I m * » w Atow» K Ł O. P otn a ć nr. 800 084. Cena p o je d y ń c ie g o eg zem p la rza 10 y ° " f t
Z DODATKAMI: „OPIEKUN MŁODZIEŻY“, „NASZ PRZYJACIEL“ i „ROLNIK“
JDrwęca* wychodzi 3 nzy tygodn. we wtorek, czwartek i sobotę rano. — Przedpłata wynosi dla abonentów miesięcznie z doręczeniem 1,20 zł.
Kwartalnie wynosi z doręczeniem 3,59 zł. Bpi Cena ogłoszeń; Wiersz w wysokości 1 milimetra na stronie 6-łamowcJ 15 gr, na stronie 3-łamowej 50 gr, na 1 stronie 60 gr. — Ogłoszenia drobne: Napisowe słowo (tłuste) 30 gr kaide dalsze słowo 15 gr. Ogłoszenia zagrań. 100*/© więcej.
Przyjmuje się ogłoszenia do wszystkich gazet Numer t e l e f o n u : N o w e m i a i t o 8.
Drak i wydawnictw* »Spółka Wydawnicza* Sp. z o. odp. w Nowemmieście. Adrei telegr.: »Spółka Wydawnicza* Nowemiasto-Pomorze.
ROR XVIII NOWE MIASTO LUBAWSKIE, WTOREK, DNIA 6 GRUDNIA 1938 N — Nr 146
Uchwały Rady Naczelne]
Stronnictwa Narodowego.
Już podaliśmy krótką wiadomość o obradach Rady Naczelnej Stron. Narodowego, odbytej w dniu 27 listopada w Warszawie. Obecnie podajemy
□chwały, które są niejako drogowskazem dla opinii narodowej w chwili obecnej.
Rada Naczelna po rozpatrzeniu sytuacji poli
tycznej stwierdza, że zarówno położenie zewnętrzne, jak i wewnętrzne Polski nakłada na Stronnictwo Narodowe duże obowiązki.
S y tu a cja m ięd zy n a ro d o w a .
Sytuacja międzynarodowa uległa poważnym zmianom przez w zrost p o tęg i n ie m iec k ie j, przez z a o str z e n ie się spraw y żydowski*»]
i s t a le zw ięk sza n ie s ię za so b ó w s il i en erg ii szeregu narodów . N iem cy przez przyłączenie Austrii i terytoriów, należących dawniej do Cze
chosłowacji, a zamieszkałych przez Niemców, nie tylko znacznie rozszerzyły swe granice i uzyskały poważne powiększenie ludności, lecz włączyły C zechosłow ację do obszaru swych w p ływ ów gospodarczych i politycznych, a przez Czechosło
wację uzyskały drogę do ekspansji na południowy w schód , co znakomicie zwiększa ich możność od
działywania na stosunki gospodarcze i polityczne na całym obszarze Europy środkowej i wschodniej.
Polityka N iem iec i W ioch, zmierzająca do c a łk o w ite g o u s u n ię c ia Ż y d ó w z terytoriów tych państw, zaostrzenie sprawy żydowskiej na Węgrzech i w Czechosłowacji stawia na porządku dziennym zagadnienie em igracji ży d o w sk iej z Europy i prowadzi do zrobienia ze sprawy y- dowskiej zagadnienia międzynarodowego, co z kolei w ym aga od P o lsk i w e jśc ia na d ro g ę s ta n o w c ze g o i c a łk o w ite g o rozw iązania sp ra w y ż y d o w s k ie j u siebie przez odpowiednie prawodaw
stwo i nacisk na Żydów, by stopniowo opuszczali terytorium państwa polskiego.
Prądy narodowe ogarniają narody naszego kontynentu, co prowadzi do wzmożenia dynamiki gospodarczej i politycznej państw i do powiększe
nia ich potęgi wojskowej. To zaś zmusza naród polski do tego, by d o trz y m a ł k roku in n ym , państwo zaś, by było zdolne do współzawodnictwa
□a terenie gospodarczym i politycznym oraz po
siadało odpowiednie siły zbrojne.
P o ło ż e n ie w e w n ę tr z n e kraju.
Tymczasem trzeba stwierdzić, że odrodzone, państwo polskie w ciągu dwudziestu lat istnienia mimo tego, że prądy n a r o d o w e w Polsce są d a w n iejsz e niż w in n ych k rajach i wyżłobiły głębszy nurt w duszach Polaków, zapóźniło się, w porównaniu z innymi państwami europejskimi, w swym rozwoju i przystosowaniu się do nowo
czesnych warunków bytu.
Między rządem a społeczeństwem w Polsce zachodzi stosunek inny niż u tych narodów euro
pejskich, gdzie rząd y są w yrazem d ą żeń i prą
d ó w narodow ych.
W dalszym ciągu Rada Naczelna stwierdza, że o g ra n iczen ie szereg u praw sp o łeczeń stw a do udziału w życiu p u b liczn ym wywiera wpływ
□a poczucie prawne narodu. Rada Naczelna oma
wia dalej rolę obecnego Sejmu i Senatu, wybra
nych na podstawie ordynacji wyborczej, która od
suwa od decydującego głosu opinię narodu. W dalszym ciągu rozolucji czytamy:
Kryzys gospodarczy zaznaczył się w Polsce silniejszym niż gdzie indziej spadkiem wytwórczo
ści. Polska dźwiga się z kryzysu i przystosowuje się do nowych warunków wolniej niż inne kraje.
D o czeg o m u sim y dążyć?
Wobec wskazanego wyżej położenia na tere
nie międzynarodowym i wobec stanu wewnętrznego naszego państwa należy:
1) W zm óc usiłowania i pracę, zmierzającą do z a ła tw ie n ia sp raw y żydow skiej w P o lsc e , a więc organizować opinię publiczną, pogłębić zro
zumienie gospodarczego J politycznego znaczenia
sprawy żydowskiej, doprow adzić d o pozbaw ie
n ia Ż ydów praw p o lity czn y ch , dążyć do usu
wania ich z terytorium państwa polskiego, a tym
czasem konsekwentnie u suw ać ich z w o jsk a , służby p a ń stw o w ej oraz sam o rzą d o w ej, nau
czania, wolnych zawodów, życia gospodarczego i kulturalnego narodu. W tym celu zużytkować samorządy i wszelkie organizacje społeczne.
2) Dążyć do przywrócenia siłom społecznym
— więc organizacjom i instytucjom społecznym — możności samodzielnego działania. Rozszerzyć zakres uprawnień i możności działania samorządów, zapewnić warunki swobodnego działania dla związ
ków i stowarzyszeń we wszystkich tdziedzinach życia.
Tu rezolucja wspomina o polskich tradycjach dziejowych i właściwościach psychicznych narodu, przeciwstawiając je pewnym metodom rządzenia;
w dalszym ciągu rezolucji czytamy :
Dążyć do właściwego zabezpieczenia in te re sów rolnictwa, przede wszystkim zapewniając mu pełną opłacalność, a to przez osiągnięcie równo
wagi cen produktów rolnych i przemysłowych.
Zmienić również należy i to stopniowo przebudowę ustroju rolnego, która zasadzać się winna na two
rzeniu zdrowej i samodzielnej warstwy średnich i drobnych gospodarstw, będących podstawową siłą wytwórczą i społeczną narodu. Uważać przy tym należy, aby ziemia nie znajdowała się we władaniu obcych, ale stopniowo przechodziła w ręce polskie.
(Dokończenie nastąpi).
Mowa p. wicepremiera na posiedzeniu Sejmu.
P. w ic ep re m ie r Sprzeciw dalszem u oddłużeniu 1 rolnictw a, a za k red y ta m i hipotecznym i.
15-le tn i plan in w e sty c y jn y .
