Kwartalnik Geologiczny, t. 26, nr I, 1982, p. 147 158
UKD 552.312.1/.2: 56l.8.094.81 : 551.793(438.142 Karczunek)
Krzysztof M. Alicja RYTEL, Paweł SALIŃSKI
rozległym zagłębieniu pod warstwą osadów holocenu i l,7-metrową warstwą osadów deluwialnych - nawiercono gytię jeziorną torf o miąż
SZOSCl Sytuacja geologiczna oraz wydzielone w wyniku badań palinologicznych zespoły flory- styczne pozwoliły okreslić interglacjał eemski.
WSTĘP
SYTUACJA STANOWISKA
o 0
Fig. 1. Szkic geologiczny okolic Karczunku
Geological sketch map of the vicinities of Karczunek
o
o 0
12
Pawel Salinski
o
13
o
o o o o
o
Plejstocen zlodowacenie srodkowopolskie stadia! maksymalny: 1 glina zwalowa, 2 pia ski kem6w, 3 7
piaski i piaski ze zwirami wodnolodowcowe; zlodowacenie p6lnocnopolskie: 4 - piaski i zwiry deluwialne, solifluk- cyjne i stozk6w naplywowych; czwartorz~ nierozdzielony: 5 - piaski eoliczne; holocen: 6 - namuly, 7 torfy;
8 - otwor oprobowany; 9 otwor archiwalny; 10 przypuszczalne wyst£:powanie osadow interglacjalu eemskie- go; 11 - linia przekroju geologicznego; 12 zasi~g wyst£:powania osadow interglacjalu eemskiego; 13 - wododzial Pleistocene Mid-Polish Glaciation - maximum stage: 1 till, 2 kame sands, 3 fluvioglacial sands and sands with gravels; North-Polish Glaciation: 4 deluvial, solifluction and out-wash-cone sands and gravels; unsub- divided Quaternary: 5 - eolian sands; Holocene: 6 - muds, 7 - peats; 8 sampled borehole column; 9 - un- sampled boreholes; 10 inferred occurrence of Eemian Interglacial deposits; 11 line of geological cross-section;
12 extent of Eemian Interglacial deposits; 13 - watershed
Eemskie w Karczunku
skiej zajmowalo si~ wielu badaczy: m. in. J.E. Mojski (1972), J.E. Mojski, J. Trem- baczowski (1975), J. Buraczynski i in. (1980) oraz Z. Janczyk-Kopikowa (1963, 1975). Prace tych autorow staly si~ podstaw'l przyj~tego schematu stratygraficz- nego. S'lsiaduj,!cy z t'! wysoczyzn,! obszar Polesia Lubelskiego odznacza si~ wy-
st~powaniem w obr~bie utworow plejstocenskich (nie spotykan,! w innych cz~s
ciach Nizu Polskiego ilosci'!) osadow powstalych w zamkni~tych zbiornikach wodnych lub zbiornikach ze slabym lub okresowym przeplywem. Dotyczy to zwlaszcza plejstocenu mlodszego, poczynaj'!c od pierwszej polowy interglacjalu mazowieckiego, dla ktorej istnienie odpowiednich osadow bylo juZ wielokrotnie dokumentowane Mojski, J. Trembaczowski, 1975; Z. Janczyk-Kopikowa, 1975 i in.).
Rozdzielenie wiekowe i litofacjalny podzial utworow p1ejstocenskich oparty byl przewaznie na przeslankach geomorfologicznych, wynikach badan litologicz- nych, obserwacjach polowych w nawi,!zaniu do s,!siednich obszarow. Jedynie osady interglacjalu mazowieckiego lub jego cz~sci maj'l opracowania paleobo- taniczne (Z. Janczyk-Kopikowa, 1963, 1975; M. Brem, 1953; J. Dyakowska, 1952;
M. Sobolewska, 1956, 1969; A. Srodon, 1954,' 1969), kt6rych brak dla intergla- cjalu eemskiego. Stwierdzenie w bezposrednim s,!siedztwie osad6w organogenicz- nych prawdopodobnie eemskich przydatnych do badan paleobotanicznych nasu-
n~lo mozliwosci i potrzeb~ przeprowadzenia badan palinologicznych dla udoku- mentowania ich wieku i stworzenia stanowiska reperowego dla tego i najblizszego
obszaru. .
