WP-IV.9932.1.1.2018 Kraków, 11 czerwca 2018 r.
Pan
Jarosław Chodorowski Dyrektor Centrum
Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych
„Parkowa”
ul. Parkowa 12 30-538 Kraków
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017, poz. 697, z późn. zm.), rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U.
Nr 292, poz. 1720), rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 roku w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r., poz. 1477) oraz upoważnienia do kontroli z 11 stycznia 2018 roku (znak: WP-IV.0030.4.2018) wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez I Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przeprowadzona została w trybie zwykłym kontrola kompleksowa w placówce opiekuńczo-wychowawczej o nazwie Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu specjalistyczno–terapeutycznego Aleja Pod Kopcem 10A, al. Pod Kopcem 10a, 30-544 Kraków.
Czynności kontrolne w siedzibie Placówki zostały przeprowadzone 18 i 19 stycznia 2018 roku przez zespół kontrolny w składzie:
Teresa Marynowicz – inspektor wojewódzki - przewodnicząca zespołu,
Damian Brozenbach – inspektor wojewódzki.
Zakres kontroli obejmował: ocenę standardu opieki i wychowania oraz ocenę zgodności zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami.
Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.4. Wspieranie rodziny; podzadanie 13.4.2. Wsparcie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych oraz piecza zastępcza nad dzieckiem; działanie 13.4.2.4. Finansowanie, monitorowanie oraz kontrola realizacji zadań w obszarze wspierania rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia 2017 roku do dnia kontroli.
Ilekroć w wystąpieniu pokontrolnym użyto następujących skrótów należy przez to rozumieć:
„ustawa” – ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017, poz. 697 z późn. zm.),
„rozporządzenie” - rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720),
„Placówka” – Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu specjalistyczno–terapeutycznego Aleja Pod Kopcem 10A w Krakowie,
„Centrum”, „CPOW” - Centrum Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych „Parkowa”
ul. Parkowa 12, 30-538 Kraków.
Sformułowanie oceny działalności Placówki nastąpiło na podstawie wyników:
1) analizy dokumentacji 28 wychowanków Placówki, 2) analizy akt osobowych pracowników Placówki,
3) analizy dokumentów formalnych (regulaminów i procedur funkcjonujących w Placówce), 4) analizy „Listy kontrolnej” wypełnionej przez Jednostkę.
I. Ustalenia w zakresie kontroli kompleksowej
Kontrolowana Placówka jest publiczną placówką opiekuńczo-wychowawczą typu specjalistyczno-terapeutycznego przeznaczoną dla 14 wychowanków. Wspólną obsługę kontrolowanej Placówce oraz Placówkom opiekuńczo-wychowawczym typu specjalistyczno- terapeutycznego przy ul. Parkowej 12, ul. Parkowej 12 b, ul. Św. Benedykta 11/7, ul. Działkowej 24/21-22, Aleja Pod Kopcem 26 zapewnia Centrum Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych „Parkowa” przy ul. Parkowej 12 w Krakowie.
Kontrolowana Placówka działa w oparciu o Statut Centrum Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych „PARKOWA” ul. Parkowa 12 w Krakowie oraz Regulamin Organizacyjny Centrum Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych „PARKOWA” ul. Parkowa 12 w Krakowie. Regulamin określa szczegółowy zakres działania CPOW „Parkowa” oraz zadania placówek opiekuńczo-wychowawczych typu specjalistyczno-terapeutycznego obsługiwanych przez Centrum.
Podmiotem prowadzącym Placówkę jest Gmina Miejska Kraków, która posiada zezwolenie na prowadzenie Placówki opiekuńczo-wychowawczej typu specjalistyczno- terapeutycznego, wydane decyzją Wojewody Małopolskiego Nr 4/2016 z dnia 11 lipca 2016 roku (znak: WP-IV.9931.4.2016).
II. Zatrudnienie
Funkcję Dyrektora Centrum pełni Pan Jarosław Chodorowski, który posiada kwalifikacje do pracy na stanowisku dyrektora, określone w art. 97 ustawy (ukończone studia magisterskie na kierunku pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, a także staż pracy, o którym mowa w art. 97 ust. 3 pkt 2 ustawy, od 1995 roku).
Funkcję zastępcy Dyrektora pełni Pani Katarzyna Michalik – Waśko, która posiada kwalifikacje do pracy na stanowisku dyrektora, określone w art. 97 ustawy (ukończone studia magisterskie na kierunku pedagogika opiekuńczo-wychowawcza oraz studia podyplomowe, psychologia kryzysu i interwencji kryzysowej a także staż pracy, o którym mowa w art. 97 ust. 3 pkt 2 ustawy - od 2000 roku).
Akta osobowe Dyrektora i Zastępcy Dyrektora zawierały oświadczenia, o których mowa w art. 97 ust. 3 pkt 3-5 ustawy oraz zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
Dyrektor Centrum kierował Placówką przy pomocy wyznaczonego wychowawcy - koordynatora, Pani Barbary Pajor.
W okresie objętym kontrolą opiekę i pomoc wychowankom Placówki zapewniało 11 wychowawców (10,5 etatu), 4 opiekunów dziecięcych (4 etaty) oraz 2 psychologów (0,5 etatu oraz 0,25 etatu), pedagog (0,5 etatu), pracownik socjalny (0,5 etatu), terapeuta (0,5 etatu), którzy świadczyli pracę dla dwóch placówek Aleja Pod Kopcem 10A i Aleja Pod Kopcem 26 w Krakowie. Kwalifikacje pracowników merytorycznych były zgodne z art. 98 ustawy. W teczkach akt osobowych pracowników znajdowały się oświadczenia, o których mowa w art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ustawy oraz zaświadczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
Ponadto pracę wychowawców wspomagało 26 wolontariuszy, z którymi podpisano porozumienia o współpracy. Ponadto w stosunku do 3 kandydatów na wolontariusza rozpoczęto procedurę weryfikacji w zakresie ich predyspozycji do pełnienia ww. funkcji.