W piątek o godz. 10,30 przed południem od
było się pierwsze w sesji budżetowej posiedzenie pełnego Sejmu, poświęcone głównie pierwszemu czy
taniu preliminarza budżetowego na r. 1939 40.
P r z e m ó w ie n ie p. prem iera.
Po załatwieniu wstępnych formalności zabrał głos p. premier Składkowski i ośw iadczył:
„Wysoka Izbo! Witam w imieniu Rządu Rzeczypospolitej Was, panowie posłowie, moi ko
ledzy, zebrani w dniu otwarcia sesji parlam entar
nej, a więc okresu ciężkiej, odpowiedzialnej i wytę
żonej pracy dla Państwa.
Do pracy tej powołały Was, Koledzy, najszer
sze masy ludności, jakie dotychczas brały udział w wyborach w Polsce Odrodzonej 1 Na 17 milio
nów uprawnionych do głosowania obywateli Rzeczy
pospolitej, przeszło 11 milionów oddało w Wasze ręce zaufanie całkowite. Są to ilości, dotychczas w Polsce nienotowane.
Powitanie moje nie może być gołosłowne. W imieniu Rządu ofiaruję Wysokiej Izbie lojalną, ucz- i ciwą i szczerą współpracę, odpowiadającą wyso
kości Jej zadań.
Wierzę głęboko, że drogą linii wytycznej, gdzie zawsze zejdą się nasze myśli, będzie droga te sta mentu Piłsudskiego. Jest to wytyczona, niezawod
na droga, na której Polska, w myśl wskazań Pre
zydenta Rzeczypospolitej i Marszałka Śmigłego- Rydza, znajdzie miejsce godne Jej w dziejach n a rodów.
P r z e m ó w ie n ie p. w icep rem iera . K redyt h ip o teczn y dla ro ln ictw a .
m Blisko trzygodzinne przemówienie wygłosił I następnie p. wicepremier Kwiatkowski. Scharak
teryzował w nim przemiany, dokonane w Polsce w ciągu lat 20, a w szczególności osiągnięcia gospo
darcze ostatnich 3 lat, po czym przeszedł do pla
nów działalności rządu na przyszłość.
3 W tej drugiej części przemówienia dwa ustępy zasługują na szczególną uwagę.
Jeden z nich dotyczył odbudowy ry n k u k r e d y to w e g o drogą przywrócenia zaufania oraz stworzenia kredytu, dostosowanego do obecnej sytuacji i przystosowanego zwłaszcza d la d rob
nego ro ln ictw a . Co do oddłużenia rolnictwa p.
wicepremier jest gotów uczynić wszystko, b y n ie dopuścić do m a sow ych licytacji, a le n ie m oże s ię zg o d zić na dalsze p o g łę b ia n ie oddłużenia d la kilku procent w a rszta tó w , nie posiadających zdrowej podstawy i skazanych na przejście w inne ręce. Rząd zamierza wnieść jeszcze w ciągu sesji obecnej do Sejmu projekt ustawy o nowym kre
dycie hipotecznym dla rolnictwa. Pożyczki te bę
dą udzielane na 25 lat z tym, że pełna rata amor
tyzacji będzie wynosić 5 proc. w stosunku rocz
nym. Będzie to wymagało wstawienia w budżecie 30 do 50 milionów złotych.
1 5 -letn i plan in w e sty c y jn y .
Nawiązując do wniesionej świeżo ustawy o do
tacji ua FON oraz na inwestycje w okresie od 1939 do 1942 r. p. Wicepremier oświadczył, że jest to początek realizowania 15-letniego planu inwes
tycyjnego, podzielonego na pięć planów trzyletnich.
W każdym z tych planów będzie jeden dział głów
ny, któremu poświęci się 60 proc. preliminowanych sum. W okresie pierwszym owym dominującym zadaniem jest rozbudowa p o te n c ja łu ob ron n ego.
W okresie od roku 1942 do 1945 na plan pierwszy wysuną się inwestycje komunikacyjne, w okresie trzecim (1945—1948) o św ia ta lu d o w a i rolnictwo, w czwartym (1948—1951) u p rz e m y sło w ien ie kra
ju i urbanizacja, wyrażająca się w ostatecznej polonizacji struktury miast. Ostatni okres poświę
cony będzie ujednostajnieniu struktury gospodar
czej w Polsce, zatarciu granic między Polską A i Polską B.
Po przemówieniu p. Wicepremiera i odczytaniu interpelacji posiedzenie zamknięto. Następne od
było się w sobotę o godz. 10 rano. Rozwinęła się na nim dyskusja nad ekspose rządowym, poza tym Sejm miał dokonać wyboru komisji budżetowe i innych i odesłać do nich w pierwszym czytaniu preliminarz budżetowy oraz inne wniesione przez Rząd projekty ustaw. _____
O w ie lk i p la n .
Pod powyższym nagłówkiem pisze o koniecz
ności wielkiego planu aktywizacji narodowego życia gospodarczego „Wieczór Warszawski*.
„Trzeba powiedzieć jasno i otwarcie, że Polsce potrzebny jest n ie ty l k o p la n m a ły , polegający na konsekwentnej rozbudowie COPu. Jeżeli mamy sprostać stojącym przed nami zagadnieniom dzie
jowym, musimy zdobyć się na wielki wysiłek podniesienia potencji Polski we wszystkich dzie
dzinach życia gospodarczego. Kto nie zamyka oczu na sukcesy gospodarcze szeregu państw realizujących od lat odważnie wielkie plany go
spodarcze, kto uwolnił się od tchórzostwa doktry
n e rsk ich formuł, ten wie doskonale, że Polska może się zdobyć na wielkie osiągnięcia, nieustę- pujące osiągnięciom Niemiec, Włoch czy Ameryki“.
D o n io s ły projekt now ej ustaw y k arte lo w ej.
Warszawa. Wniesiony do Sejmu przez mini
stra przemysłu i handlu projekt nowej ustawy kar
telowej, przyjętej na ostatnim posiedzeniu rady ministrów, wprowadza zasadnicze zmiany w dotych
czasowym stanie prawnym w stosunku do karteli.
W przyszłości będą mogły legalnie istnieć tylko takie kartele, które nie tylko nie zagraża
ją dobru publicznemu, ale które przynoszą gospo
darce narodowej konkretne korzyści, wskazane wyraźnie w samej treści umowy kartelowej.
Kartele, obecnie istniejące, będą musiały w za
kreślonym czasokresie dostosować się do tego
□owego wymogu, gdyż w przeciwnym razie ulegną rozwiązaniu.
W związku z tym zmienia się dotychczasowy deklaratoryjny charakter wpisu do rejestru k arte
lowego na konstytutywny, uzależniając powstanie kartelu od uprzedniego zgłoszenia do rejestru kar- telowego.
18 000 a r esz to w a n y c h .
Bukareszt. Fala aresztowań przeszła w ciągu kilku ostatnich dni nad całym krajem ; podobno dotychczas aresztowano 18 000 zwolenników roz
wiązanej „Żelaznej Gwardii*.
N a le ży za h a m o w a ć n apływ Zydlów na P o m o rze .
Zarząd Główny Związku Towarzystw Kupiec
kich na Pomorzu na posiedzeniu w dniu 28 listo
pada rb. jednomyślnie powziął następującą rezolucję:
»Znane wydarzenia na terenie międzynarodo
wym spowodowały, źe polskie' ziemie zachodnie, a w szczególności Pomorze oraz Gdynia zagrożone zostały silniej niż kiedykolwiek niebezpieczeństwem osiedlenia się wielkiej liczby niepożądanego ele
mentu żydowskiego, który tylko z paszportu po
czuwa się do przynależności polskiej. Kupiectwo pomorskie, dążąc od lat systematycznie do unaro
dowienia życia gospodarczego, zaniepokojone w naj
wyższym stopniu tymi objawami, stwierdza, że struktura gospodarcza Pomorza, jako bezpośred
niego zaplecza naszego dostępu do morza nie mo
że być terenem infiltracji wpływów obcych, w szczególności zaś żydowskich. Związek Towarzystw Kupieckich na Pomorzu zwraca uwagę na powyż
szą okoliczności apeluje do czynników rządowych o natychmiastowe podjęcie wszelkich środków w celu zahamowania niebezpiecznego dla Pomorza objawu masowego napływu żydostwa — a to na drodze jak najszybszej translokacji żydostwa na specjalnie do tego przeznaczone tereny w głębi kraju.
