Sprawozdanie Administracyjne Wydziału Powiatowego Powiatu Grudziądzkiego za rok 1923

01Í51 ¡Tí m i

U) U

5prauuozôanie

administracyjne

UJyàziaJu Poa/iatouuego pouuiatu B ruàziqôzkiego

z a ro k 1 9 2 3

(poLL/iat B r u à z iq à z u n eś )

, ...

V

Z akłaó y Graficzne LUiktora Kulerskiego

(Eazeta Sruôziqâzka).

i i _{/N ,}

5praa/ozôanie

aàministracyjne

IL/yóziału PoLuiatoujego pouuiatu ôruôziqàzkiego

za ro k 19Z3

(p o u jia t G ru à z iq à z u/ieś)

%

s - ~ \

i ' )

w

Z akłaó y Graficzne UJiktora Kulerakiego

mwe

*«««*

Stosownie do § 127 ordynacji Powiatowej przedkłada Wydział Powiatowy Sejmikowi Powiatowemu następujące sprawozdanie administracyjne za rok 1922.

I. S t a t y s t y k a .

Objętość powierzchni całego pow iatu pozostaje ta sama ja k w roku ubie­

głym a mianowicie 78054 ha 92 a i 49 m. i wymaga jeszcze uzupełnienia z po­

wodu zmian poczynionych przy ustaleniu granicy polsko-niemieckiej na wscho­

dnim odcinku od Gardej i. S taty sty k a zamieszkałej ludności w powiecie opiera się zawsze jeszcze na pierwszym spisie ludności z dnia 30. 9. 21 r. i w ykazuje ogółem 43419 mieszkańców powiatu w tern 20890 mężczyzn i 22529 kobiet. Na gminy m iejskie przypada 3784, (Łasin 2191, Padzyn 1593) na gminy wiejskie -7115 a na obszary dworskie 12420 osób, 28375 osób zaliczyło się do narodo­

wości polskiej. W stosunku do spisu ludności z roku 1917 zm niejszyła się liczba osób o 4794.

Na podstawie spisu zwierząt domowych z m aja 1923 r. stwierdzono w po­

wiecie koni 10060, by dl. rog. 22420, owiec 23925, trzody chlewnej 21180 sztuk.

II. S t a r o s t a i d e p u to w a n i.

Administracją powiatu kieruje od przejęcia Pomorza p. Starosta Leon Ossowski, który jako delegat Rządu Polskiego od czasu przyłączenia powiatu tutejszego do Rzeczypospolitej Polskiej, urzędował.

Na deputowanych powiatowych w ybrani zostali na posiedzeniu Sejmiku Powiatowego w dniu 12. 12. 1921 r. p.p. Wl. Chelmicki, dzierżawca dom. Szo- no wo, A inc. Staśkiewicz, dzierżawca dom. Za wda.

I I I . S e j m i k P o w ia t o w y .

Mocą dokonanych wyborów w dniu 20. XI. 21 r. weszli w skład Sejmiku Powiatowego następujący posłowie:

1. Burm. Tomczyński — Łasin 2. „ Nowacki — Radzyń 3. Wład. Rzepkowski — Okoniu 4. Antoni Strzelecki — Marusza 5. Kaźm. Rozwadowski —- Czeczewo- 6. J a n Rybicki — Mazanki

*7. W ładysław Zimmy — Goczalki 8. Winc. Ziętarski — Bursztynowm 9. Ant. F ig u r s k i— Zawdzka-W ola 10. Wł. K rzyżanowski — Rogoźno wieś 11. Michał G oryński— K ró llląb ró w k a 12. Ferd. Ł azarski — Rogoźno zamek 13. J a n Bona — Małe Tarpno

14. W ładysław Grobelny — Tuszewo

15. Stan. Górny — Łasin 16. Wlad. Lipski — Okoniu

17. Maksm. Tomczyński — Rudnik 18. Andrzej M urawski — Rządz 19. Stanisław Nica — G ruta

20. J u lja n Dymiński — Bursztynow o 21. J a n Ziętalski ■ — Slup

22. B ernard Bełwon — Kozłowo 23. Józef Grudziński — Goczalki 24. P io tr K orzyński — Bukowiec 25. Wlad. Rabanowski — Szembruk 26. F r. K ulerski — Skurgw y

27. Józef Jarzębski — Nowawieś 28. ks. prób. St. Jarzębski — Mokre P.P. burm. Nowacki z Iiadzyna, Maksym. Tomczyński z Rudnika, J a n Rybicki z Mazanek i A ndrzej Murawski z Rządza u tracili m andaty z powodu w ypro­

wadzenia się z powiatu, w miejsce których w stąpili p.p. burm. K irstein z Ra- dzyria, Radziszewski Józef z Linówka, Andrzejew ski Michał z Salna, zaś m iej­

sce ostatniego, zostaje nieobsadzone z powodu w yczerpania listy. Pozatem zmarł członek ś. p. Stanisław Nica z G ruty, w którego miejsce wstąpił p. Antoni Radacki rob. w Linówku.

W roku bieżącym odbyło się posiedzeń Sejmiku 4 i to 18. kw ietnia, 25.

czerwca, 6. listopada i 28. grudnia na których przedłożono Sejmikowi 60 spraw do załatw ienia w tem uchwal 51. Uchwały z każdorazowych posiedzeń Sejm i­

ku, ogłoszone były w Orędowniku Urzędowym.

IV . W y d z i a ł P o w ia t o w y .

Skład członków W ydziału Powiatowego pozostał nie zmieniony i tak:

1. S tarosta Ossowski jako przewodniczący 2. Wł. Chelmicki z Szonowa

3. St. Tomczyński z Łasina 4. A. Mossakowski z Łasina

5. B. Rutkowski z Łasina dawniej Świecie wieś 6. J . Toppmayer z M. T arpna

(.

W. Krzyżanowski z Rogoźna wsi.

W ydział w ybrany przez Sejm ik Pow iatow y w dniu 12. grudnia 1921 r.

urzęduje po myśli § 17 rozporządzenia Min. b. dz. pr. z dnia 12. V III. 1921 r.

przez przeciąg 4 lat. Posiedzeń odbył W ydział Powiatow7y w roku ubiegłym 16, na których przedłożono 710 spraw. Dziennik biurowy W ydziału Pow iato­

wego w ykazuje 11853 numerów.

U r z ę d n ic y W y d z i a ł u P o w ia to w e g o . A. Biuro W ydziału Pow iatow ego.

1. Starszy referent Doleżych 2. Sekretarz Brzeziński 3. A systent Kotz

4. „ Gburek

5. „ Listew nik

6. Registrator Smurzyński

7. 6 sił pomocniczych, 1 uczeń, 2 gońców.

B. Urzędnicy Pow iatow ej Kasy Komunalnej i Kasy Oszczędności.

1. D yrektor Okoniewski 2. K asjer Kalinowski

3. „ W ojtacki

4. przeciwksiążkowy Gadomski 5. 5 sił pomocniczych, 1 uczeń.

R o z k ł a d p r a c y . Nr.

bież. Nazwisko Opracowują

1. Doleżych Nadzór i kontrola wszelkich spraw

st. ref. WTydz. Pow. załatwionych w Wydziale Pow. Przygo­

towanie spraw do posiedzeń Wydz. Po­

wiatowego i Sejmiku. Spraw a szos i budowa dróg. Spraw y personalne. Ad­

m inistracja domu powiatowego. Sprawy

• policyjne wymagające zgodności Wydz.

Powiatowego. Ubezpieczenie koni i by­

dła. Spraw y polowań. Spraw y miesz­

kaniowe. Wydział opieki nad inwalidami.

2. B r z e z i ń s k i Urząd Ubezpieczeń, spraw y ren t in- sekr. Wydz. Pow walidowycb, chorych, sierot i pozosta­

łych, ubezpieczenie od wypadków w rol­

nictwie, ubezpieczenie od ognia. Sprawy ubogich gminnych i krajow ych. Spra­

wy sanitarne (umysłowo - chorych, g łu ­ choniemych, ociemniałych, epileptyków, akuszerek). Powiatowa Rada Opieki Spo­

łecznej.

Nr.

bież. Nazwisko Opracowują

/ 3.

\

K o t z I. asystent

---

---

-- Oplata od umów. Oplata adm inistra­

cyjna. Podatek od psów luksusowych.

Podatek od samochodów, powozów i ko­

ni luksusowych. Podatek od spadków i darowizn. Udziały z państw, podatków.