Każdy kandydat na wolontariusza, przed podpisaniem umowy odbywa miesięczny staż.
W tym czasie pod kierunkiem i przy wsparciu wyznaczonego pracownika pedagogicznego nawiązuje kontakt z dzieckiem, którym zamierza się opiekować. Poznaje funkcjonowanie dziecka w ciągu dnia, jego rozwój i potrzeby emocjonalno-poznawcze. Kandydat na wolontariusza organizuje dziecku zabawy (wyłącznie na terenie Placówki) w obecności osób sprawujących opiekę nad dzieckiem. Raz w tygodniu odbywa indywidualną rozmowę z patronującym mu pracownikiem, celem wymiany spostrzeżeń i zgłoszenia wszelkich wątpliwości związanych z pełnieniem funkcji wolontariusza. Po miesiącu kandydat podejmuje decyzję co do dalszej współpracy z Placówką i wówczas podpisywana jest z nim umowa. Na terenie Placówki wolontariuszami opiekuje się rehabilitant.
Zasady współpracy Placówki z wolontariuszami uregulowano tworząc „Regulamin wolontariatu w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej al. Pod Kopcem 10a i al. Pod Kopcem 26/1-2 zarządzanej przez CPOW „Parkowa”, w którym określono: zasady naboru i zawierania porozumienia, organizację pracy wolontariusza, prawa i obowiązki wolontariusza, zobowiązania korzystającego oraz sposób wykonywania świadczeń. Dodatkowo załącznikami do Regulaminu wprowadzono opracowaną dokumentację, tj. porozumienie o współpracy (nr 1), Kodeks Etyki Wolontariusza (nr 2), Kartę Wolontariusza (nr 3), Zasady współpracy pracowników etatowych z wolontariuszami (nr 4).
Zakres obowiązków wolontariuszy obejmował wsparcie pracy wychowawców poprzez organizację czasu wolnego wychowanków, rozwijanie indywidualnych zdolności dzieci, sprawowanie opieki nad dziećmi oraz stymulowanie ich rozwoju.
III. Dane dotyczące wychowanków
W dniu kontroli, tj. 18 stycznia 2018 roku, w Placówce przebywało 14 wychowanków (7 dziewcząt i 7 chłopców) w wieku od urodzenia do 18 roku życia, w tym 2 małoletnie matki z dziećmi.
W okresie objętym kontrolą w Placówce przebywało łącznie 28 wychowanków, w tym:
4 dzieci z uregulowaną sytuacją prawną, które zostały zgłoszone do ośrodka adopcyjnego w celu poszukiwania dla nich rodziny przysposabiającej zgodnie z zapisem art. 100 ust. 4 ustawy, w tym 1 dziecko które złożyło oświadczenie o braku zgody na adopcję,
13 dzieci w wieku poniżej 10 roku życia skierowanych do placówki bez starszego rodzeństwa lub nieletniej matki lub nieletniego ojca,
2 dzieci umieszczono w rodzinie adopcyjnej,
2 dzieci powróciło do domów rodzinnych,
2 dzieci, które przed skierowaniem do Placówki przebywało w rodzinnej pieczy zastępczej (pogotowie rodzinne),
3 dzieci, które zostały przekazane do rodzinnej pieczy zastępczej (pogotowie rodzinne),
5 dzieci, które zostały przeniesione do Placówki opiekuńczo-wychowawczej typu specjalistyczno-terapeutycznego, al. Pod Kopcem 26 w Krakowie,
1 wychowanek, który został usamodzielniony,
1 dziecko cudzoziemców z Azerbejdżanu, Ponadto w okresie podlegającym kontroli:
wystąpiły 2 przypadki rozdzielnia matki z dzieckiem (z powodu podjęcia przez matkę decyzji o przekazaniu dziecka do adopcji oraz umieszczenie matki w MOW).
Podstawowym powodem rozdzielenia jest brak więzi emocjonalnych matki z dzieckiem, które zostaje przez nią porzucone. Rozdzielenie matki z dzieckiem w związku z powyższym jest decyzją matki dziecka, a nie pracowników Placówki. Porzucone dzieci zostają objęte dodatkową opieką psychologa i korzystają z opieki indywidualnej wolontariuszy,
nie wystąpiła sytuacja rozdzielenia rodzeństwa.
W Placówce przebywało 3 posiadających orzeczenia o niepełnosprawności, 4 posiadających opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju oraz 1 posiadające orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania.
W okresie objętym kontrolą odnotowano 2 ucieczki, które dotyczyły 2 wychowanków.
Każdorazowo Dyrektor przeprowadzał postępowanie wyjaśniające, kontaktował się z rodzicami wychowanków, a następnie powiadamiano policję, sąd, asystenta rodziny oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie. W przypadku powrotu wychowanka z ucieczki, powiadamiano o tym fakcie policję.
W okresie od 1 stycznia 2017 roku Dyrektor złożył do sądu 2 wnioski wraz z uzasadnieniem o wszczęcie z urzędu postępowania o wydanie zarządzeń wobec dziecka celem zbadania zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej zgodnie z zapisem art. 100 ust.1 ustawy.
IV. Dokumentacja
Akta osobowe wychowanków podzielone były na części i zawierały:
akty urodzenia, zaświadczenia o zameldowaniu,
skierowania, decyzje o odpłatności, zaproszenia na posiedzenie zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, pisma o wydanie opinii zgodnie z art.100 ust. 4a ustawy,
postanowienia sądu, skierowania, opinie, dokumentacja dotycząca pracy na rzecz powrotu dziecka pod opiekę rodziny biologicznej,
protokoły z posiedzeń zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, opinie pedagogiczne, opinie psychologiczne,
dokumentację szkolną i zdrowotną.
