencja, planow ana jest w 1998 r.
3.1. R o z w ija n ie m eto d o b lic z a n ia i k on stru o w an ia u r z ą d z e ń
k o tło w y c h p rzy u w z g lę d n ie n iu ch a ra k terystyk k r a jo w y c h w ę g li
Dotychczas stosow ane m etody obliczeń cieplnych i aerodynam icznych k o t
łowych powierzchni konwekcyjnych dają wyniki obarczone znacznym i błęda
mi, spowodowanymi przez nadm ierne uproszczenia, niedokładność korelacji em pirycznych oraz niedokładność danych literaturowych określających w łas
ności czynników. Źródłem szczególnie dużych błędów była stosow ana dotąd w k raju m etoda obliczeń wpływu osadów popiołu na w ym ianę ciepła. Zagadnie
n iu popraw y dokładności obliczeń poświęcono w Zakładzie Kotłów i W ytwor
nic P a ry wiele opublikowanych prac [1 - 4, 13,18, 19, 30].
D la popraw y sprawności m odernizowanych kotłów istotne je s t poszukiw a
nie wysokospraw nych ciśnieniowych powierzchni ogrzewalnych intensyfiku jących przepływ ciepła (powierzchnie ożebrowane, opłetwowane, m em brano
we). B adan ia w tym zakresie są w Zakładzie prowadzone od daw na, a ich efektem były w ostatnich latach prace [1, 6, 9, 15, 24, 26, 58], Prowadzono również prace w zakresie optymalizacji kotłowych powierzchni konwekcyj
nych [12, 13, 15, 20, 50],
K ontynuow ana była również problem atyka badań i aplikacji nowych roz
w iązań zarówno regeneracyjnych podgrzewaczy pow ietrza, ja k i w stępnych parow ych podgrzewaczy pow ietrza [17, 42]. Uzyskano w tej dziedzinie praw a ochronne n a wzory użytkowe 1 i 2.
W Zakładzie rozwijano także badania trwałości urządzeń kotłowych, za
równo z p u n k tu widzenia wytrzymałości czasowej elem entów kotłów, ja k i w zak resie ograniczania erozji popiołowej. W tym zakresie wygłoszono n a konfe
rencjach referaty [8, 40, 43, 45, 46, 48].
Coraz więcej m iejsca w działalności Zakładu zajmuje problem atyka ochro
ny środow iska naturalnego. W tym zakresie prowadzono obliczenia, dobór i opracow anie koncepcji wymienników ciepła dla układów odsiarczania spalin i układów odzysku ciepła w procesach przemysłowych, opracowano nowe tech nologie odsiarczania spalin w kotłach płomienicowo—płomieniówkowych oraz b adano wpływ w arunków pracy kotła n a efektywność pierw otnych m etod odazotow ania spalin. Prace n a te tem aty zamieszczono w [27, 29, 44, 47, 49, 51, 57], uzyskano ponadto p a te n t 4.
3.2. B a d a n ia p r o c e só w p r z e m ia łu w ę g la w m ły n a ch oraz tra n sp o rtu p n e u m a ty c z n e g o p y łu w ę g lo w e g o
B adania w tym zakresie prowadzone są w Zakładzie od wielu la t przy w ykorzystaniu posiadanych instalacji badawczych. Kontynuowano badania wpływu cech konstrukcyjnych u kład u mielącego i w arunków eksploatacji na pracę młynów średniobieżnych m iażdżących [10, 21]. Prowadzono prace w zakresie przystosow ania młynów do w ym agań nowoczesnych technik sp a la n ia niskoem isyjnego, przeprowadzono analizę rozw iązań układów mlynowo- paleniskowych dużych kotłów energetycznych n a węgiel kam ienny w aspekcie spełnienia w ym agań palników niskoem isyjnych [16, 47, 49, 51, 55, 57], Wyko
nano b ad an ia modelowe rozdzielaczy pyłu, które mogą znaleźć zastosowanie do rozdziału m ieszaniny pyłowo-powietrznej n a dwie strugi o różnej koncen
tracji oraz b ad an ia nowego typu palników pyłowych. W prow adzanie w odpo
w iednich m iejscach do komory paleniskowej stru g o różnej koncentracji pyłu węglowego um ożliwia organizację sp alan ia prow adzącą do ograniczenia po
w staw ania tlenków azotu.
