Andrzej Zieliński
Glosa do postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 11 stycznia 1978
r. (II CZ 120
Palestra 22/9(249), 97-98
OWZECZiWICrWO S Ą D U n a j w y ż s z e g o
1
.
G L O S A
do postanow ienia Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 1978 r.
(II CZ 120/77)*
T eza głosow anego p ostanow ienia brzm i, ja k n astęp u je:
Strona reprezentowana w procesie przez adwokata ponosi koszty w posta ci nie tylko wynagrodzenia (według tzw. taryfy adwokackiej i wydatków jednego adwokata, np. na przejazdy), ale także ryczałtów pobieranych przez zespół adwokacki. Skoro w płacenie tych ryczałtów jest warunkiem przyjęcia zlecenia przez zespół, należy je również zaliczyć do kosztów niezbędnych do celow ego dochodzenia praw i celow ej obrony i w razie w ykazania ich w spisie kosztów — w łączyć je do sumy kosztów procesu zasądzonej od prze ciwnika przegrywającego sprawę.
W dotychczasow ej ju d y k a tu rz e od czuw ało się b ra k sta n o w isk a S ądu N a j w yższego w sp raw ie tzw. ryczałtów p o b ie ra n y ch przez zespoły adw okackie przy za w ieran iu um ow y zlecenia z k lie n te m n a p ro w ad zen ie spraw y. P o w yższe orzeczenie w ypełnia tę lukę.
W k o n k re tn y m w y p ad k u pow ódka, re p re z e n to w a n a przez ad w o k ata, do m a gała się p o zbaw ienia w ykonalności ty tu łu w ykonaw czego w postaci n akazu z a p ła ty zasądzającego od niej na rzecz W SS „S P O Ł E M ” 222.991,71 zł z o d se tk a m i i kosztam i procesu oraz za sąd zen ia n a jej rzecz od tegoż WSS „S P O Ł E M ” kosztów p rocesu w edług norm p rzepisanych, w ty m kosztów za stę p stw a adw okackiego w kw ocie * 7
Tak w ięc do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się, poza w ynagrodze niem i wydatkam i jednego adwokata, także wykazane w spisie kosztów sum y ryczałtów, które strona w płaciła w zes pole adwokackim zgodnie z regu lam i nem w sprawie rozliczania i rachunko w ości w zespołach adwokackich, u - chwalonym przez Naczelną Radę A d w okacką w dniu 15 października 1972 r. i zatwierdzonym przez M inistra Spra w iedliw ości decyzją z dnia 17 listo p a da 1972 r.
3.250 zł. N a ro zp raw ie bow iem p o p rz e dzającej w yd an ie w y ro k u p ełn o m o cn ik pow ódki złożył spis kosztów , w k tó ry m w ym ienił o płatę za czynności Z es połu A dw okackiego w X w kw ocie 3 000 zł oraz ry cz ałty n a rzecz tegoż Zespołu w łącznej kw ocie 250 zł.
Sąd W ojew ódzki w Szczecinie, u - w zględ n iając pow ództw o w całości, z a sądził od pozw anej Spółdzielni) na rzecz pow ódki je d y n ie k w otę 3.000 zł, p ow o łu ją c się w uzasad n ien iu n a tre ść a r t. 98 k.p.c.
P ełnom ocnik pow ódki w n ió sł z a ż a le nie, w k tó ry m dom agał się zm ia n y o- rzeczenia o kosztach przez zasą d zen ie na rzecz pow ódki ty tu łe m k o sz tó w zastę p stw a procesowego całej w y k a z a
* P o sta n o w ie n ie d o ty c h c za s n ie o p u b lik o w a n e w u rzęd o w y m zbiorze o rzec zn ic tw a Sądu N a jw y ższ eg o .
93 Orzecznictwo Sądu N ajwyższeg o N r 9 (249)
n e j w spasie kosztów k w o ty 3.250 zł S ąd N ajw yższy ocenił zażalenie jako u za sa d n io n e i w y d ał orzeczenie ja k na w stępie.