Osady organogeniczne w Karczunku wyst~puj,! w obr~bie jednego z rozleglych
zagl~bien 0 wymiarach 2 x 1,5 km, znajduj,!cego si~ oko!o 500 m na wschod od wododzialu Wieprza i Tysmienicy (fig. 1). Te dose liczne zag!~bienia bezodply- wowe lub okresowo przeplywowe, wypelnione namulami i torfami, S'l charakte- rystyczne dla tej cz~sci wysoczyzny. Wielkose ich jest zroznicowana, od malych o srednicy kilkudziesi~ciu metrow do d uzych - 0 wymiarach rz~du kilku kilo- metrow. Ich geneza przypuszczalnie wi,!ze si~ z· pogrzebanymi· brylami martwego lodu, podlegaj,!cymi po recesji l,!dolodu stadialu niaksymalnego stopniowemu wytapianiu. Woko! zagl~bien i w ich obr~bie notuje si~ liczne formy kemowe.
Na polnoc od zagl~bienia w Karczunku znajduje si~ wyrazne wzg6rze kemowe zbudowane z piask6w drobnoziarnistych ze zwirem na powierzchni, 0 wzgl~dnej
wysokosci okolo 10 m, stanowi,!ce kulminacj~ terenu. Od wschodu i p6lnocnego wschodu od doliny rzeki Piskornicy zagl~bienie oddzielone jest zespolem nie- wielkich pagork6w kemowych.
Wysoczyzna w okolicach Karczunku zbudowana jest gl6wnie z piask6w wodno- lodowcowych drobno- i srednioziarnistych ze zwirem, 0 mi'!zszosci do kilkunastu metr6w. W strefach przystokowych przykryte S,! one piaskami deluwialnymi zlodowacenia p6lnocnopolskiego. Ku poludniowi i wschodowi r6wnina akumu- lacji wodnolodowcowej przechodzi w moren~ denn'!. Dominuje tam glina zwalowa stadialu maksymalnego zlodowacenia srodkowopolskiego, miejscami pod cienk'!
pokryw,! piaszczyst'!. Jest to glina zwi~zla, wapnista, barwy br'!zowoszarej, z nie- wielk,! ilosci,! zwir6w i glazow eratyczttych; cz~sto jej tekstura oraz przewarstwie- nie mulkami swiadcz'l 0 sedymentacji w srodowisku wodnym. Mi'!zszose gliny zwalowej w tym rejonie wynosi maksymalnie 4 - 5 m i wzrasta ku poludniowi.
W wielu miejscach na wysoczyznie wyst~puj,! piaski przewiane oraz cienkie po- krywy pylow i piask6w peryglacjalnych.
PROFIL GEOLOGICZNY Profil otworu wiertniczego (fig. otw.
wania osad6w interglacjalnych w Karczunku
GI~boko§c
wm
0,0-1,1 1,1-1,3 -1,5
1,5-2,1 2,1-3,0 3,0-3,2
3,2-5,3 5,3 -6,6 6,6-6,8 6,S 7,5
Opis ,warstw
Holocen
Akumulacja jeziorna i bagienna
Torf slabo rozlozony z kawalkami drewna, ciemnobr,!zowy i brunatny, - Namul pylasty.
Mu1ek piaszczysty, szary, - He!.
Plejstocen
Zlodowacenie p61nocnopolskie
Akumulacja deluwialna, soliflukacyjna, stozk6w naplywowych Piasek drobnoziarnisty, szary, He!.
Piasek srednioziarnisty, szary, z pojedynczymi otoczakami (granitoidy) 0 srednicy 0,5- 1,0 cm, He!.
Piasek gruboziarnisty z otoczakami "m!ecznego" kwarcu i granitoid6w 0 srednicy 0,5 1,0 cm, -HC!.
Interglacjal eemski
Akumu1acja jeziorna
Gytia wapienna, grubodetrytyczna, ciemnoszara i brunatna, +
Gytia drobnodetrytyczna, szara, z faun'! mi~czak6w, + HCl.
Gytia drobnodetrytyczna, szarobrqzowa i szara, + Hel.
Torf dobrze rozlozony, ciemnobrunatny, He!.
