1
SPIS ZAW ARTO ŚC I TECZKI —
S M Ż M jA ...
...(^ v. ^ n w . . . . ^ t . . ^ . ...
1/1. Relacja Sb . J) 5 . / - 5
I/2. Dokumenty (sensu slriclo) dotyczące osoby relatora — .
I/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby relatora
II. Materiały uzupełniające relację ——
lll/l - Materiały dotyczące rodziny relatora
111/2 - Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. — - 111/3-^ Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1 £139-1945)---
i :
.'' ljl/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r. — ;
.. 111/5 - inne...-— ; ' j
■ IV. Korespondencja
V. Nazwiskowe karty informacyjne k . '■
VI. Fotografie
2
3
Szczepański Bronisław ^ielgio, unia 27 sierpnia 1990 r.
87-603 Wielgie Wielgie
Ż I C I O S Y S , - v
Urodziłem się 11 lutego 1917 roku es ojca Władysława i matldL
Włady sławy z domu CzamecIciGj w Wielgicrn# Lata uziecięoa spędziłem przy rodzicach# Po ukończeniu szkoły podstawowej w Wielgiem pracowałem
• z ojcem w zawodzie murarskim*
W 1939 roku kiedy wojaka hitlerowskie przekroczyły granica Polski pełniłem służbę pomocniczą w policji. Po~ wkroczeniu wojsk hitlerows
kich na nasze tereny zostałem aresztowany pod zarzutem posiadania
broni czego mi nie udowodniono i zostałem zwolniony# W marcu 1940 roku podczas brrnki ra roboty do Ifienioc w dniu wyjazdu żandarm wręczył
» mi nakaz wyjazdu ea± na te roboty* Czekając na moje odejście wykorzys
tałem chwilę jego nieuwagi udało ml sin zbiec# Po czym ifzrywałam sio nad Wisłą i na terenie powiatu płockiego# Po zmianie żandarmów
wróciłcm do miejscy zamieszkania t#j# do Wielgiego i podjąłem pracę
• przy romoncie i przebudowie budynku ęajątku Nowa Wieś, a następnie w firmie Kruki enb erg w Dobrzyniu nad Wisłą#
W marcu 1943 roku wstąpiłem do początkowo Związku Wal]ci Zbrojnej
< później Armii Krajowej# Przysięgę odbiorał ode mnie w dniu 5 marca t 1943 roku mój dowódca drużyny potniej zastępca komendanta Płaco wki
ZWZ,AK Wiol git# Otrzymałem pseuaonim ‘‘Gruz**, bo i przysięga była , odbierana na gruzowisku,D-cą drużyny był Janowioz Jan ps.^Lis".
' Działalność nasza polegała na czytaniu prasy konspiracyjnej, zbie- <
c raniu wiadomości o ruchach wojsk niemieckich, okupacyjnych władz
' miejscowych i pomocy dla rodzin poszkodowanych przez okupanta - rodzin ( z których mężczyźni poszli w 1939 roka na wojno i nie powrócili,
■ vysiedlonych, oraz z których dorosłe osoby wywiezione zostały do przymusowych robót albo do obozów koncentracyjnych# W pobliskich lasach i w ogrodzie u komendanta placówki Wielgie Armii Krajowej
Czesława Swierczyńokiego p s,rtAntiiriumw odbywały Bią szkolenia v pełni wojskowe# U komendanta Swierczyńskiego poznałem się z Watkowskim*
VJózefem ps#“Bajan* u którego później byłea wiele r8.zy z meldunkami.
W dniu 4 sierpnia 1944 roku całą firmę, w któroj pracowałem wywie
ziono na okopy nad Drwęcę do Lubicza. To wydażenie przerwało moja działalność konspiracyjną, ale nie zupełni o,' I tam na własną rękę
„ działałem na szkodę okupanta. Kiedy spławiałem drewno dla potrzeb budowy zapór okopowych i na opał spuściłem jedną tratwą, która znisz- _ czyła kładki jako przejścia na druj^i strono rzeki. Mocno to niemcom
dokuczyło, a ja niewiele brakowało że stracił bym życie. Inna działal
ność to kiedy rzeka zamarzła po pracy przechodziliśmy z kolegą na drugą stronę młució zboże rodzinom, które potrzebowały chioba, a nlo posiadały młueonego zboża bo ich ojcowie i mężowie byli wyniesieni.
W dniu 20 stycznia 1945 roku dowodzący oiopami trzymając broń w ręku jeździł na koniu i wydawał rozkazy do zbierania się i wymarszu w
g kierunku Grudziądza./ Ja korzystając z tego zamieszania zorganizowałem kilkunasto osobową grupę okopników i poznanymi wcześniej przejściami wyprowadziłem wszystkich do tyłu przez co uniknęliśmy przymusowej przez niemców ewakuaoji. Ha tym moja działalność przeciwko okupantowi aię ostatecznie skończyła.
23 3tycznla 1945 roku wróciłem do domu.' Ożeniłem cię i pracowałem
W budoimlctwie# Przez cały czas podardzany jako bezpartyjny i brat moich braci, którzy za przynaleraiosio óównież do Armii bajowej byli
przez Urząd Bezpieczeństwa i powojenna władza Polski wiezieni.
Nikt mi nie powiedział dobrego słowa za to co robiłem do tej pory.
Wezystlria powojenna lata przeżywałem w poOsuoiu wielkiego upokorzenia
i pokrzywdzenia, ale tego nie żałuję, bo wiem że czyniłem dobrze.'
Y _ L : 4 • 7"
5
6
7
8
9
10
11
12
13
S a c s e f ia ń s k i^ B E O D ig ł a w . u r .1 1 .0 2 .1 0 1 7r .w W ie lg ie m po w .L ipn o p s ." G r u z " s y n Wł ad ys ia w e i W ł a d y s ł a w y z d . C z a r n e c k ie j z a m . w W ie lg ie m 8 7 - 6 0 3 - t e l ,1 9 Z a p rz y si ęż on y p r z e z d- cę d r u ż y n y J a n o w ic z Ja n p a ." L i s ". D o w ó d c q .D o w ó d « ą Re j.V I- go B ył C z e s ł a w S w ie r c z y ń s k i p s ." A n t u r i u m " O b w ó d L ip n o .O k r ę g T o r u ń . I n s p .W ł o c ł a w e k . Ż o ł n ie r z ,w k o n s p ir a c j i od 5 * 0 3 .1 9 4 3 r .- 0 7 .1 9 4 4 r . w y k s z t a ł c e n i e 7 k l .s z k .j & o w .
t
![Kładki i most na Bystrzycy - Danuta Pietrak - fragment relacji świadka historii [TEKST]]()