3. Udzielone świadczenia – zadania własne Gminy
3.4. Świadczenia niepieniężne
3.4 Świadczenia niepieniężne
1) praca socjalna
Świadczenie pomocy w postaci pracy socjalnej jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym i nie jest uzależnione od posiadanego przez osobę, rodzinę dochodu. W 2018 r.
pomocą w formie pracy socjalnej objętych zostało 215 rodzin, liczba osób w rodzinach – 456.
Zawartych było 46 kontraktów z rodzinami w celu aktywizacji społeczno zawodowej . 1. Z osobami i rodzinami w celu rozwiązania lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej pracownicy socjalni prowadzą między innymi takie działania:
- pisma interwencyjne w sprawach zatrudnienia: pomoc w pisaniu CV do zakładów, które poszukują ludzi do pracy, informowanie klientów o możliwość ubiegania się o prace interwencyjne i roboty publiczne w Urzędzie Miejskim w Ornecie, pisanie opinii popierających podania o roboty
publiczne. Kontrakt socjalny z osobami zakwalifikowanymi do projektu „Aktywni 50+ oraz Zmieniamy siebie” w ramach RPOWM realizowanego przez KIS w celu aktywizacji społeczno zawodowej klientów pomocy społecznej.
- pisma interwencyjne w sprawie mieszkania: pomoc w wyszukiwaniu mieszkania na wynajem, pomoc w wypełnianiu wniosków przydział lokalu socjalnego, kierowanie i pomoc w wypełnieniu wniosku o dodatek mieszkaniowy, informowanie i pisanie wniosków o możliwość odrobienia zadłużenia za czynsz mieszkaniowy w TBS i zimną wodę w PWIK, pozyskiwanie odzieży, sprzętu AGD, mebli, materiałów budowlanych, opału, współorganizowanie Dni rodziny, prośby do Nadleśnictwa o drewno opałowe, pomoc w załatwianiu doprowadzenia wody do budynku,
- pomoc dla niepełnosprawnych: mobilizowanie i pomoc w pisaniu wniosku o stopień niepełnosprawności, reprezentowanie osób niepełnosprawnych w różnych instytucjach, dowóz osób niepełnosprawnych do lekarzy ,szpitali i na komisje lekarskie, pomoc w odnowieniu mieszkania, wstawieniu okna, zakupie łóżka, pokierowanie w uzyskaniu ulg, uprawnień i innych należnych im świadczeń ,kierowanie i namawianie do uczestnictwa w zajęciach ŚDS i WTZ, - rozwiązywania problemów alkoholowych: kierowanie i pisanie wniosków do GKRPA dot.
leczenia uzależnionych i współuzależnionych, pomoc w prawidłowym wydatkowaniu środków finansowych( zakupy , opłaty mieszkaniowe i energia, opał, odzież, środki czystości),
- w sprawach opiekuńczo-wychowawczych (sąd rodzinny, kurator sądowy, szkoła itp.):kierowanie wniosków do sądu o wgląd w sytuację rodziny małoletnich, wymiana informacji i ustalanie wspólnego działania z kuratorami sądowymi, współpraca z asystentem rodziny, pedagogami w szkołach, policją, kościołem, kierowanie i współpraca z pedagogami w świetlicy socjoterapeutycznej, wyszukiwanie i kierowanie dzieci na kolonie, kierowanie do specjalistów( prawnik, psycholog, pedagog), pozyskiwanie nowej i używanej odzieży artykułów szkolnych, współpraca ze służbą zdrowia ( lekarz, pielęgniarka środowiskowa, rejestracja na wizytę, wyszukiwanie specjalistów, współpraca z sołtysami na wsiach w celu wypracowania wspólnej pomocy potrzebującym rodzinom,
- w sprawach zdrowotnych (współpraca z lekarzami rodzinnymi ,lekarzami poradni specjalistycznych – umawianie wizyt, poszukiwanie specjalistów) współpraca ze stacją Joannitów w celu w celu zaopatrzenia w leki, środki opatrunkowe, sprzęt rehabilitacyjny)
2. Ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokojenia potrzeb członków społeczności: praca w zespole interdyscyplinarnym – współpraca z przedstawicielami różnych grup zawodowych pracujących w Ornecie w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie, współpraca z przedsiębiorcami w celu pozyskiwania miejsc pracy.
2) poradnictwo specjalistyczne
Obejmuje w szczególności poradnictwo prawne (udzielanie informacji z zakresu prawa
rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego i ochrony praw lokatorów), psychologiczne (realizowane przez procesy diagnozowania, profilaktyki i terapii) oraz rodzinne (obejmuje problemy funkcjonowania rodzin, opieki nad osobą niepełnosprawną). Poradnictwo jest świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód. Realizacją tego typu wsparcia zajmują się głównie pracownicy tut. Ośrodka przy współpracy z pedagogami szkolnymi, terapeutami oraz Pełnomocnik ds. Profilaktyki Uzależnień.