Podatek o spożycia, zużycia wzgl. pro­

dukcji. Dodatek do opłat państw, od pa­

tentów. Podatek od zaprotestowanych weksli. Podatek wojewódzki od wy­

szynku i drobnej sprzedaży napojów al- . koholowych. Podatek od praw a polowa­

nia. Podatek od broni palnej. R achun­

kowość gmin wiejskich.

4. G b u r e k II. asystent

A dm inistracja wójtostw, gm in i obsz.

dworskich. Spraw y urzędu stanu cywil­

nego, sprawy koncesyjne, sędziów roz­

jemczych, taksatorów bydła. Sprawy przeprowadzenia wyborów. Spraw y dot.

dzierżaw oraz sprawy likwidacyjne. S pra­

wy kominiarskie. Przedw stępne badania obrachunków K asy. Komunalnej i 0- szczędności. Sprawy przewłaszczeniowe.

5. L i s t e w n i k III. asystent

Państwowy podatek gruntow y. P a ń ­ stwowy podatek budynkowy. Powiatowy podatek od gruntu i budynków. Pow ia­

towy podatek od dochodu. Wszelkie spraw y dot. podatków powiatowych i gminnych.

Sprawozdanie z czynności Oddziału Opału

przy W ydziale Pow iatow ym za rok 1923.

Obrót za rok 1923 był następujący.

Nr.

bież. Rodzaj materjału

Ilość zaku­

piona i prze­

jęta z 1922 r.

Ilość oddana

w powiat Manko Pozostałość

na rok 1924 Uwagi

1 2 3 4

Węgiel Drzewo Koks Torf

19.827.— ctr.

4.515.

mp.

1.805.— ctr.

40 sążni

17.792.80 ctr.

4.157.78mp.

1.802.04 ctr.

40 sążni

34.20 ctr.

240.22 mp. 2.000.— ctr.

117.— mp.

3.6 ctr.

(Do lic z b y 2) M an­

ko stw ie rd z o n e zo­

sta ło przez fu rm a - w lesie. P re te n sje dot. p o k r y c ia m a n ­ ka zgłoszone są w D y re k c ji L asów P a ń stw o w y c h w T o ru n iu i d o c h o ­

dzenie w drożone.

Zasadą Oddziału Opalu było, aby ludności powiatu a przedewszystkiem

ludności ubogiej i szkołom w roku ubiegłym dostarczyć opału po jaknajdogo-

dmejszych warunkach, a przedewszystkiem ludności ubogiej i szkołom, starano

się o korzystny zakup m aterjału opalowego, co umożliwiło nam oddanie tegoż

po znacznie zniżonych cenach t. j. o 10 — 15°/0 poniżej cen rynkowych

Sprawozdanie Powiatowej Kasy Komunalnej

na rok obrachunkowy 1923.

A. Pozostałość.

W płynęło reszty podatków z roku obrachunkowego 1922.

Od tego niedobór z roku obrachunkowego 1922...

Pozostaje s t a n : ...

Do tego zwiększony dochód z roku obrachunkowego 1923 z rozdziału B ...

Stan ult. 1923...

li. Administracja bieżąca.

Jest Więcej Mniej

Dział I. Ogólna administracja:

Dochód 1.733.000,— 30.228.985,— 28.495.985,—

1

ozchód 79.431.200,— 3.136.540.038,67 3-057.llji.838.fi7________

Dział II. Administr. Pow. Kasy Kom. i Oszczędności:

Dochód 8-731 000,— 426.453.046,— 417.722.046,—

Rozchód 18.640 000,— 1 106 071.266,— 1 087.431.266,—___________ — 669.709.02#—

Dział III. Administracja szos:

Dochód 48.110.000,— 1.533.168.117,50 1 485.058 117,50 Rozchód 224.650.000,— 5 464-148.506,45

*

Dział IV. Administracja chorych:

Dochód 4.830 000,— 377.250-686,— 372.420.686,—

Rozchód 58.680.000.— 2.312.228.132,— 2.253.548.132,—

Dział V. Administracja długów :

Dochód 50,— 2 815.810.000,— 2.815.809.950,—

Rozchód 8.024.285,— 4.347-857 465,— 4.339.833.180,— — 1.524.023.230,—

Dział VI. Administracja ogólna:

Dochód 150 000,— 471.300,— 321.300,—

Rozchód 47.500-000,— 9.16.926.516,09 869-426.516,09__________ — 869.105.216,09 Dział VII. Administracja w ójtostw :

Dochód 6.000.000,— 2.686.324,06 3.313.675,94 — 92.120^25.94 Rozchód 6.000.000,— 94-806 750,— 88-806.750, — - -

Dział VIII. Administracja podatków:

Dochód 540.971.435,- 21.256.777.870,55 20 715.806.435,55 18.938-187.490,04 Rozchód 167.600.000,— 1 945.218.945,51 1.777,618 945,51_________

. Dział IX. Poszczególne:

Dochód 4515,— 151.535.433, 151 530.918,62 — 152.415.907,38 Rozchód______ 4 515,— 303-951.341,— __303 946.826,— -___________________

11.971.560.688,03 18.938.187.490,04

11.971.560.688,03

— 3.754.440.388,95

1.881.127.446,—

143.620.421,60 38.348.242,50 105.272.179,10 6.966.626.802,01 7.071.898.981,11 Do funduszu obrotowego Dochód Rozchód

3.028.618.853,67

od rozchód:

Większy dochód patrz Oddz. A. 6.966.626.802,01

7

C . F u n d u s z d r ó g g m in n y c h . Zużyty

E . F u n d u s z d e p o z y to w y . 1. Stan z roku obrachunkowego 1922...

2. Dochód z roku 1923 ... 9 098 119 984,67 3. Rozchód „ „ ... 8.849.749.692,53 4. Większy d o c h ó d ...

ń. Stan ult. 1923 ...

F . F u n d u s z z a lic z k o w y . 1. Stan konta zaliczkowego z końcem roku 1922

Przeniesienie większego d o c h o d u ...

„ ,, ro z c h o d u ...

Rozchód w i ę k s z y ...

2. Dochód 1923 r ... 523 603.761,50 3. Rozchod 1923 r ... 567.478.552,—

4. Rozchód w i ę k s z y ...

5. Większy rozchód z końcem roku obrachunkowego 1923 .

116.596.304,18

248.370.292,14 364.966.596,32

3.500.000,—

7.478.277.22 3.978.277.22

43.874.790,50 47.853.067,72 III. B i l a n s .

A. Stan.

Rozdział A. P o z o s ta ło ś ć ... 7.071.898-981,11

„ B. A d m in is tr a c ja ... —

„ C. Budowa dróg gm innych . . —

„ E. D e p o z y ta ... 364 966.596,32

„ E. Z a l i c z k i ... ... 3.549.314,50 7.440.414.891,93 B. Długi.

Rozdział A. P o z o s ta ło ś ć ... —

„ B. A d m in is tr a c ja ...

„ C. Budowa dróg gminnych . .

„ E. Depozyta ... —

„ F. Z a l i c z k i ... 51.402.382,22 Stan gotówki w końcu r. ohr. 1923 7.389.012.509,71

IV. D łu g i p o w i a t u . Dług Dochód

„ o t m ifwo

Rozchód Dług

1. 3 1/2 °/o pożyczka tow. kol. lieito 1

Prabuty-Jabłonow o . 12.300.— 2.600,— ' 9.700,—

2. 3 V2 “/o pożyczka tow. kol.

Chełmża-Mełno . . 89.200,— — 2.200,— 87.000,—

3. 8 »/o pożyczka kap. zakł.

B anku Powiatowego 80.000.000,— 80.000.000,—

4. 4% pożyczka dla pow.

• Centr. Elektryczn. . 1.890.000,— 1.890.000,—

5. 4°/0 pożyczka dla Pow.

Centr. Elektryczn. . 1.900.000,— 1.900.000,—

6. 4 »/„ pożyczka dla Pow.

Centr. Elektryczn. .

Dług

n e tto 1922 1 0 . 0 0 0 . 0 0 0 , —

Dochód Rozchód 10.000.000,—

D ług

n e tto

7. 3

7o pożyczka Seehandl. 3.500.000,— — • — 3.500.000,—

8. 5°/o pożyczka Kom.Bank.

