Ul *
i
i
5prauuozàanie
administracyjne
5tarostuua ôruôziqôzkiego
za rak 1 9 Z 0 i za rok 1 9 Z 1
(pauuiat Gruàziqôz u;ieś).
§
V
Z a k ła d y G raficzne LUiktora K u lerskieg o
(Gazeta G ruôziqâzka). \
¡®^¡§S®Í!íR;
Sprauuozôanie
administracyjne
5tarostu/a öruöziqözkiego
za ro k 19Z0 i za ro k 19Z1 (poLuiat G ruàziqàz u/ieś).
.•... •.
Z a k ła ó y Graficzne U /ik to ra K ulerskiego
(Gazeta Gruô ziqà zk a ). iÜ
i
S to so w n ie do § 127 Ordynacji Powiatowej przedkłada Wydzi. Pow iato
wy Sejmikowi Powiatowemu sprawozdanie adm inistracyjne od przejęcia P o morza przez władze polskie do dnia 31. I I I . 22.
I. S t a t y s t y k a .
Pow iat obejmował w roku 1919 78054 ha 92 a i 49 km powierzchni. P o
nieważ granica polsko-niemiecka nie jest jeszcze ostatecznie ustaloną, jest po
danie dokładne wielkości pow iatu obecnie jeszcze niemożliwem, temwięcej, że ustalenie granicy w odcinku n a wschód do Gardej i wypadło dla pow iatu po czę
ści z korzyścią, po części z uszczerbkiem. W ażna dla pow iatu placówka dworzec G ardeja przypadła do powiatu.
Ostateczne wyciągnięcie granicy poczyni w stanie posiadania pow iatu tylko nieznaczne zmiany.
Pierw szy powszechny jednodniowy spis ludności i zwierząt domowych w dniu 30. IX. 21. wykazał 43419 mieszkańców powiatu, w tern 20890 mężczyzn i 22529 kobiet. Na gminy miejskie przypada 3784 (Łasin 2191, Radzyń 1593;, na gminy wiejskie 27115, a n a obszary dworski 12420 ludności. 28357 mieszkańców pow iatu zalicza się do narodowości polskiej.
W stosunku do roku 1917 zmniejszyła się liczba ludności o 4794 osób.
Zwierząt domowych naliczono: koni 11121, bydła rogatego 26360, owiec 20218, trzody chlewnej 18681.
2 . S t a r o s t a i D e p u t o w a n i.
Od dnia przejęcia Pom orza t. j. 23. I. 20. r. przez władze polskie stoi na czele adm inistracji powiatowej p. S tarosta L e o n O s s o w s k i , który już w czasie od przyznania pow iatu Polsce, według T ra k ta tu W ersalskiego t. j.
od grudnia 1918 r. aż do przejęcia, był delegatem Rządu Polskiego przy ów
czesnej tutejszej lantraturze. łJeputowaneini powiatowemi wybrała R ada P o wiatowa, dnia 6. IV. 21. r. panów: M arjana Paszottę z Plem iąt i W ładysław a Krzyżanowskiego z Rogóźna-wieś, który to wybór Województwo Pomorskie dn.
8. IV. 21 r. zatwierdziło. Podczas ciężkiej choroby i następnego urlopu p. S taro sty w kwietniu i m aju 21 r. zastępował go deputow any p. M arjan Paszotta z Plem iąt, p. asesor B aranow ski z Świecia i p. asesor Sędzimir z Torunia,
3 . R a d a p o w ia to w a .
Na mocy rozporządzenia Min. b. dz. pr. z dnia 8. I. 20. rozwiązany został zaraz po przejęciu pow iatu przez władze polskie dotychczasowy Sejmik i W y
dział Powiatowy których miejsce zajęła tymczasowa R ada Powiatowa, w skład której weszli panowie:
Donimirski Krzyżanowski Paszotta Szlosowski K ostka Baranowski Doleżych W udarski K uss
Dembieniec Rogoźno wieś Plem ięta Łasin Radzyń Łasin Mazanki Gawłowi ce Zakrzewo
Górski Ks. Heese Kościelski Wollmann K lettn er Giese Laudien F o th Zieliński
Łasin Szembruk Okonin Lemaństwo M. L niska Słup Bogdanki Łasin Białochowo Rismem z dnia 13. I I I . 20. r. unieważniło Województwo Pomorskie nomi
nacje wyżej podanych 18 członków tymczasowej R ady Powiatowej i zamiano
wało członkami Tymczasowej R ady Powiatowej panów:
Paszottę z Plem iąt, Kostkę z Radzyna,
Krzyżanowskiego z Rogoźna.
Baranowskiego z Łasina K le ttn e ra z M. Lnisk, Górskiego z Łasina.
W wrześniu 20. r. w ystąpili z składu tymczasowej B ady Powiatowej p a nowie Górski i Baranowski, miejsce w ystępujących zajęli panowie burm istrz Tomczyński z Łasina i Kościelski z Okonina.
Pismem z dnia 20. Y. 21. r. rozszerzyło Województwo Pomorskie tym cza
sową Badę Pow iatow ą przez zamianowanie 11 nowych członków.
Na propozycję ¡Starostwa mianowało Województwo dnia 3. V III. 21. r.