Związek Towarzystw Kupieckich na Pomorzu pozwala sobie zwrócić w tym względzie uwagę na obowiązujące przepisy rozporządzenia o ochronie pasa granicznego, które pozwolą na szybką i sku
teczną realizację wysuniętego wyżej postulatu.”
Rezolucja powyższa jest wyrazem głębokiego niepokoju, jaki nurtuje opinię społeczną Pomorza w sprawie tak ważnej jak należyta ochrona Po
morza, jako ziemi przygranicznej.
W Zakopanem podpisano dokum enty, u s ta la ją c e n ow ą gran icę p o lsk o -sło w a ck ą .
W ub. środę delegacja polska oraz delegacja słowacka podpisały w Zakopanem protokół, usta
lający granicę polsko-słowacką.
P o g rzeb śp. m jr Rago.
Warszawa. Dnia 1 grudnia odbył się uroczysty pogrzeb śp. majora Rago, poległego na polu chwa
ły w dniu 27 listopada od kuli czeskiej na prze
łęczy zakarpackiej.
Pogrzeb stał się wielką manifestacją. Po na
bożeństwie żałobne przemówienie wygłosił ks. sen.
Machay, podnosząc, że ofiara, jaką złożył mjr Rago, rozpali w sercach ludności tych ziem ideę wielkiej, silnej Polski i niezłomną wolę gotowości złożenia w każdej chwili ofiary z życia za Polskę. Kondukt prowadził ks. biskup Gawlina w asyście licznego duchowieństwa. Za trumną postępowała rodzina i przyjaciele zmarłego, generalicja, korpus oficerski i niezliczone tłumy publiczności. Pogrzeb ś. p.
mjr Rago odbył się na koszt państwa.
2 m llo n y na w ybory.
Warszawa, 8.12. Na porządku dziennym dzisiej
szego posiedź. Sejmu miano wnieść rządowy projekt o kredytach na wydatki wyborcze. Jak głosi projekt rządcwy, wybory do Sejmu i beuatu kosz
towały 1 mil. 980 tys. zł.
Z a w ie sz e n ie w y k ła d ó w na U n iw ersy tecie W arszawskim.
Warszawa. Ostatnio zarządzeniem rektora zawieszono aż do odwołania wykłady na wszyst
kich wydziałach Uoiwersytetu J. P. w Warszawie.
Zarządzenie to spowodowane zostało powtarza jącymi się ostatnio coraz silniejszymi manifestacja
mi antyżydowskimi, doprowadzającymi do zajść na uczelni.
Zerwanie sto su n k ó w m iędzy H iszpanią i B elgią.
Stosunki dyplomatyczne między czerwonym rządem hiszpańskim a rządem belgijskim zostały zerwane. Rząd w Barcelonie odwołał swego posła w Brukseli. Przyczyną odwołania była decyzja Belgii nawiązania stosunków handlowych z rządem gen. Franco.
N I E G O D N Y .
— N ajzupełniej! Rozumiem dobrze delikat
ność pana Bergmansa i będę Ją umiał oceuić.
Cieszy mnie, że z tak dziecięcym posłuszeństwem poszłaś pani za jego w skazówką; doznałem nie
słychanej ulgi, dowiedziawszy się całej prawdy.
Wiedz bowiem, miss Edyto, źe jesteś dla mnie tak d ro g ą !
Przez chwilę zdawało się, jak gdyby chciał ją przycisnąć do serca ; już chciał wyrzec jakieś słowa, których by potem nic nie zatarło w życiu, lecz oprzytomniał nagłe i gwałtem cisnące się oświadczenie skonało mu na ustach.
Nagle zdaleka, na zakręcie drogi, mignęła jasna sukienka Pauli. Przychodziła ona do parku na prośbę Franciszka. Wiedząc o tym, że go szu
kała, podniósł się spiesznie z miejsca i rz e k ł:
— Muszą już odejść, Paula mnie oczekuje, ale nie zapominaj pani, że odtąd nie wolno ci się już oddawać posępnym myślom, a nade wszystko za-
P rz e d ło ż e n le fin a n so w o -g o sp o d a r
c z e rzą d u w sejm ie .
1 m iliard 200 mil. na o b ron ę narodow ą 2 m iliardy w ciągu 3 la t na inw estycje.
Warszawa. Na piątkowym posiedzenia sejmu, poza pierwszym czytaniem projektu ustawy sk ar
bow ej i preliminarzem budżetowym na przyszły rok, podczas którego przemawiał wicepremier Kwiatkowski, odbyło się pierwsze czytanie czterec rządowych projektów ustaw.
„ Ustawa pierwsza dotyczy dotacyj na inwesty
cje na rzecz Fund. Obrony Naród, i inwestycyj funduszów państwowych w okresie od 1 kwietnia 1939 r. do 31 marca 1942 r. Ogólna suma, jaka ma być przeznaczona na te wydatki, sięga 2;mi- liardów »złotych, z czego 1.200.000 zł przeznaczony będzie na Fundusz Obrony Narodowej, a 800 miło.
złotych na rozmaite inwestycje. W szczególności na elektryfikację — 70 miln. zł, gazyfikację — 30 miin., na inwestycje morskie — 15 miln., na budo
wle wodne, śródlądowe — 75 miln., na melioracje wodne w rolnictwie — 30 miin., na inwestycje, związane z usprawnieniem obrotu artykułami rol
niczymi — 16 milionów, na budownictwo państwo
we — 50 miin., na inwestycje P,K.P. — 210 miln., na inwestycje w przedsiębiorstwie Poczta Polska i Telegraf — 45 miln., na budowę i utrzymanie dróg i mostów — 200 mila. oraz na budowę i po
moc kredytową z funduszów reformy rolnej — 60 milionów.
Ustawa upoważnia ministra skarbu do prze
prowadzenia w kraju i zagranicą operacyj kredy
towych do wysokości 1 20 000.000 zł na pokrycie wydatków na Fundusz Obrony Narodowej oraz do łącznej wysokości 285 miin. zł na pokrycie kosz
tów inwestycyj, uczynionych w pięciu początko
wych punktach.
W uzasadnieniu do tej ustawy mówi się, iż dotychczasowe doświadczenie przy wykonywaniu ustaw inwestycyjnych w latach 1937-38 wykazało, że jednoroczne, a tym bardziej 1 miesięczne, jak ostatnia, ustawy inwestycyjne i plany inwestycyj
ne powodują błędue nastawienie w poszczególnych wypadkach i nie pozwalają na ścisłą koordynację zamierzeń inwestycyjnych.
Druga ustawa dotyczy przedłużenia obniżki komornego. Trzecia ustawa dotyczy zmiany roz
porządzenia Prezydenta R. P. o ograniczeniu nad
miernych wynagrodzeń w przedsiębiorstwach, Ustawa ma na celu ukrócenie nadmiernych pensyj dyrektorów i prezesów spółek akcyjnych.
10 m n iejsz y c h m iast P om orza w dniu 4 grud
nia w ybierało rady m ie jsk ie .
W niedzielę, dnia 4 grudnia br. w 10 mniej
szych miasta ih obyły się wybory do rad miej
skich, a mianowicie w Tucholi, Chełmży, Łobżenicy, Mroczy, Koronowie, Solcu Kujawskim, Kcyni, Łasi
nie, Gniewkowie. Niebawem dowiemy się o ich wynikach.