Kontrolowana Placówka prowadziła następującą dokumentację:
1. Diagnozę psychofizyczną opracowaną przez psychologa. Dokument sporządzany był do 1 miesiąca po przyjęciu dziecka do Placówki. Uwzględniano w niej analizę mocnych stron dziecka i jego potrzeb w zakresie opiekuńczym, rozwojowym, emocjonalnym oraz społecznym, przyczyny kryzysu w rodzinie oraz wpływu tego kryzysu na rozwój dziecka,
relacji dziecka z jego najbliższym otoczeniem oraz osobami ważnymi dla dziecka, rozwoju dziecka. Diagnoza zawierała, odpowiednio do wieku, rozwoju i doświadczeń dziecka wskazania dotyczące dalszej pracy pedagogicznej z dzieckiem, wskazania dotyczące programu terapeutycznego, pracy z rodziną dziecka oraz przygotowania dziecka do usamodzielnienia. Dokument aktualizowany był w zależności od potrzeb dziecka.
W przypadku dziecka przyjętego do Placówki 15 stycznia 2018 roku rozpoczęto diagnozowanie w celu opracowywania dokumentu.
W aktach kontroli znajduje się kserokopia diagnozy psychofizycznej dziecka, jako przykład sposobu sporządzania ww. dokumentu.
2. Plan pomocy dziecku opracowany przez wychowawcę. W Planie wyznaczono cel pracy z dzieckiem uwzględniający powrót dziecka do rodziny, umieszczenie dziecka w rodzinie przysposabiającej, umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub przygotowanie dziecka do usamodzielnienia oraz cele i działania krótkoterminowe i długoterminowe, które zostały opracowane dla następujących obszarów: funkcjonowanie dziecka w rodzinie, funkcjonowanie dziecka w placówce, przygotowanie dziecka do usamodzielnienia, stan zdrowia dziecka, funkcjonowanie dziecka w szkole. Plan opracowany został w formie tabelarycznej i zawierał: datę, cele, działania zmierzające do realizacji celów, termin realizacji, osobę odpowiedzialną, rzeczywisty efekt podejmowanych działań. Dokument był modyfikowany w zależności od zmieniającej się sytuacji dziecka lub jego rodziny nie rzadziej niż co pół roku, a w przypadku dzieci w wieku do lat trzech nie rzadziej niż co 3 miesiące. Plan opracowany był na podstawie diagnozy psychofizycznej dziecka, o której mowa § 14 rozporządzenia oraz na podstawie dokumentów takich jak: opinie psychologiczne, wywiady, protokoły z posiedzeń Zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka z poprzednich placówek, orzeczeń z poradni psychologiczno-pedagogicznych, dokumentacji zdrowotnej.
W aktach kontroli znajduje się kserokopia planu pomocy dziecku, jako przykład sposobu sporządzania ww. dokumentu.
3. Kartę pobytu dziecka podzieloną na 9 obszarów, które zawierały dane, o których mowa w § 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Dokument zawierał datę sporządzenia oraz podpis wychowawcy.
4. Kartę udziału w zajęciach prowadzonych przez psychologa (dla 13 dzieci), pedagoga (dla 6 dzieci) z opisem ich przebiegu, która zawierała następujące informacje: datę, tematykę zajęć, oznaczenie osoby prowadzącej.
5. Arkusz badań i obserwacji psychologicznych, który zawierał następujące informacje:
opis sytuacji rodzinnej, opis sytuacji wychowawczej oraz tematykę zajęć, osobę prowadzącą, datę i podpis.
6. Arkusz badań i obserwacji pedagogicznych, który zawierał następujące informacje:
datę, osobę dokonującą obserwacji/badania, treść obserwacji/badania i uwagi.
W aktach kontroli znajduje się kserokopia arkusza badań i obserwacji pedagogicznych, jako przykład sposobu sporządzania ww. dokumentu,
7. Książkę ewidencji prowadzoną zgodnie z § 17 ust. 5 rozporządzenia. Książka zawierała następujące dane: numer ewidencyjny, imię i nazwisko dziecka, datę i miejsce urodzenia dziecka, PESEL dziecka, nazwisko i imiona oraz aktualny adres zamieszkania rodziców dziecka lub jego opiekuna prawnego, podstawę prawną przyjęcia dziecka do Placówki, adres ostatniego miejsca zamieszkania dziecka przed umieszczeniem w Placówce, datę
przyjęcia dziecka do Placówki, podstawę prawną zwolnienia dziecka z Placówki, datę skreślenia wychowanka z ewidencji Placówki, nazwę i adres miejsca, dokąd został skierowany wychowanek, uwagi.
Dodatkowo w Placówce prowadzono wewnętrzną dokumentację, m.in.:
Plan pracy Placówki opiekuńczo-wychowawczej typu specjalistyczno-terapeutycznego Al. Pod Kopcem 10a,
kartę odzieżową zawierającą: rodzaj odzieży, ilość, wartość, datę i podpis,
druk zgłoszenia ucieczki wychowanka,
druk informujący o powrocie z ucieczki,
harmonogram zajęć rehabilitacyjnych sporządzany osobno na każdy miesiąc z wykazem ćwiczeń dla każdego wychowanka,
dokument pn.: Praktyki na terenie placówek obsługiwanych przez CPOW „Parkowa”,
Rytm życia wychowanki (w ciąży, matki) w Placówce przy al. Pod Kopcem 10a,
system motywacyjny stosowany względem wychowanki (dziewczyny w ciąży, matki).