3.3. D o s k o n a le n ie te c h n o lo g ii u r u c h a m ia n ia i ek sp lo a ta c ji e le k tr o w n i
W Zakładzie Kotłów i W ytwornic P ary prowadzone są prace n ad opisem własności dynam icznych kotłów. O kreślane są czynniki m ające wpływ na przebiegi tem p e ra tu r, naprężeń i przepływów oraz n a intensywność w ym iany ciepła [8, 43, 46]. Opracowano również m etody w yznaczania s tr a t rozrucho
wych i optym alizacji procesu uru ch am ian ia kotła. W m ateriałach konferencyj
nych [11] podano norm atyw ne charaktery sty k i s tr a t rozruchowych bloków.
W ostatnim czasie wzrosło zainteresow anie problem atyką pracy kotłów pyłowych przy obciążeniach wyższych od nom inalnego oraz w w aru nk ach znacznego zm niejszenia obciążenia. W Zakładzie przeprowadzono w tym za
k resie b ad an ia dotyczące wpływu m aksym alnego i m inim alnego obciążenia bloków 200 MW n a pracę kotłów OP 650 Elektrow ni Rybnik [36, 41] i Ele
ktrow ni Jaw orzno III.
3.4. O p ra co w a n ie k o n c e p c ji m o d ern iza cji u rz ą d z e ń k o tło w y c h w c e lu p o le p s z e n ia sp r a w n o śc i i n ie z a w o d n o śc i
Z naczna część, szczególnie m niejszych i starszych kotłów, charakteryzuje się n isk ą spraw nością, spowodowaną głównie przez wysoką tem p e ra tu rę sp a
lin wylotowych, sięgającą w skrajnych przypadkach 300°C. Również w dużych kotłach tem p e ra tu ry spalin wylotowych 170 - 180°C nie należą do rzadkości.
Przeprow adzenie m odernizacji tak ich kotłów pozwala n a zaoszczędzenie zna
cznych ilości paliw a oraz popraw ę sta n u środowiska poprzez istotne zm niej
szenie em isji popiołu do atmosfery. Okazuje się bowiem, że obniżenie tem pe
r a tu r y spalin wylotowych poprawia spraw ność elektrofiltrów , n a sk u tek zm niejszenia prędkości spalin i podwyższenia oporności właściwej pyłu.
M odernizacja polega n a zabudowaniu powierzchni ogrzewalnych o większej intensyw ności przekazyw ania ciepła, na ogół bez jednoczesnej przebudowy k anałów spalin.
Intensyfikacji podlegać może zarówno w ym iana ciepła m iedzy spalinam i i zew nętrznym i powierzchniam i ru r, jak i przepływ ciepła n a ściance w ew nę
trznej, omywanej czynnikiem ogrzewanym. W pierwszym p rzypadku stosuje się często powierzchnie rozw inięte (ożebrowane), w drugim n a to m ia st rozm ai
te sposoby powiększenia burzliwości przepływu w rurach.
W arunkiem prawidłowego dokonania m odernizacji je s t w szechstronna an aliza możliwości popraw y sprawności kotła, a szczególnie ocena możliwego obniżenia te m p e ra tu ry spalin wylotowych z uw zględnieniem zagrożeń w yni
kających z przekroczenia kwasowego punktu rosy spalin. Powyższą problem a
ty k ą Z akład zajm uje się od dawna, czego efektem są zarówno projekty i opracow ania niepublikow ane, ja k i prace [6, 15 - 18, 26, 36, 45, 47],
Jed n y m z możliwych sposobów poprawy spraw ności kotłów gazowych stoso
w anych w ciepłownictwie je s t wykorzystanie ciepła kondensacji wody zaw ar
tej w spalinach. Problem atyce tej poświęcono publikacje [29, 52],
D la niezawodności kotła podstawowe znaczenie m a trw ałość jego części ciśnieniow ej. W tym celu wykonywano analizy rozw iązań konstrukcyjnych i schem atów przepływowych powierzchni ogrzewalnych, a szczególnie prze- grzew aczy pary. Podstaw ą wyboru w ariantu m odernizacji są w tym przypad
k u obliczenia rozpływów czynnika w poszczególnych wężownicach, a także a n a liza obciążeń cieplnych i warunków chłodzenia wężownic [32, 43].
