Urządzenia gazowe

Urządzenia gazowe Budowanie instalacji

Eksploatacja

styczeń 2012

Urządzenia gazowe

1

Najczęściej spotykane urządzenia gazowe

‣

kotły gazowe (jednofunkcyjne, dwufunkcyjne, kondensacyjne)

‣

przepływowe podgrzewacze wody

‣

kuchenki gazowe (płyta robocza, palniki, piekarnik)

Najczęściej spotykane urządzenia gazowe

‣

kotły przepływowe - pojemność wodna do 10dm³

‣

kotły przepływowe dwufunkcyjne

‣

kocioł c.o. połączony z

pojemnościowym podgrzewaczem c.w.u.

3

Najczęściej spotykane urządzenia gazowe

‣

kocioł c.o. kondensacyjny z palnikiem nadmuchowym

‣

kocioł pojemnościowy z palnikiem inżektorowym

‣

kocioł pojemnościowy żeliwne

5

Ścieżka gazowa

Dobór ścieżki gazowej zależy od:

‣

ciśnienie gazu na wejściu

‣

moc palnika (wymagana przepustowość gazu)

‣

prędkość przepływu gazu

7

Ścieżka gazowa

p

z

= p

g

+ p

s

+ p

k

gdzie:

pz – ciśnienie wejściowe gazu, Pa

pg – ciśnienie na głowicy palnika, potrzebne do uzyskania pełnej mocy, Pa,

ps – straty ciśnienia na ścieżce gazowej, Pa, pk – opory komory spalania, Pa

Ścieżka gazowa

Schemat ścieżki gazowej dla ciśnienia gazu <100kPa

1 – kurek odcinający, 2 – filtr, 3 – manometr, 4 – reduktor gazu, 5 – czujnik ciśnienia maksymalnego, 6 – czujnik ciśnienia minimalnego,

9

Ścieżka gazowa

Pełna lista urządzeń gazowych - końcowych

‣

kuchnie i kuchenki

‣

sprzęt gastronomiczny

‣

trzony kuchenne

‣

^piekarniki

‣

urządzenia klimatyzacyjne

11

Pełna lista urządzeń gazowych - końcowych

‣

palniki gazowe

‣

kotły grzewcze c.o. o temp. wody do 105°C

‣

ogrzewacze wody przepływowej

‣

piece piekarnicze komorowe

Pełna lista urządzeń gazowych - końcowych

‣

urządzenia gazowe dla zakładów zbiorowego żywienia

‣

ogrzewacze pomieszczeń

13

Kategorie urządzeń gazowych

Kategoria I - urządzenia konstruowane jako zasilane gazami jednej rodziny gazów

Kategoria II - urządzenia przystosowane do przestawiania na inny rodzaj gazu w obrębie dwóch rodzin np. gaz ziemny i gaz płynny

Kategoria III

Kategorie urządzeń gazowych

Kategoria III - urządzenia przystosowane do przestawiania na gazy trzech rodzin

Najpopularniejsze kategorie krajowe to:

II2E,Lw,Ls3B/P i II2ELw3PB/P

15

Typy urządzeń gazowych

Typ określa sposób doprowadzenia powietrza do spalania gazu oraz odprowadzenia spalin z urządzenia.

Z typem urządzenia wiąże się także zestaw armatury zabezpieczającej.

Typy urządzeń gazowych

Typ A - urządzenia pobierające powietrze z pomieszczenia i odprowadzające spaliny do pomieszczenia w którym są zamontowane.

17

Typy urządzeń gazowych

Typ B - urządzenia pobierające

powietrze z pomieszczenia, w którym są zamontowane i odprowadzające spaliny do przewodu (kanału) spalinowego.

Typy urządzeń gazowych

Typ C - urządzenia z komorą spalania odciętą od atmosfery pomieszczenia, w którym są zamontowane.

