ZASADY OCENIANIA Z RELIGII W III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM W ŁOMŻY

1

ZASADY OCENIANIA Z RELIGII

W III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM

W ŁOMŻY

2 Niniejszy system oceniania jest zgodny ze Statutem III Liceum Ogólnokształcącego w Łomży.

Uczniowie zostają poinformowani o zasadach oceniania na lekcjach religii, a także o wymaganiach edukacyj- nych na poszczególne oceny i sposobach ich sprawdzania, wymaganiach egzaminacyjnych, warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej na początku roku szkolnego (na

I. Celem zasad oceniania jest:

1. Uporządkowanie i ujednolicenie zasad kryteriów oceniania kompetencji uczniów z religii.

2. Zhierarchizowanie wymagań programowych. W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady ku- mulowania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypi- sane ocenom niższym).

3. Konkretyzacja zadań wynikających z podstaw programowych.

4. Umożliwienie katechetom bieżącej kontroli i różnicowanie osiągnięć ucznia.

5. Informowanie rodziców o postępach i kierunkach rozwoju dziecka.

6. Dostarczanie uczniom narzędzi samokształcenia, własnego rozwoju w zakresie wiedzy religijnej i roz- woju duchowego.

7. Okresowe i roczne określanie poziomu w systemie kompetencji.

8. Próba wyeliminowania oceniania intuicyjnego, czyli zwiększenie obiektywizmu i demokratyzacji oce- niania.

II. Uczeń jest oceniany za:

- Sprawdziany - Kartkówki - Odpowiedź ustną - Zeszyt

- Aktywność na zajęciach (przygotowanie materiałów i prezentacji na katechezy)

- Zaangażowanie w akcje szkolne (jasełka, szkolne koło Caritas, koło biblijne, rekolekcje) - Uczestnictwo w konkursach i olimpiadach religijnych

- Zaangażowanie pozaszkolne w dzieła ewangelizacji - Formacja we wspólnotach o charakterze religijnym

III. Obszary aktywności ucznia

1. Czytanie.

2. Mówienie.

3. Słuchanie.

4. Pisanie.

5. Odbiór tekstów biblijnych.

6. Samokontrola.

7. Samokształcenie.

8. Praca w grupie.

9. Wypowiedzi indywidualne.

10. Udział w dyskusjach.

3 11. Prace kontrolne.

12. Prace domowe.

13. Udział w konkursach i olimpiadach.

14. Śpiew religijny.

15. Modlitwa.

16. Kultura nawiązywania relacji.

17. Inicjatywa.

18. Udział w życiu pastoralno-liturgicznym.

19. Wypracowania.

20. Praca charytatywna.

IV. Obszary oceniane 1. Sprawdziany i kartkówki

a) prace klasowe winny być zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem. Kartkówki bez zapowiedzi mogą obejmować co najwyżej 3 ostatnie tematy,

b) prace kontrolne, sprawdziany, projekty długoterminowe powinny być ocenione w ciągu 14 dni (ter- min może ulec przedłużeniu w przypadku jednoczesnej realizacji prac w kilku klasach),

c) w przypadku usprawiedliwionej nieobecności ucznia na sprawdzianie, uczeń w ciągu 2 tygodni ma obowiązek zgłoszenia się do nauczyciela, w celu ustalenia daty zaliczenia pracy pisemnej,

d) w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności ucznia na pracy klasowej, nauczyciel do średniej ważonej liczy „0”.

e) uczeń może poprawić dwa sprawdziany w semestrze. Przy ustalaniu śródrocznej/rocznej oceny z za- jęć edukacyjnych nauczyciel bierze pod uwagę ocenę wyższą.

Przeliczanie procentów na oceny:

100% - 96% celujący 95% - 86% bardzo dobry 85% - 71% dobry 70% - 51% dostateczny 50% - 31% dopuszczający 30% - 0% niedostateczny

Informacja zwrotna dla ucznia:

W każdym semestrze jeden sprawdzian lub wypracowanie, które zostanie napisane przez uczniów zostanie opatrzone komentarzem w formie pisemnej zawierającym następujące elementy:



wyszczególnienie i docenienie dobrych elementów pracy ucznia,



odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia,



wskazówki – w jaki sposób uczeń powinien poprawić pracę,



wskazówki- w jaki sposób uczeń powinien pracować dalej.

2. Wypracowania

Ocena Treść Umiejętności Estetyka

celująca - wiedza wykracza poza poziom

- odniesiona do życia - świadectwo życia

- praca czytelna i este-

tyczna

4 Bardzo dobra - pełna zgodność z tematem

- brak błędów rzeczowych - uzgodniona ilość stron - cytaty

- trafnie odnosi treść do sy- tuacji życiowych

- pogłębiona refleksja

- praca czytelna i este- tyczna

Dobra - zgodność z tematem - dopuszczalne błędy rze- czowe

- parafrazy cytatów

- umie odnieść treści do ży- cia

- powierzchowna refleksja

- praca czytelna i este- tyczna

Dostateczna - uwzględnia podstawowe prawdy wiary

- brak cytatów lub nie na temat

- elementy refleksji

- próby odniesienia do życia

- praca czytelna i este- tyczna

Dopuszczająca - duże błędy rzeczowe - bark cytatów

- brak refleksji - praca słabo czytelna

3. Odpowiedzi ustne Ocena Kryteria

Celująca - merytoryczna, pełna

- korzysta ze źródeł ponadprogramowych - świadek wiary (postawa autentyczna) - korelacja z liturgią Kościoła i w parafii

Bardzo dobra - merytoryczna pełna

- wyciąga prawidłowe wnioski - rozumie zawarte treści

- potrafi odnieść treść do rzeczywistości

- orientuje się w bieżących wydarzeniach Kościoła - wypowiedź samodzielna

Dobra - odpowiedź merytoryczna - pełna

- wyciąga prawidłowe wnioski

- wykazuje się dobrą umiejętnością zastosowania zdobytych wiadomości

Dostateczna - występują podstawowe, niezbędne wiadomości - małe nieścisłości teologiczne

- dosyć duża pomoc nauczyciela - postawa obojętna

Dopuszczająca - znaczna pomoc nauczyciela

- źle kojarzy fakty, popełnia mniejsze błędy teologiczne - odbiega od tematu

- odpowiedzi z przymusu - postawa obojętna

4. Zeszyt Ocena Kryteria

Celująca Bardzo dobra

Dobra Dostateczna Dopuszczająca

Estetyka

5

- przejrzystość - estetyczne poprawki - bogata szata graficzna

- przejrzystość - ładna szata graficzna

- przejrzystość - nieliczne poprawki

ranne

- częste popraw- ki

- zeszyt pomięty

niestaranne - częste poprawki - ogólna niedbałość

Systematyczność

- posiada wszystkie notatki z kate- chezy - prace domo- we

- posiada pra- wie wszystkie notatki - posiada pra- wie wszystkie prace domowe

- posiada więk- szość notatek z lekcji

- duże braki w no- tatkach

- brak prac domo- wych

5. Aktywność na lekcji

Uczeń może otrzymać następujące oceny, według określonych kryteriów.

Oce- na Kryteria

Celująca Bardzo dobra

Dobra Dostateczna Dopuszczają- ca

Niedostatecz- na

Współpraca - inspiruje prace w grupie

- umiejętność dzielenia się zdobytymi wiadomościa- mi w grupie - samodyscy- plina - ład i porzą- dek

- współdziała ale nie jest kreatywny - zdyscypli- nowany ale mało aktywny

- niesystema- tyczna aktyw- ność

- mniej zdy- scyplinowany ale jeszcze aktywny

- bierność - pasywność - mało wnosi do grupy - brak dyscy- pliny

- bierność - brak popra- wy

Wiedza - korelacja między przedmiotowa

- korelacja samodzielna

- przy pomocy nauczyciela potrafi kore- lować

- przy znacz- nej pomocy nauczyciela koreluje

- szablonowe dysponowanie wiedzy przy pomocy na- uczyciela

- brak wiedzy

Wyciąganie wniosków

- jasne - zwięzłe

- poprawne wyrażanie myśli

- a małą po- mocą nauczy- ciela wyraża swoje myśli

- przy podpo- wiedzi na- uczyciela uczeń jest aktywny

- uczeń próbu- je udzielić odpowiedzi przy znaczącej podpowiedzi nauczyciela

- nieumiejęt- ność wyciąga- nia wniosków nawet przy pomocy na- uczyciela

Aktywność ucznia na każdej lekcji może być nagrodzona również „plusami”.