S to su n e k m iędzy F ra n c ją i W io c h a m i uległ zn aczn em u p ogorszeniu .
Na zebraniu Wielkiej Rady faszystowskiej włoski miu. spraw zagr. Ciano wygłosił przemó
wienie, w którym wspomniał o Tunisie jako o ob szarze, do którego Włochy mają prawa.
M anifestacje przeciw Francji w R zym ie.
Londyn. Donoszą z Rzymu, że po ostatnim przemówieniu min. Ciano oa posiedzeniu Wielkiej Rady Faszystowskiej doszło do ostrych demonstra- cyj przeciwko Francji. W parlamencie wznoszono okrzyki, żądając Tunisu i Korsyki.
Demonstracje te odbiły się natychmiast sto
krotnym echem w całym mieście. Wielkie tłumy przed pałacem na pi. Weneckim wznosiły okrzyki:
„Oddajcie Sabaudię, oddajcie N iceę!”
Wiadomości o demonstracjach wywarły bardzo ujemne wrażenie w Anglii, zwłaszcza w miarodaj
nych kołach politycznych, które wyrażają wątpłi wośei, ezy dojdzie dd skutku zapowiedziana na 10 stycznia wizyta Chamberlaina i Halifaxa w Rzymie.
pominąć, źe masz we mnie najwierniejszego przy
jaciela. Czy mi to przyrzekasz, Edyto ?
Przychylne skinienie głową było całą odpo
wiedzią ze strony Amerykanki.
Edyta nie poruszyła się z miejsca, spogląda
jąc z osłupieniem za odchodzącym. Nagle twarz jej rozjaśniła się nowym życiem, szyderstwo i nie
wypowiedziana gorycz wykrzywiły jej usta, zapła
kane oczy zaiskrzyły się dziko i zaw ołała:
— A więc on mnie kocha 1 Tak, mnie tylko a nie Paulę. A jednakże nie do mnie to, nie do biednej płatnej towarzyszki, cudzoziemki, zwróci ou kiedyś te słow a: »Czy zechcesz być moją żo
n ą ? ” O ! nie, usłyszy je bogata dziedziczka, miss Edyta może tylko posłużyć za zabawkę. Gotów on jest zdradzić dla pieniędzy nawet własne serce.
Tak, dia pieniędzy! dlatego zamka, który ta świę ta Paula umiała sobie zdobyć za pomocą kłamstwa i podstępu, a przecież kłamstwa ona tak nienawi
dzi. O! czyliż ci dobrzy, poczciwi, święci ludzie są lepsi niż... niż...
Przycisnęła rękę do rozpalonych skroni i pu
ściła się w najgęstsze zarośla.
Kiedy w parę minut później Franciszek wraz
Odezwa Komitetu Organizacyjnego
»Tygodnia Propagandy Przem ysłu, Handlu i R zem iosła P o lsk ie g o ”.
W okresie tegorocznego „Tygodnia Propagandy Przemysłu, Handlu i Rzemiosła Polskiego” pamię
tamy, źe zasadniczym obowiązkiem każdego Polaka jest przyczynić się w ramach swoich możliwości do spolszczenia gospodarki w państwie.
W obecnej chwili w Polsce 82 proc. przemysłn, 6 0 proc. handlu I 75 proc. nieruchomości miej
skich znajduje się w rękach obcych. Taki staa rzeczy jest nie do utrzymania, jeżeli chcemy na
prawdę Polski mocarnej.
Podstawowym warunkiem potęgi Polski jest całkowita samodzielność gospodarcza, to znaczy unarodowienie życia gospodarczego. Świadomość nieodpartej konieczności osiągnięcia tego celu musi przeniknąć na wskroś całe społeczeństwo polskie.
Musimy jasno zdawać sobie sprawę, że każdy grosz, oddany w obce ręce, powiększa i tak wielką u nas nędzę i bezrobocie i ułatwia pracę obcym agenturom, dążącym do zniszczenia politycznego narodu polskiego.
W imię patriotyzmu gospodarczego musimy uwolnić Polskę z więzów kapitału obcego. Hasło obrony państwa nakazuje uam walkę o niepodle
głość gospodarczą. Zwróćmy w tym kierunku wszystkie swoje szczere i bezkompromisowe wy
siłki i wspólną, wytrwałą pracą budujmy polski przemysł, polski handel 1 polskie rzemiosło.
W e Francji zw o ln io n o m ilion robot k ó w za udział w strajku.
Paryż. Związek metalowców doniósł o zwol
nieniu za strajk 500 000 robotników. W Paryżu i okolicy zwolniono 300 000 robotników, północnej Francji przeszło 100.000, a w przemyśle włókien
niczym w całej Fran< ji 100.000 robotników. W in
nych gałęziach zwolniono dalsze 500.000, tak że ogólna liczba zwolnionych za udział w strajku wy
nosi 1 milion robotników.
R ibb en trop p rzy b y w a d o Paryża w e w torek.
Min. spraw zagr. Rzeszy von Ribbentrop przy
będzie do Paryża we wtorek rano, zaś odjadzie w czwartek rano. Podpisanie deklaracji francusko- niemieckiej o nieagresji nastąpi przypuszczalnie we wtorek.
W iele m ów iąca dym isja lite w s k ie g o m inistra spraw zagr. Ł ozorajtisa.
Kowno. Min. spraw zagr. Litwy Lozorajtis ustąpił ze zajmowanego stanowiska.
K Ą C I K N A D I O W Y
A ndy ej a P o ls k ie g o R adia w W a rsza w ie.
W torek , 6 X II. 6.30 Audycja poranna. 11.00 And. dla szkól 11.15 Koncert dla dzieci z płyt. 12.03 And. południo
wa. 15.00 Mam 13 lat — powieść dla młodzieży. 15 30 Mu
zyka obiadowa z Wilna, 1630 Koncert pleśni fińskich z okazji święta narodowego Finlandii. 16.45 Samoobrona Litwy 1 Białorusi — odczyt. 17.00 Mikołajki radiowe — aud.
słowno muz. 17.30 Z pleśnią po kraju. 18.00 Aud. dla wsi.
18 30 Aud dla robotników. 19 00 Koncert rozrywkowy. 21.00 Koncert T wa Miłośników Dawnej Muzyki — tr. z Konserwa torium Wa sz. 22.20 Recital fortep.
Ś r o d a , 7 X II. 6 30 Audycja poranna. 11.00 Aud. dla szkół. 11.25 Płyty. 1203 Aud. południowa. 15.00 Nasz kon
cert — aud. dla młodzieży. 15,30 Muzyka obiadowa. 16 20 Najczęstsza choroba u dzieci — odczyt 16.35 Recital. 17.00 Od oddziałów ochotaiczych do potężnej armii — odczyt.
17.15 Koncert. 18.00 Aud. dla wsi 18.30 Teatr Wyobraźni;
Tragedia Sokratesa — wiecz. I. 19.20 Wieczór walców. 21.00 Opowieść o Chopinie» Nokturny. 21 45 Poezja wieku złote
go — wieczór lit. 22.00 Płyty.
P r s g K B P o lsk ie g o Radia 8. A. R eigleżaka P o a ie r s k a w T o m a l a .
Fsls 304,3 m, 986 Ke. 16—24 Kw.
W to rek , 6 XII 7 15, 10.00, 11.15, 13.00 Płyty. 13 50 Wiad. z Pomorza. 15,15 Rozmowa z dziećmi. 18 00 Obrazki gdyńskie. 18.10 Pogad. społ. 18.15 Skrzynka techn. 18,25 Wlad. sport z Pomorza. 22.55 Aktualności.