S tan o w isk o S ąd u N ajw yższego je st tra fn e co do zasady. S łusznie p o d k reś la się w u zasad n ien iu głosow anego orzeczenia, że p o d staw ę do p o b ie ra n ia ry cz ałtó w przez zespoły ad w okackie sta n o w ią p o stan o w ien ia reg u la m in u w sp raw ie rozliczania i rachunkow ości w zespołach adw okackich, uchw alonego przez N aczelną R adę A dw okacką w d n iu 15 p aź d ziern ik a 1972 r. i z a tw ierdzonego przez M in istra S p ra w ie dliw ości decyzją z d n ia 17 listo p ad a 1972 r., p rz y czym NRA reg u la m in ten u ch w a liła n a p odstaw ie a rt. 55 ust. 1 p k t 6 u sta w y z dnia 19 g ru d n ia 1963 r. o u s tro ju ad w o k a tu ry (Dz. U. N r 57, poz. 309) oraz § 41 rozporządzenia M i n is tra S p raw ied liw o ści z d n ia 28 g ru d n ia 1963 r. w sp raw ie zespołów a d w o k ack ich (Dz. U. z 1964 r. N r 1, pcz. 4).
W liczając ryczałty p o b ieran e przez zespoły ad w okackie do kosztów n ie zbędnych do celowego dochodzenia p ra w i celow ej obrony, Sąd N ajw y ż szy w y k a z a ł w łaściw ą dla p ra w a so cja listycznego ten d en cję do odform alizo w a n ia postępow ania. Bo choć z p rz e p i su art. 98 § 3 k.p.c. w ynika, że oprócz w y n ag ro d ze n ia i w y d atk ó w jednego a d w okata, o k reślonych obow iązującym i p rzepisam i, żadne in n e św iadczenia na jego rzecz n ie w chodzą w rac h u b ę,1 to je d n a k n ależ y tu w ziąć pod uwagę, że s tro n a p o w i n n a ponieść koszt w ym ien io n y ch ryczałtów , jeżeli chce k o rzy stać z pom ocy a d w o k a ta w pro ce sie zlecając sw ą sp raw ę Zespołow i A d w okack iem u . Nie może ta k ż e budzić w ątp liw o ści pogląd, że stro n a w y g ry
w ają ca sp ra w ę m a p raw o do zw ro tu w szystkich w y d atk ó w n ie zb ę d n y ch do celowego pro w ad zen ia procesu, a za te m rów n ież i poniesionych kosztów ryczałtów .
T rzeb a przy o kazji p o d k reślić w tym m iejscu, że dokonanie p ra w id ło w e j w y k ład n i p rze p isu p raw n eg o w y m ag a w zięcia pod uw agę — oprócz treśc i analizo w an ej norm y p ra w n e j — ta k ż e społeczno-politycznych p rze słan e k oraz celu i zadania, ja k ie przep is m a do spełnienia. W ykładni zatem p r a w a n a leży dokonyw ać b io rąc pod u w a g ę je go ocenę społeczną. 2 *
S koro w ięc in te n c ją u sta w o d aw cy je s t zw rócenie w y g ry w a jąc em u sp ra w ę w s z y s t k i c h kosztów n iezbędnych, ja k ie poniósł, to należy n im i objąć rów nież koszty ryczałtów . *
Mimo je d n a k u zn a n ia o m aw ianego ro zstrzy g n ięcia S ąd u N ajw yższego za najzu p ełn iej trafn e, n a d a l w ątp liw o ść; w o m aw ianym zak resie może budzić w y k ła d n ia logiczno-językow a p rze p isu a rt. 98 § 3 k.p.c., albow iem w tym aspekcie rzeczone ry cz ałty tru d n o za liczyć do w ynag ro d zen ia bąd ź w y d a t ków jednego ad w o k ata. Z tego w zglę du — de lege ferenda — w a rto by po w rócić do re d a k c ji a rt. 98 § 1 d.k.p.c., k tó ry do niezbędnych kosztów procesu zaliczał n a l e ż n o ś c i i w y d a tk i je d nego adw o k ata. W przyszłości bow iem , w obec postępu tech n ik i, należy się li czyć rów n ież z innym i jeszcze n ależ nościam i, k tó re na tle dzisiejszej r e d ak cji p rze p isu a rt. 98 § 3 k.p.c. też będą m ogły budzić podobne — ja k ry czałty — w ą tp liw o śc i.4 A rzecz prze cież w tym , żeby przep is m ożliw ie bez niedom ów ień uw zg lęd n iał słuszne spo łecznie in te re sy stro n w procesie.
adw. A n d rzej Zieliński
1 M. P i e k a r s k i i M. W i l e w s k i : Z p ro b lem a ty k i k o sztó w p ro cesu c y w iln e g o , „P alestra" n r 1/1967, s. 35.
2 H. C i e p ł a : G losa do w y r o k u SN z d n ia 9 lu te g o 1976 r. II CR 766/75, OSPiK A 1/1978, poz. 2.
s A. Z i e l i ń s k i : S pis k o sztó w i jego w ią ż ą c y ch arak ter dla sądu p ro ceso w eg o , „Pa le s tr a ” n r 8—9/1977.