Zlodowacenie srodkowopolskie
Stadial mazowiecko-podlaski
n.".UH1Ula~-.la zastoiskowa 7,5 Mu1ek ilasty, szary, -
Stadial maksymalny
Akumulacja wodnolodowcowa
7,8 -8,0 Piasek drobno- i srednioziarnisty, jasnoszary,
Eemskie
w
m n.p.m.
150
140
Fig. 2. Przekr6j geologiczny osad6w jeziornych Geological cross-section of lacustrine series
w Karczunku 151
E
150
140
Plejstocen - zlodowacenie srodkowopolskie - stadial maksymalny: 1 - pia ski i piaski ze zwirami wOdnolodow- cowe; stadial mazowiecko-podlaski: 2 - mulki zastoiskowe, interglacjal eemski: 3 - torfy, 4 gytie; zlodowace- nie p6lnocnopolskie: 5 - piaski i zwiry deluwialne; holocen: 6 - namuly i torfy
Pleistocene Mid-Polish Glaciation - maximum stage: I fluvioglacial sands and sands with gravels; Masovian- -Podlasie stage: 2 - ice-dammed lake muds; Eemian Interglacial: 3 - peats, 4 - gyttja; North-Polish Glaciation:
5 - deluvial sands and gravels; Holocene: 6 - muds and peats
wierzchni terenu i osi,!gaj,! mi'!zszosc od 5 do 21 m, lez'!c bezposrednio na marglach kredy. Przypuszcza si~, ze stanowi,! one seri~ akumulacji wodnolodow- cowej z transgresji i recesji stadialu maksymalnego zlodowacenia srodkowopol- skiego, bez widocznej jej dwudzielnosci.
Po ust,!pieniu l,!dolodu zlodowacenia srodkowopolskiego w powstalym i wy- pelnionym wod,! zagl~bieniu wytopiskowym nast~puje akumulacja jeziorna.
Sedymentacja rozpoczyna si~ mulkiem ilastym (0,6 m mi,!zszosci) stanowi,!cym osad zakumulowany w pocz'!tkowej fazie zapelniania zbiornika w warunkach klimatu chlodnego. Stratygraficznie mulki te odpowiadalyby schylkowi zlodowa- cenia srodkowopolskiego (stadial mazowiecko-podlaski).
Powyzej mulk6w wyscielaj,!cych dno zbiornika lezy seria organogeniczna interglacjalu eemskiego. Rozpoczyna j,! torf 0 mi'!zszosci do 1,0 m, dobrze roz- 10zd!J.y z nie calkowicie jeszcze sfosylizowanymi, lecz trudnymi do identyfikacji tkankami roslin. Wyzej wyst~puje warstwa gytii drobnodetrytycznej (3,6 m mi'!z- szosci) z duz,! zawartosci,! w~glan6w i faun'! mi~czak6w. W stropie gytia nabiera charakteru grubodetrytycznego, z kawalkami slabo rozlozonych tkanek roslinnych.
Poziome rozprzestrzenienie wyzej wymienionych osad6w organogenicznych wyznacza zasi~g 6wczesnego zbiornika (fig. 1), kt6ry zajmowal jedynie zachodni,!,
najgl~bsz,! stref~ rozleglego zagl~bienia. Byl to zbiornik 0 wymiarach 1000 x 350 m.
Seria jeziorna przykryta jest piaskami r6znoziarnistymi (w obr~bie zbiornika 0,9 1,9 m mi'!zszosci), slabo wysortowanymi z drobnym zwir:kiem w sp'!gu.
Zinterpretowano je jako osady deluwialne, soliflukcyjne i stozk6w naplywowych zlodowacenia p6lnocnopolskiego.
Po okresie denudacji zwi,!zanej z ochlodzeniem w czasie zlodowacenia p6l- nocnopolskiego nast~puje ponowne utworzenie si~ zbiornika, tym razem jednak jego centrum przesuni~te zostaje okolo 1 km na wsch6d. Mis~ jeziorn,! wypelniaj,!
torfy i namuly z kawalkami drewna, podscielone cienk,! warstw'! szarych mulkow piaszczystych. Mi'!zszosc holoceiiskiej serii organogenicznej wynosi maksymalnie 2,5 m.