ś r o d a , 7 X II. 7 15, 8.00, 13.00, 17.15, 22.40 Płyty. 13.55 Wlad z Pomorza. 18.00 Warzywniki — pogad. roln. 18.10 Stary Gdańsk — fel. 18.25 Wlad. sport, z Pomorza. 22.00 solistów z Bydgoszczy.
Poza tym transmisji % innych polskich stacyj.
^ - ...
7...TM iunginn
z Paulą przyszli do tego miejsca, ua ziemi leżał tylko kawałek papieru oderwanego od koperty.
Franciszek podniósł go skwapliwie, a jakkolwiek nie było na nim nic więcej, oprócz pieczątki z na
pisem : »Londyn”, schował go jak kosztowną zdobycz.
Paula nie spostrzegła tego naw et; widocznie zmęczona, rzuciła się na tę samą ławkę, którą przed chwilą opuściła Edyta. Twarz jej była bla
da i zapłakana; cierpiała bowiem coraz więcej przy chorym, a chwile rozrywki minęły dla niej wraz z odjazdem Gerarda Martella. Ten ostatni wyjechał już przed trzema dniami, wkrótce po owej wspólnej przechadzce w salonach zamkowych.
Zdawało by się nawet, źe jego opowiadanie zna
cznie się przyczyniło do dziwnego rozdrażnienia Pauli, która przed odjazdem miała bardzo długą rozmowę z gościem, w czasie której, jak zauwa
żyła Edyta, wysiliła się na zatrzymanie w zamku przyjemnego turysty. Sama delikatność jednak nie pozwalała pozostać Gerardowi, ponieważ stan chorego coraz się bardziej pogarszał, wymagając więcej niż kiedykolwiek ustawicznej pieczołowi
tości Pauli i Franciszka. (C. d. n.)
W I A D O M O Ś C I
Nowe Miasto Lubawskie* data 5 grudnia 1938 .r Kalendarzyk. 5 grudnia, poniedziałek, Sabby, Krysp.
6 grudnia, wtorek, Mikołaja b
slotem g 7 — 25 ttu Zachód słot cm, g, 15 — 28 nu
«wschód księżyca g 14 — 34 na. Zachód księżyca g 5 — 10 m,
F erie zim ow e w szk oln ictw ie.
Ferie zimowe w szkolnictwie powszechnym, średnim ogólno kształcącym i zawodowym, związane ze świętami Bożego Narodzenia, trwać będą w b, roku szkolnym, zgodnie z obowiązującymi przepisami, od 23 grudnia do 9 stycznia włącznie.
Zakończenie nauki w szkołach nastąpi 22 grudnia po lekcjach, wznowienie dnia 13 stycznia rano.
W szkołach dokształcających zakończenie nauki nastąpi o tydzień wcześniej.
Z m ia sta i
Na gw iazdkę dla dzieci bezrobotnych.
N o w e M iasto. O b y w a te lsk i M iejsk i K o m ite t Z im o w ej P o m o c y B e z r o b o tn y m w N ow ym M ieście L ubaw skim p rzep ro w a d zt w e w to r e k i śr o d ę (6 i 7 bm.) na t e r e n ie m ia sta z b ió r k ę ż y w n o śc i i o d z ie ż y i to przy ła s k a w e j w sp ó łp r a c y czło n k ó w O ch o tn iczej S tr a ż y P o ż a r n e j.
Z eb ra n e n atu ralia w raz z g o tó w k ą , zeb ra n ą do p u sz e k w d niach 4 i 8 bm., p rzezn a cza s ię na u rzą d z e n ie g w ia zd k i dla d z ie c i b e z r o b o tn y c h .
Znając w ie lk ą o fia r n o ść tn t. O b y w a telstw a — zw racam y s ię i ty m ra zem Doń z g o r ą c y m a p e le m , b y n ie s z c z ę d z iło o fia r na ta k w z n io sły cel. Każda bow iem , ch o cia ż n a jm n iejsza o fia r a o tr z e łz y d z ia tw y n a jb ie d n ie js z e j, c ie r p ią c e j w s k u te k k lę s k i b e z r o b ocia.
Za O b y w a te lsk i M iejsk i K o m ite t Z im ow ej P o m o c y B e z r o b o tn y m w N ow ym M ieście L u b aw sk im i P r e z e s W ydz W ykouawcz.: ( —) Ks. prof. D em b ień sk i.
S e k r e ta r z W ydz. W ykonaw cz.: ( - ) Burm . W achow iak-
Kto w wyborach do Rady M iejskiej kandydu
j e z lis ty so cja listy cz n e j i „ o z o n o w e j” ?
N o w e M iasto. Z dniem dzisiejszym (5 bm,) upływa termin zgłoszenia list kandydackich do Rady Miejskiej i spra
wdzania nazwisk osób, posiadających prawo wybierania do samorządu. Każdy wyborca przeto winien jeszcze dziś spra wdzić, jeżeli jeszcze tego nie nie uczynił, czy nazwisko jego figuruje w spisach wyborców między godz 17—21 (5— 9
po poł. Lokal komisji wyborczej — w Żarz. Miejskim, Jak się dowiadujemy, prócz listy Obozu Narodowego, która zawiera nazwiska reprezentantów wszystkich stanów i zawodów, członków Stronnictwa Narodowego, Narodowej Organizacji Kobiet oraz Zw. Zawód, „Praca Polska, zgło
szono listę socjalistyczną i b. Z.Z.P., na której kandyduje jak jul po krótce podaliśmy — p. WasyJuk, kierownik szkoły powszechnej i członek Zarządu Główn. osławionego Zw. Naucz. Polskiego, wydawcy kompromitującego „Płomy
ka”, w którym propagowano tendencje komunistyczne. Po
za tym na liście figurują wyłącznie robotnicy i to na zmianę socjaliści i członkowie nieistniejącego jut ZZP. Ten kom
promis robotników, którzy należeli do chrześcijańskiego ZZP z radykalnymi socjalistami (Kudełka!) jest aż nadto wymowny.
Podajemy kilka nazwisk kandydatów tej klasowej, czer
wonej listy: 1) Wasyłuk, 2) Borkowski, 3) Kudełka, 4) Jen Ziółkowski, 5) Kordalski, 6) R. Lenckowski,
7)W i. Kaspro wicz ( obecnie odsiaduje karę sądową za okupację lokalu Zarządu Miejskiego podczas zeszłorocznych zajść bezrobo
tnych), 8) Turowski, 9) Ant. Steina, 10) Sobolewski, 11) M.
Zawadzki, 12) Leou Tesmer.
Pełnomocnikiem tej listy jest Fr. Iwankowski, znany ze swego filożydowskiego nastawienia, lwankowsktemu zarzu- cają robotnicy, Iż ZZP wyprowadził na drogi porozumienia
% PPS em, wskutek czego ZZP musiało ulec likwidacji.
„Ozon”, którego działalność jest w Nowym Mieście pra
wie niedostrzegalna, nazwał swą listę mianem — „gospo*
dareza*. Lista ta złożona została jako ostatnia.
Oto nazwiska 12 kandydatów: Al. Borkowski, J. Borkie
wicz, B. Chełkowski, dyr, K K 0 Jankowski, Zygm. Muller, Wł. Jabłoński, J, Daszkowski, Fr. Dombrowskf, Al. Goga, J. Morenc (m, piekarsfe), Wł. Szwaradzki i Fr. Koniarski.
Listę w du ej części podpisali urzędnicy, no 1.« kandy
daci. Pełnomocnikiem jej jest p, not. Domagała.
Pełną listę kandydatów Obozu Narodowego, która, jak wiadomo, otrzymała nr 1, ogłosimy w nast, nrach naszego pisma.
D w ie im prezy kulturalne.
N o w e M iasto. W ub. środę, 30 ubm. wystąpiła tu na scenie Hotelu Centralnego „Operetka Poznańska* »od dyr.
