śmtercig Blaubji a§ło flońce m yciu @ul<

picjuga. Bo^ał jq 3 całq ftłq gla^etnego ferca, a m jej teściu 3najbomał fmoje najmipFge §c3?ścte.

1Cera3 (traciło 3ycie bla niego mgelFie pomaby, miafto i jego uciechy obr3ybły mu. HTujtał obejść 3 miejfca, gb3ie pr3e3 fanaty3m i 3I0ŚĆ fmy$ pogańfFid) mfpół* ' miercóm (tracił co miał na śmiecie najbro3§ego. 3 Frmamem fercem $myta 3a Iaj?£, by gb3ie m bale- 1 Fid? frajaćb obnaleśd fpoFój, Ftóry mu m ^ymie my»

barto. 3 3nala3ł go m mier3e m Ufr3y3omanego, 3a Ftórego Bamaris i Blaubja 3 tatą rabości* bały fmoje 3ycie.

%era3 3nomu ob3ył. Bobra fmoje m ^ymie fpr$ebal i ro3bał ubogim, fam obbal jig 3upełnie 1 fłu^bie Fościoła. U) małej Hgji jaFo bifTup 3an ro3minqł błogofłamiong C3ynnośc. ®by 3a bługie lata obmołał pan (mego miernego fługp bo miec3*

nego poFoju, bo Ftórego bamno go upr3eb3iła uFo$ana mal^onFa, gorqce 13p fpłymały na grób Tt pobożnego bijFupa, Ftóry pr3e3 tyle lat tyle 3afmu* Jj cony$ ferc pociegyl, tyle Ie3 otarł, tyle upab<

cyd) i mbłyd? fmojq niem3rugonq rciarq poFr3e

49

August Hermann Franke f 1727,

sławny założyciel domów sierocych yy Halli, który talarem roz­

począł a dzisiaj w zakładach jego kształci się 5000 sierót.

—

i

3ßti i >«*.

3ana óufa rosbubsa ro fercu nagem UC31V

cia i ropobra^enia, Ftórc bo tp$ fó pobobne, jafic

imię 3anar Czciciela ro nas roznieca. Sfpgpmp I tu glos roolajgcego na pugc3p; poroajna poftać proroFa ropftgpufe prjcb oczyma nagemi! pr3p$ob3%

nam na mpśl 3or$a poranna, urjqb poprjcbnifa i

proftoroanie brogi pańjTfej, i roibjimp, fal tu broa

L ...

1'

50

mieti pośrób 3aro3(gtp<^ bojom a tragic3npcp na» j pabóro napierają Pg panoroania.

Prscnfeśmp pg ro mpóli ro 15. pólecie. 3aF p

««ber fmutng popać tu Fościół Cjjrpflufóro na siemi ptjpbtal, lebroo ropftoroić jbołamp. Winnica pań- (fa bpta pobobng bo pugesp. Ciernie i ofet ros« l

frjemilp pg ro niej gamiaft oroocobajnp# roinnp^ 1 gałg3eF. Baplani bpli zatopieni roc śroietFicf) ob« tj tjpbiirop^ pofobliroościacf). papieje, Ftórp<|> uro» |

gejenia prjeFrocspłp rogelFie granice, proroabjiii jpcie, jaFie o^pbniejgem i obrspblirogem bpć nic i

mogło. £>ui|oroieńftroo ro roigFgej C3gści ;a nimi .

Frocjpto na brobje scpfucia. ŚroigtoFupproo, ^bjier«

groa rogelfiego rob^aju i rogctcc$cnjtroo bpłp na por^bFu b^iennpm. Wórocjas miał Fościót $a=

miap jebnego, tr)e$ mniemanp<f) namiegnifóro C^rpftufa, ftór3p Flgtrop naro^ajem na fiebie rju«

cali i potępiali pg. Sicbnp lub, migami najgrub»

gpd? jabobonóro metobpe^nie fFrgporoanp, gingt jaFo oroce nie majgee paPerja. Kie b^iro roigc, je pobesas gbp jebni rogelFi roppb 3 0C3U fpu»

ścirogp, ro ślabp to3beproionpcf) roobsóro roPgporoali ‘ i rogelFiej fromocie i 3brobni pg obbaroali, brub3p prsecironie niesafpoFojong 5g&3? ppeba bu$oronego głośnem i corns głoóniejgcm upominaniem pg 3U» ' pełnej reformacji t. j. 0C3pgC3enia Fościoła #r3C«

ściańfFicgo ob błgbóro ropnursali.