K redyt. Poznań na domu ul. ks. Bud­

kiewicza ... 30.000,— 30.000,—

9. 5“/. pożyczka Koeppel- Grudziądz na domie

ul. ks. Budkiewicza. 12.000,— 12.000,—

Razem . . 97.433.500,— 93.794.800,— 3.638.700,—

V . M a ją t e k P o w ia t u r . 1923.

1) W artość domu Starostw a wraz z urządzeniem wew- nętrznem i wszelkiemi przybudow. . . . 2) „ parceli s z o s o w y c h ...

3) „ m aterjałów s z o s o w y c h ...

4) „ domków szosowych i domu ogrodowego w Okoninie wraz z s z k ó ł k ą ...

5) „ domu przy ulicy Rządowej nr. 8 . . . . 6) „ samochodu ciężarowego wraz z przyczepką 7) „ w alu parowego z całym taborem . . . . 8) „ akcji kolejki Chełmża—M e l n o ...

9) Depozyt nr. 20.979 Tow. Powiatowe dla inwalidów 10) „ „ 68.716 dopłata fiskalna na utrzym anie bruku Dembiniec—Zelnowo . . 11) „ „ 73.026 odszkodowanie gm iny W iewiórki za szosę W iewiórki—Mgowo . . 12) ,, „ 58.872 wydzielony fundusz obrotowy

126.000.— zl. poi.

1 .0 0 0 .- „ „ 50.000. - „ „ 5.000. — „ „ 23.000. - „ „ 5.000. — „ „ 50.000. — „ „ 98.000. — mk. przed-

wojen.

0.01 zl. poi.

0.01 „ „

yy yy

o.oi „ „ Dochodzi wartość 181.000 m tr. bież., szosy i 39.000 m tr. bież. bruku, jako też wartość przewodów elektrycznych i budynków do transform atorów Pow ia­

towej C entrali E lektrycznej.

Sprawozdanie Banku Powiatowego w Grudziądzu

za rok 1923.

Rok rachunkowy 1923 byl dla Banku Powiatowego okresem stopniowego rozwoju.

W trudnych bo nienorm alnych w arunkach gospodarczych i walutowych, przy stałych wahaniach kursowych m arki polskiej, nie było możliwem angażować kapitał obrotowy na dłuższe term ina, to też Bank Powiatowy przeprowadzał jedynie tranzakcje krótko terminowe.

R ezultatem obrotów było nabycie z rąk obcych nieruchomości położonej przy ulicy Józefa Wybickiego nr. 39 celem urządzenia lokalu B anku Pow iato­

wego w własnej siedzibie, oraz w ydatna pomoc przy robotach m elioracyjnych w powiecie. Zasilanie Powiatowej K asy Komunalnej celem regularnego usku­

teczniania w ypłat związanych z adm inistracją powiatu leżało także w intencji Banku Powiatowego.

W dziale efektów zwiększono znacznie zapasy wysokoeennych obligacji

państwowych i papierów wartościowych.

Bank Powiatowy uzyskał także prawo komisjonera dla zakupu w alut za­

granicznych. Powyższe całoroczne zabiegi dały silne podstawy dla dalszej pracy Banku na rok następny i dalsze łata.

A ktywa i pasywa wynosiły na 1. Stycznia 1924 r po 20,625.326.822 Mkp.

Rezerwy i kapitał zakładowy umieszczony jest w ul. Józefa Wybickiego nr. 39.

n_„ ^t^^A Ż ka wynosi po odciągnięciu wszelkich wydatków na adm inistrację itd.

6.956.274.514.

Obrót w rozchodzie i dochodzie w y n o si:

328.003.856.743,26

Posiedzeń rady Nadzorczej było 11, prócz tego odbyły się 3 rew izje kw ar­

talne i 1 rew izja nadzwyczajna jakoteż 1 rew izja obrachunków rocznych przez zaprzysiężonego rewizora.

Do Rady Nadzorczej i zarządu należą:

P starosta Ossowski jako prezes, p. Boi. Donim irski z Dembińca, zast. prezesa, p. Dyr. Grobelny z Tuszewa, p. Żakowski z Zielonej góry,

p. Perski z Tarpna, p. Toppm ayer z Tarpna.

p. Okoniewski jako D yrektor Banku.

nieruchomościach przy

W y k a z a d m i n i s t r a c ji o d d z ia łu w y p a d k o w e g o . Ubezpieczenie od wypadków.

A. U b e z p ie c z e n ie w y p ad k ó w ’ w r o l n i c t w i e i le ś n i c tw ie .

Liczba wypadków w przedsiębiorstwach rolnych i leśnych wzrosła w sto­

sunku do roku poprzedniego. Wniosków do Zakładu Ubezpieczeń o odszkodo­

wanie w obrębie sekcji Grudziądz (powiat wiejski) zgłoszono 68 wobec 49 w roku ubiegłym, zatem liczba zwiększyła się o 19. Z zgłoszonych 68 wypadków za­

łatwiono wzgl. niezalatwiono lub oddalono gdyż okaleczenie nie pozostawiło żadnych ujem nych skutków i tak

o rentę wnioski o d d a lo n o ... w 19 wypadkach wnioski uwzględniono i odszkodowanie u s t a l o n o ...w 10

postępowania nie u k o ń czo n o ... w 39

razem 68 wypadków Następstwa 10 zalalatwionych spraw są:

przejściowo częściowe ograniczenie . . . .

śmierci ... . . . . w 9 wypadkach

• • • . w 1 wypadku razem 10 wypadków Oprócz powyższych nowo zgłoszonych wypadków, załatwiono również wy­

padki pozostałe z lat poprzednich a które dążyły także do obciążenia Zakładu Ubezpieczeń, jednakże z powodu uzyskania zdolności w zarobkowaniu odnośnych wnioskodawców lub wypadek śmierci rentobiorcy, załatwione być nie mordy Ogółem powzięto wzgl. wydano uchwał 116.

Na pokrycie ubezpieczeń wypadkowych na rok 1922 należało Sekcji powia­

towej zebrać w drodze składek kwotę w wysokości 34.875.730 rnk. Rozliczenie na pokrycie sumy tej przedstaw ia się jak następuje:

Na 103.875.72 mk. podatku gruntowego wynosi składka 345.— mk. na 1.— mk podatku gruntowego (przedwojennego). Z powodu znacznie zwiększonych w y­

datków w pierwszych 3 kw artałach roku 1923 nie mógł Zakład Ubezpieczeń

sprostać swem zadaniom co do płacenia rent w kw artale czw artym z składek ściągniętych za rok 1922, wobec tego przystąpiono do rozpisania i ściągania składek dodatkowo podniesionych o 10 razy co wynosi razem 348.757.300.— mk.

Składki na rok 1923 zostały już obliczone i rozpisane, takowe wynoszą łącznie z dodatkam i do składek za robotników fachowych i urzędników razem 2.996.660.000.— mk.

B . U b e z p ie c z e n ie o d w y p a d k ó w r o b o t n ik ó w

zatrudnionych przy budowlach pod zarządem związku komunalnego powiatu Grudziądz - wieś.

U b e z p ie c z e n i są r o b o t n i c y p r z y b u d o w ie szo s p o w ia to w y c h . Ubezpieczenie istnieje od roku 1890. Rentę wypadkową w roku 1922 otrzym ywało 4 robotników szosowych, a w roku bieżącym (1923) tylko 3, ponie­

waż jeden wyprowadził się do Niemiec.

Wysokość rent w poszczególnych wypadkach wynosi rocznie 60,84 mk.

wzgl. 90,— mk. wzgl. 140,— mk. Oprócz tego' wypłacono dodatków drożyźnia- nych w ubiegłym roku ogółem 58.740.393,16 mk.

W roku 1923 zgłoszono 1 nowy wypadek.

Sprawozdanie

P o w ia t o w e j C e n t r a l i E l e k t r y c z n e j z a r o k 192 3.

Persona! Powiatowej C entrali Elektrycznej składa się z następujących osób:

. 1) Techniczny doradca Dyr. M iejskiej E lektr. inż. p. Dolatowski 2) K ierownik p. R. Sredzki

3) Książkowy p. Lewicki 4) 2 siły pomocnicze 5) 3 monterów

J a k w latach poprzednich, tak i w roku ubiegłym wykonane zostały prze­

ważnie prace potrzebne dla utrzym ania porządku istniejącej sieci i to:

Około 750 izolatorów uszkodzonych zastąpiono nowemi. Także zostało wymienionych 23 masztów, ponieważ nie odpowiadały istniejącym przepisom albo też były uszkodzone.