w miejsce ustępującego z powodu wyprowadzenia się z pow iatu burm istrza p. K ostki z B adzyna, burm istrza p. Nowackiego z Badzyna, a celem skompleto
wania ks. prób. Mańkowskiego z Badzyna. Skład tymczasowej B ady Pow iato
wej, pełniącej równocześnie funkcję Sejmiku i W ydziału Powiatowego, był n a stępujący:
K lettn er Krzyżanowski Paszotta Tomczyński Kościelski Lipski Woelk K urzyński
G raff
— M. Lniska
— Bogóźno wieś
— Plem ięta
— Łasin
— Okonin
— Okonin
— G ruta
— Bukowiec
— Badzyn
Szlosowski Mikołajczak Sonnenfeld Jaskulski F ig u rsk i Babanowski Butkow ski Nowacki
Ks. Mańkowski
— Łasin
— K ról. Dąbrówka
— Łasin
— Budnik
— Zawda
— Szembruk
— H ansfeld
— Badzyn
— Badzyn
Na mocy rozporządzenia M inisterstw a b. dz. pr. z dn. 12. V III. 21. prze
prowadzone zostały dnia 20. X I. 21. w ybory do Sejmiku Powiatowego. W skład nowego Sejmiku Powiatowego weszło naśt. 28 posłów:
Burm. Tomczyński — Łasin
„ Nowacki — Badzyn W ład. Bzepkowski — Okonin A ntoni Strzelecki — Marusza K az. Bozwadowski — Czeczewo
Stan. Górny — Łasin W ład. L ipski — Okonin Maksm. Tomczyński — B udnik
J a n Bybicki Winc. Ziętarski W ład. Zimny A ntoni Figurski Wł. Krzyżanowski Michał Goryński Ferd. Łazarski J a n Bona Wład. Grobelny
A ndrzej M urawski Stanisław Nica Ju lja n Dymański
Tan Ziętarski B ernard Bełwon Józef Gródziński P io tr K urzyński K ról. Dąbrówka Wład. Babanowski
— Bogóźno zam. F r. K ulerski
— Małe T arpno Józef Jarzębski
— Mazanki
— Bursztynowo
— Goczałki
— Zawdzka Wola
— Bgóźno wieś
Bządz
— G ruta
— Bursztynowo
— Słup
— Kozłowo
— Goczałki
— Bukowiec
— Szembruk
— Skurgw y
— Nowawieś Tuszewo Ks. prob. Stan. Jarzębski — Mokre Pierwsze posiedzenie Sejmiku Powiatowego odbyło się pod przewodni
ctwem p. S tarosty Ossowskiego w obecności wszystkich członków w dniu 12-go grudnia 1921 r., n a którem nastąpił wybór 6 członków W ydziału Powiatowego.
W y d z i a ł P o w ia t o w y . W ydział Pow iatow y składa się z panów:
S tarosty Ossowskiego jako przewodnicząego, W. Chelmickiego z Szonowa,
S. Tomczyńskiego z Łasina, A. Mossakowskiego z Łasina, B. Butkowskiego z Świecia-wsi,
J . Toppm ajera z M. Tarpna,
W. Krzyżanowskiego z Bogóźna-wsi.
W myśl rozporządzenia Min. b. dz. pruskiej z dnia 12. V III. 21. § 17 urzę
dują nowowybrany Sejmik i W ydział Pow iatow y 4 lata.
5
Stosownie do § 16 tego rozporządzenia skończyło się urzędowanie T ym czasowej Rady Powiatowej z dniem wyboru nowego W ydziału Powiatowego, to jest dnia 12. X II. 21 r.
Posiedzeń R ady Powiatowej odbyło się ' w 1920 roku 13
w 1921 roku 13
Radzie Powiatowej przedłożono do uchwały w roku 1920 ... 607 spraw w roku 1921 ... 632 „
Liczba numerów dziennika w biurach W ydziału Powiatowego wynosi w roku 1920 18130
w roku 1921 11433
U r z ę d n ic y W y d z i a ł u P o w ia t o w e g o . A. Biuro Wydziału Powiatowego.
1. Naczelny sekretarz Gburkowski 2. Sekretarz Erdm ański
3. asystent K otz
4. „ Gburek
5. „ Listew nik 6. „ Brzeziński 7. R egistrator Smurzyński.
8. 6 sił pomocniczych, 2 uczni, 2 gońców.
B. Urzędnicy Powiatowej Kasy Komunalnej i Powiatowej Kasy Oszczędności.
1. D yrektor Okoniewski 2. K asjer Kalinowski 3. „ W ojtacki 4. „ Gadomski
5. / y sił pomocniczych, *—* uczni.
C. Urzędnicy emerytowani.
1. Sekretarz H annem ann 2. D yrektor Glaubke.
D. Wdowy i sieroty.
1. Wdowa po asystencie Kosmann.
R o z k ła d p r a c y . Nr.
bież. N a z w i s k o O p r a c o w u j ą
1. Gburkowski
naczelny sekretarz
Nadzór i kontrola wszelkich przez W ydział Pow iatow y załatwionych spraw.
Spraw y do posiedzenia W ydziału Powia.- towego i Sejmiku. Spraw y szos i budo
wa dróg, spraw y policyjne wymagające zgodności W ydziału Powiatowego, sp ra
wy personalne. A dm inistracja majątku i domu powiatowego.
Nr.
bież. N a z*w i s k o O p r a c o w u j ą
2. E rdm ański sekretarz
U rząd Ubezpieczeń, spraw y rent inwalidowych, chorych, sierot i pozosta
łych, ubezpieczenie od wypadków w rol
nictwie, ubezpieczenie od ognia. S pra
wy ubogich gminnych i krajowych. S p ra
wy sanitarne (umysł, chorych, głucho
niemych, ociemniałych, epileptyków, akuszerskie). Pow iatow a R ada Opieki
Społecznej.
3. K otz asystent
Podatek obrotowy od towarów, od nabycia gruntu, podatek za psy. Ogólna adm inistracja gmin, sołectw i wójtostw.
Spraw y Urzędu Stanu Cywilnego. S p ra wy koncesyjne, sędziów rozjemczych, taksatorów bydła i t. d. Spraw y poda
tkowe i kontrola nad em igrantam i.
4. Gburek
asystent
K alkulacje i rewizje K asy K om u
nalnej i Oszczędności, spraw y dzierżaw, spraw y likwidacyjne, sprawy kom iniar
skie, spraw y zaległych żądań powiatu.
Spraw y ziemskie i przewlaszczeń.
5. Listew nik asystent
pod atk i powiatowe. W ydział opieki nad inwalidam i i w sparcia rodzinne.
6. Brzeziński asystent
Podatek od przyrostu wartości.
7. Sum rzyński reg istrato r
R eg istratu ra W ydziału Pow iato
wego.
Sprawozdanie Powiatowej Kasy Komunalnej
za rok 1920/21.' ✓
A. Pozostałości.
Fundusz obrotowy w ynosił ult. 1919)20 . . 25.665 18 dochodzi w roku 1920)21 . . 174.394 — 200.059 I8 odchodzi w roku 1920)21 . . __________
Stan . . . 200.059 18 Przew yżka rozchodu z oddz. B. administracja bieżąca . . . 468.418 92 Pozostaje do pokrycia 268.359 74 które na rok 192122 przeniesionio.