19

Typy urz ądze ń gazowych

Zabezpieczenie przed wypływem gazu

‣

termopara i zawór elektromagnetyczny (obowiązek stosowania w piekarnikach)

‣

jonizacja w płomieniu

‣

fotokomórka na UV (kotły większej mocy)

21

Zabezpieczenie przed wypływem spalin

‣

przerywacz ciągu

‣

przerywacz ciągu z czujnikiem

(odcięcie gazu przy zaniku ciągu po min po 30s maksymalnie po 300s)

‣

czujnik wypływających spalin

‣

warunki normowe zadziałania

zabezpieczenia sprawdzane są tylko dla częściowego i całkowitego zaniku ciągu (brak przypadku ciągu

wstecznego)

Zabezpieczenie przed wypływem spalin

23

Praca przerywacza ciągu

Zalecenie

‣

należy przechodzić na stosowanie urządzeń Typu C (zamknięta komora spalania)

25

Palniki gazowe

Palniki inżektorowe (atmosferyczne)

‣

jednostopniowe - pracują w trybie załącz-wyłącz; częste wyłączanie palnika

‣

dwustopniowe - dwa palniki z

kompletnym wyposażeniem, przez większość czasu pracuje jeden palnik

27

Palniki inżektorowe (atmosferyczne)

‣

modulowane - płynna regulacja mocy, dostosowanie do obciążenia (30%

oszczędności), wyeliminowanie strat postojowych (15-17% oszczędności)

Palniki nadmuchowe (wentylatorowe)

‣

agregat palnika składa się z wentylatora powietrza, zespołu zaworów elektromagnetycznych, urządzeń sterujących oraz głowicy z mieszalnikiem i zapłonem

29

by jeffk at Flickr

Reduktor y ci śnienia

31

Reduktory ciśnienia Zadanie

Zadaniem reduktorów ciśnienia jest

przetwarzanie wyższych i zmiennych ciśnień wlotowych na niższe i stałe ciśnienia wylotowe.

W wykonaniu tradycyjnym reduktor składa się z:

układu dławiącego w postaci zaworu

układu reagującego w postaci ruchomej przepony (membrany)

połączone metalowym wrzecionem lub układem dźwigni.

33

Reduktory ciśnienia

Reduktor bezpośredniego działania

Równowaga - kiedy ilość dostarczanego gazu równa się zapotrzebowaniu w danym

momencie.

Otwarcie reduktora - ze wzrostem zużycia gazu spada ciśnienie, membrana wygina się otwierając zawór i zwiększając przepływ gazu.

by taitojackie at YouTube

35

Reduktory ciśnienia Podział ze względu na

przeniesienie ruchu przepony

bezpośredniego działania

bezpośredniego działania ze wzmocnieniem prostym

pośredniego działania ze wzmocnieniem złożonym

Reduktor bezpośredniego działania ze wzmocnieniem dźwigniowym

37

Reduktory ciśnienia Parametry

ciśnienie wlotowe maksymalne i minimalne ciśnienie wylotowe

średnice nominalne na wlocie i wylocie z reduktora maksymalny strumień objętości gazu (przy

minimalnym ciśnieniu wlotowym przewidywanym przez dostawcę gazu oraz maksymalnym

dopuszczalnym ciśnieniu wylotowym)

Reduktory ciśnienia

Na podstawie wykresów Dane:

założony maksymalny strumień objętości gazu minimalne ciśnienie wlotowe

maksymalne ciśnienie wylotowe dopuszczalna prędkość przepływu Odczyt:

maksymalna średnica wlotu

39

Hebei Ruixing Pressure Regulator Co., Ltd.

41

43

Gazomierze i stacje pomiarowe

by ivva at Flickr

Gazomierz

Urządzenie do przemysłowego pomiaru objętości przepływającego gazu.

stanowią jeden z najważniejszych elementów wyposażenia stacji redukcyjno-pomiarowych instalowanych u dużych odbiorców gazu.

gazomierz samoczynnie mierzy i sumuje za

pomocą liczydła objętość przepływającego przez

45

Gazomierz

Rodzaje gazomierzy

miechowe rotorowe turbinowe zwężkowe

wykorzystujące zjawisko turbulencji

Gazomierze

Cechy podstawowe

zabezpieczony przed ingerencją w zmiany pomiaru odporne na starzenie, korozję i temperaturę

47

Gazomierze

Parametry opisujące

nominalne obciążenie minimalne obciążenie maksymalne obciążenie

zakres obciążeń pomiarowych - zakres obciążenia od minimalnego do maksymalnege

zakresowość - stosunek obciążenia minimalnego do maksymalnego np. 1:20; 1:30; 1:50

Gazomierze miechowe

Jest to gazomierz komorowy o ruchomych przegrodach wykonanych częściowo z

49

Gazomierze miechowe

Próg rozruchu dla gazomierzy miechowych G4 i G6 instalowanych powszechnie w budynkach mieszkalnych, wynosi 5 dm³/h.