Długość przewodów linjow ych Pow. Centr. Elektr. powiększyła się o 10 kim.

tak, że wynosi obecnie około 225 kim. wysok. napięcia z 14 sieciami lokalnemi.

Transform atorów do przeform owania prądu posiada Pow. Centr. Elektr.

54, z których część w ciągu roku podległa znacznej reperacji. Pozatem po­

siada Pow. Centrala Elekr. 13 transform atorów rezerwowych z których 3 są w reperacji.

Odbiorców dla prądu^ było w ubiegłym roku 678 u których znajdują się 7500 lamp żarowych do oświetlenia. Z powyżej wymienionych odbiorców uży­

w ają oprócz prądu do oświetlenia prąd do siły 146 odbiorców.

Koszta budowy sieci Powiatow ej Centr. Elektr. wynosiły do końca roku 1922 = 8.882.350,84 mk.

\\ skutek dewaluacji m arki polskiej wzmogły się także koszta utrzym ania sieci Pow. Centr. E lektr. jako też i koszta adm inistracji.

Jednakże przez oględną pospodarkę zdołano wszelkie trudności finansowe przezwyciężyć tak, że zadłużenia Pow. Centr. E lektr. w Powiatowej Kasie Oszczędności z roku 1921 zostały spłacone a pozatem osiągnięto jeszcze zysk na nieprzewidziane wypadki.

Bilans Pow. Centr. Elektr. za rok 1923 przedstaw ia się jak następuje:

11

Bilans

AKTYW A PA S Y W A '

2.495.423.646 R. K. K a s y ...

6.099.407.693 „ B a n k ó w ... ....

609.052.735.50 „ M a te r ja ló w ...

16.566.932.81 „ S i e c i ...

8.888.20 „ N a r z ę d z i...

81.201.000 „ Dłużników i wierzycieli . 6.928.974.70 „ Inw entarz ruchomy . . . . 12.645.000 „ Z a p rz ę g u ...

17.500.000 „ U trzym ania zaprzęgu . . .

„ K aucji . . . . 8.620.889

„ K apitału . . . . . . . 9.330.113.981.21

9.338.734.870.21 9.338.734.870.21

Rachunek zysków i strat.

W IN IEN MA

1.750.807.062.37 Iłach. A d m in is tra c ji...

,, I n s t a l a c j i ... 95.865 684 90

„ M a te rja ló w ... 1.170.528 867.50

„ P r ą d u ... 9.942.730000.—

„ Dzierżawy liczników . . . 86.811.820.—

5.693.686.— ,, Transform atorów . . . . 290.093.333.10 „ S i e c i ...

987.57 „ N a rz ę d z i...

„ P r o c e n t ó w ... 76.144.008.05 3.898.700.— ,, I n w e n ta r z a ...

„ »/o Instalacyjnych . . . . 8.187.813.—

1.405.000.— „ Z a p r z ę g u ...

26.408.000.— „ U trzym anie zaprzęgu . . . 9.301961.429.41 A m ortyzacja kapitału i zysk . .

11.380.268.198.45 11.380.268 198.45

Zapotrzebowanie prądu elektr. dla siły było większe od lat poprzednich.

P rzy końcu roku powiększyło się także zapotrzebowanie dla św iatła w sto­

sunku do poprzednich lat.

Nowych przyłączeń było w roku 1923 cztery i to:

1. do oświetlenia dla wl: m aj. Liedtkego w Nicwaldzie 2. ,, ,, ,, ,, ,, M ullera ,, ,,

3. „ „ i siły dla wł. maj. Lencnera w Szczepankach 4. „ „ „ „ „ ,, H ahn w Nicwaldzie

Celem większego w ykorzystania prądu dla ogółu Pow iatu należałoby sieć

udoskonalić i rozbudować ponieważ w czasie wojny światowej pod rządami za-

borczemi była zaniedbaną wskutek czego znacznie ucierpiała.

Sprawozdanie z gospodarki drogowej za rok 1923

Powiatowego Zarządu Drogowego w Grudziądzu.

I. Z a r z ą d d r o g o w y .

Personel Powiatowego Zarządu drogowego jest następujący:

Budowniczy powiatowy, inżynier dla budów, podziemnego, nadziemnego

i wodnego.

2. Technik, jako siła pomocnicza, 3. Urzędnik kancelai yjny,

4. Pięciu drogomistrzów,

ń. Jeden drogom istrz ogrodnik pow. dla szkółki drzew, b. 50 dróżników, rozdzielonych po drogach,

7. M aszynista do usługi parowego wala drogowego, b. Szofer do usługi samochodu ciężarowego.

I I . D r o g i.

Pow iat Grudziądzki posiada '220,00 km. dróg powiatowych, z liczby tej przypada na szosy D l km., na drogi brukowe 39 km Ponadto posiada 125 km dróg gm innych a mianowicie: 112 km. brukowanych i 13 km. żwirowych, w końcu zaliczyć należy jeszcze 50,85 km. dróg wojskowych szos i bruków, Które w roku bież. przejęte przez powiat zostaną.

Ogółem podlega nadzorowi Powiatowego Zarządu Drogowego 395,85 km.

dróg, przeciętnie przypada na jednego drogomistrza do dozorowania 45 km ’ dróg powiatowych _i 21 km. dróg gminnych, zaś na jednego dróżnika przy­

pada przeciętnie 4,5 do 5,4 km. dróg do utrzym ania w porządku. Stosownie , kategorji, zn ajd u ją się w powiecie 2 drogi państwowe, Gdańska 1. i Toruń­

ska 18/1. oraz 2 drogi Wojewódzkie, dalej 33 dróg pow. i 61 dróg gminnych, i ozatein istnieją drogi brukowane i żwirowe utrzym yw ane przez Spółki dro­

gowe t. j. m ajątki rolne, gm iny i osoby pryw atne.

I I I . M o s t y i p r z e p u s ty .

Na drogach powiatowych łącznie z państwowemi i Wojewódzkiemi znaj- (luje się *37o objektów mostowych a mianowicie: 16 mostów drew nianych, 7 mo- stów o konstrukcji mieszanej, 9 mostów żelazobetonowych, 115 mostów skle­

pionych z kamienia i cegły i 226 przepustów z ru r betonowych o średnicy

0,3 do 1,0 m J

Na drogach gminnych i odebrać się mających drogach wojskowych znaj­

duje się 2oo objektów mostowych i przepustów.

Rozpiętość powyższych mostów na drogach pow. wynosi:

4 mostów ponad 20 m.

16 „ „ 10 m.

127 „ v „ 1 do 10 m.

M roku 1923 wybudowano na drodze do Grabowca nad kanałem wodnym 1 rynką, jeden nowy most drew niany 10 m. rozpiętości o 1 przęśle oraz napra­

wiono 10 innych mniejszych mostów drew nianych i 15 kam iennych sklepionych.

IV . U t r z y m a n i e d r ó g .

Z powodu coraz więcej odczuwać się dającego biaku kamieni surowych

w powiecie tutejszym , utrzym anie dróg szosowych przy odnowieniu zniszczonej

nawierzchni połączone jest z trudnościam i w dostawie potrzebnego m aterjału.

13

■ , UŻyuTa , 8'ę kan?ieni tutejszych, które pochodzą z różnych skaj

j c

• y

-1

a W zbłąkane, jako znajdy i zostały naniesione lodowcami, jest c e l e T o l o w ? S o n a]y“aJS’ d i0 ry t’ P?rf!r ‘ *' d ‘ * "gólc m aterj a ,/ Iia '

Dotąd pokrywa! powiat zapotrzebowanie kamieni w »/, częściach w drodze

n n S ° ? Wu Snl(ii e / .rolnych w Powiecie, w v. części zakupyw ał w innych powiatach, odtąd będzie powiat zmuszony większą część kamieni sprowadzać, co podniesie znacznie koszty utrzym ania dróg.