Uzyskanie pięciu „plusów” jest równoznaczne z uzyskaniem oceny bardzo dobrej (waga „1”).

Uczeń może otrzymać również ocenę dopuszczającą za dwa „plusy”, ocenę dostateczną za trzy „plusy”, ocenę dobrą za cztery „plusy”, o ile wyrazi na to zgodę.

Kary:

„ -minus„ otrzymuje uczeń za:

 brak zeszytu,



brak podręcznika,



odmowę wykonania ćwiczenia/zadania podczas lekcji,

6



brak zaangażowania w czasie lekcji, kiedy uczeń nie potrafi odpowiedzieć na pytanie nauczyciela związane z treścią realizowanego tematu.

Uzyskanie pięciu „minusów” jest równoznaczne z uzyskaniem oceny niedostatecznej (waga „1”)

6. Ilość i częstotliwość występowania różnych form sprawdzania

1. Prace domowe pisemne o dużych rozmiarach mogą być zadawane i oceniane od dwóch do czterech razy w roku.

2. Prace domowe o mniejszych rozmiarach mogą być zadawane raz w tygodniu.

3. W semestrze mogą być przeprowadzane dwa sprawdziany oceniające stopień opanowania treści progra- mowych.

5. Odpowiedzi ustne są oceniane przynajmniej raz w ciągu semestru.

6. Uczeń ma prawo dwa razy w ciągu semestru zgłosić nieprzygotowanie na początku lekcji.

7. Uczeń może być nagrodzony za aktywność na lekcji poprzez wystawienie przez nauczyciela oceny bądź plusów.

7. V. Odnotowywanie i przechowywanie wyników

1. Informacje o ocenach cząstkowych uczeń uzyskuje natychmiast po wstawieniu do dziennika.

2. Prace pisemne uczniów są przechowywane przez rok.

3. Rodzice zapoznają się z ocenami cząstkowymi w czasie wywiadówki.

4. Rodzice mają prawo zapoznać się ze sprawdzoną i ocenioną pracą klasową podczas zebrania rodzicielskie- go lub na własne życzenie w szkole w trakcie indywidualnego spotkania z nauczycielem.

8. Kryteria oceniania

1. Nauczyciel stosuje sześciostopniową skalę ocen.

2. W semestralnym ocenianiu nauczyciel bierze pod uwagę następujące elementy:

• Udzielanie odpowiedzi na pytanie skierowane do klasy.

• Aktywne uczestnictwo w pracy grupy w tym:

- postawę i stosunek do przedmiotu

- czytanie i słuchanie Pisma świętego ze zrozumieniem - prowadzenie modlitwy

- udział w śpiewie religijnym - opracowywanie zagadnień - udział w dyskusji

• Wykonywanie prac społeczno-użytecznych na rzecz przygotowania zajęć katechetycznych w tym:

- wystrój sali

- przygotowywanie pomocy i materiałów - własna inicjatywa twórcza

• Systematyczne prowadzenie zeszytu przedmiotowego

• Systematyczne korzystanie z podręcznika

• Osobiste i poza programem korzystanie z Pisma świętego

• Znajomość Katechizmu Kościoła Katolickiego

• Wyniki uzyskane z kartkówek i sprawdzianów (ocenianie swojej wiedzy i uzupełnianie zaistniałych braków)

• Samodzielne opracowywanie zagadnień przedmiotowych w formie pisemnych prac domowych

• Uczestniczenie w konkursach lub olimpiadach wiedzy religijnej

• Udział w życiu pastoralno-liturgicznym

• Praca charytatywna

7 9. Ustalenie ocen śródrocznych i rocznych.

Sposób ustalenia oceny śródrocznej i rocznej określa Statut w III Liceum Ogólnokształcącym w Łomży



Uczeń ma możliwość uzyskania informacji zwrotnej dotyczącej tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia oraz otrzymanych ocen i możliwości ich poprawy, w ciągu całego semestru poprzez zgłoszenie się do nauczyciela i wyrażenie takowej prośby.

W ocenie z religii przeważa jej funkcja społeczno – wychowawcza.

Klasyfikacja śródroczna polega na:

a. okresowym podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych, określonych w szkolnym planie nauczania,

b. ustaleniu śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych za pomocą średniej ważonej, Ocena półroczna

Na zakończenie semestru nauczyciel dla każdego ucznia oblicza współczynnik  posługując się następującym wzorem

3 2 1

3 2 1

3 2

3 2

i i i

s s s







 

 , gdzie s

oznacza sumę ocen

o wadze „j”, a i

- ilość ocen o wadze „j”.

Zamianę współczynnika  na ocenę semestralną obrazuje tabelka:

Min  Max  Ocena

1,00 1,64 Niedostateczny

1,64 2,44 Dopuszczający

2,45 3,39 Dostateczny

3,40 4,34 Dobry

4,35 5,29 Bardzo dobry

5,30 6,00 Celujący

Oceny cząstkowe

Praca ucznia podlega ocenie w skali od 1 do 6. W szczególności podlegać jej będą:

 prace domowe, odpowiedź przy tablicy, aktywność na zajęciach (wszystkie oceny liczone z wa-

gą „1”),



kartkówki (waga „2”),



klasówki (waga „3”),



inne prace (wagę określa nauczyciel).

Klasyfikacja roczna polega na:

a. podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych, określonych w szkolnym planie nauczania,

b. ustaleniu rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych za pomocą średniej ważonej,

8 Ocena roczna

Na zakończenie roku szkolnego nauczyciel dla każdego ucznia oblicza współczynnik  posługując się nastę- pującym wzorem

5 3 2

5 3 2

3 2 1

3 2 1











 

 i i i

p s s

s , gdzie s

oraz i

oznaczają to samo co w przypadku oceny

semestralnej, natomiast p jest oceną za pierwszy semestr.

Zamianę współczynnika  na ocenę roczną obrazuje ta sama tabelka jak w przypadku oceny na półrocze.

Uczeń może nie być klasyfikowany, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia śródrocznej lub rocznej oceny klasy- fikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przezna- czonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania.

Wymagania na poszczególne oceny

Ocena NIEDOSTATECZNA Katechizowany:

• Wykazuje rażący brak wiadomości programowych.

• Nie potrafi logicznie powiązać podawanych wiadomości.

• Prezentuje zupełny brak rozumienia uogólnień i nieumiejętność wyjaśniania zjawisk.

• Wykazuje zupełny brak umiejętności stosowania zdobytej wiedzy.

• Podczas przekazywania informacji popełnia bardzo liczne błędy.

• Prezentuje rażąco niepoprawny styl wypowiedzi.

• Nie wykazuje się znajomością pacierza.

• Nie posiada zeszytu lub dość często nie przynosi go na lekcję.

• Lekceważy przedmiot.

• Nieodpowiednio zachowuje się na lekcji.

• Wyraża lekceważący stosunek do wartości religijnych.

• Opuszcza lekcję religii.

• Nie prezentuje religijnego wymiaru własnego życia.

O ocenie niedostatecznej mogą przesądzić także inne indywidualne uwarunkowania ucznia, które wskazują na tę ocenę.

Uwarunkowania osiągania oceny DOPUSZCZAJĄCEJ Katechizowany:

• Opanował konieczne pojęcia religijne.

• Luźno wiąże ze sobą wiadomości programowe.

• Prezentuje mało zadawalający poziom postaw i umiejętności.

• Wykazuje brak rozumienia podstawowych uogólnień.

• Wykazuje brak podstawowej umiejętności wyjaśniania zjawisk.

• Nie potrafi stosować wiedzy, nawet przy pomocy nauczyciela.

• Podczas przekazywania wiadomości popełnia liczne błędy, wykazuje niepoprawny styl wypowie-

9 dzi, ma trudności z wysławianiem się.

• Prowadzi zeszyt.

• Posiada problemy ze znajomością pacierza.

• Wykazuje poprawny stosunek do religii.

• Jego uczestnictwo w celebracjach roku liturgicznego budzi zastrzeżenia.

Na ocenę dopuszczającą mogą wskazywać również inne indywidualne cechy, postawy i braki obser- wowane u ucznia.

Uwarunkowania osiągania oceny DOSTATECZNEJ Katechizowany:

• Opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości, postawy i umiejętności.

• Prezentuje podstawowe treści materiału programowego z religii.

• Wykazuje się wiadomościami podstawowymi, które łączy w logiczne związki.