Ponadto opracowano następujące instrukcje, regulaminy i zasady, m.in.:
instrukcję przekazania dziecka pod opiekę opiekuna prawnego, rodziny zastępczej lub rodziny adopcyjnej (wraz z formularzem),
instrukcję postępowania (osoby pracującej z dzieckiem) w przypadku samowolnego oddalenia się wychowanka z placówki lub nieusprawiedliwionej nieobecności dziecka w placówce,
instrukcję zapobiegania przemocy w placówkach,
instrukcję postępowania na wypadek pożaru i ewakuacji,
instrukcję postępowania w przypadku interwencyjnego przyjęcia dziecka do Placówki przy al. Pod Kopcem 10a,
regulamin odwiedzin wychowanki (dziewczyny w ciąży, matki) i jej dziecka na terenie Placówki przy Aleja Pod Kopcem 10a obsługiwanej przez CPOW „Parkowa”,
regulamin wychowanki (dziewczyna w ciąży, matki Placówki przy Al. Pod Kopcem 10a,
warunki korzystania z wyjścia 3-godzinnego,
kodeks etyki pracownika Centrum Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych „Parkowa”
w Krakowie: psychologa, pracownika socjalnego,
porozumienie o współpracy pomiędzy wolontariuszem a Centrum Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych „Parkowa” w Krakowie,
zasady przyznawania kieszonkowego dla wychowanków placówek funkcjonujących w ramach Centrum Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych „Parkowa”,
zasady przyznawania kieszonkowego dla wychowanek (dziewcząt w ciąży, matek) Placówki przy al. Pod Kopcem 10a.
V. Działania terapeutyczne podejmowane przez placówkę opiekuńczo-wychowawczą W Placówce prowadzone były działania terapeutyczne przeznaczone dla:
dzieci, prowadzone przez psychologa dziecięcego (1x w tygodniu), logopedę (2x w tygodniu), logopedę specjalnego (2x w tygodniu), oligofrenopedagoga (1x w tygodniu), rehabilitanta (2-3x w tygodniu), specjalistów wczesnego wspomagania rozwoju (pedagoga specjalnego, specjalistę SI 3x w miesiącu, logopedę 2x w miesiącu, psychologa 2x w miesiącu),
małoletnich matek i dziewcząt w ciąży prowadzone przez psychologa (4x w miesiącu), pedagoga (2x w tygodniu), psychologa dziecięcego (1x w tygodniu), psychiatrę (1x w tygodniu).
Dzieci z dysfunkcjami w sferze ruchowej poddawane były zabiegom rehabilitacyjnym.
Prowadzone przez specjalistów zajęcia miały na celu m.in. pobudzanie dzieci do zmiany pozycji ciała, kształtowanie prawidłowych nawyków, pobudzanie mowy. W ramach ww.
działalności zajęcia organizował:
psycholog dziecięcy, w zakresie: wyrównywania deficytów (1x w tygodniu – 6 wychowanków), stabilizacji stanu emocjonalnego (1x w tygodniu – 2 wychowanków), masażu Shantala dla niemowląt (1x w tygodniu - 2 dzieci), psychoedukacji w zakresie stymulowania dziecka (1x w tygodniu – 1 wychowanka), pracy z dzieckiem o przyspieszonym rozwoju (1x w tygodniu – 1 dziecko), zajęć warsztatowych pn. Mama i dziecko podnoszące kompetencje rodzicielskie (1x w miesiącu – 2 wychowanków), zajęcia dla dziecka z autyzmem i upośledzeniem umysłowym (1x w tygodniu – 1 dziecko),
psycholog w zakresie: zajęć warsztatowych Mama i dziecko, budowania więzi, modelowania, oddziaływań edukacyjno-wychowawczych (1x w tygodniu 1 wychowanek), zajęć terapeutycznych i psychoedukacyjnych (4x w miesiącu – 2 wychowanków).
Ponadto wychowankom Placówki zapewniano:
zabawy ruchowe, uczące współdziałania w grupie, podporządkowania się regułom, usprawniające kondycję fizyczną dzieci,
zabawy manipulacyjno-konstrukcyjne nastawione na kształtowanie zręczności, koordynacji wzrokowo-ruchowej, działania według planu, systematyczności, wytrwałości,
zabawy ruchowe rozwijające procesy poznawcze u dzieci,
zabawy tematyczne z podziałem na określone role, zapoznanie dzieci ze światem ludzi dorosłych, specyfiką zawodów, umożliwiające nabywanie właściwych kompetencji społecznych,
zabawy twórcze pobudzające wyobraźnię, poczucie estetyki, ekspresję twórczą, ogólnorozwojowe, manipulacyjno-konstrukcyjne, rozwijające prawidłowy chwyt, usprawniające manipulacje niespecyficzną i specyficzną, Handmade, kulinarne, plastyczne, teatralne,
zajęcia z sensoplastyki, dydaktyczne, masaż Shantala, logopedyczne, terapeutyczne:
„W świecie bajek”, „Rośnij mądrze”, „Smacznego”, „Kształtowanie prawidłowych relacji społecznych oraz pozytywnych emocji wychowanka”, „Zabawy tematyczne”, „Zabawy twórcze”, „Mamo, tato pobaw się ze mną”, „Wczesne wspomaganie rozwoju”,
„Rehabilitacja ruchowa dla dzieci od 0-6 lat”, „Zajęcia pobudzające rozwój mowy, zachęcające dzieci do aktywności własnej: gruchanie, gaworzenie, sylabizowanie, wymawianie słów” oraz programy, m.in.: „Wczesne macierzyństwo – przyśpieszona dorosłość”, „Macierzyństwo – matka i dziecko”.