4. S ta n o w isk a b a d a w cze i aparatura
Zakład Kotłów i Wytwornic Pary posiada rozbudow aną bazę laboratoryjną.
Obejm uje ona:
- instalację do badań procesów przemiału, suszenia i tra n sp o rtu węgla w u k ładach paleniskowych kotłów pyłowych,
- stanow isko do badań modelowych kotłowych pęczków konwekcyjnych, - stanow isko doświadczalne do badań oporów przepływu układów pęczko
wych ru r ożebrowanych,
- instalację doświadczalną do badań regeneracyjnych obrotowych podgrze
waczy powietrza,
- stanow isko doświadczalne do badań oporów przepływu w ypełnień regene
racyjnych obrotowych podgrzewaczy powietrza.
W zw iązku z realizacją w Zakładzie projektu badawczego (grantu) pt.
„Nowelizacja kryteriów doboru optym alnej tem p e ra tu ry spalin wylotowych w kotłach energetycznych” zakupiono nowoczesny przyrząd do pom iaru kwaso
wego p u n k ty rosy spalin.
4.1. In sta la c ja do b a d a ń p r o c e só w p rzem ia łu , s u s z e n ia i tra n sp o rtu w ę g la w u k ła d a c h p a le n isk o w y c h k o tłó w p y ło w y c h
Stanow isko m a zastosow anie w badaniach modelowych młynów oraz w badaniach tra n sp o rtu i rozdziału m ieszaniny pyłowo-powietrznej. J e s t u rz ą dzeniem o skali półtechnicznej, unikatow ym w kraju. W skład stanow iska wchodzą: uk ład naw ęglania, m łyn doświadczalny, in stalacja podgrzewu i p rzetłaczania pow ietrza, dwa niezależne układy tra n sp o rtu i separacji pyłu.
M łyn posiada wym ienne zespoły m ielące pierścieniow o-kulow e i misowo-rol- kowe o różnych cechach konstrukcyjnych.
4.2. S ta n o w isk o do b a d a ń m o d e lo w y ch w y m ia n y c ie p ła i o p oró w p r z e p ły w u m e to d ą su b łim a cji n a fta le n u
Stanow isko m a zastosow anie w b adaniach modelowych w ym iany ciepła w różnych układ ach pęczków konwekcyjnych powierzchni ogrzewalnych kotłów.
Pom iarów dokonuje się m etodą o p artą n a analogii m iędzy konwekcyjnym w nikaniem ciepła i w ym ianą m asy podczas subłim acji naftalenu. Równocześ
nie m ożna dokonywać pom iarów oporu przepływ u pow ietrza przez badane układy.
4.3. In sta la c ja d o św ia d c z a ln a do b a d a ń r e g en er a c y jn y ch o b r o to w y c h p o d g r z e w a c z y p o w ie tr z a (ROPP)
In sta la c ja pozwala n a prow adzenie kompleksowych b adań cieplnych i aero
dynam icznych regeneracyjnych wymienników ciepła system u Ljungstroem . W skład instalacji wchodzi:
- ROPP o wielkości n r 5 wg typoszeregu Ljungstroem a o charakterystyce:
D = 1000 mm,
- H = 700 mm, układ sektorów 12 w podziale 5/5, prędkość obrotowa w irnika n = 0,1 15 m in '1,
- kom plet wypełnień w irnika ROPP, - w en ty lator podm uchu pow ietrza - w en ty lator ciągu spalin,
- w ytw ornica spalin o mocy cieplnej N = 450 kW,
- p aln ik gazowy UNIGAT GAT 60 NS4DZK n a gaz miejski,
- a p a ra tu ra kontrolno-pom iarow a: 25-kanałow y system autom atycznych pom iarów wielkości elektrycznych MERATRONIK.