B. Administracja bieżąca.
Do fu n d u s z u o b ro to w e g o '
Ma Jest W ięcej Mniej Dochód Rochód
Dział I. Ogólna administracja:
Dochód 12.300— 9.132,55
Rozchód 150.500,— 64&058,94 497.558,04 3.167,45 — 98*—*S.9 7 500,726,^9 ■ T T m j T ż
Dział II. Administr. Pow . Kasy Kom.:
Dochód 53.750,— 53.736,— --- 14,— — —
Rozchód 59.200,- 205.195,70 145.995,70 — — 146.009,70 Dział III. Administracja szos:
Dochód 131.760,— 534.000,49 402.240,49 — — — Rozchód 478.400, - 1.406.713,06 928.313,06 — — 526.072,57 Dział IV. Administr. Chorych:
Dochód 11.500— 28,820,08 17.320,08 — — ' — Rozchód 38.000,— 102.569,02 64.569,02 — — 47.248,94 Dział V. Administr. Długów:
Dochód 53,— 50,— --- 3, — — —
Rozchód 22.200,— 21.271,26 — — 928,74 925,74 — Dział VI. Administr. Ogólna:
Dochód 3.680,— 22.044,59 18.364,59 — — — Rozchód 64.000,— 47-3.964,56 409.9ft4r56 — — 391.599,97
7 7 0. t i j , J 9
Dział VII. Administr. W ójtostw:
Dochód 61.172,— 92.481,23 31.309,23 — — — Rozchód 61.172,— 107.051,— 45.879,— — ' — 14.569.77 Dział VIII. Administr. Podatków:
Dochód 710.757,— 1.760.141,03 1.049.384,03 — — — Rozchód 111.500,— 4.001,35 — - 107.498,65 1.156.882,68 —
R a z e m 1157.808,42 1.626.227,34 od dochodu _____________ 1.157.808,42 Pozostaje rozchód większy 468.418,92 Rozchód ten odpisano od funduszu^,Pozostałości“ patrz oddział A.
C . F u n d u s z D r ó g G m in n y c h . a) Ogólny obrót w roku 1920)21.
1. Stan z roku 1 9 1 9 ) 2 0 ...
2. Dochód w roku 1920)21 . 193.206,23 3. Rozchód w roku 192021 . 30.760,—
W iększy dochód , 4. Stan ult. 1920)21,
27.060,24
162.446,23 189.506,47
8 b) Poszczególne:
1. Fundusz utrzymania dróg.
1. Stan z roku 1919,20 ... 27.693,70 2. Dochód w roku 192021 . . 192.697,36
3. Rozchód w roku 192021 . . 30.760,—
W iększy dochód 161.937,36 4. Stan ult. 1 9 2 0 2 1 ...189.631,06
2. Szosa Mokre-Wełcz.
1. Stan z roku 1919,20 m i n u s ... 633,46 2. Dochód w roku 192021 . . 508,87
3. Rozchód w roku 192021 . . —
W iększy dochód . . 508,87 4. Stan ult. 192021 większy rozchód 124,59
D . P o w ia t o w a C e n t r a l a E l e k t r y c z n a . A. Koszta budowlane:
1. Dochód:
Pożyczek pobrano w r. 191820 1.300.000 192021 1.900.000 w roku 192021 odpłacono 1.200.000 Pozostaje długu 2.000.000 w roku 192021 umorzono 26.000 Dług ult. 192021 1.974.000
% B. Administracja.
Z przeniesienia z roku 191920 . • . » ... 235.49415 Dochód w roku 192021 ’
1 za prąd elektryczny do światła 1.581.148,55
» » „ do siły 2.531.158,18
dzierżaw a za liczniki i motory 9.631,05 r ó ż n e ... 460,—
za i n s t a l a c j e ... 848.023,49 r ó ż n e ... 1.015,—
Ogólny dochód 3. Rozchód w roku 192021
1. Miasto Grudziądz za prąd 2.900.456,60 2. Procenty . . . . . 77.455,35 3. U trzym anie składu i inwentarza 244.122,33 4. P e n s j e ... 75.695,50
5. Dodatki drożyźniane, utensilia
biurowe i koszta podróży . . 163.828,79 6. Na utrzym anie oddziału budo
wlanego i instalacyjnego . . 214.022,10 7. Zabezpieczenia . . . . 39.876,66 8. Ogólne w ydatki . . . . 2.915,65
Ogólny rozchód Do przeniesienia na r. 1921.22 .
4.971.436,27 5.206.930,42
3.698.372,98 1.508.557,44
- Ô -
E . F u n d u s z D e p o z y t o w y . 1. Stan z roku 1 9 1 9 |2 0 ...
2. Dochód W roku I920|21 I 212.290,68 3. Rozchód w roku 1920|21 1.212.377,35
W iększy rozchód Stan ult. 1 9 2 0 | 2 I ...
Składa się:
w dochodzie stały fundusz województwa 1.000,—
„ „ dobroczynności 1.000,—
„ ,, bibljoteki 604,30
w rozchodzie:
Razem wsparcie ubogich
koszta pielęgnowania
876.50 49 — 86.67 Razem jak wyżej F . F u n d u s z z a lic z k o w y .
1.678,80
86,67 1.592,13.
2.604,30
1.012.17 1.592.13
1. Stan długu ult I919|20 w d o c h o d z ie ... 43.534,98 2. Dochód w roku I 9 2 0 | 2 I ... 5.000.598,27
3 Rozchód w roku 1920|21 . . . . . . 4.012.248,28
4. Dochód większy . . . 988.349,99
5. Stan ult. 1920|21 ...1.031.884,97 I I I . B ila n s .
Na dobro
C. Fundusz Budowy Dróg Gminnych . . 189.631,06 D. Powiatowa Centrala Elektryczna . . . 1.700.007,89 E. Depozyty . ... 2.604,30 F. Zaliczki ' ... 9.701.320,20
W dług:
A. Administracja P o z o s ta ło ś c i... 268.359,74 C. Fundusz Budowy Dróg Gminnych . . . 189.631.06 E. D e p o z y t y ... 1.012,17 F. Z a l i c z k i ... 8.669.435,23
Stan gotówki ult. 1920|2I.
11.593.563,15
8.938.931,73 2.654.631,72
IV . D łu g i P o w ia t u .