Mozna przypuszczac, ze osady interglacjalu eemskiego na badanym terenie nie nalez'! do rzadkosci. Okolo 1,5 km w kierunku poludniowo-zachodnim od
Pawel Salinski
opisywanego stanowiska znajduje si~ zagl~bienie, w kt6rym pod 0,8-metrow,!
warstw'! torfu oraz 0,8-metrow,! warstw'! piask6w deluwialnych nawiercono mi'!zszosci 1,5 m (fig. 1).
Dalsze stanowiska interglacjalu eemskiego, nie udokumentowane jednak badaniami paleobotanicznymi, polozone na wsch6d i poludniowy wsch6d od Karczunku, znane s,! z Bialki z gl~b. 3,5 -11,5 m oraz Orzechowa Nowfgo, gdzie na gl~b. 11,0 -11,4 m wyst~puje namul organiczny (J.E. Mojski, J. Trembaczowski, 1975; K. Straszewska, E. Stupnicka, 1980).
BADANIA PALINOLOGICZNE
Zar6wno spos6 b po brania pr6 bek osad6w z profilu w Karczunku do badan palinologicznych, jak i g~stos6 opr6bowania mog,! budzi6 pewne zastrzezenia, dlatego tez wyniki tych badan z koniecznosci musz'! mie6 charakter przegl,!dowo- -ekspertyzowy.
Pobieranie pr6bek swidrem okienkowym budzi zastrzezenie natury meto- dycznej, gdyz swider ten nie eliminuje dostatecznie niebezpieczenstwa zanieczysz- czenia pr6bek utworami wyzej polozonymi. Potwierdzily to wyniki analizy pyl- kowej tych osad6w w wielu przypadkach, m. in. zanieczyszczeniu sporomorfami Carpinus, licznymi w g6rnej cz~sci profilu, ulegla jego cz~s6 dolna. Srednia g~stos6 opr6 bowania w badanym profilu wynosi 27 cm, a najwi~ksza 45 cm, co dla osad6w jeziornych jest niewystarczaj,!ce. Niestety, dysponowano tylko takim materialem.
o 50 100%
100%0
Fig. 3. Diagram pylkowy osad6w interglacjalu eemskiego z Karczunku 1 - gytia: 2 - tOff: 3 - Alnus: 4 - Betula: 5 - Pinus
AP
Eemskie
Probki do analizy pylkowej przygotowywano stosujC!c w kolejnosci: dekalcytacj~
i acetoliz~ Erdtmana (K.M. Krupinski, 1973). Z probek 8 -11 (gl~b. 5,9 - 6,1 m, 6,1 - 6,3 m, 6,3 - 6,5 rn, 6,5 6,8 m), ze wzgl~du na zastrzezenie co do wynikow pierwszych analiz palinologicznych (niespodziewane pojawienie si~ ziarn pylku Carpinu8), material do analizy pylkowej wydzielono dwu- lub nawet trzykrotnie (dla wyjasnienia powstalych wC!tpliwosci, rozbieznosci wynikow i ewentualnego wyeliminowania przypadkowych zanieczyszczen). Wyniki kazdej analizy palino- logicznej opracowano oddzielnie, ze wzgl~du na istotne roznice uzyskanych wy- nikow i wyplywajC!cych stC!d wnioskow. Umieszczono je na diagramie pylkowym (fig. 3) obok siebie, natomiast ich kolejnose zostala ustalona na podstawie szcze- golowej i kompleksowej analizy dynamiki i ewolucji przernian sukcesyjnych w srodowisku przyrodniczym, a zarejestrowanych w spektrach pylkowych tych probek; sprawa ta moze bye niewC!tpliwie dyskusyjna.
Spektra pylkowe probek 10 11 (gl~b. 6,3 - 6,8 m) reprezentujC! flor~ stop- niowo ocieplajC!cego sk klimatu, z dominujC!cymi zbiorowiskami lasow sosno- wych (Pinus) z brzozC! (Betula) i d~bem (Quercus). Ilose roslinnosci zielnej wska- zuje na ich przerzedzony charakter; jest ona glownie reprezentowana przez: turzy- cowate (Cyperaceae), trawy (Gramineae), bylic~ (Artemisia). Na polanach srod- lesnych i obszarach nadwodnych (skarpach), przerzedzonych 0 wilgotnym podlo- znajdujC! dogodne warunki rozwojowe do ekspansji zyciowej paprocie (Polypo-
NAP
- I - r 1 - - 1 - -
I- - - t -1-1-
I-
J
- I -1-1-I - ).1-~I-
I - - - I - - I -
=~~ F!= If=F
~ F F= Ft:::
~
~
F,lF~ ::: == ~ o
ID Cl
8 Cl
ii o ::n 0..