Placówka wprowadziła również projekt antyalkoholowy „Bezpieczna i aktywna młodość - wygrane życie”.
Wychowankowie Placówki korzystali także z terapii lub z pomocy udzielanej przez specjalistów zatrudnionych m.in. w.: Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 3 w Krakowie, Specjalistycznej Poradni Wczesnej Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej w Krakowie, Poradni MONAR Kraków.
W aktach kontroli znajdują się tabele zawierające szczegółowe dane dotyczące: nazw instytucji, w których wychowankom udzielano wsparcia oraz informacje dot. częstotliwości zajęć, w których uczestniczyli wychowankowie.
VI. Działania podejmowane przez placówkę opiekuńczo-wychowawczą umożliwiające kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi oraz w celu powrotu dziecka do rodziny
W kontrolowanej Placówce pracę z rodziną wychowanków prowadzili: wychowawca, pedagog, pracownik socjalny oraz psycholog. W ramach współpracy z rodzinami wychowanków prowadzono: warsztaty z psychologiem, poradnictwo dla rodziców (psychologiczne i pedagogiczne), konsultacje (psychologiczne, psychiatryczne, pedagogiczne oraz w sprawach sądowych i urzędowych), pedagogizację rodziców oraz wdrażanie małoletnich rodziców do pełnienia roli rodzica.
Z przeanalizowanej dokumentacji wynika, że w okresie objętym kontrolą rodziny biologiczne wychowanków utrzymywały osobisty kontakt z dziećmi przebywającymi w Placówce, w tym z:
8 dzieci regularny kontakt (min. 3 razy w tygodniu),
3 dzieci – średnio raz w miesiącu,
1 dzieckiem - 3 razy w ciągu roku.
Rodzice oraz najbliższa rodzina utrzymywali regularny kontakt telefoniczny z 5 wychowankami.
W aktach kontroli znajduje się tabela zawierająca szczegółowe dane dotyczące kontaktów poszczególnych dzieci z rodzicami oraz dane dotyczące częstotliwości wyjazdów dzieci do domów.
Pracownicy Placówki (wychowawcy, psycholog, pedagog, pracownik socjalny nadzorowali dzieci wyjeżdżające do domów rodzinnych poprzez wizyty w miejscu urlopowania oraz wymianę informacji z kuratorem rodzinnym, asystentem rodziny i pracownikami socjalnymi MOPS.
W Placówce organizowane były uroczystości i inne imprezy, w których brały udział rodziny wychowanków, np.: urodziny, Dzień Dziecka, Mikołaj, Wigilia, zakończenie roku szkolnego.
Placówka włączała rodziców do opieki nad dziećmi poprzez uczestnictwo rodziców w zebraniach szkolnych, udział rodziców w konsultacjach u lekarzy specjalistów, podczas wizyt w poradni psychologiczno–pedagogicznych.
Pracę z rodziną dokumentowano w formie notatek oraz notatek służbowych z wizyt oraz notatek sporządzanych z przeprowadzonych rozmów z rodzicami bądź opiekunami dzieci.
W okresie objętym kontrolą 1 rodzina dziecka przebywającego w Placówce miała przyznaną usługę asystenta rodziny. Asystent nie uczestniczył w posiedzeniach Zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, w których brali udział pracownicy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie. Współpraca z przedstawicielami MOPS polegała na omawianiu sytuacji dziecka i jego rodziny podczas posiedzeń Zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka i ustalaniu wspólnych oddziaływań. Ponadto Placówka kierowała do MOPS w Krakowie pisma o zbadanie warunków umożliwiających powrót dziecka do rodziny, przeprowadzenie wywiadu i w ten sposób pozyskiwała dodatkowe informacje o rodzinach wychowanków.
VII. Zapewnienie dziecku dostępu do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych
W dniu kontroli (17 stycznia 2017 roku) 2 dzieci uczęszczało do przedszkola, natomiast 6 wychowanków realizowało obowiązek szkolny, w tym:
2 na poziomie szkoły podstawowej,
2 na poziomie gimnazjum,
1 w liceum ogólnokształcącym,
1 w technikum.
Wychowankom w Placówce zapewniano pomoc w nauce, w szczególności przy odrabianiu zadań domowych. Pomocy tej udzielali wychowawcy, pedagog oraz wolontariusze. W okresie objętym kontrolą w zajęciach wyrównawczych w szkole uczestniczyło 2 wychowanków.
Z zajęć terapeutycznych w zakresie deficytów szkolnych korzystało 3 wychowanków (Szkoła Podstawowa nr 12, Zespół Szkół Ogólnokształcących Integracyjnych nr 7).
VIII. Zapewnienie dzieciom przez placówkę opiekuńczo-wychowawczą korzystania z przysługujących świadczeń zdrowotnych
Wszyscy wychowankowie przebywający w okresie kontrolnym w Placówce objęci zostali ubezpieczeniem zdrowotnym - 19 wychowanków było ubezpieczanych przez Placówkę, natomiast 9 wychowanków przez rodziców.
Podstawową opiekę lekarską wychowankom Placówki zapewniał NZOZ „Na Kozłówce”
w Krakowie, ul. Wielicka 76 b. Dodatkowo wszyscy wychowankowie mieli zapewnioną opiekę pediatryczną na terenie Placówki oraz konsultacje psychiatryczne.