1 3 1/I. O ¡2
2. 4 3. 3 y, 4. 3V, 5. 4 6. 5 l/a 7. 3 Va
proc.
proc.
proc.
proc.
proc.
proc.
proc.
pożyczka na dom „Starostw a“
,, dla „Pow. Centr. Elektr.“
na zakupienie ziemi pod tor kolej. Prabuty-Jabłonowo ,, tor kolej. Chełmża-Mełno ,, na bud. szosy Mokre-Wełcz
Dług
n e t. 19191-20
163.100 1.300.000
Dochód Rozchód 700.000
19.500 95 300 68.100
3.400 26.000 2.400 2.000 1.100 na zapom. dla familji wojsk. 3.700.000 2.500.000 300.000
4 .500.000
Dług
n e t. 1920|21
159.700 1.974.000 17.100 93.300 67.000 5.900.000 3.500.000 8.846.000 3.200.000 334.900 11.711.100 Razem .
V . M a j ą t e k P o w ia t u (r. 1920/21).
1. Wartoś'ć domu „Starostw o“ . . . . 2. „ parceli szosowych . . . . 3. „ garaży i sklepu do benzyny . 4. „ m aterjałów szosowych
5. „ domków szosowych i domu 6. ogrodowego w Ukoninie . 7. „ akcji kolejki Chełmca Mełno 8. Depozyt nr. 20.979 Tow. Pow. dla inwalid.
9. „ „ 68.716 dopłata fiskalna na utrzym.
bruku Dembinice-Zelnowo 10. „ „ 73.026 odszkodowanie gminy
Wewiórki za szosę Wewiórki-Mgowo . 11. Depozyt nr. 58.872 W ydzielony fundusz
o b r o t o w y ...
12. „ „ 69072 Fundusz „Dobroczynności“
20.000.000, —
14.970,—
6.000.000, —
113.570,28 8.000.000, —
98.000,—
427,95 4.690,79 2.264,53 48.793,53 65.925,03
13. W artość domu przy ulicy Rządowej Nr. 8 2.000.000,— razem 36,348.642,11 Dochódźi wartość 175.000 mk. szosy i 30259 mtr. bruku, jako też wartość przewodów elektrycznych i budynków do transformatorów Pow. Centr. Elek
trycznej.
W y k a z a d m i n i s t r a c j i o d d z ia łu w y p a d k o w e g o . Ubezpieczenie od wypadków.
A. U b e z p i e c z e n i e w y p p a d k ó w w r o l n i c t w i e i l e ś n i c t w i e . Liczba wypadków w przedsiębiorstwach rolnych oraz leśnych jako i z tych powodów stawione wnioski do Zakładu ubezpieczeń o odszkodowań, e w obrębie Sekcji Grudziądz (powiat) uległa zniżce, wobec lat poprzednich. W ypadków zgłoszono 75 wobec 96 w roku 1920, a zatem 21 mniej.
Od zgłoszonych 75 wypadków niezałatwiono urzędowo, gdyż okaleczenie nie pozostawiło żadnych skutków, wzgl.oddalono wniosek o r e n t ę ...
... . W 46 wypadkach Ustalono o d s z k o d o w a n ie ... » 1 5
nie ukończono postępowania . . ... ,, 14________ ,,______
razem: 75 wypadków.
Skutki 15 załatwionych wypadków są:
Przejściowo częściowe ograniczenie w 10 w ypadkach w ypadki ś m i e r c i ... ... 5 „
razem: 15 wypadków.
Oprócz powyższych nowo zgłoszonych wypadków, załatwiono wypadki pozostałe z roku 1920 i spraw y wypadkowe z lat poprzednich, które prowadziły do obciążenia Zakładu Ubezpieczeń. Uchwał powzięto, wzgl. wydano 116. __
Za rok 1921 ma tut. Sekcja (powiat Grudziądzki) n a poki'ycie wydatków za w ydatki 2 064 498,20 mk. do złożenia.
Roźlićzóńe n a 103 324 91 mk. podatku gruntow ego Sekcji, wynosi składka 20 mk. od 1 mk. podatku gruntowego.
Ile składki za rok 1922 tut. Sekcji wynosić będą jest niewiadomo, gdyż Zakład Ubezpieczeń nie dostarczył potrzebnych danych do rozliczenia.
B. U b e z p i e c z e n i e od w y p a d k ó w r o b o t n i k ó w z a t r u d n i o n y c h p r ż y b u d o w l a c h Z w i ą z k u K o m u n a l n e g o p o w i a t u G r u -
d z i ą d z-w i e ś.
Ubezpieczeni są robotnicy przy budowlach szos powiatowych. Ubezpie
czenie istnieje od roku 1890. Dotychczas otrzym ują 5 robotnków szosowych ren- tę wypadkową w wysokości 364,84 mk. rocznie.
Nowych wypadków nie zgłoszono.
11 —
P o w ia t o w a C e n t r a f a E l e k t r y c z n a .
Stan wojenny wpłynął ujemnie na dalsze rozbudowanie Powiatowej Cen
trali Elektrycznej, już to z braku m aterjalów budowlanych w kraju, jak i tr u dności sprowadzenia ich z zagranicy, ze względu wysokiej ceny rynkowej, któ
ra przy niskim kursie naszej w aluty, powiększała każdy kosztorys p rac do sum miljonowych.
Mimo to wykonano w roku 1920-—1921 połączenia przewodowe rozpo
częte jeszcze w roku 1918/19 i 1919/20, kom pletując tym samym sieć elektry
czną do pewnej całości, zastosowanej do potrzeb rolniczo - gospodarczych po
wiatu. f
Długość istniejących i wykonanych przewodów linjowych powiatowej sieci elektrycznej, wynosi przeszło 200 Km. z 14 sieciami lokalnemi.
Transform aorów do uregulowania prądu posiada cenrała 49.
Odbiorców posiada cenrała 670 między temi 136 używa prądu do siły motorowej. Lamp żarowych do oświetleń’a znajduje się 900, pozostaje w ruchu motorów gospodarczych 150 przy użyciu 8000 K LW T godz.
Koszt budowy sieci Powiatowej Cenrali Elektrycznej do r. 1919 wynosił 1 207 973 mk. niem. od tego czasu do 31 m arca 1922 r. wzrosły koszty dalszej budowy sieci do sumy 4 840 496 mk. 88 f. polsk.
1. Wysokie napięcie Niskie napięcie
T ransform atory Liczniki
Inw entarz
Budowy w własnym zakresie K ierownictwo budowy
Podróże służbowe Poszczególne Pom iar i plany
Przełożenie linji państwowej Odszkodowani a
Dobudowy m agazynu Oprocentowanie kapitału 2.
3.
4.
5.
6.
7.
8. 9.
10. 11.