• Dość poprawnie rozumie podstawowe uogólnienia oraz wyjaśnia ważniejsze zjawiska z pomocą nauczyciela.

• Potrafi – przy pomocy nauczyciela – wykorzystać zdobyte wiadomości dla celów praktycznych i teoretycznych.

• W przekazywaniu wiadomości z religii popełnia niewielkie i nieliczne błędy.

• Prezentuje małą kondensację wypowiedzi.

• Wykazuje się podstawową znajomością pacierza.

• W jego zeszycie występują sporadyczne braki notatek i prac domowych.

• Prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanie przedmiotem.

• Stara się uczestniczyć w życiu parafii.

Na ocenę dostateczną mogą wskazywać również inne indywidualne cechy, postawy i braki obser- wowane u ucznia.

Uwarunkowania osiągania oceny DOBREJ Katechizowany:

• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dostatecznej.

• Opanował materiał programowy z religii.

• Prezentuje wiadomości powiązane związkami logicznymi.

• Poprawnie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska wskazane przez nauczyciela.

• Stosuje wiedzę w sytuacjach teoretycznych i praktycznych inspirowanych przez nauczyciela.

• Podczas wypowiedzi nie popełnia rażących błędów stylistycznych.

• Wykazuje się dobrą znajomością pacierza.

• W zeszycie posiada wszystkie notatki i prace domowe.

• Podczas lekcji wykorzystuje określone pomoce (podręcznik, zeszyt i inne).

10

• Systematycznie uczestniczy w zajęciach religii.

• Jest zainteresowany przedmiotem.

• Włącza się w przeżycia i dynamikę roku liturgicznego.

• Wykazuje się dobrą umiejętnością stosowania zdobytych wiadomości.

• Jego postawa nie budzi wątpliwości.

• Stara się być aktywny podczas lekcji.

O ocenie dobrej mogą decydować także inne indywidualne osiągnięcia ucznia, kwalifikujące do tej oceny.

Uwarunkowania osiągania oceny BARDZO DOBREJ Katechizowany:

• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dobrej.

• Opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem nauczania religii.

• Prezentuje poziom wiadomości powiązanych ze sobą w logiczny układ.

• Właściwie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska bez ingerencji na- uczyciela.

• Umiejętnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce bez ingerencji nauczyciela.

• Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi.

• Wykazuje dobrą znajomość pacierza.

• Wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia prace domowe.

• Aktywnie uczestniczy w religii.

• Jego postępowanie nie budzi żadnych zastrzeżeń.

• Jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem.

• Chętnie i systematycznie uczestniczy w życiu parafii.

• Odpowiedzialnie włącza się w dynamikę i przeżycia roku liturgicznego.

• Stara się być świadkiem wyznawanej wiary.

O ocenie bardzo dobrej mogą decydować również inne indywidualne osiągnięcia ucznia, kwalifiku- jące do tej oceny.

Uwarunkowania osiągania oceny CELUJĄCEJ Katechizowany:

• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej.

• Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji.

• Prezentuje wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ.

• Samodzielnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych.

• Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi, swobodą w posługiwaniu się terminologią przedmio- tową i inną.

• Włącza się w prace pozalekcyjne, np. w przygotowanie gazetek religijnych, montaży scenicznych,

pomocy katechetycznych itp.

11

• Uczestniczy w konkursach wiedzy religijnej.

• Twórczo uczestniczy w życiu parafii np.: należy do organizacji i ruchów katolickich, uczestniczy w pielgrzymkach itp.

• Jego pilność, systematyczność, zainteresowanie, stosunek do przedmiotu nie budzi żadnych za- strzeżeń.

• Poznane prawdy wiary stosuje w życiu.

Na ocenę celującą mogą wskazywać również inne indywidualne osiągnięcia ucznia, kwalifikujące do

tej oceny.

12 Kryteria oceniania w zakresie pierwszej (po gimnazjum)

1. U źródeł wiary

Ocena dopusz- czająca

Ocena dostatecz- na

Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany:

- przyjął zasady współpracy;

- zapoznał się z zasadami ocenia- nia podczas reli- gii;

• wymieni warto- ści ostateczne • określi wpływ wiary na postawę człowieka zdefi- niuje pojęcia:

religia, człowiek istotą religijną, • potrafi uzasadnić, że religia jest istotnym czynni- kiem duchowego rozwoju człowie- ka, potrafi wy- mienić współcze- sne religie, zdefi- niuje pojęcia:

historia zbawie- nia, objawienie prywatne, • zdefi- niuje pojęcia:

objawienie po- średnie i bezpo- średnie • potrafi wykazać różnice między objawie- niem pośrednim a bezpośrednim • prezentuje cha- rakterystyczne elementy obrazu Jezusa w po- szczególnych Ewangeliach • wyraża zaintere- sowanie osobą Jezusa. • zdefiniu- je pojęcia: Chry- stus Zbawiciel, Chrystus Odkupi- ciel, Chrystus

Katechizowany:

- dzieli się dotych- czasowymi do- świadczeniami katechetycznymi;

- jest zaintereso- wany odkrywa- niem treści Dobrej Nowiny;

- określa warunki religijnego odczy- tywania Biblii;

określi własny system wartości • rozumie sens uczestniczenia w katechezie, jej owoce i nakładane przez nią zobo- wiązania • potrafi uzasadnić swoje decyzje i wybory w aspekcie wiary, potrafi zdefinio- wać pojęcia obja- wienie naturalne, objawienie nad- przyrodzone, • wymieni charakte- rystyczne cechy współczesnych religii,

• wie, że Bóg objawiał się czło- wiekowi stopnio- wo: najpierw w Starym Testamen- cie, potem, najpeł- niej, poprzez Jezu- sa Chrystusa (No- wy Testament) • poda przykłady objawienia po- średniego i bezpo- średniego, • prezentuje główną myśl teo-

Katechizowany:

- przedstawia własne oczekiwa- nia w zakresie szkolnej kateche- zy;

- zna cel szkolnej edukacji religij- nej;

- podaje wybra- nych autorów i ich teksty podkre- ślające wartość Biblii;

• potrafi uzasad- nić potrzebę hie- rarchii wartości w życiu człowieka • potrafi scharak- teryzować swoją wiarę

• potrafi scharak- teryzować siebie jako człowieka wierzącego, wy- mieni cechy wspólne dla wszystkich religii

• rozumie, że każdy człowiek nosi w sobie pra- gnienie wiary, • potrafi scharakte- ryzować objawie- nie naturalne i nadprzyrodzone,

• wymieni religie monoteistyczne i politeistyczne • rozumie, że chrześcijaństwo najpełniej wyraża miłość Boga, , • scharakteryzuje podstawowe prawdy o buddy- zmie, judaizmie

Katechizowany:

- zna zarys te- matyki kateche- tycznej w li- ceum;

- dostrzega war- tość i zasadność religii w szkole;

- prowadzi reflek- sję nad własnym życiem;

• potrafi dokonać wartościowania dotychczasowych postaw i zacho- wań w aspekcie wymogów wiary • jest przekonany o potrzebie urze- czywistniania wartości ostatecz- nych w życiu człowieka• • ro- zumie, że czło- wiek odczuwa potrzebę religii • poda przykłady przejawów reli- gijności w aspek- cie historycznym w różnych spo- łecznościach pre- zentuje postawę wiary w Boga wyraża szacunek wobec ludzi ma- nifestujących swoją wiarę, • wymieni społecz- ne implikacje wypływające z religii Wschodu (ezoteryzm: amu- lety, talizmany;

astrologia...) • wykazuje różnice między chrześci-

Katechizowany:

- potrafi podać zagadnienia roz- szerzające propo- nowane zagad- nienia;

- jego zaangażo- wanie na kateche- zie jest świadec- twem jego wiary;

- jest zaangażo- wany w życie swojej parafii, np.. jest mini- strantem, wspól- noty, np. Ruch Światło – Życie;

• wybiera Jezusa jako swój osobo- wy wzorzec ••

potrafi uzasadnić, dlaczego czło- wiek nie wierzący w Boga wierzy zawsze w „coś innego” • potrafi odróżnić postawę wiary od religij- nego fanatyzmu•

jest przekonany o

wielkiej wartości

chrześcijaństwa •

wykazuje dumę z

powodu bycia

chrześcijaninem •

jest otwarty na

dialog z innymi

wyznaniami,

pedagogia •

wskaże momenty

objawiania się

Boga we własnym

życiu • przyjmuje

prawdy o obja-

wianiu się Boga

w historii ludzkiej

13 Głowa Kościoła •

wymieni najbar- dziej znane sekty w swoim środo- wisku i w Polsce.

logiczną czterech ewangelistów, • wie, że Chrystus założył Kościół i nim kieruje • wie, że Kościół jest zapoczątkowaniem królestwa Bożego na ziemi,

• rozumie niebez- pieczeństwo pły- nące z przyłącze- nia się do sekty.