Jato nat3fb3ia gcscgólnej gobności, bomagajgee ( pg obrobsenia całego Fościoła, napotpFamp jU3 ro ubiegłpm esafie, roe Włoge<f> poetóro Dantego i

i

„pr3pjaciół So3p^" („©ottesfreunbe"), ftór^p, po»

booni bo „braci fpólnego ^pcia" („Srubcr bee gemeinfamen £ebens") w Kiebcrlanbatp, wigcej po»

Frpjomu a 3ac3pnając 3 reformacją na famptf) fobie, brogf bla Iepgej prspgfości Foścfofa toromali. tEoż*»

famo opowiabaf w 12. wicFu piotr tValbue fioroo 23oże, ^Ewangelią Cprppufową; swoIenniFów jego, Ftórpcp gtówną pebsibą bpfp miajta tCutusa i 2llbi w pofubntowej śrancji, naswano tValbenfami C3pli m pofącseniu 3 innemi fcFtami ‘Mibigcnfami. prse»

berogpPFiem to Fościele morarofFo=c3eftim to 9. toieFu pr3C3 etoangeliftóto łTTetobego i Cprplla safożonpm ogień pragnienia potorotu bo pierwotnego panu

<br3cścijańfitoa potknie p£ ro3Żarspt. JaFo pier»

wgp prscwobniF rcformatorfFiego FicrunFu wpPf»

poje tu prseb nami arcpibpaFon prapi Jan 5JtiIic3

(t

teE pratob3itoej pobożności „matą jcrosolimą" na*

3toano, a Fterp, pr3ppominając nam Samuela, to toolnem siebnocseniu 2—300 mfobpep, pr3C3 niego na pofłóto jgwangeljt wpFgtafconptf) m?3Óto, nibp pFotę proroFóro 3at03pt, prspbiwgp niebatono prseb tern, taF|e jaFo poprsebniF Äutra, pobcsas pobptu ftoego to Äspmie na br^toi Fościofa śto.

piotra ogtogenie, 30 sampśla już pośrób Fościofa toppppującego antpt^rppa to nasnacsonp bsień top*

tFnąć a prseb nim oprsegać.

£»o Jana UTiiicsa prspfącspf p$, mając ten fam fpofób mpślenia, pewien 3 iiuprji powofanp $Xie*

mieć, Bonrab tt)albf>aufen, ftórp najp^ób m UMebniu a później w prabse $ mgelfg mocg bo boju wpgebl naprgecim martwej fościelnej święto*

blimości pokornej, tpcf> tpIFo 5a b3iatfi Bo^e u^nać dociął, co buc|>em św. promabßent byli, a ofobli*

wie na 3afon 3ebr3qcp<f), ftórp wonc3ae wielfiego mplpmu i ofa3alości bogęgngl, ale w glębofiem Sepfuciu pogr^onp bpi, ten 3atapiajgcp gę ofręt, ja? go na3mal, 3 wielfg pomyślnością nacierał,

%r3ecim m fojugu tpd) poprsebnifóm śtptabfóm C3pßej prambp bpi MTaciej 3anów (f1394), w florę*

go pifmadt mgpftfie te safabp ac3 bopicro m 3arobfu gnaleść mo^emp, ftóre później m niemiecfiej refor­

macji 3upelnie gę nawinęły. £>ogatec3ność miarp m wapnowanego C^rpßufa fu 3bamieniu, foniec3*

nośc i nie3bębność obrob3enia pr3e3 bud)a śm., powge^ne bu^omne faplanßmo wgpßfi^ mier3q- cpc|> i id? be3pośrebnt jłofunef bo C^rpßufa bplp mu 3najomemi ibeami, a glębofie pojecie miarp jafo nowego 3 mewnęt^nę foniec3nościg mgpßfie <^r3e*

ściańjfie cnot^ 3 ßebie mprabsajqcego 3pmota C3pnilo go popr3pßf3onpm niepr3pjacielem fałgpwego na* ‘

^o^enßma i me$anic3nej świętobliwości, 3najbujg*

cej gę ro fościele.

£>u$oronem mleftem tp<# trsed? 3nam(enitp^

gloßcielt boffiej prarobp farmionp, pomßaf mgj, ftórp co bo moralnej pomagi, śm. gorliwości i umiejętnego pr3pfpofobienia obof nufy ßal jafo 3U*

pełnie rómnorobnp, co 3aś bo energic3nego i refer- matorffiego 3ac^mpcenia i pr3enifnięcia bu^a i 3pcia narobomego jegege i^ prsewp^gał. 23pl to 3an 6 u s, ftórp 6. lipca 1369 r. w eseffiem miaßec3fu

öuflnec m ubóftroie i nifFości narobsony, ob bsie«

cińftwa pob froojq robjtcfelfftj ftrsecfią obby^ał powietrsem jafnej pobożności a ofobliwie ro fwcj pobożne; już rocjcśnic croboroiałcj matce gnałaś froq pierwgą prjetoobnicjfg na brobje żyroota.