4.4. S ta n o w is k o d o św ia d c z a ln e do b a d ań o p o ró w p r z e p ły w u w y p e łn ie ń re g en er a c y jn y ch ob rotow ych p o d g r z e w a c z y p o w ie tr z a
Stanow isko w postaci k an a łu aerodynamicznego z w ym ienną kom orą b a
dawczą służy do badań aerodynamicznych elem entu w ypełnienia w irnika RO PP w postaci jednego kosza grzewczego (sektorowego). Wysokość w ypełnie
n ia (w układzie k a n a łu aerodynamicznego będąca długością) może składać się z czterech w arstw o h = 300 mm, zatem o łącznej wysokości H = 1200 mm.
Stanow isko wyposażone je st w wentylator podm uchu zimnego pow ietrza oraz w niezbędn ą a p a ra tu rę do pom iaru tem peratury, ciśnienia i wilgotności oraz urządzenie regulacyjne.
WYKAZ WAŻNIEJSZYCH PUBLIKACJI PRACOWNIKÓW ZAKŁADU KOTŁÓW I WYTWORNIC PARY
od roku 1990
1. C zepelak J., Pronobis M.: Vymena tep la v prićnie żebrovanych trubko- vych svazcich. Strojirenstvi (CSRF) 40, 1990, n r 2.
2. Pronobis M.: Konwekcyjne i radiacyjne współczynniki w nik an ia ciepła od spalin do zanieczyszczonych rur kotłowych. Zeszyty N aukow e Polite
chniki Śląskiej, seria Energetyka z. 110, Gliwice 1990.
3. G aiński J., Pronobis M.: Badania wpływu osadów popiołu n a opory przepływ u w pęczkach konwekcyjnych kotłów. Zeszyty N aukow e Polite
chniki Śląskiej, seria Energetyka z. 110, Gliwice 1990.
4. Pronobis M.: W spółczynniki efektywności cieplnej zanieczyszczonych pę
czków kotłowych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nerge
ty k a z. 113, Gliwice 1990.
5. Stom pel Z., Kotowicz J., Rataj Z.: Węgiel i E nergia. Koks, Smoła, Gaz, 1990, n r 11.
6. C w ynar L., K rupa M., Pronobis M.: Zastosow anie rozw iniętych powierz
chni ogrzewanych w modernizacjach kotłów. M ateriały II Konferencji
„Gospodarka rem ontow a energetyki”. Bielsko B iała 1990.
7. W alew ski A.W., W ojnar W., Pękala St.: Parowe podgrzewacze pow ietrza kotłów energetycznych. Konstrukcje, obliczenia, badania. M ateriały VI Konferencji Kotłowej. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 113. Gliwice 1990.
8. Cw ynar L.: Przedsięwzięcia uspraw niające prace kotłów walczakowych w stan ach nieustalonych. M ateriały VI Konferencji Kotłowej. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 113. Gliwice 1990.
9. Cw ynar L., Pronobis M.: E insatz der R ippenrohrbündel zur E rtü ch tig u n g von Dam pferzeugern. XXIII K raftw erkstechnisches Kollo
quium , D resden 1991.
10. C hm ielniak T., Czepiel J., Mroczek K.: Der Einfluß der K onstruktion
seigenschaften des M ahlsystem s a u f die Leistungsfähigkeit der Ring- Kugelmühle. XXIII K raftw erkstechnisches Kolloquium, D resden 1991.
11. Cw ynar L., C harzyński W.: Norm atyw ne ch araktery styki s tr a t rozru
chowych bloków wytwórczych. Sympozjum SEP, W arszaw a 1991.
12. Pronobis M.: O ptim ization of convective boiler surfaces. VGB K raftw er
kstech n ik (English issue) 72, 1992, n r 2.