W roku 1923 posiadał Zarząd drogowy 10.000 m. kul), kamieni tłuczonych, Z ło w i na odnowienie nawierzchni o długości 15000 m. b. użyto 6.000 m. kub do X ^ d r o g o w y T 1' r0k 1924 P° Z08t" 10 4'000 “ • kub' kami“ ia tłoczonego

Pozatem przebrukowano około 7.000 m. kwad. bruków, ścięto bankietów 00 im -> wyko.Pano rowów 29 kim., posadzono nowych drzewek ' sztuk> wysypano żwirem 40 km. dróg latowych, oczyszczono wszystkie pizepusty, pobielono wapnem dwa razy w roku kamienie graniczne i ochronne, oczyszczono wszystkie drzewa owocowe i pobielono je wapnem jako też oczysz- czono częsc drzew drogowych leśnych gatunków.

dalej p ro ^ a d z o n ^ raCe PGm*aram * g ra n ic drogowych będą w roku 1924 W ydatki na utrzym anie dróg powiatowych stosownie do podnoszących się cen za m aterjały, zwózkę, robociznę i płacę w zrastały niepomiernie i osiąe- nę } z końcem roku 1923 sumę około 3 i pół m iijarda marek, przy dotacji państwowej i krajow ej wynoszącej w roku 1923 tylko 308.000.000 mk Mimo znacznych wydatków, zamierza W ydział Powiatowy prowadzić intenzywną

„ospo ar 'ę drogową dalej, poświęcając szczególną opiekę drogom państw, i wo­

jewódzkim, oraz tym drogom powiatowym, które jeszcze z czasów działalności wojennej bardzo ucierpiały.

V . B u d o w a n o w y c h d r ó g .

... W rok ¡i 1923 w dniu 20 lipca rozpoczętą została budowa nowej drogi n ^ Z hVV' Lyml,wy do Sum ina> któ fa ma stanowić dalsze połączenie (, 2 l

powiatu lubawskiego. Długość nowej drogi wynosi 5 km.

szerokość korony 8 m., jezdni kam iennej szosowanej 4 m., łatówki 2 m , bankie­

t y ™ . 1 I ro«a P ow adzi przez rzekę Osę, nad którą zostanie zbudowany most drew many o lb m. rozpiętości i 3 przęsłach.

i in o ? Pf zy budowie drogi wymienionej ukończono z powodu zimy 14 listo­

w y . r - wykonując wszelkie roboty ziemne na 3 km. długości w objętości W ydatki na powyższe prace w ynosiły ogółem 1.200.058.004 mk. które sa subwencjonowane przez Państw o i Starostw o Krajowe.

ozatem na polecenie W ydziału Powiatowego opracował Budowniczy pow.

wTna on0iWeiłni0J^ktiy ila !mdow£ dwó(dl dróS gm innych brukow anych a m iano­

wicie. do Dąbrówki kroi. i z P artęcin do Sumina o długości 5,4 km.

V I. D r o g i g m in n e .

W loku 1923 poświęcił powiat. Zarząd Drogowy baczniejszą uwagę dro ­ gom gm innym i objektom mostowym na tych drogach się znajdującym , a to z powodu wielkiego zaniedbania tych dróg przez gminy.

^Nn polecenie 1\ ydzialu Powiatowego objechał budowniczy powiatowy częsc dróg gm innych, celem zbadania ich stanu, poczem odnośne zarządy gmin posiadające drogi w zaniedbaniu zostały wezwane do napraw y lubmrzebudowy posiadanych dróg. Niektórym gminom udzielał Wydział Powiatowy pomocy

tinansowej do napraw y dróg. • -

V I I . D r o g i w o js k o w e .

Pow iat grudziądzki posiada drogi wojskowe i fortyfikacyjne wybudowane w Jatach 1913 do 1916 częściowo przez daw niejszy wojskowy Zarząd Fortyfik.

częściowo przez pow. Grudziądzki dla celów wojskowo-fortyfikacyjnych. Dróg wymienionych znajduje się w tu t. powiecie kilkanaście, o długości 77,45 km.

wykonane jako szosy, bruki i drogi żwirowe.

Drogi te w ykazują wielkie zaniedbanie w utrzym aniu ze strony wojsko­

wości, w skutek czego na niektórych tychże drogach ruch kołowy jest bardzo utrudniony a samochodowy naw et niemożliwy.

Ze względu, że drogi wymienione łączą między sobą drogi powiatowe, tw orząc jakoby przecznicę dróg powiatowych, uchwalił Wydz. pow. i Sejm ik Pow. część dróg wojskowych o długości 50,83 km. przejąć na własność i u trz y ­ manie pow. celem stw orzenia nowej dogodnej sieci dróg dla mieszkańców po­

w iatu.

V I I I . N a r z ę d z ia d r o g o w e .

Oprócz wielu narzędzi ręcznych zostających w posiadaniu dróżników, po­

siada Pow. Zarząd drogowy parowy wal drogowy z kompletnym taborem i cztery żelazne wały drogowe konne, jako też samochód z wozem przyczepkowym ciężarowym.

I X . K o m is a r z e d r o g o w i.

Oprócz powiatowego Zarządu Drogowego, posiada Pow iat 15 Komisarzy dro­

gowych, wybranych przez Sejmik.

Zadaniem Komisarzy drogowych jest interesowanie się pracam i i zarzą­

dzeniami Pow. Zarządu Drogowego, udzielanie pomocy i moralnego poparcia Zarządowi drogowemu w tegoż pracy i zamierzeniach przy utrzym aniu dróg.

Komisarze drogowi w pływ ają na uregulowanie plac dla robotników i kontrolują prace dróżników. Pozatem czynności Komisarzy drogowych norm uje regulamin.

X . S p ó łk i w o d n e .

W powiecie znajduje się 13 Spółek wodnych, drenarskich i melioracyjnych, które z powodu wojny w czasie od 1914 do 1920 r. znajdowały się w zanied­

baniu. W roku 1922 jako też 1923 wykonano bardzo wiele prac m elioracyjnych w Spółkach wodnych, a szczególnie w roku 1923 następujące : W Spółce dla regulacji dolnej Osy, wyczyszczono wszystkie rowy odwadniające na łąkach, umocniono około 900 m. b. szkarp regulowanej Osy, oczyszczono dno i zabez­

pieczono je faszynam i i kaskadami, ponadto na długości 1.200 m. rozszerzono duo regulow anej Osy z 2 na 4 m. i wykonano wszelkie potrzebne roboty ziemne.

W Spółce wodnej dla regulacji młynówek Turznice i Marusza, oczyszczono obydwa potoki z chwastów, mułu i piasku, pogłębiono dna o 50 do 70 cm., umocniono brzegi i szkarpy faszynam i, wyprostowano koryto w miejscach os­

tro załamanych.

W sppłce wodnej w Łasinie, wykopano 700 m. długi kanał, potrzebny do opuszczenia wody z jeziora wielkiego i drugi 300 m. długi częściowo otw arty, częściowo zaś z ru r betonowych w ykonany do opuszczenia wody z jeziora ma:

lego, pozatem wykonano rowy odwadniające otw arte i kryte na łąkach, celem ich osuszenia.

W spółce wodnej Gardenga, rozpoczęto prace przy regulacji potoku Gar- denga, przyczem wykonano dokładne oczyszczenie koryta i dna potoku.

W Spółkach drenarskich wykonano napraw y uszkodzonej drenaży i oczysz­

czono wyloty i studnie, oraz rowy odpływowe.

'•i

+■

X I . P o w ia to w a S z k ó łk a d r z e w e k w O k o n in ie .

Pow iatow a Szkółka drzewek prowadzi hodowlę drzewek leśnych i owoco­

wych na potrzeby drogowe powiatu i kraju. Dążeniem W ydziału Powiatowego jest, aby drogi gminne posiadające słabe i niedostateczne zadrzew ieni^ oraz drogi nowo zbudowane wysadzać drzewkami owocowemi. Tak samo i ¿odebrać się m ające drogi wojskowe zamierza powiat wysadzić drzewkami owócowemi.

W tym celu zaprowadzono w Powiatowej Szkółce w Okoninie, oprócz drzew leśnych, również hodowlę drzewek owocowych, których posiada Szkółka około 50.000 sztuk.

Szkółka jest pod nadzorem Pupiorskiej Izby Rolniczej, która kilka razy do roku wysyła fachowego referen ta do Okonina, celem kontroli prac w ykona­

nych i udzielenia wskazówek i inform acji do prac w ciągu roku wykonać się mających. Szkółka posiada obszaru 25 morgów, dom m ieszkalny dla ogrodnika pow. z odpowiedniemi budynkam i gospodarczemu

X I I . B e z r o b o t n i.