(historia zbawie- nia, diaspora, autentyzm), hin- duizmie, islamie, chrześcijaństwie,

• wie, że objawie- nia prywatne mo- gą uwypuklać jakiś aspekt obja- wienia biblijnego

• omawia obja- wianie się Boga w dziejach ludzko- ści • wyjaśni zna- czenie Bożego imienia Jahwe • • wymieni argu- menty św. Toma- sza z Akwinu przemawiające za istnieniem Boga • wie, że katecheza jest wyjaśnieniem Bożego objawie- nia, potrafi scha- rakteryzować

„dowody na ist- nienie Boga” • potrafi zinterpre- tować teksty bi- blijne odsłaniają- ce niewidzialnego Boga, omówi przyczyny różnic w obrazie Jezusa w czterech ewan- geliach ,

• wie, że Kościół to wszyscy ochrzczeni, któ- rych głową jest Chrystus • scha- rakteryzuje rolę Chrystusa w hi- storii ludzkości, • rozumie, że okre- ślenie „nowe ru- chy religijne”

odnosi się do grup działających poza Kościołem • po- trafi rozpoznać sposoby werbo- wania do sekt.

jaństwem a inny- mi religiami • potrafi obronić wartości religii chrześcijańskiej • wyraża szacunek wobec innych religii • wykazuje zależność pełnego objawienia się Boga w Chrystu- sie od wydarzeń Starego Testa- mentu (np. prze- powiadanie pro- roków) •

• poznaje Boże objawienie • po- szukuje własnych argumentów na istnienie Boga•

scharakteryzuje środowisko w jakich powstały Ewangelie, uza- sadni, że Chrystus jest założycielem i Głową Kościoła

• uzasadni, że on sam jest podmio- tem w Kościele • wyjaśnia wspól- notowy charakter Kościoła, • potrafi omówić sposoby obrony przed zagrożeniami ze strony sekt • po- trafi krytycznie odnieść się do różnych form reklamy nowych ruchów religij- nych w mediach.

• wyraża otwar- tość na działanie Boga w swoim umyśle i sercu • z zaangażowaniem zgłębia księgi Pisma św. poma- ga innym pozna- wać Boga • daje swoim życiem odpowiedź na Boże objawienie,

• określa rolę,

jaką Kościół od-

grywa w Polsce i

w świecie • two-

rzy Kościół i in-

spiruje innych do

tworzenia go we

własnym środo-

wisku • wierzy, że

Chrystus jest

obecny w Koście-

le • jest wdzięcz-

ny Chrystusowi

za Jego obecność

w Koś• potrafi

określić „grupę

ryzyka” osób

najbardziej po-

datnych na wstą-

pienie do sekty •

rozwija swą wie-

dzę religijną i

pogłębia wiarę.

14 2. U źródeł moralności człowieka.

Ocena dopusz-

czająca Ocena dosta- teczna

Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany:

zdefiniuje pojęcie

„godność osoby•

wymieni zadania wypływające z godności czło- wieka, • pamięta, że człowiek jest istotą rozumną, obrazem mądrości Boga • zdefiniuje pojęcia: wolność, odpowiedzialność

• szanuje wolność drugiej osoby, akceptując jej • • dokonuje słusz- nych wyborów w aspekcie moral- nym, zdefiniuje pojęcia: uczucia, emocje • wymieni podstawowe uczucia i je zdefi- niuje (miłość i nienawiść, pra- gnienie i obawa, radość, smutek i gniew) kolegów • zdefiniuje poję- cia: sumienie jako głos Boga, su- mienie osobiste, sumienie • • zde- finiuje pojęcia:

norma moralna, zasada moralna, prawo stanowione (kościelne, pań- stwowe) • wy- mieni normy i zasady • potrafi wykazać związek dobrze ukształto- wanego sumienia z postępowaniem według norm i zasad moralnych • inspiruje kolegów do przestrzegania norm i zasad mo-

Katechizowany: • wymieni rodzaje godności przyro- dzonej i nadprzy- rodzonej (god- ność osobowa i osobowościowa) • rozumie, że god- ność człowieka ma podstawę w Bogu (wymieni źródła godności człowieka) • jest świadomy wła- snej godności i jej źródeł, samowola

• rozumie wol- ność jako wartość ogólnoludzką i dar Boży • • zde- finiuje pojęcia:

moralność, inten- cja (zła lub do- bra), prawo natu- ralne, prawo Bo- że• wymieni źró- dła moralności (KKK 1750) • rozumie, że uczu- cia zapewniają więź między ży- ciem zmysłowym a duchowym • potrafi wyjaśnić, kiedy uczucia są, moralnie obojętne oraz kiedy są dobre albo złe, narodu • rozumie, że człowiek po- winien dokony- wać wyboru zgodnie ze swoim sumieniem, bez konfliktu z rozu- mem i prawem Bożym moralne • rozumie koniecz- ność przestrzega- nia norm i zasad moralnych • po-

Katechizowany:

• rozumie, że god- ność stanowi źródło wartości • wymieni wartości ogólno- ludzkie, które zogni- skowane są wokół godności (prawda, dobro, sprawiedli- wość, wolność, od- powiedzialność...),

• swoimi decyzjami i wyborami świadczy o poszanowaniu godności własnej i drugich, • rozumie, że wolność zakłada wolny wybór między dobrem i złem • wymieni skutki wol- ności nieodpowie- dzialnej (np. uzależ- nienia), odrębność • rozumie, że cel nie uświęca środków • wymieni czyny bez- względnie niedo- zwolone ze względu na ich przedmiot (bluźnierstwo, krzy- woprzysięstwo, za- bójstwo, cudzołó- stwo) • potrafi omó- wić źródła moralno- ści, • wyjaśnia poję- cie „sąd moralny” • wymieni czynniki kształtujące oraz deformujące sumie- nie • potrafi odróżnić sąd sumienia od innych aktów świa- domości • wie, że sumienie jest dyspo- zycją zadaną, wy- magającą formacji, • urzeczywistnia nor- my i zasady moralne w kontaktach z ludźmi sytuacjach • potrafi dokonać war-

Katechizowany:

• potrafi uzasadnić, dlaczego każdy człowiek ma prawo do poszanowania jego godności • potrafi wykazać związek między godnością a urze- czywistnianiem wartości: prawdy, dobra, sprawiedli- wości, wolności i odpowiedzialności,

• rozumie nega- tywny wpływ sa- mowoli na moral- ność człowieka • potrafi uzasadnić, dlaczego każdy człowiek ma prawo do wolności • po- trafi zinterpretować naukę zawartą w wersecie Ga 5,1, • potrafi wykazać różnicę między wolnością a samo- wolą • potrafi uza- sadnić, że wolność bez odpowiedzial- ności rodzi nieobli- czalną samowolę potrafi uzasadnić, dlaczego niedo- puszczalne j• potra- fi uzasadnić, dla- czego uczuciami powinien kierować rozum jest czynie- nie zła, aby wy- prowadzić z niego dobro (zasada „cel uświęca środki”) • wyjaśni kryteria czynu moralnego (przedmiot, cel, okoliczności) • zgłębia naukę o moralności chrze- ścijańskiej, • budu-

Katechizowany: •

z szacunkiem

odnosi się do

wszystkich (ze

względu na ich

godność) • inspi-

ruje rówieśników

do poszanowania

godności własnej i

drugiego człowie-

ka, jest krytyczny

wobec postaw

samowolnych •

wykazuje postawę

tolerancyjną wo-

bec drugiego

człowieka • po-

dejmuje odpowie-

dzialne decyzje •

odpow iedzialnie

poszerza prze-

strzeń swojej wol-

ności, • prezentuje

odpowiedzialne,

szlachetne posta-

wy i zachęca do

nich w swoim

środowisku• pre-

zentuje postawę

odpowiedzialności

za siebie i drugie-

go człowieka •

przyjaźnie odnosi

się do kolegów. ) •

postępuje zgodnie

ze swoim sumie-

niem • daje świa-

dectwo dobrze

uformowanego

sumienia. •

wspomaga innych

w dokonywaniu

słusznych wybo-

rów.