!l.. o
Pollen diagramme of Eemian Interglacial deposits from Karczunek
1 gyttja; 2 - peat; 3 - Alnus; 4 - Betula; 5 - Pinus
Pawel Salinski
diaceae), osi,!gaj,!ce ponad 80% udzialu w spektrum, i skrzypy' (Equisetum). Wzrost znaczenia drzew 0 wi~kszych wymaganiach termicznych, jak: d,!b (Quercus) wi,!z (Ulmus) swiadczy 0 post~puj,!cym ociepleniu. Sporomorfy leszczyny Ius), grabu (Carpinus), lipy (Tilia), jesionu (Fraxinus) prawdopodobnie s,!
czyszczeniem i pochodz,! z gornej serii osadow jeziornych obfituj,!cej w te elementy florystyczne. Zespoly florystyczne probek 11 odpowiadaj,!
fitofazie e w schemacie K. Jes~ena i V. Milthersa (1928) - rozwoju flory inter- glacjatu eemskigo WEufopie Srodkowej.
Spektra pylkowe probek 6-9 (gl~b. 5,5 -6,1 m) dowodz,! intensywnego roz- woju i panowania zbiorowisk lesnych 0 wi~kszych wYI11aganiach termicznych, tj ..
lasow d~bowych (Quercus) z bardzo liczn'! w podszyciu leszczyn'! (Corylus) , osi,!- gaj'!c,! bezwzgl~dne maksimum rozwojowe, wi,!zem (Ulmus), jesionem (Fraxinus) i cisem (Taxus), a w drugiej - mlodszej cz~sci fitofazy z lip,! drobnolistn,!
cordata). Pod koniec tej fitofazy pojawia si~, zwiastuj(!cy nieznaczne zawilgotnie- nie i ochlodzenie klimatu, grab (Carpinus). Zyskuje na znaczeniu olsza (Alnus).
Z bardzo licznej roslinnosci krzewiastej i zielnej (ponizej 5%) sygnalizuj(! swoj(!
obecnosc rodzaje 0 wi~kszych wymaganiach termicznych: bluszcz pospolity (He- dera helix), chmiel (Humulus) i bardziej od nich kontynentalna jemiola (Viscum).
Charakter roslinnosci i przemian florystycznych pozwala zaliczyc flor~ probek 6 -9 do fitofazy
f
wedlug schematu K. Jessena i V. Milthersa (1928) optimum klimatyczne interglacjalu eemskiego.Spektrum pylkowe osadow probki 5 (gl~b. 5,3 - 5,5 m) jest typowe dla po- cz(!tku fitofazy g interglacjalu eemskiego. Formuj(! si~ i rozwijaj,! mieszane lasy li§Ciaste Tilio-Carpinetum, pocz(!tkowo z liczn(! leszczyn'! (Corylus) i szybko tra- c(!cym na znaczeniu d~bem (Quercus), a zyskuj,!c(! olsz(! (Alnus). Duze znaczenie w istniej(!cych zbiorowiskach lesnych w Karczunku zyskuje cis (Taxus), w ilos- ciach dotychczas rzadko spotykanych w zbiorowiskach interglacjaru eemskiego obszaru Polski. W runie bogatych zbiorowisk grabowych stwierdzono wyst~po
wanie gwiazdnicy gajowej (Stellaria nemorum), chmielu (Humulus); w dalszym ci(!gu rozwija si~, zwlaszcza na obrzezeniach lesnych i polanach srodleSnych, bluszcz pospolity (Hedera helix).