2ygm. Wojciechowskiego. Przedstawienie cieszyło się dużym powodzeniem, publiczności bowiem zebrało się duto. Artyści odegrali doskonale operetkę Lehara pt. «Tam, gdzie skowro
nek śpiewa”. Hoczne oklaski świadczyły o tym, iż gra wszystkich artystów zadowoliła publiczność, która kilka
krotnie zmusiła gości do „bisowania*.
W sobotę, dn. 3 bm odbył się w auli gimnazjalnej kon- i cert mnzyczno-wokalny, który udał się w całej pełni. Frek
wencja publiczności — duża, Recenzję z koncertu, z które
go dochód przeznaczony był na pomoc dla akademików, za
mieścimy w nrze następnym.
U karana buta N iem ców w po w. lub aw sk im .
N o w e M iasto. Zuchwałość Niemców na ziemiach za
chodnich wzrasta coraz bardziej. Prasa często notuje wy- I padki nad wyraz nielojalnego ustosunkowania się mniej- \ szóści niemieckiej wobec Państwa Polskiego, mimo, Iż Niemcy it w Polsce w stosunku do naszych rodaków w Rzeszy ko
rzystają z ogromnych swobód. Dość wspomnieć o ostatnim mianowaniu senatorami dwóch Niemców z Wielkopolski 1 Pomorza (Polaka z Pomorza i Wielkopolski nie mianowano ani jednego), o dziedzinie szkolnictwa niemieckiego tak i bardzo w Polsce rozbudowanego, swobodnego rozwoju nie
mieckich partii politycznych w Polsce i td.
Mimo tych wszystkich swobód Niemcy stają coraz bez- 1 czelniejsi. Ostatnio również w pow. lubawskim /władze mu- 3 siały się zająć dwoma Niemcami, lekceważącymi w oburza
jący sposób Państwo Polskie. I tak miejsc, sąd administra- cyjny w osobie p. mg*? Malika skazał Herberta Laskowskiego, Niemca z Gryźiin, ar. w r. 1916, na grzywnę 300 zł z zamianą w razie nieściągalności na 14 dni aresztu za lekceważące, ordynarne odezwanie się o Polsce i Polakach.
Brat skazanego, flelmuth Laskowski % Gryźiin, nr. w 1911 r., został również za publiczne okazanie niechęci do Państwa Polskiego i jego insytucyj skazany na grzywnę w wysokości 300 zł (z zamianą w razie nieściągalności na 14 dni aresztu).
Ta zasłużona kara może przyczyni się do ostudzenia zapału Niemców, prowokujących systematycznie Polaków,
D w a] Żydzi — dom okrążcy skazani grzyw ną po 50 z l za n ieleg a ln y handel.f
N o w e M iasto. Przd tut. sądem administracyjnym od
powiadali ostatnio dwaj Żydzi Bernard (?) Monles i Moszko Kubrzański z Poznania, którzy zostali doprowadzeni do Starostwa przez policję za uprawianie handlu domokrążnego bez licencji. Natychmiast odbyła się przeciwko nim rozpra
wa, w wyniku której referent spraw karno administracyjnych p. mgr Malik skazał obu Żydów na karę 50 zł grzywny lub 2 dni aresztu zastępczego. Żydzi karę po rozprawie zapłacili.
H a llo ! Hallo 1
P rzy p o m in a m y !
Paczki na uroczystość św. Mikołaja drużyny harc. przy tnt. gimnazjum można przesyłać w da. 6 bm. od godz. 14-46.
Drużynowy Deja Bolesław.
B u rzliw e p o sied zen ie R ady M iejskiej.
Lubawa. Odbyło się tu w środę* d. 30 ub. m. o godz.
1S w sali gimnazjum miejskiego posiedzenie RM.
Posiedzenie zagaił p. burm. Wojciechowski i podał po
rządek obrad do wiadomości, a mianowicie: 1. sprawozdanie komisji rewizyjnej za IV kwartał 1937|{38 oraz zamknięcie ksiąg kasowych za rok budżetowy 1937|38, 2. sprawa ustalę-
jlenia emerytury dla p. Berty Fafińsktej, 3. sprawa utworze- ] nla Towarzystwa Ogródków Działkowych I Małych Osiedli Podmiejskich i wydzierżawienie na ten cel odpowiednich te
renów, dalaj 6. ustalenia minimalnej powierzchni parcel bu
dowlanych w myśl art. 415 prawa budowlanego, 5. komuni
katy Zarządu Miejskiego, 6. wolne głosy.
Na przewodniczącego posiedzenia do obrad nad pkt 1 zo
stał wybrany p. Fr. Licznerski* który po przejęciu przewód nictwa udzielił głosu przewodniczącemu komisji rewizyjnej, p. Astowi, który też odczytał protokół komisji. Aczkolwiek obrady z początku odbywały się w najlepszym spokoju, to jednak, kiedy przystąpiono do działu elektrowni miejskiej, stała się rzecz niespodziewana. Otóż gdy radny p, Tru
szczyński zwrócił się do członka ZM p. Szolca, który jest decernentem elektrowni, o pewne wyjaśnienia, dotyczące tego działo, p. burm. Wojciechowski pod żadnym warunkiem nie chciał dopuścić p. Szulca do wypowiedzenia się, twierdząc, że p r. Truszczyński powinien był to ytanie pod jego adre
sem skierować. Nastąpiło dość ostre starcie p. burmistrza z radnymi* którzy się stanowczo domagali głosu dla p. Szul
ca, skutkiem czego przewodniczący p. Licznerski zarządził przerwę* Ponieważ p,o ponownym podjęciu obrad starcia słowne nie tylko nie ustały, ale się jeszcze wzmogły, prze
wodniczący posiedzenie o godz. 21,40 przerwał i obrady odroczył.
Wypada tu zaznaczyć, że posiedzenie to było bodaj naj
bardziej burzliwe z całej kadencji obecnej Redy Miejskiej, Publiczność, dość licznie zebrana, różnie Incydent ten ko
mentowała.
U zu p ełn ien ie.
Lubaw a. W ostatnim numerze „Drwęcy” pominięci zostali kandydaci Str. Narodowego do Rady Miejskiej z II okręgu Jan Giok, siodlarz, Bolesław Rozwadowski, mistrz krawiecki i Józef Pokojski mistrz krawiecki.
N ierozum ne i k a ry g o d n e p o stęp o w a n ie m ęża, usiłującego na w s ie lk l sposób p rzeszkodzić o d sta w ien iu ty fu so w e ch o rej żony do szp ita la
K azan ice. W środę o godz. 11 2 posterunkowych, pie- lęgnarka I pomocnik szpitalny przybyli do Kazanie celem za
brania chorej tyfusowo Ługiewiczowej, żony rolnika, która już 4 tygodnie leżała obłożnie chora na tyfus. Doktor, stwier
dziwszy już przed pewnym cza era u niej tyfus, kazeł jej przewiezienie do szpitala, co jednak nie nastąpiło Przybyw
szy przed dom p* Ługiewicza, rzeczone osoby zastały drzwi zamknięte. Na wezwanie posterunkowych otworzenia drzwi p. Ługiewicz togo nie uczynił. Delegacja, okazując do ostat
nich granic posuniętą cierpliwość, pertraktowała z p. Ł.
2 i pół godz. dopominając się otworzenia drzwi i wydania chorej Wreszcie postanowiono przemocą drzwi otworzyć.
W tym celu sługa wiejski udał się do kowala miejsc., aby tenże drzwi otworzył Kowal jednak odmówił, wtedy poste
runek nakazał przywieźć kowala z Rożentaia, Tenże przyje
chał 1 wyważył drzwi do korytarza, silnie zatarasowane. Do pokoju chorej drzwi jednak były również zamanięte. I do
piero na silne naleganie zostały przez p. Ługiewiczi wreszcie otwarta. Mimo to jeszcze czynił tenże najrozmaitsze trudno
ści w odstawieniu chorej, stawiając im warunek, użycia do przewiezienia krytego wozu. I dopiero gdy p. Ł wyjechał końmi po kryty powóz, przygotowano szybko wóz i prtewieziono chorą do szpitala.