Dla porównania:

mały palnik kuchenki gazowej ma moc 1000W przy pełnym otwarciu zużywa 105 dm³/h gazu GZ50 (grupa E)

Gazomierze miechowe Budowa

Główne części składowe:

króćce przyłączeniowe gwintowane korpus-płaszcz

miechy

rozrząd-suwakowy liczydło

Korpus podzielony jest poziomo na dwie części, w

51

Gazomierze miechowe Zasada działania

Przemienny ruch miechów jest zamieniany przez układ kinematyczny w ciągły ruch

obrotowy napędzający mechaniczny sumator przez sprzęgło magnetyczne.

Gazomierze miechowe

Ocena stanu gazomierzy u odbiorców

Gazownictwa w Paczkowie

53

Gazomierze rotorowe

Powszechnie stosowane do pomiarów

technologicznych i rozliczeniowych gazu ziemnego i płynnego, powietrza oraz innych gazów suchych i filtrowanych.

Gazomierz rotorowy jest odmianą gazomierza

komorowego, którego część pomiarową tworzą komory kolejno napełniane gazem i opróżniane.

Qmax szeregu 25÷400 m³/h

http://eng-de.aerzen.com/

Gazomierze rotorowe

-de.aerzen.com/

55

Gazomierze turbinowe

To gazomierz. którego elementem pomiarowym jest wirnik ze skrzydełkami obracającymi się z prędkością proporcjonalną do strumienia objętości

przepływającego gazu.

Stosowane w układach:

pomiaru objętości gazu w celach rozliczeniowych pomiarów kontrolnych

opomiarowania stacji redukcyjnych układów przesyłowych

Zakres dla szeregu: 8 ÷ 6500 m³/h

57

by Maciej Matyka

re at YouTube

ływomierze wiro we typu Vortex

59

Przepływomierze wirowe typu Vortex

Wykorzystanie zjawiska tzw. ścieżki wirowej Karmana.

Okresowe pojawianie się nowych wirów powoduje okresową zmienność reakcji

aerodynamicznych - drgania - proporcjonalne do szybkości przepływu gazu.

umożliwia to pomiar tak bardzo dużych jak i małych strumieni gazu

61

Przepływomierze zwężkowe

Wbudowanie w rurociąg odpowiedniego układu dławiącego, np. zwężki powoduje zwiększenie średniej prędkości przepływu przed miejscem przewężenia - odczytywane jako różnica ciśnienie przed i za zwężką.

Przykładowy zakres szeregu: 120 ÷ 4000 m³/h

63

Korektory i przeliczniki objętości gazu na warunki normalne

System zdalnego odczytu

Przesyłane informacje:

dane dotyczące objętość zużytego gazu

stan baterii zasilającej (trwałość baterii 10 lat) lub o jej uszkodzeniu

informacje o manipulacjach magnetycznych przy

65

Stacje pomiarowe paliw gazowych

Zespół urządzeń pomiarowych wraz z

wyposażeniem przeznaczonych do pomiaru:

objętości masy

energii cieplnej przepływającego gazu.

Stacje pomiarowe paliw gazowych

Układ pomiarowy składa się z jednego lub kilku odcinków pomiarowych i przwodu obejściowego.

67

Stacje pomiarowe paliw gazowych

Punkt pomiarowy gazu o przepustowości Q=60 Nm3/h Szkoła Podstawowa nr 2 w Toszku

www.irexgaz.pl

Wykonanie instalacji

69

Instalacje ze stali

Zgodnie z Rozp. Warunków technicznych DzU nr 75

§163.2 Przewody instalacji gazowej, począwszy od 0,5 m przed zewnętrzną ścianą budynku do kurków

odcinających przed gazomierzami w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych lub do odgałęzień lokali

użytkowych w budynkach użyteczności publicznej, powinny być wykonane z rur stalowych bez szwu bądź z rur

stalowych ze szwem przewodowych, zgodnych z

wymaganiami przedmiotowych Polskich Norm, łączonych przez spawanie.