Ponadto wychowankowie korzystali z pomocy lekarzy specjalistów w poradniach:
stomatologicznej (2 wychowanków), ortodontycznej (1 wychowanek), laryngologicznej (1 wychowanek), neurologicznej (5 wychowanków), dermatologicznej (2 wychowanków), okulistycznej (2 wychowanków), ortopedycznej (1 wychowanek), gastrologicznej (1 wychowanek), leczenia zeza (3 wychowanków), alergologicznej (3 wychowanków), kardiologicznej (5 wychowanków), wad słuchu (4 wychowanków), rehabilitacyjnej (3 wychowanków), chorób zakaźnych (8 wychowanków), kardiochirurgicznej (1 wychowanek), chirurgicznej (2 wychowanków), neonatologicznej (4 wychowanków), immunologicznej (1 wychowanek), preluksacyjnej (3 wychowanków), genetycznej (2 wychowanków), endokrynologicznej (3 wychowanków), ginekologicznej (3 wychowanki), pulmonologicznej (1 wychowanek), leczenia uzależnień (1 wychowanek), psychiatrycznej (1 wychowanek), ginekologiczno-położniczej (1 wychowanka), patologii ciąży (1 wychowanka), ortopedycznej (1 wychowanek).
Dodatkowo 2 wychowanków Placówki (od 19 czerwca do 2 lipca 2017 roku oraz od 5 do 11 sierpnia 2017 roku) uczestniczyło w turnusach rehabilitacyjnych w Jadownikach oraz Chrustach.
W aktach kontroli znajdują się tabele zawierające szczegółowe dane dotyczące poradni, z pomocy których korzystali wychowankowie oraz częstotliwości wizyt.
Dla każdego wychowanka prowadzono zeszyt konsultacji medycznych, w którym odnotowywane były wizyty i zalecenia lekarza.
Leki oraz środki opatrunkowe przechowywane były w zamykanej szafce znajdującej się w wyznaczonym osobnym pomieszczeniu. Za podawanie leków odpowiedzialny był wychowawca.
IX. Organizacja czasu wolnego wychowanków (zajęcia pozalekcyjne i rekreacyjno- sportowe)
Wychowankowie Placówki uczestniczyli w następujących zajęciach pozalekcyjnych oraz rekreacyjno – sportowych:
na terenie Placówki: teatralnych (1x w tygodniu) – 2 wychowanków, kulinarnych (2x w miesiącu) – 2 wychowanków, plastycznych (1x w miesiącu) – 2 wychowanków, komunikacji interpersonalnej (1x w tygodniu) – 1 wychowanek, przygotowujących do macierzyństwa (1x w tygodniu) – 2 wychowanki,
poza Placówką: zajęciach muzycznych (Stowarzyszenie „Tęcza”), (1x w tygodniu - 1wychowanek).
Ze względu na wiek podopiecznych (większość to dzieci w wieku do 2 lat) zajęcia organizowane są głównie na terenie Placówki. Pozostali podopieczni to dziewczęta w ciąży wymagające szczególnej opieki w warunkach domowych i młode mamy, które nie chcą brać udziału w zajęciach poza Placówką z różnych względów, np. nie chcą zostawiać dziecka zbyt długo mają problemy w relacjach społecznych.
W aktach kontroli znajdują się tabele zawierające szczegółowe dane dotyczące: nazw instytucji, w których wychowankowie rozwijali swoje umiejętności i zainteresowania oraz częstotliwość zajęć, w których uczestniczyli wychowankowie.
Placówka organizowała dzieciom wypoczynek w okresie wakacji w następujących miejscowościach:
Tylicz (8-22 lipca 2017 roku) - kolonia dla 5 wychowanków,
Żmiąca (23 – 29 lipca 2017 roku) - kolonia dla 3 wychowanków.
Ponadto w 2017 roku organizowano dzieciom wycieczki do:
Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie (2 lutego) - 2 uczestników,
Muzeum Przyrodniczego oraz na Wawel w Krakowie (5 maja) - 2 uczestników,
Szczyrku (6-7 lipca) - 4 uczestników,
Żmiącej (24 czerwca) - 4 uczestników,
Wadowic (14 lipca) - 1 uczestnik,
Gdańska (20-28 sierpnia) - 3 uczestników,
Krakowa (labirynt luster, 29 lutego) - 2 uczestników,
Krakowa (ścianka wspinaczkowa, 11 luty) - 2 uczestników,
Zatora (Energylandia, 24 sierpnia) - 1 uczestnik.
Od maja 2017 roku w każdy poniedziałek jeden z wychowanków Placówki brał udział w zajęciach jazdy konnej w Rzeszotarach.
X. Usługi opiekuńczo-bytowe
Dzieciom umieszczonym w Placówce zapewniano:
wyżywienie dostosowane do potrzeb rozwojowych dzieci oraz dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów żywnościowych i napojów, znajdujących się w kuchni dla wychowanków. Zakupu żywności dokonywał intendent. Małe dzieci karmione mlekiem miały zapewnione „karmienie na żądanie”, wg zaleceń dietetyczki i lekarza średnio co trzy godziny. Pozostałe dzieci otrzymywały 5 posiłków (śniadanie, II śniadanie, obiad, podwieczorek i kolację). Posiłki przygotowywała kucharka. Starsze wychowanki przygotowywały sobie śniadania i kolacje. zgodnie z opracowanym przez intendenta jadłospisem, który mógł być modyfikowany na prośbę wychowanków. Posiłki spożywano o stałych porach z uwzględnieniem możliwości późniejszego spożywania posiłku przez powracających ze szkoły uczniów,
odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb. Zakupu ww. artykułów dla podopiecznych dokonywał wychowawca z wychowankami, natomiast nieletnie matki zakupów dla siebie i swoich dzieci dokonywały samodzielnie,
środki higieny osobistej oraz kosmetyki, które kupował intendent. Wychowankowie mieli zapewnione, m.in. żele do mycia, mydło, pastę do zębów, szampon do włosów, kremy, chusteczki higieniczne itp.,
zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego, sprzęt komputerowy, gry planszowe, sprzęt sportowy w:
bawialni dla dzieci młodszych wyposażonej w zabawki, huśtawki, książeczki odpowiednie do ich wieku i stopnia rozwoju dzieci,
bawialni dla dzieci starszych wyposażonej w zabawki, książeczki konstrukcję zabawową „małpi gaj” i gry dostosowane do ich wieku i stopnia rozwoju,
świetlicy wyposażonej w komputer z dostępem do internetu, kino domowe, karaoke, PlayStation, zabawki, książki dla dzieci matek,
sali rehabilitacyjnej wyposażonej m.in. w: materace, drabinkę gimnastyczną, drabinkę sznurkową, ściankę wspinaczkową, podwiesie do terapii (z osprzętem), projektor przestrzenny Mathmos, matę do ćwiczeń LECKEY squiggles, sprzęt do elektroterapii, aparat do masażu, sprzęt do ćwiczeń równoważnych, lampa Bioptron i inne tp.,
Sali Sensorycznej Integracji, wyposażonej m.in. w: materace, podwiesie, hamak,
siłowni wyposażonej w „Atlas”, rowerek stacjonarny, stepper,
kwotę pieniężną do własnego dysponowania zwaną „kieszonkowym”. Analiza dokumentacji wykazała, że wychowankowie otrzymywali kwotę pieniężną w wysokości od 10 zł do 80 zł. Odbiór kieszonkowego dzieci potwierdzały podpisem na liście kieszonkowego.