Powyższy fakt świadczy wprost o karygodnym i niero
zumnym zaślepieniu. Dar brzuszny to choroba b ciężka i kończąca się, w braku fachowego leczenia zwykle śmiertel
nie. Mimo to ludzie wolą narażać swych najbliższych na niebezpieczeństwo życia, nie bacząc, że zakaźnie chora w do mu pozaratać może jeszcze całe otoczenie. A przecież po
wiat poszedł możliwie danym mieszkańcom jak najdalej na rękę, obniżając znacznie stawki za leczenie, A gdzie brak wogółe środków na opłatę łączeniową, koszty przyjmuje gmina.
K radzieże.
Łą&orz. W nocy z 80 listopada na 1 bm. nieznani do
tąd sprawcy włamali się przez okno do skiapu kolonialnego p. Lewandowskiego, Łapem złodziei padły artykuły spo
żywcze, towary kolonialne oraz wyroby tytoniowe. Stratę oszacował poszkodowany na sumę 70 zł
Tej samej nocy skradziono z zamkniętej stodoły p. Ko- bylsklego na wybudowania 4 ctr żyta oraz jeden worek.
W obu powyższych sprawach policja prowadzi
dochodzenia. (Zg)
Z w ojew ództw a w arszaw skiego.
Z uroczystości pogrzebowe]
śp. ks. prałatd Klatta.
L idzbark. W dniach 29 i 30 ub.m. przypadła tut.
parafii smutna uroczystość, wszak złożono do wiecznego spoczynku dłagoietniego proboszcza parafii lidzbarskiej, wielce zasłużonego kapłana, śp. ks. prałata Wojciecha Klatta, weterana z walki „kulturalnej*.
Miejsce w plebanii, gdzie złożono tymczas.trumnę z ziemskimi szczątkami zmarłego kapłana, zdobiła piękna żałobna de
koracja. Tak samo wnętrze kościoła przybrane było w arty
styczną dekorację Poza tym dzięki staraniom miasta oświet
lono elektrycznym światłem kościół, cmentarz kościelny i częściowo ul. Kościelną. Na gmachach rządowych, samo
rządowych i z domów prywatnych wywieszono liczne flagi kościelne I narodowe, kirem ozdobione, zaś latarnie miejskie pokryte były żałobną krepą,
Wielkie Zebranie Przedwyborcze
Stronnictwa Narodowego w Lubawie odbędzie się w czwartek,dnia 8 bm. o godz. 12 po nabożeństwie na sali p. Kowalskiego. Przemawiać będzie p.
mee. Doerfferowa z Torunia na te m a t: «Kobieta w samorządzie”. Społeczeństwo nasze napewno pospieszy na zebranie to, bo znana referentka jest na terenie tutejszym.
R ów n ież w czw a rtek
w N ow ym M ieście o godz. 16 w sali Hotelu Centralnego. Na zebraniu publicznym Narodowej Organizacji Kobiet przemawiać będzie znaoa dzia
łaczka NOK p. Doerfferowa.
Dnia 27 i 28 ub. m. przez cały dzień defilowały tłumy pa.
raflan przed trumną, składając hołd i zanosząc modły za swe
go zmarłego proboszcza. Dnia 28 godz. l i t e j przed poł.
przeszło 15 poczetów sztandarowych organizacyj z delegacja
mi złożyły hołd u trumny śp. ks. prał. Klatta.
O godz. 17 30 nastąpiło wprowadzenie trumny z zwło
kami do kościoła. E li aortę w asyście przeszło 30 przybyłych księży poprowadził dziekan, ks, kan, Tymeekl, który równocześnie odprawił żałobne nieszpory przy asyście duchowieństwa. Do godz, 20-tej tłumy wiernych zwiedzały kościół, by modlitwę zmówić za spokój duszy śp. Ks, Prałata.
Dodać należy, że w eksportacji udział brały organizacje z sztandarami, delegacje z wieńcami, przedstawiciele władz i Instytucyj itp oraz tak wielka rzesza wiernych, te kościół i cmentarz kościelny szczelnie był zapełniony*
Dnia 30 bm« o godz 10 tej rozpoczęło się nabożeństwo żałobne, na którym oprócz delegacji organizacyj również obecnych było około 50 księży, p. starosta działdowski Hor- wath, inspektor szkolny Konkol, burm. Parzybok, b. pierwszy starosta brodalckt p. Olszewski, ziemiaństwo itd. Odprawio
nym przez duchowieństwo żałobnym wigiliom przewodniczył ks. proboszcz Mosiński z W. Łęcka Żałobną Mszę św. w asyście 3 księży odprawił ks. prałat Dzlałowskl (który za czasów śp ks. prałata Klatta był pierwszym wikariuszem).
Podczas nabożeństwa pienia chóralne wykonało tow. śpiewu św. Cecylii.
Kondukt oogrzebowy wyruszył na cmentarz o godz. 12, prowadzony przez ks. kan* Tymecklego w asyście 50 księży, w tym prawie wszyscy byli ks, ks. wikariusze, którzy w czasie duszpasterstwa śp* ks. prałata w tut. parafii praco
wali. Za nader licznymi organizacjami* dele
gacjami, poczetami sztandarowymi, bractwami kościelnymi, stowarzyszeniami, cechami i przedstawicielami kroczyły ty
siączne tłumy Trumnę ze zwłokami śp. ks. Prałata nieśli członkowie Tow. Samodz. Rzemieślników. Wartę honorową (w plebanii i w kościele przy trumnie kolejno pełniły miejsc, organizacje) przy traraoie w drodze na cmentarz pełniło tut.
Kurk, Bractwo Strzel, i S N* Szpaler wzdłuż całego konduktu tworzyły dzieci szkolne.
Po przybyciu na miejsce wiecznego spoczynku po odpra
wieniu modłów ks. kanonik Tymecki w imienia zmarłego kapłana i pozostałej rodziny w serdecznych słowach dzięko
wał wszystkim za okazanie przywiązania do swego długo
letniego zmarłego ks, proboszcza Słowa te u niejednego słuchacza wycisnęły łzę z ócz. Z zwruszeniem odmówiono modlitwę za jego duszę. Po serdecznych słowach Ks, Kano
nika Tow. Śpiewu św, Cecylii odśpiewało pieśń „Spij w ciemnym grobie”. Z kolei wszyscy obecni na cmentarza wspólnym odśpiewaniem przy akompaniamencie orkiestry pieśni „Serdeczna Matko* pożegnali czcigodnego zmarłego Ks. Prałata. Odszedł od nas w zaświaty nasz drogi, kochany Ks. Proboszcz, który do końca swego życia był wszystkim dobrym przewodnikiem duchowym tak pod względem nauki Chrystusowej jak i w pracy społecznej i narodowej, Co dla parafii i parafian uczynił, pozostanie w niezatartej pamięci.
N. o w, p.
Sp ks. p r a ła t W ojciech Klatt, proboszcz lid zb arsk i.
Odszedł od nas w zaświaty najstarszy proboszcz die
cezji, jeden z nielicznych jut weteranów walki kulfcurnej w Prasiech, jeden z najzacniejszych i najzasłaźeńszych kapła
nów diecezji* śp. ks. prałat Klatt, Sp. ks prałat Klatt uro
dził się w Pełka pow. kościerskim na Kaszubach Święce
nie kapłańskie otrzymał 12. 7 1874* a więc w czasie, gdy się rozpętała t.zw, walka kulturna. Zmarły' na skutek tego był przez 2 lata aa tułaczce i dwukrotnie więziony, następ
ni© wydalony z granic rejencji kwidzyńskiej, był od 1876 do 1884 duszpasterzem w diecezji augsburskiej w Bawarii.