Tak samo jak w latach poprzednich, zaopiekował się W ydział Powiatowy i w roku 1923 bezrobotnymi, którzy szczególnie w pierwszych miesiącach roku b.

licznie napływ ali z W estfalji. Mimo wielkich trudności finansowych nie licząc na żadną pomoc państw, zorganizował W ydział Powiatowy pomoc w doraźnych robotach drogowych przy oczyszczeniu rowów, ścinaniu bankietów, wydobywa­

niu żw iru itp. pracach pożytecznych i celowych, przy których znalazły z a tru ­ dnienie liczne rzesze zgłaszających się bezrobotnych. Poza wymienionemi p ra­

cami na drogach, pracowało około 100 robotników przy robotach m elioracyjnych w Spółkach wodnych, znajdując zajęcie w miesiącach letnich i jesiennych.

Oprócz wymienionej ilości zajętych robotników przy robotach melioracyjnych, zatrudniał Wydział Powiatowy 30—40 bezrobotnych w każdym miesiącu przy robotach drogowych.

A d m i n i s t r a c ja w ó jt o s t w .

Obwody wójtowskie nie zostały zmienione.

bież. Nr. Obwód

wójtowski W ó j t Z a s t ę p c a

1. Bialochowo F r. K ulerski, Skurgwy w akuje 2. Bogdanki Witold Czypicki, Przęsła-

wice Teofil Cichocki, Szcze­

pan ki 3. Blizno Józef Piotrow ski, Bialo-

błoty Stan. Kazimierczak, Bli-

zinko

4. Grudziądz W incenty Kurowski, Gru- W. Draczyński, Grudziądz

1 orteca dziądz-Forteca Forteca

5. Goczałki August Łoś, Goczałki Bolesław Gralla, Partę- 6. F orlw ark pod B ernard Żakowski, Zie- cmy

Albin Czerwiński, Zeł-

Radzynem łona Góra nowo

7. Jam y Paczkowski, Gardeja w akuje

8. K untersztyn Wojciech Jerzak, W Tar- w akuje 9. Nowe Jankowice Teodor Makowski, J a n ­

kowice Miecz. Staśkiewiez,

Zawda 10. Lisnowo zam. August Łoś, Goczałki wakuje 11. Linowo Jerzy Łyskowski, Kit-

nówko Franc. Schwanitz, B u r­

sztynowo

12. Mokre F r. K ulerski, Skurgwy w akuje

13. Melno A nastazy Ziętarski, G ruta

F. Rozwadowski, Mazanki Dyon. Galuszewski, Gruta

14. Mazanki K. Niklewicz, Szczuplinki

bież. Nr. Obwód

wójtowski W ó j t Z a s t ę p c a

15. Nowawieś J a n Bona, M. Tarpno J a n Ziętarski, Slup

w akuje

16. Orle Konrad Pyszora, Slup

17. Okoniu Wład. Lipski, Okoniu ' J u lja n Drozdowski, Okoniu

18. Plem ięta Franc. W ardziński, Ple- mięta

Jankow ski, Nowydwór 19. Rogoźno, zam. Wl. Krzyżanowski, Ro­

goźno w.

w akuje

20. Rządz Leonard W ellmann

M. Rudnik

w akuje

W awrz. Sobociński, Szu- 21. Kijewo pod

Radzynem

B ernard Żakowski, Zielo­

na Góra

rnilowo 22. R yw ald szl. Józef Piotrow ski, Bialo-

bloty

wakuje 23. Dnsocin Sołtys Zawitowski, Duso-

cin

praw ny zastępca w myśl

§ 56 ord. po w

24. Skurgw y Wl. Krzyżanowski,

Rogoźno wieś

F r. Barganowski, Rogoź­

no wieś

25. Szembruk Stan. Zieliński, sołtys praw ny zastępca w myśl

Szembruk § 56 ord. pow.

26. Szembruezek Stan. Zieliński, Szembruk w akuje

27. Święte Józef Fabinski, Kozłowo Anast. Kowalski, K rzy­

wka

28. Szonowo Wł. Chelmicki, Szonowo J a n Rejewski Szonowo 29. Swiecie Wl. Słupski, Swiecie w. w akuje

30. Saltio Franc. Słupski, Dąbrów­

ka król.

Bronisł. Słupski, Dąbró­

wka król.

31. Turznice Leonard Wellmann,

ML R udnik

w akuje 32. Wiewiórki Józef Bykowsk, sołtys

Wiewiórki

praw ny zastępca w myśl

§ 56 ord. pow.

33. W yd rzno Bron. Słupski, Szynwald Ant. Jaciuński, Gordo- nowo

34. Bialybór Leonard Wellmann,

ML Rudnik

w akuje 35. U rząd Policyjny

Łasin burm istrz Tomczyński 36. Urząd Policyjny

Radzyń

burm istrz K irsztein

A d m i n i s t r a c j a U r z ę d ó w S t a n u C y w iln e g o .

Obwody Urzędów Stanu Cywilnego nie mają zmian do wykazania.

bież. Nr. Obwód Urzędu stanu cywilnego

Urzędnik

stanu cywilnego Zastępca

1. Radzyn Frań. K irstein, burm istrz

Radzyń Dr. Lachowski, Radzyń

2. Łasin Stefan Tomczyński, bur­

m istrz Łasin

W iktor Wiczarski, Łasin 3. Dusocin J a n R edlarski, nauczyciel Franc. Gosieniecki, Du-

D usocin socin

4. Mokre K saw ery Wdzięczkowski,

organista Mokre

B raun, Bialochowo

5 6 7, 8

9, 10

11

12

13, 14, 15.

16, 17, 18 19.

20

21

22

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31, 32, 33

17

Obwód Urzędu Urzędnik

Zastępca

stanu cywilnego stanu cywilnego

Skurgw y Franciszek Grzywacz, Y

J a n Guziński, Rogóźnęr

Rogoźno‘wieś wieś

Bialochowo K saw ery Wdzięezkowski, B raun, Białochowo organista Mokre

Rogoźno zam. J a n Ziętarski, Rogoźno Teofil Paczkowski, Ro-

wieś góźno wieś

Szembruk Franciszek Keller, Szem- M arjan Waśniewski, pos.

bruk Szembruk

Szembruczek Józef Torbicki, Szembru- Br. Torbicki, Szembru-

czek czek

W ydrzno W iktor Michałek, Szvn- J a n Zieliński, Szynwakl wald Pleb.

Lisnowo zam. F r. Łukaszewski, Lisnowo Heyn, sołtys, Łisnówko A leksander Górny, Slup

Orle A ntoni Kaczmarczuk,

naucz. Orle

Okonin Sz. Szkodowski, Okonin Drozdowski, pos., Okonin Rządz Stanisław Brach, M. Ru- F r. Groszewski, Biały-

dnik dwór

Rywald Michał Lubomski, Ry- Lam parski, naucz., Ry-

wald szl. wałd król.

Blizno J . Piotrow ski, Białobłoty w akuje

Mazanki B urm istrz K irstein, Dr. Lachowski, Radzyń Radzyń

W ełcz Ksawery Wdzięezkowski, B raun, Białochowo Mokre

Grudziąd Forteca W incenty Serocki, Gru- W. Draczyński,Grudziądz

dziądz-Forteca Forteca

K untersztyn F r. Zawmdziński, naucz. Zygm unt Koelichen, Tu-

Tuszewo szewo

Nowe Jankowice Krakowski, naucz. Jan - Srodziński, pos. mleczarni

kowice Jankow ice

Święte K onstanty Szarafiński, Fabiński, pos. Kozłowo nauczyciel, Święte

Goczalki K onstanty Szarafiński, Fabiński, pos. Kozłowo nauczyciel, Święte

Bogdanki J a n Kitowski, org., Łasin Rebelia pos. Szczepanki Szonowo J a n Kitowski, org., Łasin Adam Paczkowski, Szo-

nowo szl.

Swiecie Br. Radacki, naucz., J a n Hanuszewski, Świe-

Swiecie wieś cie Fołw.

Linówko Stanisław Osiński, w akuje

Linowo

Melno A nastazy Ziętarski, pos., Galuszewski, pos., Gruta G ruta

Salno K arol K rause, Nicwałd A nastazy Polakowski, Nicwałd

W iewiórki Józef Bykowski, sołtys, J a n Domaehowski, I. law.

W iewiórki W iewiórki

Turznice J a n W iśniewski, Linar- czyk

A ugustyn Klimek, naucz.

St. Okulski, Piaski

Plem ięta w akuje

Zelnowo

Folw ark pod A ugustyn Klimek, naucz. w akuje Radzynem

Z elnow o

S ą d y r o z je m c z e . 1 Nr. O b w ó d r o z j e m c z y

W iejska paraf ja G r u d z i ą d z I.