XI. Sposób organizowania przez dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej pracy wychowawczej w placówce
Opiekę wychowankom w ciągu dnia przez 7 dni w tygodniu zapewniał co najmniej 1 wychowawca (7:00 - 19:00), co najmniej 1 opiekunka dziecięca (7:00 - 19:00) oraz koordynator (7:30 – 15:30). W godzinach nocnych opiekę przez 7 dni w tygodniu zapewniał co najmniej jeden wychowawca (19:00 – 7:00) oraz co najmniej jedna opiekunka dziecięca (19:00 – 7:00).
Analogicznie opiekę zapewniano w dni wolne od nauki i święta.
Przeanalizowano grafiki dyżurów pracowników merytorycznych zatrudnionych w Placówce za okres objęty kontrolą i stwierdzono, że opieka była zapewniona przez całą dobę zgodnie z zapisami ustawy. Opieka w godzinach nocnych sprawowana była w sposób zapewniający bieżący i stały nadzór nad dziećmi. Harmonogramy dyżurów w okresie podlegającym kontroli znajdują się w aktach kontroli.
Bezpośredni nadzór nad pracą wychowawców sprawował Koordynator, który na co dzień obserwował pracę wychowawców i wspólnie z nimi podejmował obowiązki opieki bezpośredniej. Koordynator powierzał wykonanie zadań, obserwował sposób ich wykonywania, a następnie oceniał czy osiągnięte zostały zamierzone cele.
Dyrektor nadzorował pracę wychowawców oraz specjalistów poprzez udział z zebraniach pracowników oraz kontrolę dokumentacji oraz uczestnictwo i obserwację zajęć prowadzonych przez pracowników z grupą wychowanków tzw. „Społecznościach” Dzięki tego rodzaju aktywności Dyrektor miał bezpośredni ogląd pracy personelu merytorycznego oraz miał możliwość wysłuchania zarówno pracowników jak i podopiecznych. Sprawowany nadzór dokumentowany był w tabeli, w której odnotowywano oczekiwane postawy pracowników, umiejętności, stopień zaangażowania w wykonywaną pracę. Koordynator Placówki prowadził Zeszyt kontroli zajęć wychowawców.
Praca w Placówce prowadzona była w grupach:
dzieci młodszych (do lat 2) – 3 dzieci, które korzystały głównie z sypialni i sali zabaw,
dzieci starszych – 5 dzieci, które miały do dyspozycji 2 sypialnie, salę zabaw, jadalnię i dwie łazienki,
grupy nieletnich matek, dysponujących pokojami z osobnymi łóżeczkami dla dzieci.
Osoby pracujące w kontrolowanej Placówce z dziećmi w godzinach nocnych przeprowadzały trzykrotnie w ciągu nocy obchód zgodnie z § 12 ust. 2 rozporządzenia.
Informacje z obchodów odnotowywane były w dokumencie pod nazwą Karta obchodu nocnego.
XII. Działalność Zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka
W Placówce działał Zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka. W skład Zespołu wchodzili: Dyrektor, Zastępca Dyrektora, wychowawca-koordynator CPOW, wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka, przedstawiciel Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krakowie, psycholog, pedagog, lekarz i pielęgniarka (w miarę indywidualnych potrzeb dziecka), rodzice lub opiekun prawny dziecka, kurator społeczny i zawodowy, przedstawiciele MOW w Radzionkowie, przedstawiciele oświaty oraz wolontariusze.
Posiedzenia Zespołu odbywały się nie rzadziej niż co pół roku, a w przypadku dzieci poniżej 3 roku życia nie rzadziej niż co 3 miesiące. Szczegółowe dane dotyczące terminów posiedzeń zespołów oraz osób zapraszanych i uczestniczących w posiedzeniach znajdują się w tabeli znajdującej się w aktach kontroli.
Zespół dokonywał oceny sytuacji dziecka analizując: sytuację prawną, rodzinną, szkolną i zdrowotną wychowanka. Ustalając wniosek dotyczący zasadności dalszego pobytu dziecka w Placówce analizowano stosowane metody pracy z dzieckiem i rodziną.