15 ralnych • poda

przykłady sytuacji trudnych w aspekcie moral- nym • wymieni zasady postępo- wania w trudnych sytuacjach.

trafi uzasadnić potrzebę stoso- wania norm i zasad moralnych w ludzkim życiu.

tościowania rozwią- zań trudnych pro- blemów w aspekcie moralnym, z namy- słem analizuje moż- liwości rozwiązania zaistniałych proble- mów • dokonuje osobistych wyborów zgodnie z sumie- niem.

je w sobie świat uczuć w aspekcie moralnym, wyja- śnia, na czym pole- ga osąd sumienia • wykazuje zależność między oceną su- mienia a wolnością

• potrafi dokonać rozróżnienia mię- dzy sumieniem uformowanym prawidłowo i nie- prawidłowo.

3. Drogowskazy wiary

Ocena dopusz- czająca

Ocena dosta- teczna

Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany:

• rozumie, że wiara jest odpo- wiedzią na miłość Boga • wymieni przejawy Bożej miłości • wie, że wiara jest jedną z cnót boskich •

• zdefiniuje poję- cie nadziei • wy- mieni grzechy przeciw nadziei • rozumie potrzebę kierowania się w życiu • rozumie istotę miłości Boga do człowie- ka i człowieka do Boga • wymieni sposoby odpo- wiedzi na miłość Bożą • prezentuje postawę wiary, nadziei i miłości

• zdefiniuje poję- cia: cnoty ludzkie i cnoty kardynal- ne • wymieni cnoty kardynalne

• poda motywację do pracy nad sobą

• wskaże przykła- dy ludzi, którzy przestawili swe życie na lepsze tory.

Katechizowany:

wymieni najważ- niejsze wykro- czenia przeciw pierwszemu przy- kazaniu • rozu- mie, że źródłem wszelkich wypa- czeń moralnych jest nieuznawanie Boga• potrafi scharakteryzować grzechy przeciw- ko nadziei • potra- fi uzasadnić, że zarówno rozpacz, jak i zuchwała ufność sprzeci- wiają się cnocie nadziei• wymieni grzechy przeciw Bożej miłości • potrafi uzasadnić, że źródłem ludz- kiego szczęścia jest odpowiadać miłością na mi- łość Boga• rozu- mie istotę cnót kardynalnych • potrafi scharakte- ryzować cztery cnoty kardynalne•

wymieni, co po- maga, a co prze- szkadza w dosko- naleniu siebie •

Katechizowany: • rozumie, na czym polega szczęście ludzi, „którzy uwierzyli” (J 20,29) • uzasad- nia, dlaczego wiara jest odpo- wiedzią na miłość Boga • uzasadnia konieczność po- słuszeństwa Bogu nadzieją • ufa Bogu i oczekuje na Jego pomoc • wykazuje bojaźń Bożą• potrafi opisać doświad- czanie miłości Bożej we wła- snym życiu • po- trafi opisać swój sposób wyrażania miłości do Boga•

potrafi wyjaśnić, na czym polega rola cnót kardy- nalnych w życiu człowieka • potra- fi uzasadnić, że cnoty kardynalne pełnią bardzo ważną rolę w ludzkim życiu•

potrafi określić własne słabe stro- ny i ich wpływ na

Katechizowany: • potrafi odróżnić wiarę od bałwo- chwalstwa i de- wocji • dokona krytycznej oceny zachowań nie- zgodnych z wiarą

• wyjaśnia, na czym polega za- ufanie Bogu • wyraża ufność i posłuszeństwo wobec Boga•

hierarchizuje nabywane przez chrześcijanina cnoty ze szcze- gólnym uwzględ- nieniem miłości • kocha Boga i wszystkie stwo- rzenia ze względu na Niego• urze- czywistnia w swoim życiu cno- ty kardynalne•

potrafi podjąć działania w aspekcie samodo- skonalenia i ko- rekty swoich sła- bych stron • ana- lizuje relacje po- między cnotami boskimi a cnotami kardynalnymi.

Katechizowany: • daje świadectwo wiary w Niego i z zaangażowaniem pogłębia swoją wiarę • krytycznie odnosi się do zachowań nie- zgodnych z wiarą w Boga • inspiru- je innych do po- głębiania swojej wiary• budzi na- dzieję u innych w sytuacji trudnych doświadczeń•

inspiruje innych

do wyrażania

miłości wobec

Boga• inspiruje

innych do urze-

czywistniania

tych cnót• wpa-

truje się w poda-

wany mu przez

Boga przykład

życia • troszczy

się o własną do-

skonałość • wła-

ściwie reaguje na

spotykające go

zło • zmierza do

świętości.

16 rozumie potrzebę

pracy nad sobą.

sposób postępo- wania • potrafi uzasadnić potrze- bę przemiany, dążenia do do- skonałości.

4. Problemy moralności chrześcijańskiej

Ocena dopusz- czająca

Ocena dosta- teczna

Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany:

Wie, czym jest grzech, zna Deka- log,

Potrafi wymienić Przykazania Bo- że, wyjaśnić ich treść,

Wskazać na współczesne za- grożenia, które są związane z łama- niem przykazań Boga,

Potrafi wymienić grzechy przeciw Duchowi Świę- temu.

Katechizowany: • pamięta treść pierwszego przy- kazania • wymie- ni formy służenia jedynemu Bogu • opisuje formy oddawania czci jedynemu Bogu indywidualnie i we wspólnocie Kościoła • potrafi dokonać krytycz- nej oceny zacho- wań niezgodnych z wiarą,

Potrafi scharakte- ryzować i wymie- nić grzechy prze- ciwko kolejnym przykazaniom Bożym . Wyja- śnia, dlaczego grzechy przeciw Duchowi Świę- temu nie są nam odpuszczone.

Katechizowany: • wymieni wykro- czenia przeciw pierwszemu przy- kazaniu (zabobon, bałwochwalstwo, magia, sekty;

bezbożność, ate- izm, agnosty- cyzm)

Potrafi omówić na czym polega po- zytywny aspekt przykazań Bo- żych, które chro- nią życie ludzkie i pomagają w har- monijnym rozwo- ju.

Katechizowany: • rozumie, że źró- dłem wszelkich wypaczeń moral- nych jest nie- uznawanie Boga

• poda zagrożenia płynące z New Age • uzasadni, że człowiek po- winien wierzyć w jedynego Boga, Potrafi wskazać na konflikt mię- dzy wypełnianiem prawa Bożego a światem.

Katechizowany: • scharakteryzuje grzechy przeciw wierze • uzasadni, dlaczego grzechy przeciw wierze niszczą wiarę człowieka i godzą we wspólnotę Kościoła • przyj- muje prawdę, że jest jeden Bóg • oddaje cześć je- dynemu Bogu • odrzuca wszelkie praktyki narusza- jące to przykaza- nie, widzi wartość Dekalogu jako fundamentu życia chrześcijanina.

5. Dary łaski siłą wiary i moralności Ocena dopusz-

czająca Ocena dosta- teczna

Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany: •

rozumie istotę liturgii • wskaże, kto, w jaki spo- sób, kiedy i gdzie celebruje liturgię gesty stosowane w liturgii • wy-

Katechizowany: • wymieni znaki i symbole litur- giczne • rozumie słowa i wydarze- nia roku liturgicz- nego • rozumie, że udział w litur-

Katechizowany:

potrafi wyróżnić udział Boga i człowieka w li- turgii • potrafi uzasadnić, że dzieło Chrystusa w liturgii ma cha-

Katechizowany: • interpretuje wy- brane teksty litur- giczne z Mszy św.