W ielkie Lniska, K untersztyn, Nowawieś, a) P arsk , Świerkocin, Sądowo, W ielkie Tar- b) pno wieś, Tarpno Folw ark, Małe Tarpno, Tuszewo, Owczarki, Grudziądz Forteca.

mię, nazwisko, zawód i miejsce zamieszkania

a) sędziego rozjemczego b) zastępcy

J a n Bona, Ml. Tarpno Józef Jarzębski, Nowawieś

Wiejska p arafja G r u d z i ą d z II.

Mały Budnik, Kobylanka, K obylanka Panien., Linarczyk, Pieńki Król., Bządz, Bialybór, Bialybór leśn., Hanowo, Piaski, Turznice, Wiewiórki.

a) Stefan Małkowski, Pieńki b) M arcin Liberacki, ogrodu.

Bządz

3. , M o k r e — We l c z .

Bialochowo, Dusocin, Grabowiec, Kłódka wieś, Kłódka młyn, Łysakowo, Mokre, Zakurzewo, Zarośle, Stanisławowo, Li- siekąty, Leśniewo, W. Welcz, M. Welcz.

a) A nastazy Lipiński, sołtys, W. Welcz

b) w akuje

4. B o g ó ź n o — D ą b r ó w k a . Bukowiec, Dąbrówka Kr., Nowe Mosty, Sobótka, Bogóźno wieś, Bogóźno zamek, Salno, Skurgwy, W yszczekanka.

a) Oberż. Aleks. Przechowski, Bogóźno wieś

b) J a n Ziętarski, Bogóźno w.

o.

6

S z e m b r u k .

Gubiny, Jam y, (bez Leśniewa), Szembruk, Szembruczek, Kalmuzy, Budy.

O k o n i n.

S ta ry Folwark, Pokrzywno, Małe Lniska, Gać, Marusza, Nicwald, Okonin, Bamu- tki, Skarszewy, Węgrowo Niem., Węgro- wo Polskie.

a) F r. K eller posiedź., Szem­

bruk

b) F r. Jeleniew ski, pos. Szem­

bruk

a) W incenty Zalewski, Oko­

nin

b) Szczepan Szkodowski, Oko­

nin

t

.

8

G r u t a .

Annowo, Gruta, Hansfeld, Orle, Slup

wieś. a) A leksander Górny, Slup

b) J a n Poćwiardowski naucz., G ruta

L i n ó w ko.

Buchwald, Linówko, Linowo Król., Byeh-

nowo, Swiecie wieś, Swiecie folw. a) Boi. Pierzyński, Linowo

b) F. Schwanitz, Bursztynowo

19

Nr. O b w ó d r o z j e m c z y

Imię, nazwisko, zawód i miejsce zamieszkania

a) sędziego rozjemczego b) zastępcy

W iejska P a ra fja Ł a s i n .

Star. Blonowo, Nowe Blonowo, Bogdanki, Jakóbkowo, Mędrzyce, Przęslaw ice wieś, Przęsła wice dom., Szczej tanki, Slup młyn, Widlice, Szonowo szl., Szonowo domena, Szonowo król.

a) W. W iczarski, mistrz kraA\\

Łasin i. * ***“

b) T. Broeki, kupiec, Łasin

10

S z y n w a l d.

Jankowice, Nowe Jankowice, Nogat, Za- wda, Szynwald, Szynwałdzik, Szynwald Pleb., ZawdzkaWYola.

a) Tomasz Ziętarski, Strzelce poczta Plesewo

b) O rganista “W iktor Michałek Szynwald Pleb.

11. Ś w i ę t e .

H uta, Łasinka, Kozłowo, K rzyw ka, P le ­

sewo, Święte, Waldówko. a) Bukowski, naucz., Kozłowo b) Boi. Fabiński, Kozłowo

12

Ł i s n o w o.

Karolewo, Goczalki, Łisnowo, Lisnowo zamek, Osówko, Partęciny, Szarnoś, Wiel­

ka Tymawa.

a) Paw eł Gałecki, Lisnowo b) Franc. Łukaszewski, Lis-

nowo

13. ii y w a 1 d.

Bialobloty, Blizno, Blizinko, B ursztyno­

wo, Kitnówko, Nowymlyn szl., Rywald szl., Rywald Król.

a) Lam parski naucz., Rywald Król.

b) Jaranow ski rolnik, Rywald Król.

14. W iejska p arafja R a d z y ń I.

Polskie Łopatki, Szczuplinki, Czeczewo Zielona Góra, Gawłowice, F olw ark pod Radzynem, Gołębiewo, Zelnowo.

a) B. Żakowski wlaśc., Zielo- na-Góra

b) Fr. K irstein burm., Radzyń

15. W iejska p arafja R a d z y ń II.

Boguszewo, Dembiniec, Kitnowo, Melno, Nowydwór, Alteróda, Plemięta, Radzyń dom., Iiożental, Szumilowo, Gołębiewko, Zakurzewo.

a) Ignacy Jankow ski, pos., Nowydwór

b) W iktor Dulski, Nowydwór

W y k a z t a k s a to r ó w b y d ła i k o n i.

Według § 17. przep. wyk. do ustaw y zarazy bydlęcej z dnia 25. lipca 1911 r zatw ierdzeni taksatorzy.

Nr.

bież. W ójtostwo Taksatorzy do stwierdzenia wartości bydła zabitego wskutek zaraźliwych chorób 1 Białochowo Franciszek K ulerski, Skurgw y

Fredenhagen, Kłódka młyn 2 Bogdanki Teofil Cichocki, W. Szczepanki

Franciszek Lencner, W. Szczepanki

3 Blizno Stanisław Kaźmierczak, Blizno

Ludwik Bochat, Białobłoty

4 Grudziądz-Forteea Ignacy Kurowski, Grudziądz Forteca Paw eł Buchholz, Grudziądz Forteca 5 Goczałki Bolesław Gralla, P artęciny

W ładysław Limme, Goczałki 6 Folwark pod Radzynem Bern. Żakowski, Zielona-Góra

Albin Czerwiński, Zielnowo

7 Jamy Karol Blum, Dusocin

Teodor Zawitowski, Dusocin

8 Kuntersztyn Bogdan Lewicki, Sądowo

H enryk Wojciechowski, W. Tarpno 9 Nowe Jankow ice W. Meyer, Jankow ice

B r. Srodziński, Jankow ice

. 10 Lisnowo zam. Paw eł Schuleinann, Lisnowo zam.

E rn est Heyn, Lisnówko

11 Linówko J a n Olszewski, Kitnówko

J u lja n Paczkowski, Rychnowo

12 Mokre Antoni W atkowski, Zakurzewo

Gustaw Ziep, Mokre

13 Melno D. Gałuszewski, G ruta

Boi. Piotrowski, G ruta

14 Mazanki Franciszek Rozwadowski, Mazanki

Aleks. Chmielecki, Pol. Łopatki 15 N ow aw ieś Józef Jarzęhski, Nowawieś

Em il Schmidt, Owczarki

16 Orle Wilamowski, Słup wieś

Fr. K urzyński, Słup wieś

17 Okonin Drozdowski Okonin

Leon Kamrowski, S ta ry Folw ark

21

Nr.

bież. Wójtostwo Taksatorzy do stwierdzenia wartości bydła zabitego wskutek zaraźliwych c h o r ó b / ^

18 Plemięta Pankowski, Dębiniee *

Rintelen, Plemięta

19 Rogoźno J a n Pawski, Rogoźno zam.

Wl. Krzyżanowski, Rogoźno wieś

20 Rządz G. Bartseh, M. Rudnik

Leonard W ellm ann, M. Rudnik 21 Radzyń dom. B ernard Żakowski, Zielona-Góra

K u rt W ichm an, Radzyń dom.

22 Rywałd Teofil Jaranow ski, Król. Rywald

Prane. Lipecki, Golębiewo

23 Dusocin K arol Blum, Dusocin

Agaton Demski, Dusocin

24 Skurgwy W alenty K urzyński, Rogoźno wieś Ju lia n Grzywacz, Rogoźno wieś 25 Szenibruk J a n W ierzchowski, Szembruk

J a n Serocki, Szembruk 26 Szembruezek P io tr Kurzyński, Bukowiec

W alenty Spychalski, Szembruezek

27 Św ięte Szypniewski, H uta

A nastazy Kowalski, Krzyw ka 28 Szonowo J a n Rejewski, Szonowo szl.

