Temat: Wydawać rozkazy tak, by inni mogli je przyjmować bez poczucia krzywdy – o konflikcie równorzędnych racji w „Antygonie” Sofoklesa.
1. Konflikt w tragedii antycznej.
Ośrodkiem i motorem akcji w tragedii antycznej jest nieprzezwyciężalny konflikt między dążeniami wybitnej jednostki a siłami wyższymi: losem, prawami historii, interesem społecznym, normą moralną lub inną koniecznością. Konflikt ów zakłada najczęściej przeciwieństwo równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać wyboru. Bohater jest postacią tragiczną, ponieważ bez względu na to, jaką decyzję podejmie, i tak skazany jest na klęskę.
2. Istota konfliktu w „Antygonie”:
strony konfliktu,
argumenty przeciwników,
konsekwencje bronienia swoich racji,
tragizm bohaterów.
Antygona, wybierając zgodnie z własnym sumieniem, prawo boskie, wypełnia obowiązki kochającej siostry- konsekwencją jej wyboru jest śmierć.
Kreon, wybierając dobro społeczne, utrzymanie silnej władzy, naraża się bogom (pogwałcił prawo religijne)- tym samym doprowadza do śmierci najbliższych mu osób.
Fragmenty Antygony, do których warto wrócić, analizując istotę konfliktu między Antygoną a Kreonem:
Prolog w. 21-47, Epejsodion 2 w. 446-523 3. Płaszczyzny konfliktu między bohaterami:
konflikt między prawami ustalonymi przez władzę a prawami boskimi,
konflikt między racjami rozumu a racjami serca,
konflikt państwa i jednostki,
konflikt między mężczyzną a kobietą.
4. Kreon – władca – ocena postępowania bohatera.
Hybris - pycha, zaślepienie uniemożliwiające człowiekowi prawidłowe rozpoznanie sytuacji, w której się znalazł. Pycha stanowi przekroczenie miary, którą bogowie wyznaczyli człowiekowi, stanowi więc wyzwanie wobec bogów i zostaje ukarana.
Praca domowa: Scharakteryzuj Kreona jako władcę. Wyjaśnij, na czym polega tragizm tej postaci.