• angażuje się w śpiew, • • potrafi przeprowadzić analizę perykopy

Katechizowany: •

daje świadectwo

pełnego i zaanga-

żowanego udziału

w liturgii, wyraża

gotowość pójścia

drogą wskazaną

przez Boga, •

17 mieni najważniej-

sze • • potrafi scharakteryzować znaki i symbole • wymieni siedem sakramentów • . • poda opisane w Biblii przykłady powołań omówić istotne elementy powołania • po- trafi scharaktery- zować sylwetkę duchową oraz misję apostołów Piotra i Pawła • • wymieni elemen- ty liturgii słowa • rozumie istotę liturgii słowa • poda nazwę ksiąg.

gii jednoczy i umacnia wspólno- tę Kościoła wta- jemniczenia • rozumie istotę sakramentów wtajemniczenia • wymieni owoce tych sakramentów

• wymieni, kto i w jaki sposób udzie- la sakramentów wtajemniczenia pamięta treść perykopy Łk 6,1- 11 • wymieni główne etapy życia świętych•

wymieni podsta- wowe funkcje liturgiczne.

rakter sakramen- talny, • potrafi uzasadnić, że Chrystus poprzez sakramenty wta- jemniczenia two- rzy wspólnotę•

pamięta odpo- wiedź Maryi na zwiastowanie anielskie (Łk 1,38) i na słowa Elżbiety (Łk 1,45) liturgicznych • rozumie, że Chry- stus mocą swoje- go słowa prze- mienia ludzkie serce • potrafi opisać poszcze- gólne elementy liturgii słowa i wykonywane funkcje.

biblijnej Łk 6,1- 11 • • potrafi przygotować li- turgię słowa (czy- tania, modlitwa wiernych...) dia- logiczny charak- ter liturgii słowa.

angażuje się w przygotowanie liturgii słowa • jest otwarty na słowo Boże i dziękuje za nie Bogu.

6. Urzeczywistnienie wiary w życiu i w liturgii Kościoła.

Ocena dopusz-

czająca Ocena dosta- teczna

Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany:

zdefiniuje poję- cia: piękno, sztu- ka sakralna • • zdefiniuje pojęcie

„wartość” • wy- mieni podstawo- we wartości (prawda, dobro, piękno) człowieka i w życiu spo- łecznym uzasadni, że obowiązkiem każdego człowie- ka jest urzeczy- wistnianie pod- stawowych war- tości. • zdefiniuje pojęcie „wzór osobowy godny naśladowania” • wymieni, kto jest dla niego wzorem

• potrafi powiązać treści wybranych świąt z wydarze- niami z historii

Katechizowany:

wskaże teksty biblijne ukazujące piękno stworzenia

• rozumie znacze- nie sztuki sakral- nej w życiu czło- wieka• rozumie potrzebę urze- czywistniania tych wartości w rozwoju osobo- wym• potrafi zbudować własny system wartości, u podstaw którego znajdują się prawda i dobro, piękno osobowym

• poda cechy prawdziwego wzoru osobowe- go, który warto naśladować litur- gicznego • poda święta streszcza- jące ważniejsze

Katechizowany: • wskaże dzieła sztuki sakralnej w najbliższym oto- czeniu • potrafi uzasadnić, dla- czego sztuka sa- kralna jest nośni- kiem prawdy i piękna• wymieni wybrane systemy etyczne •• opisuje godny naślado- wania wzór oso- bowy • opisuje sytuację, kiedy sam był wzorem dla innych, przy- chodząc im z pomocą• rozumie, że rok liturgiczny streszcza całą historię zbawienia

• wymieni nazwy okresów roku • potrafi omówić historię zbawienia

Katechizowany: • poprzez dzieła sztuki adoruje, modli się i kocha swego Stwórcę, • z zaangażowa- niem urzeczy- wistnia w swoim życiu podstawo- we wartości etyczne i wartości ostateczne • oceni rozumienie god- ności człowieka w różnych syste- mach etycznych•

określi swoje słabe strony, które wymagają korekt w świetle wzoru osobowego • wy- jaśni, na czym polega rola wzo- rów osobowych w rozwoju człowie- ka oraz mniej- szych i większych

Katechizowany: •

podejmuje działa-

nia na rzecz od-

nowy zabytków

sztuki sakralnej w

najbliższym oto-

czeniu, • inspiruje

środowisko

szkolne i rodzinne

do urzeczywist-

niania podstawo-

wych wartości

etycznych i war-

tości ostatecz-

nych• podejmuje

refleksję nad swo-

im miejscem i

rolą w środowisku

rodzinnym,

szkolnym, są-

siedzkim • z za-

angażowaniem

podejmuje pracę

nad sobą w

aspekcie kreowa-

nia wzoru osobo-

wego, który warto

18 zbawienia . fakty z historii

zbawienia

i jej streszczenie w poszczególnych okresach roku liturgicznego,

społeczności•

potrafi korzystać z kalendarza li- turgicznego • potrafi korzystać z plansz ze sche- matem budowy roku liturgicznego

naśladować• po- zostaje wdzięczny Bogu za Jego obecność w ludz- kiej historii • przeżywa okresy i święta roku litur- gicznego we wspólnocie Ko- ścioła • praktyku- je tradycje i zwy- czaje roku litur- gicznego.

7. Drogi do życia z Chrystusem Ocena dopusz-

czająca Ocena dosta- teczna

Ocena dobra Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany: •

rozumie, że chrześcijaństwo ma swój początek w judaizmie • zdefiniuje poję- cia: semityzm, antysemityzm, synagoga • zna kulturę starożyt- nego Rzymu i Bliskiego Wscho- du • poda czas kształtowania się religii islamu potrafi rozróżnić istotne elementy islamu (zachowa- nie, styl bycia • okazuje szacunek dla wartości kul- tury zachodniej • jest świadomy zagrożeń płyną- cych ze strony ruchów • wymieni nazwy najważ- niejszych zako- nów w Europie największe.

Katechizowany: • rozumie, na czym polega dialog międzyreligijny • wymieni wartości judaizmu (Stary Testament ), • wymieni wartości islamu i rozumie jego istotę • wie, jakie znaczenie dla obrony chrze- ścijaństwa miały bitwa pod Legni- cą i bitwa pod Wiedniem •• wy- mieni działania podejmowane przez zgromadze- nia zakonne na przestrzeni dzie- jów (działalność charytatywna, społeczna, poli- tyczna – najwięk- si papieże pocho- dzili z klaszto- rów)

Katechizowany: • potrafi wyjaśnić relację chrześci- jan do narodu wybranego • po- trafi wymienić powody wzajem- nych uprzedzeń obu religii) • po- trafi określić, na czym polega za- grożenie dla kul- tury europejskiej i chrześcijaństwa ze strony islamu•

wymieni osobo- wości najbardziej znanych zgroma- dzeń zakonnych.

Katechizowany: • potrafi scharakte- ryzować przesła- nie papieskiej pielgrzymki do ziemi świętej w 2000 r. • wyraża szacunek dla wy- znawców juda- izmu i ich miejsc świętych wy- znawców • potrafi dokonać warto- ściowania doty- czącego postaw i zachowań w reli- gii muzułmań- skiej i chrześci- jaństwie rozumie potrzebę istnienia wspólnot zakon- nych • wymieni nazwy wspólnot zakonnych obec- nych w jego śro- dowisku • potrafi scharakteryzować reguły zakonne (śluby) • potrafi rozróżnić etapy rozwoju życia zakonnego (ere- mici, cenobici, mnisi, zakonni- cy).

Katechizowany: • angażuje się w przezwyciężanie stereotypów co do wyznawców juda- izmu • otwiera się na dialog między- religijny i bierze w nim czynny udział• broni war- tości chrześcijań- skich • prezentuje postawę otwarcia na inne kultury i religie • jest prze- konany o potrze- bie dialogu mię- dzyreligijnego•

potrafi uzasadnić, że powstanie okre- ślonego zakonu było odpowiedzią na potrzeby epoki

• okazuje szacunek

siostrom i braciom

zakonnym • jest

wdzięczny za reli-

gijno-społeczną

rolę zakonów •

modli się o powo-

łania do życia

zakonnego.