13. Pronobis M.: W ym iana ciepła w zanieczyszczonych powierzchniach kon
wekcyjnych kotłów. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria: E ner
getyka z. 115, Gliwice 1992.
14. Cw ynar L., K rupa M., Pronobis M.: K ierunki m odernizacji energetyki.
Zeszyty N aukow e WSI w Opolu, seria: E lektryka z. 34, Opole 1992.
15. Cw ynar L., K rupa M., Pronobis M.: Zastosow anie powierzchni ożebrowa- nych dla popraw y spraw ności kotłów. Zeszyty Naukowe W SI w Opolu, seria: E lektryka z. 34, Opole 1992.
16. K rupa M., Bobiec E., Chowaniec G.: K ierunki m odernizacji młynów w ynikające z potrzeby obniżenia emisji tlenków azotu. E nergetyka 1992, n r 10.
17. W alew ski A. W., W ojnar W.: W stępne parowe podgrzewacze pow ietrza nowej generacji. Zeszyty Naukowe WSI w Opolu, seria: E lektryka z. 34, Opole 1992.
18. Pronobis M.: Influence of ash deposits on th e h e a t tra n sfe r in convection boiler surfaces. Konf.: Coal, Energy and E nvironm ent, O strava 1992.
19. Pronobis M.: Dokładność obliczeń radiacyjnej wym iany ciepła od spalin do powierzchni r u r kotłowych pęczków konwekcyjnych. Zeszyty Nauko
we Politechniki Śląskiej, seria: E nergetyka z. 114, Gliwice 1993.
20. Pronobis M.: O ptym alizacja kotłowych pęczków konwekcyjnych. Zeszyty Naukow e Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 114, Gliwice 1993.
21. Czepiel J.: Zależność wydajności m łyna pierścieniowo-kulowego od prędkości obrotowej uk ładu mielącego - model teoretyczny. Zeszyty Naukow e Politechniki Śląskiej, seria: E nergetyka z. 114, Gliwice 1993.
22. Rataj Z.: Celowość stosowania kotłów kondensujących firmy TTI-Remeha w ciepłownictwie. Przegląd M echaniczny 1993, n r 33- 34.
23. R ataj Z.: R egulatory sterujące w system ach kotłów grzewczych. M urator 1993, n r 3.
24. Pronobis M.: Zkuśenosti se svysovanim ućinnosti rostovych kotlu. M ate
riały Konferencji „Prümyslova energetika a zivotni prostredi”. O strava- O dry 1993.
25. Czepiel J., Kurowicz M.: Analiza konstrukcji tłu m ik a wylotowego kotło
wych zaworów bezpieczeństwa. XVI Sympozjon Podstaw K onstrukcji M aszyn, Szczyrk 1993.
26. C w ynar L., K rupa M., Pronobis M.: Kotłowe powierzchnie ogrzewalne intensyfikujące przepływ ciepła. Referaty konferencji naukow ej „Proble
m y badawcze energetyki cieplnej”, W arszaw a 8—10.12.1993.
27. Pronobis M.: The influence of combustion cham ber tig h tn ess on th e efficiency of prim ary m ethods of NOx reduction. M ateriały III M iędzy
narodowej Konferencji „EKOTREND” O strav a 20-21.09.1993.
28. C w ynar L., Zem baty W.: Kryteria m odernizacji urządzeń w ytw arzania energii w krajowym system ie elektroenergetycznym . M ateriały Ogólno
polskiej Konferencji Naukowo-Technicznej n a te m a t „Racjonalizacja U żytkow ania Energii i Środowiska” Porąbka—Kozubnik 14-16.06.1993.
29. R ataj Z.: Ekonomiczne i ekologiczne aspekty stosow ania kotłów konde- nsujących w ciepłownictwie. M ateriały VIII Krajowej Konferencji N au kowo-Technicznej: „Postęp Techniczny w Ciepłownictwie”. Poznań, 2 2 - 23 listopada 1993.