Frane. Macidlowski, Szonowo Król.

29 Św iecie Teofil Kejdrowski, Buchwald

Paweł K reft, Świecie wieś

30 Salno Fr. Słupski, Dąbrówka Król.

F r. Grynda Dąbrówka Król.

31 Turznice Czarske, Daszkowo

G racjan Dąbrowski, W iew iórki

32 Wiewiórki Siemianowski, W iewiórki

Czarske, W iewiórki

33 Wydrzno Michał Jasiński, Janko wice

Bron. Słupski, Szynwald

34 Białybór Czarske, Daszkowo

Leonard W ellm ann, M. Rudnik 35 Miasto-Łasin Ignacy Plitta, Łasin

Izydor Brocki, Łasin 36 Miasto-Radzyn Paw eł Górski, Radzyń

Dr. Henn, Radzyń

Starosta Ossowski — Grudziądz Reder poseł do Sejm u — Grudziądz

B arańczak sekr. Zjednoczenia — Grudziądz Z arząd P o w iato w ej K asy Oszczędności

Ossowski Starosta — Grudziądz Wł. Grobelny dy rek to r — Tuszewo Perski robotnik — M. Tarpno

O onim irski pos. ziemski — Dembiniec Żakowski pos. ziemski — Zielona-Góra.

K om isja rew izy jn a Pow . K asy Kom. i Pow . Oszczędności.

Bona sołtys — M. Tarpno K irstein burm istrz — R adzyń Ks. proboszcz Jarzębski — Mokre.

R zeczoznaw cy dla oszacow ania szkód polnych.

\\ 1. Krzyżanowski pos. ziemski — Rogoźno Chelmicki dzierżawca domeny — Szonowo Wł. Lipski pos. ziemski — Okonin

Czypicki dzierżawca domeny — Przęslaw ice Douimirski pos. ziemski — Dębiniec

Jacuński dzierżawca domeny — Gordonowo Lewicki dzierżawca pleb. — Sądowo

Rzepkowski rolnik — Okonin Rutkowski ogrodnik — H ansfeld

Kaz. Rozwadowski pos. ziemski — CzeczeWo Zalewski — Okonin

P ow iatow y W ydział Sądow y (dawn. Amtsgerichtausscłmss).

Staśkiewisz radca — Zawda

Rozwadowski dzierżawca domeny — Czeczewo Tomczyński K onstanty robotnik — Sądowo Perski robotnik — M. Tarpno '

K om isja oględzin kan ału T rynki.

Jerza k adm inistrator O. U. Z. W. Tarpno Toppm ajer sekr. Z. Z. P. — M. Tarpno Bona sołtys, zastępca — M. Tarpno K om isja poboru koni w ojskow ych.

I. i s t a A.

Jo rd an rolnik — Radzyń

Rozwadowski dzierżawca domeny _ Czeczewo Wł. Lipski pos. ziemski — Okonin

Z a s t ę p c y

Latoś pos. ziemski — Radzyń wyb.

Rzepkowski rolnik — Okonin

Ziętarski pos. ziemski — Słup.

23 L i s t a B.

Lubomski sołtys i rolnik — Rywałd Szpiter pos. ziemski — Łasin

Krzyżanowski pos. ziemski — Rogoźno wieś Z a s t ę p c y

P io tr K urzyński pos. ziemski — Bukowiec A nt. Mossakowski rzem ieślnik — Łasin Wl. Mossakowski rolnik — Łasin.

K om isja podatku budynkow ego.

K urzyński pos. ziemski — Bukowiec Górny m istrz kom iniarski — Łasin.

Z a s t ę p c y

J a n Ziętarski pos. ziemski — Slup

Toppm ajer sekr. U. Z. P. M. — M. Tarpno K om isja oględzinow a ścieków' w odnych II 1 III klasy.

Prane. K ulerski dzierż, domeny — Skurgwy P io tr K urzyński pos. ziemski — Bukowiec Szym ański — Szonowo

Z a s t ę p c y

Jacuński dzierżawca domeny — Gordonowo Toppm ajer sekr. Z. Z. P. — M. Tarpno Maigorzewicz rybak — Radzyń.

K om isja poborow a.

Grobelny dyrektor — Tuszewo

Żakowski pos. ziemski — Zielona Góra Tomczyński robotnik — Rudnik

Ł azarski robotnik — Rogoźno zamek Z a s t ę p c y

Paczkowski pos. ziemski — Gardeja R ejew ski sołtys — Szonowo szl.

Sonnenfeld robotnik — Łasin H ennig robotnik — Rudnik.

Pow iatow a K om isja P rzew łaszczen io w a dla nieruchom ości m iejsk ich i fabrycznych.

Leon Ossowski starosta — Grudziądz Stefan Tomczyński burm istrz — Łasin J a n Toppm ajer sekr. Z. Z. P. — M. Tarpno.

P o w iato w a R ad a Szkolna.

A. C z ł o n k o w i e

ks. J a n Pelski proboszcz — Szynwald

A ntoni Mossakowski m istrz kowalski — Łasin

ks. W ładysław Sobiecki proboszcz — Dąbrówka Król W iktor K ulerski wydawca — Owczarki

F erdynand Łazarski robotnik — Rogoźno zam.

B. Z a s t ę p c y

ks. Alfons M ańkowski proboszcz — Radzyń Ks. Józef Czubek proboszcz — Święte J a n Toppm ajer sekr. Z.

P. — M. Tarpno Stanisław Górny m istrz kom iniarski — Łasin

W ładysław Grobelny, dyrektor wydawnictwa — Tuszewo.

P o w ia to w a R a d a O p ie k i S p o łe c z n e j.

W skład Powiatowej R ady Opieki Społecznej wchodzą:

1) p. S tarosta jako przewodniczący 2) p. burm istrz z Łasina

3) p. burm istrz z Radzyna

4) p. lek. powiatowy z Grudziądza 5) p. pow. insp. szkolny z Łasina

6) p. Naczelnik Sądu Powiatowego 7) ks. prób. Jarzębski z Mokrego 8) ks. pastor Jacob z Grudziądza

9) p. kierow nik P. U. P. P. z G rudziądza 10) p. K urzyński w ójt z Bukowca.

Zadaniem R ady Opieki Społecznej jest, udzielanie w sparcia ubogim i nie­

zdolnym do pracy, udzielanie opieki i pomocy chorym oraz uświadamianie społeczeństwa pod względem m oralnym jakoteż zapobieganie rozszerzaniu się chorób zaraźliwych. Aby powyższym zadaniom sprostać, R. O. Sp. musiała się zwrócić o pomoc m aterjalną do społeczeństwa.

P an Starosta wydal przeto odezwę do mieszkańców pow iatu a przede- wszystkiem do ziemian, aby zechcieli zrozumieć doniosłość celu R. O. Sp. i po­

p a rli ją m aterjalnie. Odezwa odniosła skutek dodatni, obywatele powiatu jak zawsze chętni do składania ofiar, złożyli w naturze ogółem 279 ctr. zboża, za które uzyskano 12.661.000 mk. gotówki, oprócz tego zebrano w gotówce 1.740.000 mk. Sumę tę zużyto na potanienie chleba wydawanego na znaczki, z czego korzystało przez przeciąg 3 miesięcy 850 osób dorosłych i 325 dzieci. Oprócz powyższych składek zebrano jeszcze ^20 ctr. m armelady i 433,65 ctr. ziemnia­

ków, co podzielone zostało w dwuch częściach na kuchnie ludowe w mieście Łasinie i Radzynie, które powstały z inicjatyw y tut. Pow. R ady Opieki Spo­

łecznej, trzecią część przydzielono biednej ludności Ml. Tarpna.

W sparć doraźnych i jednorazow ych zapomóg udzielono w ciągu roku 58 w ogólnej kwocie 45.122.616 mk., wreszcie wydano cukru z przydziału Urzędu Wojewódzkiego dla inwalidów, wdów i sierot 38,56 ctr., na kuchnie ludowe 6 ctr., na ochronki 5,75 ctr. w przeciągu całego roku.

GRUDZIĄDZ, dnia 1 kw ietnia 1924 r.

Biblioteka Główna UMK Przewodniczący Wydziału Pow iatow ego

300050910574

^ Ą .r r - ; Starosta.

8«t7EiiSVi£CE4 7

<(&)& %E&$%CEU0