Instalacje ze stali

Zgodnie z Rozp. Warunków technicznych DzU nr 75

§163.4 W budynkach mieszkalnych jednorodzinnych,

budynkach w zabudowie zagrodowej i budynkach rekreacji indywidualnej przewody instalacji gazowej, a w pozostałych budynkach tylko przewody za gazomierzami lub

odgałęzieniami prowadzącymi do odrębnych mieszkań lub lokali użytkowych, powinny być wykonane z rur, o których mowa w ust. 2, łączonych również z zastosowaniem

połączeń gwintowanych lub z rur miedzianych łączonych przez lutowanie lutem twardym. Dopuszcza się stosowanie

71

Połączenia

‣

gwintowane - kształtki ze stali, żeliwa, mosiądzu, gwinty stożkowe

‣

spawane - niski koszt, łatwość wykonania, szczelność

Warunki dopuszczenia instalacji do eksploatacji

‣

sprawdzenie zgodności wykonania instalacji z uzgodnionym uprzednio i zatwierdzonym do realizacji projektem technicznym i wprowadzonymi w

trakcie budowy zmianami,

‣

kontrola zgodności z obowiązującymi

73

Warunki dopuszczenia instalacji do eksploatacji

‣

sprawdzenie zakresu realizacji

inwestycji z wydanym pozwoleniem na budowę,

‣

sprawdzenie czy liczba

zainstalowanych urządzeń gazowych i wielkość zapotrzebowania na gaz odpowiada wydanym warunkom przyłączenia,

Warunki dopuszczenia instalacji do eksploatacji

‣

kontrola jakości wykonania poszczególnych elementów składowych instalacji,

‣

sprawdzenie czy zastosowane materiały instalacji odpowiadają

obowiązującym w Polsce wymaganiom technicznym oraz czy posiadają

75

Warunki dopuszczenia instalacji do eksploatacji

‣

sprawdzenie czy miejsca lokalizacji urządzeń gazowych spełniają

wymagania w zakresie wykonania odprowadzenia spalin i wentylacji pomieszczeń (urząd kominiarski),

‣

przeprowadzenie kontroli szczelności przewodów instalacyjnych.

Próby ciśnieniowe

77

Próba szczelności

Wykonuje się w przypadku:

‣

wykonania nowej instalacji gazowej

‣

jej przebudowy lub remontu

‣

wyłączenia jej z użytkowania na okres dłuższy niż 6 m-cy - należy przed

przekazaniem jej do użytkowania przeprowadzić główną próbę

szczelności.

Próba szczelności

‣

wykonuje się przed malowaniem i/lub przykryciem przewodów

‣

dla odcunków instalacji z wyłączeniem gazomierzy

‣

w obecności dostawcy gazu

79

Główna próba szczelności

‣

przewody napełnia się powietrzem (azot lub CO2)

‣

0,1 MPa w pomieszczeniach

mieszkalnych i zagrożonych wybuchem

‣

0,05 MPa w przewodach rozdzielczych i pionach

‣

0,5+0,2 MPa dla przyłącza, oraz przewodów na zew. budynków

Główna próba szczelności

81

Główna próba szczelności

‣

pomiar ciśnienia rozpoczyna się po 15÷30 min od napełnienia przewodów powietrzem (czas na wyrównanie

temperatury)

‣

jeśli w ciągu kolejnych 30 min nie zaobserwuje się spadku ciśnienia, instalację uznaje się za szczelną

‣

czas ważności próby dla pustej instalacji wynosi 6 m-cy

Eksploatacja i kontrola

Wykonanie przeglądów instalacji gazowych

83

Rozporządzenie MSWiA z 16/01/1999 Dz.U. z 1999r. nr 74, poz. 863

§2 do instalacji gazowej nie zalicza gazomierza ani butli gazowej w instalacjach na gaz płynny

Eksploatacja i kontrola

‣

udostępnienie lokalu właścicielowi budynku lub dostawcy gazu w celu wykonania obowiązków

‣

przestrzeganie zasady bezpieczeństwa użytkowania i przekazywanie informacji o nieprawidłowościach

Obowiązki użytkownika

85

‣

zapewnienie ochrony instalacji i urządzeń przed uszkodzeniem

‣

utrzymanie elementów instalacji gazowej, urządzeń spalinowych, wentylacyjnych oraz gazowych w należytym stanie technicznym i użytkowym