12.
13.
14.
razem:
3 358 994 mk. 50 f.
503 820 V 39
61 925 80
113 322 —
81 614 >> 03 190 075 47
9 150 >> 00 ??
2 513 52
550 >> 15 1 654 ?} 75
5 517 49
505 V 04 V 11 290 V 01V
499 563 V 73 >>
4 840 496 mk. 88 f.
Z pożyczek zaciągniętych w Powiatowej Kasie Oszczędności posiada P o wiatowa Centrala Elektryczna obciążenie 4 COC 'TO mk. n a 4% i drugie 5 000 000 na 5%.
Sumy powyższe użyte zostały n a zakupno i zapłacenie m aterjalów in sta lacyjnych, których w artość dzisiejsza przedstaw ia przynajm niej trzykrotną wartość włożonego kapitału.
Stan przychodów i rozchodów za rok 1921/22 jest następujący:
D o c h ó d :
65 270 K W T św iatła = 139 697 „ siły _ =
liczniki razem dochód:
R o z c h ó d :
441140 KW TGodzin dla Miejskiej Elektrow ni =
razem rozchód:
10 427 655 Mk. 50 f.
17 388 475 „ 57 041 „ 27 823172 Mk.
22 597 740 Mk.
22 597 740 Mk.
50 f.
P rzypada na adm injstrację
Powiatowej Centrali Elektr. 5 225 432 Mk.
Osobny fundusz z opłat 10% od instalatorów wynosi: 70 000 Mk.
12
Z większych budowli linji elektrycznych wykonane zostały:
1. R adjostacja z Nowej Wsi do Centrali na fortecy.
2. Połączenie posiadłości w Tuszewie p. Koeliehena.
3. Połączenie posiadłości w Szonowie p. Chelmickiego.
4. Połączenie posiadłości w Nicwaldzie p. Polakowskiego.
Zarząd Powiatowej Centrali E lektrycznej tworzą:
1. Techniczny doradca, dyr. Miejskiej Elektf. p. Dołatowski 2. K ierow nik p. Średzki Rufim.
3. Starszy m onter Weisee Paweł.
4. Dwóch książkowych.
I rząd Powiatowej Centrali Elektr. mieści się w domu powiatowym przy ul. Rządowej 8, I piętro. Dom ten kupiła ówczesna R ada Pow iatow a w roku 1920 za 195 000 mk., aby módz pomieścić biura, urzędu budowlanego i centrali elektr., oraz w obszernem podwórzu urządzić m agazyny i w arsztaty.
P o w ia t o w y U r z ą d B u d o w la n y w G r u d z ią d z u . Nr. dz. 340, A kt.: Szosy pow.
Sprawozdanie techniczne na rok 1921/22.
C. Zarząd dróg powiatowych.
1. Budowniczy powiatowy K unert, m ianow any 30 m arca 1921 r. w służ
bie powiatowej od 1 grudnia 1920 r. z policzeniem lat służby od 24 maja 1902 r. i 4 lat źa studja.
2. Technik Kirsch, w służbie powiatowej od 14 marca 1920 r.
3. Technik Laskowski w sużbie powiatowej od 1 lipca 1921 r.
4. Drogom istrz Zwierkowski w Grudziądzu mianowany 1 stycznia 1920 z policzeniem la t służby od 1 stycznia 1903 r.
5. Drogomistrz Nowacki w Okonmie, mianowany 1 m arca 1920 r. w służ
bie powiatowej od 1 listopada 1919 r.
6. Drogomistrz Górski w Łasinie, m ianow any 1 kw ietnia 1921 r. w służ
bie powiatowej od 1 października 1920 r.
7. Drogomistrz Strzyżewski w Łasinie, m ianow any 1 października 1920 w służbie powiatowej od 1 m aja 1920 r.
8. Drogomistrz Reym an w Radzynie, m ianowany 1 kw ietnia 1889, z po
liczeniem la t służby od 1 m aja 1888 r.
9. 60 dróżników.
9. Szosy i bruki A. Utrzymanie.
Pow iat posiada 208,410 km. dróg z liczby tej przypada n a szosy 176,906 km. na drogi brukow ane 31,504 km. W ostatniem sprawozdaniu zarządu p ru skiego z roku 1918/19, przyznają Niemcy że stan dróg w powriecie jest bardzo zły, z powodu niewykonywanej napraw y dróg od początku trw ania stanu wo
jennego. Nawet uszkodzenia dróg i mostów spowodowane działaniami wojen
nemu w rejonie fortecznym Grudziądza nie mogły być i nie zostały jeszcze t. j.
do roku 1919 napraw iane. Całv więc ciężar napraw y dróg i mostów zanie
dbany przez Niemców od roku 1914, spada na b a rk i' obecnego polskiego W y
działu Powiatowego. Z ty tu łu tego usprawiedliw ienia zdaje się być każda prośba Pow iatu Grudziądzkiego wiejskiego, o udzielenie mu w ydatnej sub
wencji rządowej, potrzebnej do napraw y zniszczonych przez działania wojenne dróg i mostów, tvm wiecej i uznane przez niemiecki wydział dla badania dro
gow o-m ostow ych szkód wojennych. W roku etatowym 1921/22 przystąpił W y
dział Pow iatow y z całą energja do napraw y zaniedbanych dróg i mostów, prze
jętych od Niemców w r. 1920. Mimo licznych przeszkód, utrudniających wykony
wanie robót jak brak m aterjału, narzędzi, wyszkolonego oersonału drogowego, eiągły wzrosty cen na robociznę i zakup m ateriałów budowlanych, zrobiono około rap raw y dróg, szos i mostów bardzo wiele,
Przy szosach i drogach wyczyszczono zostały rowy i przepusty, bankiety pościnane i brakujące zadrzewienie uzupełnione.
Nową nawierzchnię na szosach położono na długości 5,35 km. Przebruko- wano stary bruk na długości 3,80 km. Dróg lutowych wysypano żwirem 22,56 km. Przebudowano względnie nowo wybudowano 9 mostów drewnianych i g ru n townie naprawiono 2 mosty żelazo-betonowe. W konane prace w roku ubiegłym, stanowią zaledwie 1/20 — i/30 cześć potrzebnych do wykonania robót.