W 2018 r. prowadzona była działalność konsultacyjno – doradcza w zakresie:
1 przekazywania informacji o istniejących możliwościach uzyskania pomocy lub wsparcia;
2 wspierania rodzin w prawidłowym realizowaniu funkcji opiekuńczo-wychowawczej;
3 wsparcia psychologicznego w sytuacjach kryzysowych;
4 udzielania porad z zakresu prawa;
5 poradnictwa i pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie oraz uzależnionym.
3) interwencja kryzysowa
Jest to zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. W tym wypadku dochód nie stanowi kryterium, od którego uzależnia się korzystanie z interwencji. Jej celem jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej. W ramach tej pomocy udziela się w szczególności poradnictwa specjalistycznego oraz schronienia dostępnego przez całą dobę. Poradnictwem specjalistycznym i interwencją kryzysową w naszej gminie zajmuje się :
- Punkt Konsultacyjno Informacyjny dla osób doświadczających przemocy w rodzinie Prowadzenie Punktu nieprzerwanie od 2005 roku i Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przemocy w rodzinie od 2011r.
Podstawowym celem działalności Punktu jest udzielanie wszechstronnej pomocy, w szczególności psychologicznej , prawnej dla osób i rodzin będących ofiarami przemocy lub znajdujących się w innej sytuacji kryzysowej. W 2018 roku konsultant do spraw przeciwdziałania przemocy w rodzinie udziel 185 porad, konsultacji, wsparcia w sprawach związanych z problemami rodzinnymi ,wychowawczymi , małżeńskimi, nadużywania alkoholu przez jednego z członków rodziny, w tym 41 porad i wsparcia dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Prawnik (1 raz w m-cu 3 godz.)udzielił 14 porad dla 14 osób osób z problemem przemocy, Psycholog ( raz w m-cu 5 godz.)udzielił 51 porad i wsparcia w tym 22 terapie dla osób doświadczających przemocy w rodzinie.
W 2018 roku do pomocy przy realizacji procedury Niebieskiej Karty pracował 12 godzin w miesiącu, 2 razy po 6 godz. psycholog koordynator. Od 8.30 do 12.30 - interwencja kryzysowa w
grupie roboczej NK, od 12.30 do 14.30 – udzielał krótkoterminowej pomocy psychologicznej dla osób doświadczających przemocy w rodzinie. Pomoc psychologa w procedurze NK, zarówno w stosunku do osób pokrzywdzonych przemocą ale jakże bardzo ważne dla sprawców przemocy podnosi jakość udzielanej pomocy potrzebującym rodzinom. Zatrudniany psycholog bardzo wsparł pomocą członków grup roboczych w pracy z osobami doświadczającymi przemocy i sprawcami przemocy jak i w prowadzeniu dokumentacji.
Specjaliści zatrudnieni są na umowę zlecenie ze środków GKRPA na wniosek złożony przez M-GOPS. Koszt prowadzenia Punktu w ubiegłym roku wyniósł 24 240 zł, ( 2017 - 25 830 zł.).
4) DZIAŁALNOŚĆ ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO DS. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W ORNECIE w ROKU 2018
Zespół Interdyscyplinarny został powołany Zarządzeniem Nr 125/2011 z dnia 28.09.2011r.
Burmistrza Miasta Orneta na mocy ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Zespół Interdyscyplinarny realizuje działania określone w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie. W skład Zespołu Interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele: Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Służby Zdrowia, Policji, Oświaty, Organizacji Pozarządowej, Kuratorskiej Służby Sądowej. Posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego odbywają się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak, niż raz na trzy miesiące. W 2018 roku odbyły się cztery posiedzenia w dniach: 27 marca, 19 czerwca, 25 września, 18 grudnia. W trakcie posiedzeń omawiano szczegóły współpracy pomiędzy przedstawicielami instytucji uczestniczących w pracach grup roboczych, powoływanych w ramach procedury Niebieskie Karty, następowała wymiana doświadczeń dotyczących pracy z rodzinami, w których zdiagnozowano problem przemocy w rodzinie, omawiano również założenia oraz propozycje do Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2016-2020.