Tęskniąc za ukochaną Polską, powrócił do niej po złago
dzeniu kulturkampfu i pracował jako wikary w Lubiewie, Gruczole i Linowi© W roku 1886 otrzymał parafię w Górznie* gdz e dla położonych zasług koło parafii — m.1n.
pobudował nową plebanię — i dla swej gorliwości duszpas terskiej został dziekanem. W roku 1900 powołany został jako proboszcz do Lidzbarka, gdzie przez lat z górą 38 pra*
cował zbożnie f ofiarnie dla chwały Bożej, dla zbawienia po
wierzonych owieczek i dla dobra ukochanej Ojczyzny. Od
znaczył się też wydajną pracą społeczną. Bank Ludowy, Rolnik, Towarzystwo Lądowe, KSM, Czytelnia, Tow. św. Ce
cylii” to dzieła, które w znacznej mierze jemu zawdzięczają swe istnienie. W czasie strajku szkolnego za mężne wystą
pienie w obronie reltgii i ojczystej mowy skazany został oa wysoką grzywnę. Władze kościelna uczciły jego zasługi przez nadanie mu tytułu radcy duch., a następnie takie przeE nominację na Szambelana Papieskiego, a władze świeckie, nadając mu wysokie odznaczenie Polonia Rest tuta.
Złoty Krzyż Zssługi i Medal Niepodległości. Główną cechą jego efearaktera była jego nadzwyczajna skromność, która uwydatniła się m i. i w tym, że zastrzegł się w ostatniej swej woli przeciw wielkiej okazałości pogrzebowej, życząc sobie być pochowanym w prostym grobie. Jednak* jak wspomniał nad jego trumną czcigodny ks kao. Tymecki, nikt nie mógł zabronić kochającym parafianom, te sprawili swemu uko chanemu Duszpasterzowi pogrzeb, który był potężną mani
festacją ich gorących uezoć. Niech Bóg miłosierny za tyle trądów, znojów i udręk życiowych, poniesionych dla Jego chwały, dia Kościoła i Ojczyzny, uszczęśliwi Go posiadaniem niebieskiej Ojczyzny. R. i. P.
^ ~^ q T e Ł D A Z B O Z O W A
żyto nowe
Pszenica
JęczmUil Owies
Płacono w złotych kg Pozoań, 3, 12.
13 40— 13.65 1 8 J 0 - 18 50 16.25— 16 75 14.35— 14.75
100
Bydgoszcz, 2. 12.
13.75- 14 00 18 2 5 - 18 75 16,00— 16.25 15.00— 15.20
Redaktor działu politycznego : Ks. prof. Józef Dembieński,reszty działów: Benon Reichel.
^ rasie wypadaow, ipuw odow an/on suą wyżesą, prsesskói * sakładsie, strajków itp., wydawnictwo nie odpowiada
sa
doataresesl#pis asa, a abonenci nie mają prawa domaffanie ei* aledostarese»x«l
niaerów ab 3 dsskodowania-
P o d zięk o w a n ie.
Za tak liczna dowody współczucia 1 złożenie wieńców z powodu zgonu naszego kochanego ojca, teśsta, brata, wujka i dziadka śp
T o m a sza K r z e m iń sk ie g o składamy na tej drodze Wieieb. Duchowień
stwu, Zrzeszeniu Emerytów, Urzędnikom pocz
towym, Bractwu Różańcowemu, Krewnym i Znajomym oraz wszystkim, którzy oddali ostatnią przysługę Zmarłemu nasze serdeczne
„ B óg z a p ia ć 9.
W smutku pogrążeni
J a n o s tw o K rzem iń scy . Lidzbark, w grudniu 1938 r.
O S I E D L I Ł E M SIĘ
z dniem 4. XII. 1938 r.
Edw ard B ieszka, le k a rz D zia łd o w o , ul. Wolność nr. 16. Tel. 32,
G odziny p r z y ję ć i od 9 — 12 rano i od 3,30 — 5 wieczór.
rm ru e fo
i na
oddalonej nieraz wiele kilometrów od miasta,
«nożna zapewnić sobie stały kontakt ze świa
tem,
przy pomocy bateryjnej superheferodynyP H I L I P S ^ 4-39
P o p o d e e r a t y . /
. D R W Ę C A ” k się g a rn ia Now e M iasto
N a j t ł u s t s z e
m a f y s k i
s z t . 1 0 i 1 5 g r
POLECA
Stanisław Rost, Nowe Miasto Lub.
R Y N E K . TELEFON 36.
M A K U C H Y
f »
r z e p a k o w e ln ia n e
I f
Ś R U T
s ło n e c z n ik o w e w y s o k o p r o c e n to w e
so ja o r a z O T R Ę B Y p s z e n n e (sza le)
I O T R Ę B Y Ż Y T N I E przy korzystnych cenach dziennych poleca
„ R O L N I K “ w Lu b aw ie, tel. 3 9
ODDZIAŁ NOWE MIASTOjLUB. - t e l 49 SKŁADNICA RYBNO — t e l. 2.
Przyjmujemy s t a r e R a d i o o b i o r n l k l
NA NOWE Superchetorodyny —
K o s m o s - P i o n i e r
D e m o n str a c ja I sp rzed a ż
A. B ia ła c h o w s k l, B ro d n ic a , tel. 120
Ciepłe obuwie zimowe
Swetry Szale
Pończochy Rękawiczki
Robótki k lo cko w e
najtaniej sprzedaje
Józef Napolsk
N O W E M I A S T O L U B . dawu. M. S y p n ie w sk a
W Ę G IE L
o p a lo w y k o w a lsk i b r y k ie ty I w ęgiel do
p ra so w a ń
poleca
Franciszek Tysler,
Lubaw a.
monstracji nowego odbiornika Philipsa
PIIILIP&W 43 B
w firm ie»
N A J L E P S Z E R A D I O O D B I O R N I K I
w firmie
J B I E R N A C K I skład lalaza L U B A W A
u l Z am k ow a 16
D R U K I
wszelkiego rodzaju zwyczajne do naj- wykwintnle js z y c h po cenach przystępnych
wykonuje terminowo i gustownie
D rukarnia „ D r w ę c y *
N o w e Miasto*
KSIĘGARNIA
„D R W Ę C A”
N O W Y M M I E Ś C I E
poleca
N A D Z I E Ń
św. mm
k s ią ż k i
dla d zieci, m ło d z ie ż y i d o r o sły c h G ry to w a r z y s k ie 1 z a b a w k i
od skromnych do najwytworniejszych
A lb u m y do p o e z ji i fo to g r a fii. W y ro b y a la b a s tr o w e , m a r m u r o w e , s z k la n e 1 g a la lito w e
p o r tfe le , p o r tm o n e tk i, t e k i s k ó r z a n e o ra z
a p a ra ty fo to g ra ficzn a I ra d io w e .
Już p re ze n ty gwiazdkowe
w za k la d z ie lfo to g ra fiez n y m
F. L U B O W I E C K I E G O
w jN ow yra M ieście Lub. i w filii w L u b a w ie
O T R Z Y M A K A Ż D Y
przy zamówieniu p ó l t o i fotografii pocztówkowych
{eden ozdobny album do fo to g rafii lub jaden p o rtre t w iększy.
Ceny przystęp ne.
N
Mieszkanie
1 p o k o j o w e » t e u e h ł i l ą
od i s ty c z n i»
p o t r z e b n e
Kto ? wskaże ebsp. .Drwęcy”' Nowe Miasto.
L I C Y T A C J A D R Z E W A
W e w to r e k , d n ia 6 g ru d n ia rb . o god z. 10-te]
sprzedawane będą d r ą g i I I - V k la sy , d r z e w o b u d o w la n e
1 5