Wyniki analizy pylkowej osadow probek 1 -4 (gl~b. 3,8 - m)mog(! budzic pewne refleksje, a mianowicie nieznane s(! z dotychczasowej literatury, dotycz(!cej historii rozwoju flory tego okresu, przypadki tak licznego zbio- rowiskom lasow grabowych zespolow roslinnosci krzewiastej i
Zastrzezenie to nie pozwala na podstawie uzyskanych dotychczas ""' .... "Irr.."'"
palinologicznych jednoznacznie wypowiedziec" si~, co jest tego przyczyn,! oraz o przynaleznosci wiekowej flory tego odcinka profilu osadow jeziornych z Kar- czunku. Trudno byloby tlumaczyc to zanieczyszczeniem probek materialem z wyzszej cz~sci profilu podczas ich pobierania swidrem okienkowym, chociaz tak(!
ewentualnosc trudno wykluczyc. W spektrach w znacznych ilosciach pojawia si~
swierk (Picea) - do 7,5% i jodla (Abies) - do 2%. Wzrasta znaczenie sosny (Pinus) i brzozy (Betula). Udzial roslinnosci krzewiastej i zielnej w spektrach wynosi 16- 32% i jest ona glownie reprezentowana przez: trawy (Gramineae), turzycowate (Cyperaceae), bylic~ (Artemisia) i rosliny zlozone (Compositae), gozdziko- wate (Caryophyllaceae) - tylko w probce 4. W dalszym ci,!gu sporadycznie rejestruje si~ obecnosc bluszczu (Hedera) i jemioly (Viscum). VI zbiorniku coraz liczniej rozwijaj(! si~ glony Pediastrum, osi(!gaj(!ce w probce 1 (3,8 - m) swoje maksimum rozwojowe (79%). Tak liczna obecnosc g10now z rodzaju Pediastrum swiadczy 0 braku lub ograniczonym przeplywie i ruchu wod w analizowanym zbiorniku oraz dobrym jego naslonecznieniu. Udzial roslinnosci zarodnikowej, prawie wyl(!cznie Polypodiaceae, wynosi 5 -15%. Towarzysz'! im nieliczne skrzypy
Eemskie w Karczunku
WIEK
z Wysoczyzny Lubartowskiej i s(;!siaduj(;!cego Polesia Lubelskiego, kt6r~ nie mialy dotychczas szczeg61owo opracowanej i rozpoznanej flory.
4. Opracowanie palinologiczne osad6w w Karczunku ma charakter przegl(;!do- wo-ekspertyzowy, a uzyskane wyniki wskazuj(;! na potrzeb~ przeprowadzenia w najblizszej przyszlosci szczeg610wych badan paleobotanicznych z zachowaniem wlasciwych zasad metodycznych, dotycz(;!cych sposobu pobierania pr6bek i g~s
tosci opr6bowania.
Biuro Pelnomocnika Rz~du do Spraw Zagospodarowania Wisly Warszawa, ul. Nowopoligonowa 1
Instytut Hydrogeologii i Geologii Inzynierskiej Uniwersytetu Warszawskiego
Warszawa, al. Zwirki i Wigury 93 Nades!ano dnia 14 maja 1981 r.
PISMIENNICTWO
BREM M. (1953) - Flora interglacjalna z Ciechanek Krzesimowskich. Acta Geol. Pol., 3, p. 475- 480, nr 3.
BURACZYNSKI J., HARASIMIUK M., HENKIEL A., WOJTANOWICZ J. (1980) - Stratygrafia osad6w zlodowacenia srodkowopolskiego na przedpolu Wyzyny Lubelskiej mi~dzy Wieprzem i Bugiem. W: Przewodnik seminarium terenowego. Lublin 1980. UMCS.
DY AKOWSKA J. (1952) - Roslinnosc plejstocenska w Nowinach Zukowskich. Biul. Panstw. lnst.
Geol., 67, p. 115 -18l.
JAHN A. (1956) - Wyzyny Lubelska. RZeZba i czwartorz~d. Pr. lust. Geogr. PAN, 7. PWN. War- szawa.
JANCZYK-KOPIKOWA Z. (1963) Analiza pylkowa osad6w czwartorz~dowych z Ferdynandowa.
K wart. Geol., 7, p. 639 - 645, nr 4.
JANCZYK-KOPIKOWA Z. (1975)- Flora interglacjalu mazowieckiego w Ferdynandowie. Biu!.
lnst. Geol., 290, p. 5-96.
JESSEN K., MILTHERS V. (1928) Stratigraphical and paleontological studies of interglacial fresh-water deposits in Jutland and North-West Germany. Danm. Geol. Unders., II Raeke 48.
KONDRACKI J. (1978) - Geografia fizyczna Polski. PWN. Warszawa.
KRUPINSKI K.M. (1973) - Studium paleogeograficzne okolic Zyrardowa w mlodszym plejstocenie.
