Krok do matury!
Karty pracy Rośliny
Biolchemiczna
Zadanie 1 Matura Maj 2020, Poziom rozszerzony (nowy)
Organizmy modelowe wykazują szereg cech, które ułatwiają ich wykorzystywanie w badaniach naukowych. Na rysunku przedstawiono rzodkiewnik pospolity (Arabidopsis thaliana). Ta roślina znalazła zastosowanie w badaniach związanych m.in. z fizjologią roślin (przekazywanie sygnałów hormonalnych i stresowych), funkcjonowaniem zegara
biologicznego, roślinnymi komórkami macierzystymi oraz genetycznymi podstawami fototropizmu. W doświadczeniach związanych z fizjologią roślin badano wpływ różnych warunków środowiska na kwitnienie rzodkiewnika. Na podstawie wyników jednego z tych doświadczeń sformułowano wniosek: „Względnie wysoka temperatura przyśpiesza
kwitnienie rzodkiewnika”.
Na podstawie: A.T. Wierzbicki, Wielka kariera małej rośliny, „Biologia w Szkole”, nr 3/2003, https://pl.pinterest.com
a.) Sformułuj problem badawczy doświadczenia, które doprowadziło do powyższego wniosku.
b.) Zaznacz klasę roślin okrytonasiennych, do której należy rzodkiewnik. Odpowiedź uzasadnij, podając dwie, widoczne na rysunku, cechy budowy tej rośliny, które o tym świadczą.
A. jednoliścienne B. dwuliścienne 1.)
2.)
c.) Spośród wymienionych cech wybierz i zaznacz trzy, które powinny charakteryzować organizm modelowy, aby był on łatwy do badania w laboratorium.
A. organizm eukariotyczny B. krótki cykl życiowy
C. rozmnażanie wyłącznie bezpłciowe D. łatwość rozmnażania
E. małe rozmiary
F. duża odporność na czynniki środowiska
Zadanie 2 Matura Czerwiec 2019, Poziom rozszerzony (nowy)
Pnącza to rośliny wspinające się na inne rośliny lub podpory. We florze Polski przykładem pnączy jest bluszcz pospolity, który występuje na terenie całego kraju. Ta roślina wytwarza dwa rodzaje korzeni: Korzenie rosnące w ziemi, które zaopatrują roślinę w wodę i składniki mineralne. Korzenie czepne, wytwarzane na pnących się pędach, zwłaszcza po stronie zwróconej ku podporze. Te korzenie wrastają w szpary kory drzew, nie sięgając jednak ich
żywych tkanek, i wytwarzają substancje śluzowe, które po wyschnięciu zapewniają trwałe przytwierdzenie do podpory. Bluszcz ma błyszczące, ciemnozielone, skórzaste, osadzone na ogonkach liście, pod spodem – jaśniejsze, matowe, z aparatami szparkowymi umieszczonymi tylko po tej stronie. W sprzyjających warunkach bluszcz może kwitnąć i owocować.
Obupłciowe kwiaty bluszczu są przedprątne – pręciki dojrzewają i wysypują pyłek przed osiągnięciem dojrzałości przez słupek. Owoce, czarne pestkowce, z 2–5 jednonasiennymi pestkami i żywiczną owocnią dojrzewają w kwietniu – maju następnego roku i są
pożywieniem dla wielu ptaków.
Na podstawie: D.J. Metcalfe, Hedera helix, „Journal of Ecology” 3, 2005;
http://drzewa.nk4.netmark.pl/atlas/bluszcz/bluszcz_pospolity/bluszcz_pospolity.php
a.) Określ, w jaki sposób zwierzęta przyczyniają się do rozprzestrzeniania się bluszczu w środowisku………
………
………
………
……….
b.) Na podstawie tekstu podaj przykład jednej cechy budowy bluszczu, która wskazuje na przynależność tej rośliny do roślin
okrytozalążkowych………
………
………
………
Zadanie 3 Matura Czerwiec 2017, Poziom rozszerzony (stary)
Liściokwiat (Phyllanthus) to rodzaj roślin występujących na obszarach tropikalnych i subtropikalnych na całym świecie. Na rysunku przedstawiono pęd liściokwiatu ze zmodyfikowanymi łodygami bocznymi. Liście u tej rośliny mają postać kolczastych łusek.
Na podstawie rysunku określ, na czym polega modyfikacja łodyg bocznych u liściokwiatu, i podaj, jaką funkcję pełnią te łodygi.
………
………
………
………
Zadanie 4 Matura Czerwiec 2017, Poziom rozszerzony (stary)
Na rysunku przedstawiono przystosowanie budowy owoców mniszka pospolitego (Taraxacum officinale) i klonu zwyczajnego (Acer platanoides) do określonego sposobu rozprzestrzeniania się tych roślin. Uwaga: Nie zachowano skali wielkości obiektów.
