Kl. I LO 11-15.05.2020
Temat: Rodowód języka polskiego.
(2 godz. lekcyjne) Podręcznik str. 169
1. Rodzina języków indoeuropejskich.
Zapoznaj się z wykresem w podręczniku; zwróć uwagę do jakiej grupy językowej należy język polski.
2. Najdawniejsze procesy fonetyczne i ich ślady w języku polskim.
a- palatalizacja – najdawniejszy proces fonetyczny; oboczności spółgłoskowe k : cz : c
ręka- ręczny- ręce g : ż : dz
noga- nożny- nodze ch : sz
słuchać- słyszeć
b- przegłos- zwany polskim; oboczności samogłoskowe e : o
wieziesz- wiozę e : a
bielszy- biały
c- tzw. e ruchome; zmiany tematu wyrazu podczas odmiany przez przypadki; zjawisko wynika z ewolucji półsamogłosek zwanych jerami; jer w pozycji mocnej(jeśli znajdował się przed sylabą zawierającą inny jer)przechodził w e; jer w pozycji słabej(jeśli znajdował się na końcu wyrazu lub przed sylabą zawierającą samogłoskę)zanikał
sen- snu; matka- matek; ławka- ławek
d- tzw. wzdłużenie zastępcze czyli ujednolicenie wymowy: u- ó, które w średniowiecznej polszczyźnie wymawiane było jako samogłoska długa(około XVI w.)
Uzupełnij tabelkę.
Wyraz Proces fonetyczny Wyjaśnienie procesu
mosiądz- mosiężny gwiazda- gwieździe mech- mchu
mucha- musze bez- bzu
wiara- wierze
3. Zabytki polskiego piśmiennictwa (podręcznik str. 172)
Wiek Nazwa zabytku Najważniejsza cecha
XII polskie nazwy osobowe i
miejscowe
XIII pierwsze zdanie w języku
polskim
XII najstarsza polska pieśń
religijna
XIV proza w języku polskim
XIV najstarszy przekład psalmów
XV najdłuższy polski wiersz
średniowieczny
4. Zapożyczenia(podręcznik str. 170); podaj po 10 przykładów zapożyczeń.
Źródło zapożyczeń Przykłady
łacina niemiecki włoski francuski angielski
Temat: Dante i jego „Komedia” zwana „Boską”
(2 godz. lekcyjne)
Podręcznik str. 166- 168.
Zapoznaj się z materiałami:
https://epodreczniki.pl/a/dante-w-piekle-czysccu-i-niebie/DcPgqwOer i wykonaj:
- ćwicz. 1- 4.2, 4.3, 4.5, 4.6 - ćwicz. 7
- 8.1, 8.2 - 9.1 do 9.4 - 10
- 11
- 12.1 do 12.3
- 19- prześlij do sprawdzenia