30. Pronobis M.: A comparison of methods to improve th e h e a t tra n s fe r a t th e in n er walls of tubes. VGB K raftw erkstechnik 74, 1994, H.2.
31. C w ynar L., K rupa M., Pronobis M.: K ierunki m odernizacji kotłów. Ze
szyty Naukow e WSI w Opolu, seria: E lek try k a z. 38, Opole 1994.
32. C w ynar L., K rupa M., Pronobis M.: U spraw nienia kotłów OP-380 Ele
ktro w n i Łagisza. Zeszyty Naukowe WSI w Opolu, seria: E le k try k a z. 38, Opole 1994.
33. R ataj Z.: R egulatory stosowane w kotłach grzewczych. In sta la to r Polski 1994, n r 4.
34. R ataj Z.: R egulatory sterujące praca kotłów grzewczych. Polski In sta la to r 1994, n r 3.
35. R ataj Z.: Zastosowanie kotłów żeliwnych. Przegląd M echaniczny 1994, n r 1.
36. R ataj Z.: Praca kotłów OP 650 w w arunkach m aksym alnego obciążenia bloku. Zeszyty Naukowe WSI w Opolu, seria: E lektry ka, z. 38, Opole 1994.
37. W alewski A.W., O tte J .J., Wojnar W.: M odernizacja u k ład u podgrzewu pow ietrza w kotle OP-380 z palnikam i niskoazotujacym i typu HTNR STORK BOILERS. Zeszyty Naukowe WSI w Opolu, seria: E lektryka, z. 38, Opole 1994.
38. R ataj Z.: K ryteria wyboru kotłów grzewczych. Rynek Instalacy jny 1994, n r 10.
39. C w ynar L., K rupa M., Pronobis M.: K ierunki b ad ań i doskonalenia techniki kotłowej. M ateriały VII Konferencji Kotłowej, Szczyrk 1994.
Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 120, Gliwice 1994.
40. Pronobis M.: Przedsięwzięcia eksploatacyjne dla zm niejszenia erozji kot
łowych pęczków konwekcyjnych. M ateriały VII Konferencji Kotłowej, Szczyrk 1994. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Energetyka z. 121, Gliwice 1994.
41. Rataj Z.: Wpływ m inim alnego i m aksym alnego obciążenia bloków 200 MW n a prace kotłów OP 650. M ateriały VII Konferencji Kotłowej, Szczyrk 1994. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 121, Gliwice 1994.
42. W alew ski A., R ataj Z., W ojnar W.: System y schłodzenia i podgrzewu spalin w układach odsiarczania spalin ciepłowni z kotłam i rusztowymi.
M ateriały VII Konferencji Kotłowej Szczyrk 1994. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 122, Gliwice 1994.
43. Cw ynar L.: Wpływ schem atu przepływowego przegrzew acza p ary na rozkład te m p e ra tu r w kom orach wylotowych stopni. M ateriały VII Kon
ferencji Kotłowej, Szczyrk 1994. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 120, Gliwice 1994.
44. G ram atyk a F.: Ograniczenie emisji tlenków siark i z kotłów rusztowych płomienicowo-płomieniówkowych. M ateriały VII Konferencji Kotłowej, Szczyrk 1994. Zeszyty Naukow e Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 120, Gliwice 1994.
45. K osm an G., Czepelak J.: Wpływ osadów n a powierzchniach ru ry n a jej trw ałość. M ateriały VII Konferencji Kotłowej, Szczyrk 1994. Zeszyty Naukow e Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 121, Gliwice 1994.
46. Kosm an G., Czepelak J.: Trwałość elem entów ciśnieniowych obciążo
nych niesym etrycznie. M ateriały VII Konferencji Kotłowej, Szczyrk 1994. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 121, Gliwice 1994.
47. Bobiec E., K rupa M.: Konieczność poprawy jakości przem iału węgla kam iennego dla potrzeb obniżenia emisji NOx a dynam ika instalacji paleniskowej. M ateriały VII Konferencji Kotłowej, Szczyrk 1994. Zeszy
ty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 122, Gliwice 1994.