Określ, w jaki sposób rozprzestrzeniają się są owoce mniszka i klonu, oraz podaj, na czym polega przystosowanie ich budowy do tego sposobu rozsiewania.
………
………
………
………
Zadanie 5 Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (stary)
Każdemu z wymienionych elementów budowy roślin okrytonasiennych związanych z rozmnażaniem (A–D) przyporządkuj jego opis wybrany spośród 1.–5. Wpisz odpowiednie numery w wyznaczone miejsca.
Element budowy
A. łagiewka pyłkowa B. nasienie
C. kwiat D. zalążek
Opis elementu budowy
1. Struktura, w ośrodku której rozwija się gametofit żeński.
2. U większości gatunków zawiera zarówno pręciki, jak i owocolistki.
3. Organ powstający ze ściany zalążni po procesie zapłodnienia.
4. Silnie wydłużona struktura, której funkcją jest transport jąder plemnikowych.
5. Organ o charakterze przetrwalnikowym zawierający zarodek i materiały zapasowe.
A.
B.
C.
D.
Zadanie 6 Na rysunku przedstawiono budowę kwiatu pewnego gatunku rośliny okrytonasiennej.
a.) Poniższym opisom (1.–3.) przyporządkuj odpowiednie elementy budowy kwiatu wybrane z rysunku (A–E).
Elementy okwiatu:
Struktura, w której powstają mikrospory:
Struktura, z której powstaje owocnia:
b.) Określ, czy przedstawiony kwiat jest obupłciowy, czy – jednopłciowy. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do jego budowy.
………
………
………
………
c..) Wyjaśnij, dlaczego w barwnych i pachnących kwiatach najczęściej wytwarzany jest lepki pyłek. W odpowiedzi uwzględnij znaczenie adaptacyjne wymienionych cech: zarówno kwiatu, jak i pyłku.
………
………
………
………
Zadanie 7 Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (stary)
Na rysunku przedstawiono budowę anatomiczną liścia rośliny okrytozalążkowej.
a.)
a.) Podaj nazwy elementów budowy liścia oznaczonych na rysunku numerami 1 i 2.
1…………..
2…………..
b.) Wyjaśnij, w jaki sposób współdziałanie elementów budowy liścia (1 i 2)
wskazanych na rysunku sprawia, że możliwy staje się transport wody w roślinie.
………
………
………
………
Zadanie 8 Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (stary)
Na rysunku przedstawiono kwiaty roślin okrytonasiennych: A – kwiat trawy ze
zredukowanym okwiatem, oraz B – kwiat czyśćca (jasnotowate) z okwiatem zróżnicowanym na kielich i koronę.
Podaj, który z kwiatów – A czy B – jest wiatropylny. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając jedną widoczną na rysunku cechę budowy, będącą przystosowaniem do wiatropylności.
………
………
………
………
Zadanie 9 Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (stary)
Na rysunku przedstawiono przekrój poprzeczny przez łodygę moczarki kanadyjskiej – rośliny, której pędy znajdują się w toni wodnej.
Na podstawie dwóch cech widocznych na rysunku wykaż dwa przystosowania budowy anatomicznej łodygi moczarki do środowiska wodnego.
………
………
………
………
Zadanie 10 Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (stary)
Osiągnięciem ewolucyjnym roślin nasiennych jest uniezależnienie procesu rozmnażania płciowego od obecności wody.
Zaznacz tę cechę roślin nasiennych, która uniezależnia ich rozmnażanie płciowe od środowiska wodnego.
A. Podwójne zapłodnienie
B. Wytwarzanie twardej łupiny nasiennej
C. Wytwarzanie łagiewki pyłkowej przez kiełkujące ziarno pyłku D. Produkcja dużej liczby lekkich nasion zaopatrzonych w skrzydełka
Zadanie 11 Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (stary)
Na schemacie przedstawiono budowę anatomiczną łodygi rośliny dwuliściennej i rośliny jednoliściennej.
Porównaj budowę anatomiczną przedstawionych łodyg i podaj dwie różnice w ich budowie widoczne na schemacie.
1………
………
……….
2………
………
……….
Zadanie 12 epodreczniki.pl
Do zbadania intensywności procesu transpiracji przygotowano trzy takie same zestawy doświadczalne.
Zestaw A obłożono lodem, zestaw B pozostawiono w temperaturze pokojowej, zaś zestaw C ustawiono przy źródle ciepła. Po 24 godzinach obserwowano poziom wody w próbówkach.
Wskaż czynnik, którego wpływ na transpirację badano w tym doświadczeniu.
Odp :