Arch. lnst. Geogr. UW. Warszawa.
MOJSKI J.E. (1972) - Nizina Podlaska, Polesie Lubelskie. W: G~omorfologia Polski., 2, p. 318- 373. PWN. Warszawa.
MOJSKI J.E., TREMBACZOWSKI J. (1961) - Przekr6j geologiczny utwor6w czwartorz~dowych
w Susznie kolo Wlodawy and Bugiem. Biu!. Inst. Geol., 169, p. 131 154.
MOJSKI J.E., TREMBACZOWSKI J. (1975) - Osady kenozoiczne Polesia Lubelskiego. Biu!. Inst.
Geol., 290, p. 97 139.
SOBOLEWSKA M. (1956) - Roslinnosc plejstocenska z Syrnik nad Wieprzem. Biu!. lnst. Geol.,
" 100, p. 143 -192.
SOBOLEWSKA M. (1969) - Osady interglacjalne w Lukowie na Podlasiu, w swietle analizy plyko- wej. Biul. lust. Geol., 220, p. 105 -114.
STEC J. (1978) - Dokumentacja techniczna - Luszawa - woj. lubelskie elektrownia dla Centralnego
Okr~gu W~glowego LZW. Arch. Geoprojekt. Lublin.
STRASZEWSKA K., STUPNICKA E. (1980) - Sites of the Quaternary lacustrine and peaty de- posits in Poland. Bull. Acad. Pol. Sc. Ser. Sc. Terre, 27, p. 169 -177, nr 3 -4.
Streszczenie
SRODON A. (1954) FIory plejstocenskie z ~arzymiechow and Wieprzem. Biul. Inst. Geol., 69, p. 5-78.
SRODON A. (1957) Wiek interglacjalu w Koszarach nad Bugiem. Acta Soc. Botan. Pol., 26, p.
569-581, nr 3.
SRODON A. (1969) Pozycja stratygrafkzna flor kopalnych Lubelszczyzny zaliczanych do inter- glacjalu mazowieckiego. Biul. Inst. Geo!., 220, p. 5 -12.
TREMBACZOWSKI J. (1957) Utwory czwartorz~dowe okolic Wlodawy. Biul. lnst. Geo!., 118, p. 343 -370.
TREMBACZOWSKI J. (1963) - Stratygrafia utworow czwartorz~dowych okolic Wlodawy. Polesie Lubelskie. Materialy z sesji naukowej PTG. Lublin.
WILGA T T. (1957) - Stosunki geomorfologiczne i hydrograficzne w strefie kanalu Wieprz - Krzna.
Prz. Geogr., 29, p. 259 - 285, nr 2.
K)I(!-IUJTOCP M. KPynIllHbCKIII, An!-ll..\lHI PblTEllb, nOBen CAlllIIHbCKIII
33MCKIIIE 03EPHblE OTflO>KEH 111ft B KAP"tYHKE HA fll-06APTOBCKOlil B03BblWEHHOCTIII
OprOHoreHHble 03epHble H nocne03epHble OTnO)l(eH!-I$! B KOpYyHKe HO CB OT lltOcopToBo 30nE!'-
rOtOT HO YeTBepT!-IYHOii B03BbIUJeHHOCT!-I HO Tepp!-ITOp!-I!-I, HenpOTOYHOrO yrnycneH!-I$! (2 x 1,5 KM) pocnOnO)l(eHHOrO B 500 M HO B OT BOAop03Aeno Ben)l(o H TblCbMeH!-Il..\bl (cpHr.1). An$! 3Toii YOCT!-I B03- BbIUJeHHOCT!-I xopOKTepHO MHO)l(eCTBO HenpOTOYHblX I1nVi BpeMeHHO npOTOYHblX yrnyc·neHViii. OHVi BeCbMO p03nl1YHbl no Bem1YViHe, 0 AI10MeTp !-IX CblBoeT OT HeCKonbKViX AeC$!TKOB MeTpOB AO HeCKonb- KViX Kl1nOMeTpOB.
BnOAI1HO B KOpYyHKe OKpY)I(eHO BOAHoneAHViKOBblMVi neCKOMVi MOUl,HOCTbtO HeCKonbKO AeC$!T- KOB MeTpOB, OTnO)l(ViBUJViMViC$! B npOL\eCce TpOHcrpeccViVi Vi oTcTynneHVi$! B MOKCI-1MOnbHOii CTOAViI-1 cpeAHenonbCKoro oneAeHeHVi$!.