48. Pronobis M.: B etriebsm äßige M ethoden zur V erm eidung von Heizflächenerosionen. VGB-Konferenz „Forschung in der K raftw erkste
chnik 1995”, Essen 6-7.09.1995.
49. Pronobis M.: Wpływ szczelności komory paleniskowej kotła n a skutecz
ność pierw otnych m etod denitracji spalin. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria E nergetyka z. 126, Gliwice 1995.
50. C w ynar L., K rupa M., Pronobis M.: Kotłowe powierzchnie ogrzewalne intensyfikujące przepływ ciepła. Gospodarka Paliw am i i Energią 1995, n r 12.
51. Pronobis M.: Wpływ poprawy jakości przem iału wynikającej z zastoso
w an ia pierwotnych m etod denitracji spalin n a pracę kotła. Zeszyty N a
ukow e Politechniki Śląskiej, seria Energetyka z. 125, Gliwice 1995.
52. R ataj Z.: Ograniczenia termodynamiczne i eksploatacyjne grzewczych kotłów kondensujących, cz. I. Rynek Instalacyjny 1995, n r 10, cz. II:
R ynek Instalacyjny 1995, n r 11.
53. R ataj Z.: C h araktery styka techniczna kotłów grzewczych małej i śred
niej mocy w Polsce. Przegląd kotłów oferowanych przez producentów zagranicznych, cz. I Ogrzewnictwo Praktyczne 1995 n r 2, cz. II Ogrzew- nictw o Praktyczne 1995, n r 3.
54. R ataj Z.: C h araktery styka techniczna kotłów grzewczych małej i śred
niej mocy w Polsce. Przegląd kotłów oferowanych przez producentów krajow ych, cz. I i cz. II. Ogrzewnictwo P raktyczne 1995, n r 4, n r 5.
55. Pronobis M.: Coal G rinding Quality Im provem ent and its Influence on Boiler O peration M ateriały Konferencji z okazji 50 lecia VŚB w O stra wie. O straw a 1995.
56. C w ynar L., K rupa M, Pronobis M: Podstawowe problem y i k ry te ria m odernizacji urządzeń kotłowych. M ateriały IX Konferencji z cyklu „Za
g ad n ien ia surowców energetycznych w gospodarce krajowej,, pt.: „Mod
ernizacja elektrow ni i elektrociepłowni a budowa zakładów przeróbki m iałów węgla energetycznego”. Zakopane 1995.
57. K ru p a M, Pronobis M.: Problemy modernizacji kotłów przem ysłowych w aspekcie zwiększenia sprawności i niezawodności oraz zm niejszenia uciążliwości dla środowiska. M ateriały Konferencji z okazji 50-lecia E nergom ontażu PW. U stroń 1995.
58. C zepelak J., G aiński J., Pronobis M.: M odelluntersuchungen des W ärm eaustausches und Ström ungsw iderstandes an den Heizflächen m it Diagonalflossen. H eat and Mass Transfer 1996, n r 7.
P a te n ty i wzory użytkowe
1. Parow y podgrzewacz powietrza kotłów energetycznych. W-89528.Udzielo- no p raw a ochronnego n a wzór użytkowy Ru-49 387. W arszaw a 7.04.1992.
2. Parow y podgrzewacz powietrza kotłów energetycznych. W-89786. Udzielo
no p raw a ochronnego n a wzór użytkowy Ru-49 390. W arszaw a 7.04.1992.
3. W ym iennik ciepła. P-256 272. W-89950.Udzielono praw a ochronnego na wzór użytkowy Ru-49572. W arszaw a 18.05.1992.
4. Sposób odsiarczania i końcowego odpylania spalin kotłowych oraz in sta la cja do odsiarczania i końcowego odpylania spalin kotłowych. Przydzielono p a te n t N r 159 567 W arszaw a 18.11.1993.
5. U rządzenie do intensyfikacji wym iany ciepła. W-100080. Udzielono praw a ochronnego n a wzór użytkowy. W arszawa 13.06.1994.