W przewidywaniu w latach przyszłych wielkich robót przy utrzym yw a
niu szos zakupił W ydział Powiatowy bardzo korzystnie i okazyjnie w roku 1921 parow y walec drogowy z wyrywaczem, beczkowozem i w arsztatem , postarał sie przy zastosowaniu nowej ustaw y drogowej z 20 grudnia 1920 o znaczną ilość m aterjału i kamieni oraz żwiru, które w sezonie budowlanym 1922/23 zużytko
waną zostanie.
Sprzedaż owoców z drzew szosowych p r z y n i o s ł a ... 106 850 mk.
W ydzierżawienie traw na szkarpach rowów przydr. przyniosło '28 553,30 mk.
Sprzedaż starych drzew szosowych przn o s ł a ... 549 895 mk.
Sprzedaż drzewek ze szkółki powiatowej p r z y n io s ła ... 56 165 mk.
Szkółka powiatow a drzewek w O koninie została powiększoną przez do- dzierżawienie 15 mg. gru n tu i urządzoną dla wzorowej hodowli drzewek owoco
wych na potrzeby pow iatu i kraju. Szkółką zaw iaduje drogomistrz i ogrodnik fachowiec Nowacki. P rzy szkółce powiatowej założone zostało Okręgowe Tow a
rzystwo ogrodnicze z 214 członkami, które ma na celu krzewienie zamPowania do sadownictwa i ogrodnictwa w powieeie.
B. Budowa nowych dróg.
Nowych szos lub dróg powiatowych w r. 1921/22 nie wykonywano, nato
miast ukończoną została budowa dwóch nowych dróg gminnych w Tanowie król.
i Buchwaldzie król. Na niektórych częściach dróg powiatowych nie przeprow a
dzono jeszcze i nieuregulowano sprawy w ykupna gruntów pod budowę drogi oddanych.
W ykonane natom iast zostały projekty: budowy przedłużenia szosy z W.
Tymawy przez Osowko do Sumina, oraz przedłużenie drogi brukowanej z P ar- tęcin do Sumina obejmujące również budowę 2 mostów drewn. na Osie.
C. Drogi fortyfikacyjne.
Z powodu istniejącego z roku 1914 stanu wojennego, nie było można do
prowadzić z zarządem fortyfikacyjnym porozum ienia i uregulow ania spraw budowy, przebudowy i utrzym ania dróg fortyfikacyjnych oraz ich przejęcia przez powiat.
W marcu 1921 r. odbyło się wprawdzie jedno zebranie delegacji wojsko
wego zarządu fortyfikacyjnego z D. O. G. Pomorze z przedstawicielami S taro stwa i Wydz alu'Pow iatow ego, celem przejęcia dróg fortyfikacyjnych przez po
wiat. Ze strony pow iatu ustalone zostały w arunki, pod którym i przejęcie dróg nastąpić by mogło.
W grudniu 1921 r. wznowił p o w a t tę sprawę przez M inisterstwo Spraw Wojskowych, które poleciło D. O. K. w Grudziądzu dalsze porozumienia z po
wiatem prowadzić. Dotąd jednak nic nie uczyniono w tej sprawie.
D. Komisarze szosowi.
Na zebraniu nowego sejmiku powiatowego w dniu 22 grudnia 1921 r., w y
brano na szereg 4 lat niżej.w ym ienionych 15 komisarzy drogowych:
1. Topm eyer z M. Tarpna. dla szosy Grudziądz—Rogoźno.
2. Ks. Prób. Jarzębski z Mokrego, dła szosy M. T arpno—Kalmuzy, Mokre—Wełcz, Mokre—Białochowo.
3. Kozłowski z M. Rudniku, dla szosy Grudziądz— Mniszek—Szynych i Grudziądz—Lniska—Nicwałd.
4. Rzepkowski z Okoirna, dla szosy Grudziądz—Nowydwór.
5. Tomczyński z Rudnika, dla szosy Linarczyk—W iewiórki, Dembiniec
—Zelnowo, W iewiórki—Mgowo.
fi, Lrpski Wł. z Okonina, dla szosy Plem ięta—Okonin—Mełno.
7. Rozwadowski Kaz. z Czeczewa, dla szosy Nowydwór—Białobloty.
8. Ozepicki z Pęsłowic, dla szosy Ryw ald—Lisnowo, Świecie—B uch
wald, Lisnowo—Szarnos.
9. Żakowski z Zielonej Góry, dla szosy Radzyń—Wąbrzeźno, Radzyń—
Radzyń wieś.
10. Staśkiewicz Zawda, dla szosy Łasin—Zawda, S trze ż e —Zawda.
11. Ohełnrcki z Szonowa, dla szosy Ł asin—Tym ąwą, Szonowo—Święte.
12. K urzyński P io tr z Bukowca, dla szosy W ydrzno—Szynwald, W ydrzno
—Nogat, Łasin—Gardeja.
13. Krzyżanowski z Rogoźna, dla szosy Rogoźno—Łasin.
14. Lubomski z Łasina, dla szosy Łasin—Bogdanki.
15. Niea Stanisław z Gruty, dla szosy Łasin—Radzyń, Gruta.—Salno, G ruta—Orle.
Szosy i drogi zostały rozdzielone między drogomistrzami następująco:
Okręg T. Grudzi°dz Drogomistrz Zwierkowski.
Grudziądz—Sarnówko. M. T arpno—Kalm uzy, Mokre—Welcz, Mokre
—Białochowo. Grudziądz—Mniszek—Szynycli.
Okres: TT Okonin Drogomistrz Nowacki.
Ln" sk a —N i c w ałd. Grudziądz-—Nowydwór, Linarczyk—W iew iórki, Wiewiórki—-Merowó. Mełno—Okonin—Plęm ięta, Dembiniec—Zelnowo.
Okręg TTT. Łasin Drogomistrz Górski.
Łasin—Zawda, Łasin—Tymawa. Łasin—Gardeja, Szonowo'—Święte,
"Wydrzno—Szynwald. W ydrzno—Nogat, H u ta —Zawadzka Wola.
Okręg TY. Łasin D rogonrstrz Strzyżewski.
Sarnowko—Łasin, Radzyń—Łasin, Gruta-—Salno, G rutą—Orle, Ł a
sin—Bogdanki.
Okręg V. Radzyń Drogomistrz Reymann.
Nowydwór—Białobloty, Rywald—Lisnowo, Lisnowo—Szarnos Świecie
—Buchwald. Radzyń—Wąbrzeźno, Radzyń—Wąbrzeźno, R adzyń—
Radzyń-wieś.