Posiedzenia Zespołu były protokołowane i zawierały wnioski i ustalenia Zespołu niezbędne do modyfikacji planu pomocy dziecku oraz ocenę możliwości powrotu dziecka do rodziny lub umieszczenie w rodzinnej pieczy zastępczej, a także wniosek dotyczący zasadności dalszego pobytu dziecka w Placówce. Protokoły podpisywane były przez wszystkie osoby uczestniczące w posiedzeniu a następnie, zgodnie z zapisami art. 138 ust. 2 ustawy, przekazywane były do Sądu Rodzinnego.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Dyrektora, dzieci przebywające w Placówce zapraszane były do uczestnictwa w posiedzeniach Zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, jeżeli ich wiek i stopień dojrzałości na to pozwalały. W przypadku nieobecności dzieci wychowawcy i specjaliści zatrudnieni w Placówce na podstawie rozmów z dziećmi przedstawiali sprawy zgłoszone przez dzieci.
W aktach kontroli znajduje się kserokopia protokołu z posiedzenia Zespołu, jako przykład sposobu sporządzania ww. dokumentu.
XIII. Współpraca placówki opiekuńczo-wychowawczej, w zakresie wykonywanych zadań, z innymi jednostkami
Z informacji uzyskanych podczas prowadzenia czynności kontrolnych oraz analizy dokumentacji wynika, że Placówka współpracowała z następującymi instytucjami:
Sądami Rodzinnymi w zakresie przesyłania protokołów z posiedzeń Zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, występowania z wnioskami o zbadanie możliwości powrotu dziecka do rodziny, informowania o aktualnej sytuacji wychowanków, sporządzania opinii,
Zespołem Kuratorskiej Służby Sądowej Do Wykonywania Orzeczeń w Sprawach Rodzinnych i Nieletnich w Krakowie w zakresie przekazywania informacji o wychowankach Placówki,
Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Krakowie w zakresie uczestnictwa w posiedzeniach Zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, ustalania wspólnych zasad pracy z dzieckiem i jego rodziną, wymiany informacji, wydawania opinii,
szkołami, do których uczęszczali wychowankowie w zakresie utrzymywania kontaktów z nauczycielami oraz pedagogami szkolnymi w celu osiągania przez dzieci jak najlepszych wyników w nauce oraz rozwiązywania problemów wychowawczych,
Młodzieżowymi Ośrodkami Wychowawczymi (Łódź, Radzionków, Węgrzynów, Podciernie i Pogoszyn) w zakresie wymiany informacji o wychowankach,
przychodniami oraz szpitalami w zakresie opieki medycznej,
Powiatowym Zespołem do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Krakowie - uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności,
poradniami psychologiczno-pedagogicznymi – uzyskanie opinii o potrzebie: wczesnego wspomagania rozwoju, kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego,
poradnią uzależnień MONAR w zakresie prowadzenia terapii odwykowej,
placówkami opiekuńczo – wychowawczymi – wymiana informacji,
Fundacją dla dzieci „Uśmiech Dziecka” – opieka specjalistyczna, wsparcie finansowe,
Placówką Straży Granicznej w Krakowie - Balicach, Hotel „RadissonBlu” Kraków - udział w imprezach,
Instytutem Psychologii UJ, Brandenburgische Technische Universität Cottbus- Senftenberg/Brandenburg University of Technology Cottbus-Senftenberg, Policealną Szkołą TEB Edukacja - praktyki studenckie.
XIV. Wizja lokalna placówki
Placówka mieści się w wolnostojącym budynku al. Pod Kopcem 10a w Krakowie i dysponuje następującymi pomieszczeniami: 4 dwuosobowymi pokojami dla matki z dzieckiem, 2 sypialniami czteroosobowymi dla dzieci starszych, 1 sypialnią pięcioosobową dla dzieci młodszych (jeżeli zaistnieje potrzeba wychowankowie są umieszczani w pokojach pojedynczo), kuchnią główną, kuchenką „mleczną”, aneksem kuchennym grupy starszej, aneksem kuchennym grupy młodszej, kuchnią z jadalnią wychowanek, jadalnią grupy starszej, miejscem do nauki, 2 bawialniami, 2 pokojami odwiedzin, świetlicą, sala rehabilitacyjną, salą Sensorycznej Integracji, pokojem terapeutycznym, pokojem szkolnym, pokojem koordynatora, pokojem spotkań, pokojem pracownika socjalnego i psychologów, pokojem pedagoga, pokojem wychowawców, 2 łazienkami z miejscem do prania, pralnią z suszarnią, 6 toaletami.
Wszystkie pomieszczenia Placówki zostały umeblowane zgodnie z potrzebami dzieci.
Placówka wyposażona była w sprzęt AGD oraz RTV. Szczegółowy opis wyposażenia pomieszczeń znajduje się w aktach kontroli.
Placówka spełnia warunki lokalowe określone w § 18 ust. 3 rozporządzenia.
Zespół kontrolny dokonał wpisu w książce kontroli określając zakres i termin przeprowadzonej kontroli.
Wnioski i uwagi
W trakcie czynności kontrolnych prowadzonych w Placówce opiekuńczo-wychowawczej typu specjalistyczno – terapeutycznego Aleja Pod Kopcem 10A w Krakowie nie stwierdzono nieprawidłowości w realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej dlatego wystąpienie nie zawiera zaleceń pokontrolnych.
Zespół kontrolny dokonał wpisu w książce kontroli określając zakres i termin przeprowadzonej kontroli.
Pouczenie
Informuję, iż na podstawie art. 197d ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r., poz. 697, z późn. zm.) oraz § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli przysługuje Panu uprawnienie do złożenia, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zastrzeżeń do treści wystąpienia.
Członkowie zespołu inspektorów
Inspektor Wojewódzki mgr Teresa Marynowicz
Inspektor Wojewódzki mgr Damian Brozenbach
Z up. Wojewody Małopolskiego Małgorzata Lechowicz
I Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej
Do wiadomości:
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie.