19 Kryteria oceniania w zakresie drugiej klasy

I. Moje chrześcijańskie CREDO cz. A Wierzę w Boga, który stwarza, Zbawia i uświęca Ocena

dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany:

- wie, na czym polega spór o pochodzenie świata;

- wymienia sposoby poznawania Boga;

- poznał biblijne opisy stworzenia człowieka;

- wyjaśnia, czym powinny być dla człowieka znaki i symbole liturgicz- ne;

- opisuje, w czym przejawia się mą- drość stwarzająca;

- wyjaśnia, w jaki sposób stworzony świat świadczy o miłości Boga;

- poznał teksty biblij- ne podkreślające chwałę Boga;

- wie, jaki jest udział całej Trójcy Świętej w stworzeniu świa- ta;

- wie, kim są anioło- wie;

- uzasadnia, że świat jest stworzony przez Boga;

- wie, kto jest patro- nem ekologów;

- wie, jakie są zadania człowieka wierzą- cego wobec świata;

- jest świadomy, że świat potrzebuje modlitwy;

- wyjaśnia, na czym polega życie w prawdzie

- wymienia, w jakich

Katechizowany:

- wyjaśnia symbolikę biblijnego opisu stworzenia;

- opisuje, na czym polega poznawanie Boga poprzez Ob- jawienie;

- wymienia cechy Boskie, którymi Bóg obdarzył czło- wieka;

- wylicza dary natury stosowane w obrzę- dach liturgicznych;

- wyjaśnia termin

„mądrość”;

- poznał wybrane teksty podkreślające miłość Boga;

- wie, w czym prze- jawia się postawa uwielbienia;

- opowiada fragmenty biblijne ukazujące dzieło Trójcy Świę- tej;

- wierzy w istnienie istot niewidzialnych (aniołów);

- - wskazuje teksty biblijne traktujące o stworzeniu świata widzialnego;

- opisuje, czym jest Magnificat;

- modli się za sprawy świata;

- umie modlić się Koronką do Bożego Miłosierdzia;

- rozumie, na czym polega poszukiwa- nie

- prawdy;

- jest świadomy, gdzie tkwi źródło

Katechizowany:

- potrafi porównać kreacjonizm i ewo- lucjonizm;

- wyjaśnia, na czym polega poznanie na- turalne Boga;

- tłumaczy, w czym przejawia się podo- bieństwo człowieka do Boga;

- potrafi przyporząd- kować dary natury stosowane podczas udzielania sakra- mentów świętych;

- odpowiada Bogu i ludziom miłością;

- wyjaśnia termin

„chwała Boża";

- przedstawia wybra- ne treści z nauczania papieskiego o Trój- cy Świętej;

- opisuje rolę i miej- sce aniołów w dzie- le stwórczym;

- wyjaśnia, na czym polega odpowie- dzialność chrześci- janina za stworzony przez Boga świat;

- rozumie termin

„ekologia chrześci- jańska";

- wyjaśnia, czego dotyczy Arcyka- płańska Modlitwa Jezusa;

- poznał Akt zawie- rzenia świata Miło- sierdziu Bożemu;

- troszczy się o po- szukiwanie prawdy;

- jest świadomy wła- snej dyspozycyjno- ści religijnej;

Katechizowany:

- odkrywa w dziele stwórczym relacje między nauką i wiarą;

- rozumie, co znaczy określenie „na obraz Boży";

- rozumie, dlaczego Eucharystia stanowi centrum życia wspólnoty wiernych i źródło jej mocy;

- poszukuje mądrości zakorzenionej w dziele stwórczym Boga;

- rozumie, na jakiej podstawie można twierdzić, że chrze- ścijaństwo jest reli- gią miłości;

- potrafi wskazać zobowiązania czło- wieka wobec Boga, by ukazała się więk- sza chwała Boga;

- pragnie zjednocze- nia z Trójcą Świętą w wieczności;

- wskazuje fragmenty biblijne opisujące działalność aniołów;

- podejmuje odpo- wiedzialność za dzieje stworzonego świata;

- wyjaśnia, na czym polega zobowiąza- nie moralne czło- wieka wobec świa- ta;

- ukazuje wartość Sanktuarium Boże- go Miłosierdzia w Krakowie- Łagiewnikach;

Katechizowany:

- przeczytał encyklikę

„Fides et Ratio” Ja- na Pawła II i potrafi wyjaśnić przyczynę domniemanego kon- fliktu między nauką i wiarą;

- potrafi wyjaśnić, co to znaczy dostrzec w drugim człowieku obraz Boży w życiu rodzinnym, społecz- nym;

- zna treść en. Jana Pawła II „Ecclesia de Eucharystia” i potrafi wyjaśnić, w jaki sposób Eucha- rystia buduje Ko- ściół;

- potrafi wyjaśnić, jakie znaczenie ma wzrastanie w miło- ści i mądrości Bożej przez chrześcijanina w życiu społecz- nym;

- potrafi wyjaśnić, w jaki sposób życie chrześcijanina po- winno być odda- niem chwały należ- nej Bogu;

- potrafi wyjaśnić pojęcie świętości w odniesieniu do zjed- noczenia chrześcija- nina z Trójcą Świę- tą;

- potrafi wskazać zobowiązania, jakie wynikają z jego od- powiedzialności za świat;

- widzi swoją grzesz- ność, słabości ma

20

formach jest wyrażana religijność człowieka;

-

religijności czło- wieka;

- wskazuje, co zagra- ża religijności czło- wieka;

-

- . - uzasadnia, dlaczego

chrześcijanie wie- rzą, że jedyną praw- dą jest sam Bóg;

- wie, na jakie pytania człowiek szuka od- powiedzi w wyzna- wanej przez siebie religii;

- oczekuje z nadzieją na powtórne przyj- ście Chrystusa.

potrzebę modlitwy o miłosierdzie Boże w swojej intencji i świata;

- zna historię obja- wień Pana Jezusa s.

Faustynie Kowal- skiej;

- umie dokonać re- fleksji dotyczącej zgodności swego życia jako chrześci- janina z nauką Chrystusa.

I. Moje chrześcijańskie CREDO cz. B Wierzę w Kościół, który prowadzi do życia Ocena

dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celująca Katechizowany:

- opisuje naturę Kościo- ła;

- wymienia przynajmniej trzy cele istnienia Ko- ścioła;

- potrafi określić ocze- kiwania Jezusa wobec swoich uczniów;

- omawia formy, w ja- kich współcześni chrze- ścijanie głoszą Ewange- lię;

- wie, do czego wzywa Bóg człowieka na kar- tach Biblii;

- wie, czym są objawie- nia prywatne;

- wymienia wybrane objawienia prywatne zatwierdzone przez Ko- ściół;

- wie, co wnosi w życie człowieka sakrament chrztu;

- opisuje rolę i zadania chrzestnego;

- zna religijny wymiar

Katechizowany:

- wyjaśnia, dlaczego Kościół nieustannie potrzebuje oczyszczenia;

- potrafi podać wyja- śnienie pytania, „Po co Kościół?”;

- wymienia kryteria czytania i interpretowa- nia treści Biblii;

- wyjaśnia, co oznacza interpretować Biblię w świetle tradycji Kościo- ła;

- wyjaśnia, jakie jest znaczenie objawień prywatnych dla życia Kościoła;

- wyjaśnia określenie:

dwa biblijne Adwenty;

- wyjaśnia, jaką władzę posiada papież i od kogo ją otrzymał ;

- wyjaśnia dlaczego chrzest jest darem i za- daniem;

- wylicza elementy ob- rzędu chrztu;

- wie, co dokonuje się w

Katechizowany:

- potrafi uzasadnić, na czym polega jego miej- sce w Kościele;

- poznał wybrane frag- menty adhortacji Chry- styfideles laici;

- rozpoznaje w znakach widzialnych Jezusowy Kościół;

- tłumaczy wartość służ- by drugiemu człowie- kowi w rodzinie, szkole w gronie koleżeńskim;

- rozumie, na czym po- lega aktualizacja treści Objawienia;

- zna stanowisko kościo- ła wobec objawień pry- watnych;

- uznaje autorytet papie- ża;

- określa przyczyny, przebieg i skutki podzia- łów w Kościele;

- wie, co występuje u podłoża podziałów reli- gijnych;

- wyjaśnia treść czynno-

Katechizowany:

- interpretuje wybrane teksty o Kościele z KKK;

- wyjaśnia, na czym polega samoidentyfika- cja z Kościołem;

- podaje argumenty uzasadniające wiarę chrześcijan w obecność Chrystusa w Kościele;

- podejmuje samodzielną lekturę Pisma Świętego;

- przytacza kryteria w rozpoznawaniu wiary- godności objawień pry- watnych;

- podejmuje chrześcijań- skie przeżywanie Ad- wentu;

- opisuje, jaka jest rola (misja) papieża w Ko- ściele w świetle naucza- nia Magisterium;

- opisuje, co może czy- nić, aby nie tylko nie powiększać istniejących podziałów, ale im prze- ciwdziałać;

Katechizowany:

- podaje konkretne for- my zaangażowania w życie swojej parafii, w szkole poza lekcjami religii, w Kościele;

- potrafi określić, jaki wpływ na jego życie ma obecność Chrystusa w Kościele;

- prowadzi samodzielną lekturę Pisma św.;

- potrafi omówić historię wybranych przez siebie objawień prywatnych zatwierdzonych przez Kościół;

- aktywnie angażuje się w przeżywanie Adwen- tu, np. pomoc w przygo- towaniu liturgii roratniej, zbiórki charytatywne;