10. Ogólny p lan budowy.
Dróg gminnych posiada nowiat 53o długości 106,739 km. z liczby tej p rz y pada na drogi brukow ane 96.034 km. na drogi żwirowe 10.735 km. W spraw o
zdaniu b. prnsk'ego W ydziału Powiatowego z roku 1918/19 zaznaczono, że ną Sejmiku w dniu 2 grudnia 1916 r. uchwalono z powodu trw ania stanu wojen
nego. zastanowić planowego rozbudowania dróg gminnych zastój ten trw ał do roku 1919 włącznie.
P rzv końcu roku 1919 rozpoczęto ze względu na wielką liczbę bezrobo- tnyeh, budowę 2 dróg gminnych w Linowie kr. i Buchwaldzie kr., których b u dowa ukończona została w grudniu 1920 r.
Stan dróg gminnych, z powodu me wykonywań ej napraw y w czasie wo
jennym pogorszył sic tak dalece, że napraw a tychże dzisiaj milionowe sumy pochłoni. W ydatna pomoc rządową będzie tu rÓAvnież bardzo potrzebna, albo
wiem gminy same w ydatków potrzebnych do napraw y dróg ponieść nie będą w stan ;e.
M roku etatowym 1922/23 przystąpi W ydział Pow iatow y do opracowania pianowego rozbudowania dróg gminnych, a przedewszystkiem do ich napraw y
zaniedbanej od roku 1914.
11. Spółki wodne.
Spółek melioracyjnch pozostających pod kontrolą rządu posiada pow iat 12.
1. Spółka dla regulacji dolnej Osy.
2. Spółka dla regulacji młynówek Turznaca i Marusza.
3. Spółka dla odwodnienia dolnego rowu H erm anna. , 4. Spółka dla odwodnienia ląk w Gaci.
5. Spółka drenarska w Rogoźnie i Gubinach.
6. Spółka drenarska w Gołębiewie.
7. Spółka drenarska w Bursztynowie.
8. Spółka drenarska W Wiewiórkach.
9. Spółka dla odwodnienia ląk w Łasinie.
10. Spółka drenarska w W. Tymawie.
11. Spółka drenarska w Kalmuzack.
12. Spółka do odwodnienia potoków Gardęgi.
3 ostatnie Spółki nr. 10, 11, 12, zostały z powodu ustalenia granicy polsko- niemieckiej, rozdzielone n a 2 części polsską i niemiecką. Celem uregulowania dalszej ich działalności, rozdziału terenów, m ajątku i wykonywania nadzoru, nastąpiło w lutym 1922 r. porozumienie pomiędzy delegatam i polskimi i niemie
ckimi sąsiednich interesowanych powiatów.
W szystkie Spółki rozw ijają się pomyślnie i znajdują się w stanie dobrym.
Spółka wodna w Łasinie wykonuje od roku 1921 większe prace odwadnia
jące przy^ znacznej pomocy Rządu, zatrudniając liczną liczbę bezrobotnych.
Spółka wodna dla regulacji młynówek w M aruszy i Turznicy przygoto
wuje n a rok 1922 wiiększe prace celem regulacji i oczyszczenia potoków z piasku, umocnienia szkarp i brzegów oraz budowy osadników według projektu wykona
nego w Powiatowym Urzędzie Budowlanym.
Bezrobotni.
Z postępem demobilizacji wojskowej, w zrastała w powiecie liczba bezro
botnych. Ogólnie zgłosiło się w powiecie bezrobotnych około 450 osób, licząc tylko tych, którzy bezpośrednio lub pośrednio przez zarządy gmin o zajęcie w tutejszem Starostw ie się zgłaszali.
Punktem kulm inacyjnym w sytuacji powyższej były miesiące ubiegłej je sieni, kiedy fabryki, zakłady wojskowe, zarząd kolei państwowej i M agistrat m. Grudziądza, zwolniły setki robotników a między niemi przeważnie osoby mie
szkające w powiecie wiejskim.
Sytuacja zdawała się być bardzo poważna. W ydział Powiatowy ujął je dnak sprawę energicznie i nie czkając na pomoc rządu zaczął działać n a własną rękę i wywiązał się w pracy tej szczęśliwie. N atychm iast rozpoczęto pracę dora
źną przy szosach, kopaniu żwiru, zwózek i tłuczeniu kamieni, wycinaniu m ater- jału faszynowego, regulowaniu ziemi w szkółce drzewek, przebudowach mostów drewnianych, odnowieniu nawierzchni szos, przebrukow aniu dróg, sadzeniu b ra kujących drzew na szosach itp. pożytecznych i celowych prac.
W ydał w praw dzie powiat na prace powyższe sumy miljonowe, jednak uważać sobie może za zasługę, że ominął szczęśliwie szerzące się w k raju szem
ran ia rzesz robotniczych, wykonał prace pożyteczne i potrzebne, oraz w ynagra
dzał pracę i nie popierał proóżniactwa.
Staraniem W ydziału Powiatowego udało się przekonać bezrobotnych o wartości i wyższości pracy akordowej, nad pracą opłacaną n a dniówkę. Sto
pniowo zamieniano też wyżej wymienione prace z dniówki na ako-rd, w ten spo
sób wysortowało się chętnych do pracy od osobników niechętnych i szerzących niezadowolenie i rozluźnienie.
W roku 1921 zatrudniano następującą ilość bezrobotnych w powiecie w styczniu 1 9 2 1 ... 35 osób
„ lutym ... 42 „
„ m arcu ń ... 41 „
„ kw ietniu ... 50 „
„ m aju ... 60 „
„ czerwcu >? ... 65 „
- 16 -
w lipcu ... 75
„ sierpniu ... 80
„ wrześniu V ... 95
„ październiku V ... 120
„ listopadzie ... 118
„ grudniu ... 60
' ^---%"----
zatrudniano ogółem 841 bezrobotnych,
którzy pracowali przez 20 tysięcy dni roboczych, licząc 10 000 dni roboczych po 400 mk. zaś drugie 10 000 dni roboczych po 600 i 800 mk. wypłacił pow iat bez
robotnym sumę 11000 000 mk. Na poczet tej sumy otrzym ał pow iat subwencji rządowej 2 000 000 mk., dopłacił wńęc z własnych funduszów 9 000 000 mk.
A d m i n i s t r a c ja w ó jt o s t w .