B I-I3YYOeMOM p03pe3e nOA 1,5-MeTpoBbIM cnoeM oproHoreHHblx OTflO)l(eHViii rOnOL\eHO 11 1,7-Me- TpOSblM cnoeM AentOSl10J1bHblX nopOA cesepOnOJ1bCKoro oneAeHeHI1$! 30nerOtOT 03epHble nOpOAb!
(1-13BeCTKoBble rl1TT1-11-1 1-1 TOpcpbl) MOUl,HOCTbtO 2,2 M.
nOJ1I1HOnOrl-1yeCKOe 1-13yYeH!-Ie 11 OCp03I..\OS 03epHblx 1-1 nocne03epHblx- nopoA nOK030J10, YTO BblAeneHHble rpynnbl cpnopbll-1 OyepeAHOcTb I-1X B nocneAOSOTenbHOM P03SI-1TI-11-1 xopoKTepHo AJ1$!33MCKo- ro Me)l(neAHViKOBb$!.
POCTI-1TenbHblii Ml-1p S KOpYYHKe B 33MCKOM Me)l(neAHI-1KOBble BHe 30BI-1C!-IMOCT!-I OT p03n 1-1 "I 1-1 ii, ocycnoBneHHblx nOKonbHblMI-1 CPOKTOPOMI-1, seCbMO CXO)l( C cpnopoii Apyrl-1x POiiOHOB nOJ1bUJIII. nblnb- L\eBO$! AlllorpoMMo OTn!-l40eTC$! yeTKO BblpO)l(eHHoi1 CP030i1 pmBIIITI-1$! nl-1CTBeHHblX neCOB C npeocno- AOHl-1eM B HI-1X opeUJHI-1KO (Cory/us) III MonblM KOnl-1yeCTBOM xBoiiHblX AepeBbeB.
3TO CTOTbR $!Bn$!eTC$! nepBoii nomlHOnOrl-1yeCKOii BeCbMO nOBepxHocTHOii pmpocoTKOH 33M- CKI-1X nopoA B 3TOM poiioHe nonbUJI-1. OproHoreHHble 33MCKllle nopoAbl, pocnOnO)l(eHHble noCm130Cnl!
B P0i10HOX: O$!nKO, O)l(eXOB HOSbii1, KOAeHeL\, ronoAblcKO ,£10 CViX nop nOnl-1HOnOrViyeCKI-1 He 1-13yyeHbl.
Pawel Salinski Krzysztof M. Alicja R YTEL, Pawel SAL[NSKI
THE LOCALITY OF EEMIAN LACUSTRINE DEPOSITS LUBARTOW UPLAND Summary
At Karczunek (NE of Lubartow), organogenic lacustrine and post-lacustrine deposits were found to occur in large (2 to 1.5 km in size) depression without outlet in Quaternary upland. The depression is situated about 500 m of watershed of the Wieprz and Tysmienica rivers (Fig. 1).
that part of the upland, depressions without or with intermittent outflow are quite common.
They are markedly varying size, from below 100 m to a few kilo meters.
The area surrounding the Karczunek depression is mainly built of fluvioglacial sands up to some dozens meters thick, related to transgression and recession of the maximum stage of the Mid-Polish Glaciation. The studied section begins with 1.5 layer of organogenic Holocene deposits and 1.7 m of deluvial deposits of the North-Polish Glaciation, on lacustrine ones (calcareous gyttja and peats), 2.2 m thick.
Palynological studies on 1 samples of lacustrine and post-Iacustrine deposits showed the pre- sence of floristic assemblages the character and succession of which are typical of
glacial.
The development of vegetation at Karczunek in the Eemian Interglacial appears markedly similar to that recorded in other parts of the country, except for some differences explainable by action of local factors. The pollen diagramme is characterized by very distinct phase of development of leafy forest assemblages with predominating hazel (Corylus) and negligible share of conifers.
The study, although preliminary, is the first palynological treatment of deposits of that age in Poland. The nearest localities of coeval organogenic deposits Biatka, Orzechow Nowy, Kode- niec and Holodyska still wait for palynological analysis.