- potrafi scharakteryzo- wać zwyczajne i nad- zwyczajne nauczanie papieża;

- potrafi podać przykłady konkretnych działać ekumenicznych Kościo-

21

świąt Bożego Narodze- nia;

- wie czym jest hierar- chia w Kościele - definiuje pojęcie misji ad gentes

- wymienia ruchy i gru- py religijne działające w Kościele

- okazuje szacunek oso- bom konsekrowanym;

- opisuje, czym jest Eucharystia;

- wie, co Eucharystia wnosi w życie człowie- ka;

- uzasadnia zasadność odpowiedzialnego przyjmowania Komunii Świętej;

- wyjaśnia, na jakiej podstawie możemy twierdzić, że Eucharystia jest zadatkiem życia wiecznego.

sakramencie pokuty i pojednania;

- uzasadnia, dlaczego Boże Narodzenie jest odkrywaniem najwięk- szego Daru dla ludzko- ści;

-wymienia zadania hie- rarchii w Kościele - określa przestrzeń działalności misyjnej świeckich

- wymienia organizacje służące pomocą osobom pokrzywdzonym przez sekty

- wie, jakie konsekwen- cje pociąga za sobą wy- brana wspólnota służby;

- jest wdzięczny za służ- bę innym;

- opisuje religijne zna- czenie i zasadność życia zakonnego;

- wskazuje motywy dla których Jezus ustanawia Eucharystię;

- poznał treść wybranych dokumentów Kościoła o Eucharystii;

- okazuje szacunek Eu- charystii;

-przedstawia podstawo- we wiadomości o Eucha- rystii na podstawie Mo- dlitw Eucharystycznych.

ści wykonywanych pod- czas chrztu świętego;

- wyjaśnia, na czym polega społeczny wy- miar popełnionych grzechów;

- zna teksty liturgiczne czytane w Boże Naro- dzenie;

- określa istotę potrójne- go wymiaru misji w Kościele

- określa obszary geo- graficzne pracy misyjnej polskich misjonarzy - wymienia powody dla których ludzie odchodzą od Kościoła i wstępują do sekt

- przedstawia, czemu miały służyć rozwijane w ciągu wieków formy życia zakonnego;

- podaje powody braku zrozumienia Eucharystii;

- wymienia, co sprawia Eucharystia w życiu chrześcijanina;

-wyjaśnia postawy chrześcijan podczas Eucharystii.

- jest wdzięczny za swój chrzest;

- uzasadnia, że korzysta- nie z sakramentu pokuty ma sens;

- posługuje się treścią dokumentów Kościoła o sakramencie pokuty i pojednania;

- wyjaśnia istotę zako- nów kontemplacyjnych i innych;

- wymienia przedstawi- cieli lokalnej hierarchii w Kościele

- prezentuje współczesne nauczanie Kościoła o misjach

Wymienia różnice dzia- łalności grup kościel- nych i sekt

- wyjaśnia dokumenty Kościoła o życiu zakon- nym;

- wyjaśnia, dlaczego Eucharystia jest centrum życia chrześcijańskiego.

ła;

- potrafi podać skutki życia sakramentem chrztu, pokuty i pojed- nania, Eucharystii, mał- żeństwa i kapłaństwa w codziennym życiu chrze- ścijanina;

-określa rolę i miejsce świeckich w Kościele - angażuje się w działal- ność misyjną Kościoła - charakteryzuje działal- ność wybranych ruchów religijnych

- omówić historię i regu- łę wybranego przez siebie zgromadzenia zakonnego

II. Moja modlitwa Ocena

dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celująca - Katechizowany:

-wyjaśnia termin mo- dlitwa;

- określa, czym nie powinna być modlitwa;

- potrafi wskazać za- sadnicze podziały modlitwy chrześcijań- skiej;

- na podstawie modli- twy Jezusa określa formę wzorcowej mo- dlitwy;

- określa, co jest prze-

Katechizowany:

-umie podać charakte- rystykę poszczegól- nych form modlitwy;

- wylicza cechy modli- twy;

- przytacza ewange- liczne teksty o modli- twie;

- wyjaśnia, dlaczego mamy obowiązek za- chowywać ustanowio- ne przez Kościół pra- wo;

Katechizowany:

-interpretuje, dlaczego modlitwa jest trwaniem w obecności Boga;

- podejmuje próbę wytłumaczenia zasad- ności różnych form modlitwy;

- przypomina, co Jezus swoim życiem i na- uczaniem przekazał o modlitwie;

- wyjaśnia, dlaczego każdy chrześcijanin

Katechizowany:

-przytacza ewangelicz- ne treści wskazujące istotę modlitwy;

- nawiązuje więź z Bogiem za pomocą różnych form modli- twy;

- zna cel i zadania sprawowanej liturgii;

- wylicza święta naka- zane przez Kościół;

- podaje argumenty przemawiające za

Katechizowany:

- zna List Apostolski

„O świętowaniu nie- dzieli” Jana Pawła II i na tej podstawie potrafi wyjaśnić zagadnienie świętowania niedzieli w życiu chrześcijanina w odniesieniu di istnie- jących problemów społecznych;

- ogarnia swoją modli- twą cały świat

22

szkodą w modlitwie;

- wyjaśnia, co dokona- ło się w święto Paschy - zna modlitwę „Ojcze nasz”

- opisuje, jak powinna wyglądać niedziela chrześcijanina;

- określa rytm przeży- wania każdego dnia z Bogiem.

-wie że modlitwa Ojcze nasz jest stresz-

czeniem Ewangelii

jest odpowiedzialny za liturgię;

- określa, czemu ma służyć stanowione przez Kościół prawo;

- wie, które wydarzenie jest podstawą do świę- towania niedzieli;

- podaje zasadność regularnej modlitwy chrześcijanina;

częstą Komunią św.;

- wyjaśnia modlitwę Ojcze nasz jako modlitwę Chrystusa i Kościoła

III. Wspólnotowy wymiar mojego Kościoła Ocena

dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celująca - Katechizowany:

- rozpoznał, jaki jest głos Kościoła na temat wspólnoty międzynarodowej;

- rozumie, co przy- czynia się do za- istnienia pokoju i ładu społecznego;

- wyjaśnia, dlaczego Kościół uznaje prawa rodziny za najważniej- sze

-wymienia dokumenty z zakresu nauki spo- łecznej Kościoła - podaje liczbę piel- grzymek Jana Pawła II do polski

Katechizowany:

- wyjaśnia, czym jest patriotyzm, kosmopolityzm, nacjonalizm;

- zrozumiał, dlacze- go nie może być miejsca dla anty- kultury;

- wie, jak Kościół rozumie solidar- ność międzynaro- dową;

- poznał, jakie znacze- nie dla naszego życia mają wartości chrześci- jańskie.

-wymienia encykliki społeczne

- uczeń wymienia daty pielgrzymek Papieża do Polski

Katechizowany:

- troszczy się o wspólne dobro;

- poznał, jak Ko- ściół rozumie kul- turę;

- tłumaczy, dlacze- go zaangażowanie chrześcijan w ży- cie społeczności międzynarodowej winno mieć wy- miar nie tylko ma- terialny, ale i duchowy;

- dowiedział się, jakie wartości społeczne odkrywamy w Bożym objawieniu.

- wymienia problemy poruszane w encykli- kach społecznych -wskazuje na mapie miejsca, które odwie- dził Jan Paweł II

Katechizowany:

- angażuje się w życie polityczne zgodnie z nauką Kościoła;

- wie, czym jest i w czym się wyraża dojrzały chrześci- jański patriotyzm;

- potrafi dokonać konfrontacji obie- gowego

- pojęcia kultury z rozumieniem kultury przez Ko- ściół;

- jest świadomy, w jaki sposób Ewangelia wpływa na kształtowa- nie się życia społecz- nego.

-uzasadnia, że naucza- nie społeczne Kościoła jest czynnikiem oso- bowego i społecznego rozwoju

- interpretuje ważniej- sze z przesłań papie- skich w Ojczyźnie

Katechizowany:

- wyjaśnia potrzebę angażowania się chrześcijan w ży- cie polityczne;

- wyjaśnia potrzebę i znaczenie służby ojczyźnie;

- potrafi wskazać kon- kretne przykłady po- trzeby realizacji Ewan- gelii w życiu społecz- nym.

- uczeń jest zaintere- sowany nauczaniem społecznym Kościoła -charakteryzuje war- tość papieskich piel- grzymek do narodu