Obowiązki użytkownika

‣

zapewnienie wykonania niezbędnych czynności konserwacyjnych

‣

informowanie właściciela budynku o uszkodzeniach instalacji

‣

udostępnienie lokalu w celu

przeprowadzenia kontroli instalacji i

Obowiązki użytkownika

87

‣

zapewnienie nadzoru nad wykonanie próby szczelności

‣

zapewnienie nadzoru nad realizacją robót konserwacyjnych, napraw, wymian

Obowiązki właściciela zarządzającego budynkiem

‣

doprowadzenie do wyłączenia instalacji gazowej, w przypadku stwierdzenia

złego stanu technicznego

‣

występowanie do dostawcy gazu w przypadku konieczności uruchomienia instalacji gazowej

Obowiązki właściciela zarządzającego budynkiem

89

Odbiór przez jednostkę niezależną od wykonawcy (nie powinien to być także właściciel obiektu).

Odbiór powinien być prowadzony przez osobę z wyższymi kwalifikacjami niż do wykonania kontroli stanu technicznego.

Eksploatacja i kontrola

Ustawa - Prawo budowlane w art. 62.7

określa, że do przeprowadzenia okresowej kontroli wymagane jest posiadanie

kwalifikacji w zakresie dozoru nad eksploatacją urządzeń i instalacji gazowych.

Eksploatacja i kontrola

91

Żaden akt prawny nie określa jednak wymagań kwalifikacyjnych dla osób prowadzących odbiory techniczne nowych instalacji.

Eksploatacja i kontrola

Każda instalacja na paliwa gazowe podczas eksploatacji powinna być poddawana corocznej kotroli stanu

technicznego. Kontroli takiej powinny być poddawane instalacje zasilane wszystkimi rodzajami paliw gazowych, bez względu

Eksploatacja i kontrola

93

Brak instrukcji w Rozp. 75 oraz Rozp. w sprawie eksploatacji budynków.

Jedyne wskazówki:

PN-M-34507:2002 Instalacje gazowe. Kontrola okresowa - nie przeznaczona do obligatoryjnego stosowania

Pr PN-M-34506 Instalacje gazowe. Ekpsploatacyjna próba szczelności.

Podstawa prawna: art.62 Ustawy - Prawo budowlane

Eksploatacja i kontrola

Analizując podane wybrane wymagania określone przez ustawodawcę, można stwierdzić:

1. Kontroli okresowej stanu technicznego powinna być poddawana każda instalacja gazowa w budynkach mieszkalnych,

użyteczności publicznej, zagrodowych i rekreacji indywidualnej.

Eksploatacja i kontrola

95

2. W przypadku budynków zagrodowych i rekreacji indywidualnej właściciel nie jest zobowiązany posiadać książki nadzoru budowlanego - stąd nie ma możliwości sprawdzenia czy kontrolę wykonano.

Eksploatacja i kontrola

3. Ustawa jednoznacznie stwierdza, kto jest upoważniony do przeprowadzenia kontroli stanu technicznego w art. 62 punkt 5.

4. Ustawa - Prawo budowlane, jak również żaden inny akt prawny nie określają zasad przeprowadzenia kontroli stanu

Eksploatacja i kontrola

97

Kontroli okresowej powinny być poddawane wszystkie elementy składowe instalacji gazowej:

‣ przewody gazowe,

‣ armatura i urządzenia zainstalowane na tych przewodach, w tym zawór urządzenia

sygnalizacyjno-odcinającego

‣ urządzenia gazowe

Eksploatacja i kontrola

‣ urządzenia do pomiaru zużycia gazu,

‣ butle gazowe instalowane w pomieszczeniach budynku

‣ przewody spalinowe lub powietrzno- spalinowe.

Eksploatacja i kontrola

99

Kotły

http://bostonboilers.com/sitebuildercontent/sitebuilderpictures/twoboilers.jpg Vaillant

Ścieżka gazowa

http://www.weba.com.pl/www/mbthumb.php?img=/wizerunkowe/

12.jpg&w=600&h=600 Urządzenia gazowe

http://www.google.com/imgres?

hl=en&safe=off&biw=1706&bih=991&tbm=isch&tbnid=9Qj098TWMOf0zM:&imgrefurl=

http://www.archiexpo.com/prod/siemens-home-appliances/gas-

hobs-11296-365755.html&docid=eIdoip_iJvioFM&imgurl=http://img.archiexpo.com/

W pracy wykorzystano następujące źródła

101 101