Obwody wójtowskie nie zostały zmienione. Następujące osoby spraw ują urząd wójtostwa wzgl. urząd zastępcy wójta.
Nr. Obwód
Wójt Zastępca
bież. wójtowski Uwagi
1.
2-
Białochowo Bogdanki
Łukasz Ujejski Lisiekąty
W itold Czypicki Teofil Cichocki
Pęsławice Szczepanki
3. Blizno Józef Piotrow ski Staoi. Kazim ierczak
Białobłoty Blizinko
4. Grudziądz Ignacy K urow ski W. Draszyński Forteca Grudziądz Forteca Grudziądz Forteca
5. Goczalki A ugust Łoś Bolesław Gralla
Goczalki P artęcin y
6. Folw ark pod Żakowski A lbin Czerwiński 4
Badzynem Zielona Góra Zelnowo
7. Jam y Zieliński
Szembruczek 8. K untersztyn Wojciech Jerzak
W ielkie Tarpno •
9. No w. Janków ce Teodor Makowski Miecz. Staśkiewicz
Jankowice Zawda
10. Lisnowo zam. Wollmann Lemaóstwo
11. Linowo Jerzy Łyskowski J a n Olszewski
Kitnów ko Kitnów ko
12. Mokre F r. K ulerski Skurgw y
13. Melno A nastazy Ziętarski Dyon. Galuszewski
G ruta G ruta
14. Mazanki F r. Rozwadowski K saw ery Niklewicz
Mazanki Szczuplinki
15. Nowawieś Jerzak Wojciech Jerzak
W. T arpno W. Tarpno
16. Orle J a n Ziętarski K onrad Pyszora
Słup Slup
17. ( )konin W ładysław Lipski Ju lia n Drozdowski
Okonin Okonin
18. Plem ięta Bolesł. Donimirski Jankow ski
Dembiniec Nowy Dwór
1CS
17
bież.Nr. Obwód
wójtowski Wójt Zastępca Uwagi
19. Rogoźno zam. Wl. Krzyżanowski
Rogoźno wieś Bronisław Słupski Dąbrówka król.
20. Rządz W ad. Kozłowski
M. Rudnik Józef Wojciech Rządz
21.
22.
Radzyń Rywald szl.
B ernard Żakowski Zielona Góra Józef Piotrow ski Bialobłoty
W awrz. Sobociński Szumiłowo
23. Dusocin Sołtys
Dusocin 24.
25.
Skurgw y Szembruk
Krzyżanowski Rogoźno wieś Stan. Zieliński solt.
Szembruk
F r. Barganowski Rogoźno wieś 26. Szembruczek P io tr K orzyński
Bukowiec
27. Święte Fab. W. Chelmicki A nastazy Kowalski
Szonowo Szonowo K rzyw ka
28. W. Chelmicki
Szonowo
J a n Rejewski Szonowo
29. Świecie Wollmann
Lemaństwo
30. Salno Bron. Słupski
Dąbrówka król. F r. Słupski Dąbrówka król.
31. Turznice Boi. Rywolt
Grudziądz Skrytka 5
Boi. Rywolt
Grudziądz Skrytka 5 32. \V iewiórki Bykowski sołtys
W iewiórki 33. Wydrzno Ja n Mierzyński
W ydrzno Antoni Jaciuński
Godonowo 34. Białybór Boi. Rywolt
Grudziądz Skrytka 5 Boi. Rywolt
Grudziądz Skrytka 5 o5. Urząd Policyjny
Łasin p. burm istrz Tom-
czyński obecnie
36. Urząd Policyjny
Radzyń p. burm istrz Nowa
cki burm. Kir-
stein Rzeczowe odszkodowanie dla wójtów w powiecie podwyższone zostało
^powodu ciągle w zrastającej drożyzny za czas od 1 października 1921 r. na i 50 mk. za 100 dusz. Dotychczasowe odszkodowanie wynosiło 375 mk. za 100 dusz.
18
A d m i n i s t r a c j a u r z ę d ó w s ta n u c y w iln e g o .
Obwody Urzędów stanu cywilnego nie m ają zmian do w ykazania.
Niżej podane osoby spraw ują urząd stanu cywilnego względnie zastępcy.
bież.Nr. Obwód urzędu
sta n y cywilnego U rzędnik
stanu cywilnego Zastępca Uwagi
1. Radzyń Nowacki burm istrz
Radzyń Jarnow ski pom.biur.
Radzyń
2. Łasin iTomczyński burm.
Łasin W iezarski pom.biur.
Łasin 3. Dusocin H ip. Elwertowski
Dusocin Gosieniecki
Dusocin
4. Mokre W dzięczkowski, or
ganista, Mokre B raun sołtys Mokre
5. Skurgwy F r. Guziński
Rogoźno wieś J a n Guziński Rogoźno wieś 6. Białochowo Wdzięczkowski, or
ganista. Mokre. B raun sołtys Mokre
7. Rogoźno zam. Józef Kotowski
Rogoźno zam. Paczkowski Rogoźno
8. Szembruk K eller
Szembruk W aśni ewski
Szem bruk 9. Szembruczek Torbicki
Szembruczek K urzyński
Bukowiec 10. W ydrzno . W iktor Michałek
Szynwałd Pleb. Maksm. M anthey Szynwałd Pleb.
11. Lisnowo zam. F r. Łukaszewski
Łisnowo H eyna sołtys
Lisnówko
12. Orle Tadeu szewski
Słup
Górny 13. Okonin Szkodowski sołtys Słup
Okonin Drozdowski
Okonin 14. Rządz Waci. Br-zeziński
Białydwór
St. Brach M R u
dnik.
15. Rywald Lubomi erski
Rywałd szl. Lam parski Rywałd król.
16. Blizno Pi otroryski Białobłoty
Płomień Białobłoty
17. Mazanki Niklewicz
Szpzurdinki B raun sołtys
18. Wełcz Wdzięczkowski
M okre Mokre
19. Grudziądz
Forteca T^n K urowski Grudziądz Forteca
W. Draszyński Grudziądz Forteca 20. K untersztyn F r. Zawodziński
Tuszewo Zygm unt Koelichen,
Tuszewo 21. Nowe .Jankowice Krakowski
Jankow ice
Srodziński Jankow ice
22. Święte Szarafiński
św iete Fabiński
Kozłowo 23. Goczalki Szarafiński
Świete Fabiński
Kozłowo
24. Bogdanki Kitowski
Łasin Rebelia
Szczepanki