tCa poświeciła, jaPo nieroiaboma tfumacjPa bo<

ffiego powołania, Polanego dfłopca już ro Folebce na flujbp pańfPą i obproroabjila go później fama 3C %*mi i 3 moblitroą na ro§e<|nic? bo Pragi. 3Droa FierunFi roiobły tu naoncżas fpór 3 fobą: ściśle Pościelny, Ptóry sajłęporoali ofobliroie niemieccy, a rcformatorfFi, Ptórego jt? dymali barbjiej cgefcy, nauPoroo royż§ego royFfstałccnia teoiogoroie. 5us już fFutPiem macier3yń|Piego ropływu roybral fobie naucgycieii pomiębsy ojłatnfmi; ucjył fig tap grün«

Poronię jaP gorliwie biblji i $atopił fi? opróc; tego ro pifmacf» ojców Pościola, mianowicie 2(ugujtyna.

M? r. 1596 jtarogy ji? magijtrem, rospocsął roPrótce potem froe obc3yty i softał ro r. 1401 powołany 3a Pa3nob3iejf pr3y Faplicy betle^emfPiej, sałożoncj prses bwódf prywatny^ mężów 3 tern royrażnem pr3C3nac3eniem, ż*by tu biebnemu łubowi ro ojcsy«

fpym jf3yPu floroo #030 było oporoiabanc. U) tern praFtycsnem powołaniu posnął £ue bopiero boPła«

bnie bucbowny ucifp saniebbanego narobu i sapalił fjf gniewem jaP niegbyś on fługa 23oży, ttTojżefj, gby 3(łfpował 3 góry a ujrzał bałwo^waljtwo prsy cielcu 3c słota ulanym. Jego na reform?

i poświęcenie żywota nalegające i obcowaniem ro bojażnt pańfPiej mocno potwierbsone i sapiecsę»

toroane, miłością nie mniej jaP pałającą gorliwością ożywione Pasania fpraworoały botąb niemal niefły«

$ane »»rajenie te feread) łubu i jgtomabjify roFrót- ce ofolo niego jbór licsgcy tygqce bug. Bościelni prselo^cnt jego nie prjegfabjalt mu, boFqb tylFo roygępFi śroie<$id>, royfoEid) i niffid), cfgogał. Karnet arcybigup PrajFt, 3bynec 3 6afenburg, acsFołroieF bpi csłoroteFem śroiatoroym, mile pat^ał na to, 3c 6u0 roygebl bo boju naprseciro grubym nabity»

ci om i ciemnym 3abobonom ro Fościele. Kle gby _ 3ac3ql roytyFać i bu#oteień(Fteu jego grsegty, 3a«

Iecać mu ubógroo, sopranie famego ftebie i uFrsy- 3oroanie ciała 3 namiętnościami i pojgbliteościami, a jaF niegbyś ap. parne! p%eb garogg SeliFfem móteić pr3cb nim o fpraroieblirooścf i o porościg»

gliroośd i o prsyglym fcjbjie, to %ec3 prsybrała norog poftać, a ten, co mu botqb był śycsliroym i prsyc&ylnym, gał gę frogtm prsccironiFiem jego.

tt> r. 1408 3bar3yIo ftę coś, pt3C3 co refor- matorgie ror3enie umyfłóro ro Csecgacg jegege gę fpotęgoroało. Cubsosiemcy prsy rogeignfcy prasFiej, niemal rogyfcy sacofani co bo Fościelnego ufpofo«

bienia a majgey rojtręt bo norogego Fościelnego bgsenia, frocj botyeftcsaforocj pt3emocy nab C3cd>a<

mi sogali pr3C5 to pojbaroieni, 13 im mocg ros=

porsgbsenia Fróla Wacłaroa tylFo jeben głos 3oga=

roiono pr^y ursęboroyd) rospraroadf i uc^roałai$, pobesas gby Csccgom trsy glofy prsysnano. IDguteF tego profcfororoie i ftubenci niemieccy, opuścirogy natyegmiag Pragę, powrócili bo frocj cjesysny i fpo*

rooboroali salo^enie rogecjjnicy ro lipfFu. Cscgie gronnictroo, garogy gę teras panujgeem ro prabse, obrało óufa rcFtorem uniroerfytetu. Kle i ono Ł

famo, bębgc botqb fpojone tylFo naroboroemt rosglę*

55

*V

borni, rojpobło (i? wFrótce no broo obojy, gbyj joFryte botqb religijne i Foódelne prjeciwności ro nojgwoitomniejpy fpofób noboły fobie jnocjenio.

Somioft nicmiccFitp prjeciwniFóm wibjioł tero; 3us roiclu fwoidf botyp)cjofowy^ prjyjociół m pyFu bojowym noprjeciw fobie uftomionyd), o nie tylFo bojnoć mupał, ij go jo fjeretyFo pocjytono, ole mufiol jif toFje wibjteć o to pofqbjonym, ij prjej

* fmój wpływ no Frólo fpowobowol terojniejpe fpujto«

penie uniwerfytetu.

5e wpyftFicp jtron wßcjql pf tero; rojrudj prjeciw Rufowi i jego jwolenniFom. Projcy Fjifjo oporjyli go u orcybijTupo, ij lub pobiega prjeciw bucpowienßwu, pogorbp Fościolo i jego włabjy For«

ncj ogłapa, Äjym joFo pebjtbp antycpryjta ojnocja, Fajbego bucpownego, co pf upomina japloty jo wybjielonie 6oFromentów, jo Focerjo trjymo, o pe»

retyFa ttMFlefa wielbi i błogofławionym go jowie.

Hatycpmiaß jarjqbjono prjeciw niemu elebj«

tn?o, o nic bługo potem jjowilo pf jo poraniem orcybipupo bullo popießo, Ftóro temuj boflojniFowi

» Fościclncmu mifbjy innemi poleciło, oby wßyßFicß bucpownycp, co pf bo tViFlep<$icp perejyj prjyłq«

cjyli, bał oreptowoc i jabronił w prywatnyd? Fo«

.ściołacp Fojonio. ‘Mrcybipup rojpocjqł mimo to, ij Fról Pf temu fprjeciwioł, wyFononie tej bulli tern, ij Fojoł fpolić w pałacu fwoim 200 tomów, mifbjy Ftórymi oprócj pifm WiFIefo jnojbowoły pf i te 3ono JłTilicjo i inny<f) jcpcje mfjórn. Ule to uro»

cjyße fpolenie wfpomniony$ pifm prjycjyniło pf bo tego tylFo, oby jajfdc pf tViFlcfem i jego jwo*

lenniFomi fpotfgowało pf jepcje borbjiej w Cjecpa<f>.

due prseflał papierowi Sfanoroi XXIII. gruntoronq appeUacjq, ro ftórej ośroiabc3pI, 13 jcft gotóro , bo obwołania, (Toro prseFonanpm bgbsie 3 pifma śro., 3c blqbsi. 1Ü famcj r3cc3p nie bpło. mu mo^na 3ar3ucić 3ama<f>u na naufg fościoła. je ta nauFa fig nie sgabsa 3 pifmem śmigłem, nie bpło mu }egc3e 3upelnie snajomq rsecsq. Bościelna trabp»

cja ropbaroała fig mu tplfo jaPo pnftorpcsnc ro3=

rofnigcie ro piśmie roeblug treści saroartcj prarobp.

@3lo mu jebpnie o 3niejienie nabu^pć, a j^cgólnie 0 obrobsenie Poścfelnego i religijnego śpcia. öus,

bq^qc bo tego celu, Picroroał fig safabami barbsiej rcformatorffiemi ni^ fam mpślal. ‘Mlboroiem jeżeli pifmo śro., jaP o tern bpi pr3ePonanp, ro oftatnief inftancji ma abfolutnie rosfirspgajqce $nac$enie, je«

3eli ro§gb3ie tam jcft prarobsirop Fościól, gbsie bud) So^p fercami lubsFfemi rsqbsi, jeżeli fpołecsność Pa^bego roier3qcego c3loroiePa 3 Cfropfłufem jeft be3>

pośrebnig a iub^Nego pośrebnictroa nic potrsebujq«

cq, a jeżeli Paplanoroi tpIFo prspjtoi pob peronpm roarunPfem ubsielać ro3gr3egenie, to rspmjTie Po«

ścielnictroo gruntownie 3o|taIo 3ac#)roiane. Kie to mg^nemu śroiabPoroi nie pomogło, 13 roicbsial rop»

Pa3ać, 36 bgbqc bobrpm FatoliPiem roiersp jegese ro pc3ei(toc3enie i^Ieba ro roiec3er3p pańffiej, ro rofta»

mianie jig cfwalq osbobionpd? 0roigtpd), ro Poniecs«

ność i śroigtobliroość (łanu be33ennego (celibatu) 1 ro inne jegcsc r3CC3p, a |e mu nigbp na mpśi

nie pr3p§Io narugenie f>icrar$ic3np$ ufiaro Pościola froego, Ptórp fobie tplfo oc3pgc3onpm roibsieć śpc3pl 3 obcpd) błgbnpd? prspbatPóro. U) najoPropniejgp fpofób 3ogaIa na öufa flqtroa interbpftu ^ucona.

57