W 2018 r. do Przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego wpłynęło 28 formularzy Niebieska Karta – A, Karty zostały sporządzone przez przedstawicieli: Policji - 25 kart A, GKRPA - 2 karty A, M-GOPS w Ornecie - 1 karta A . W roku 2018 r. ilość procedowanych Niebieskich Kart z lat poprzednich wyniosła 16. Powołane zostały 24 grupy robocze. Członkowie grup roboczych powołanych w ramach wszczętych procedur, dokonując analizy sytuacji rodziny, w obecności osób zaproszonych, bądź wezwanych sporządzili: 23 formularze Niebieska Karta C z osobami, co do których istniało podejrzenie, że są dotknięte przemocą w rodzinie i 20 formularzy Niebieska Karta D z osobami, co do których istniało podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie. Członkowie grup roboczych po przeprowadzonych diagnozach sytuacji w poszczególnych rodzinach omawiali możliwości udzielenia odpowiedniego wsparcia rodzinie dotkniętej przemocą opracowując
indywidualny plan pomocy rodzinie. W 2018 r. odbyło się 125 spotkań Grup Roboczych. W 2018 r. pomocą grup roboczych objętych było 40 rodzin z terenu całej Gminy Orneta . Z powodu ustania przemocy, po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy rodzinie grupy robocze zadecydowały o zakończeniu procedury Niebieskie Karty w przypadku 28 rodzin, natomiast w wyniku rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań zakończono procedury w 6 rodzinach.
Rodziny wobec, których została uruchomiona procedura Niebieskie Karty były systematycznie monitorowane przez pracowników socjalnych MGOPS w Ornecie oraz dzielnicowych Komisariatu Policji w Ornecie. Dzieci oraz młodzież z rodzin, w których występuje problem przemocy były objęte pomocą pedagogów szkolnych.
W efekcie pracy Zespołu Interdyscyplinarnego osoby dotknięte przemocą oraz sprawcy przemocy w rodzinie skorzystały z pomocy specjalistycznej: socjalnej, specjalisty ds. uzależnień i współuzależnień, psychologa, pedagoga, prawnika, konsultanta ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
5) zapewnienie posiłku – realizacja Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania Zadaniem pomocy społecznej o charakterze obligatoryjnym jest zapewnienie jednego gorącego posiłku dziennie osobom tego pozbawionym. Realizacja zadania dla osób dorosłych odbywa się w stołówce MGOPS, która znajduje się w budynku Ośrodka oraz dla osób starszych obiady noszone są do domu, a dla dzieci poprzez prowadzenie dożywiania w szkołach. Obiady do stołówki w MGOPS dostarczane są w formie kateringu. Pomoc w formie posiłku jest przyznana bezpłatnie, jeżeli dochód osoby nie przekracza 150% kryterium dochodowego, czyli podwyższonego w stosunku do ogólnych zapisów ustawy o pomocy społecznej. Pomoc w formie posiłku jest udzielana ze szczególnym uwzględnieniem posiłku gorącego w celu zapewnienia zdrowego żywienia. Na terenie Gminy Orneta dożywianie było prowadzone w 4 szkołach podstawowych, 2 gimnazjach, 2 przedszkolach. Jedna szkoła, SP nr 1 prowadziła dożywianie w formie pełnego obiadu, szkoła w Bażynach w formie posiłku jednodaniowego, pozostałe szkoły w formie jednodaniowego cateringu. Ponadto dożywiamy dzieci poza gminą – łącznie 8 uczniów z 6 szkół na kwotę 4 672 zł.
Na realizację zadania w roku 2018 wydatkowano kwotę 278 158 zł (w 2017- 260 115 zł). Środki w kwocie 179 158 zł pochodziły z dotacji celowej przyznanej w ramach wieloletniego programu
„Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. Wkład własny gminy wyniósł 99 000 zł.
W ramach tej pomocy objęto dożywianiem 254 dzieci i młodzieży oraz 101 ( 2017 264 dzieci i 87 dorosłych) dorosłych. Natomiast 116 rodzin zostało objętych pomocą w formie zasiłku celowego z przeznaczeniem na zakup żywności lub posiłku, przyznawanego w ramach wieloletniego programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”, na co przeznaczono 35 077 zł. Środki na ten cel w całości pochodziły z dotacji celowej z budżetu państwa. Zasiłek ten jest przyznawany w
przypadku braku możliwości zapewnienia posiłku lub gdy możliwość przyznania pomocy w formie posiłku byłoby nieuzasadnione z uwagi na sytuację osobistą lub rodzinną. Liczba osób korzystająca z posiłku ogółem 355 w tym dzieci 254. Liczba świadczeń ogółem 46 593 posiłków na kwotę 241 499 zł. w tym liczba świadczeń dla dzieci 30 185 posiłków na kwotę 143 757 zł, średni koszt jednego posiłku 4,76 zł. Liczba świadczeń dla dorosłych 16 408 posiłków na kwotę 97 742 zł, średni koszt posiłku wyniósł 5,95 zł.
6) usługi opiekuńcze
Ważne pod względem sytuacji społecznej jest zjawisko starzejącego się społeczeństwa i singularyzacja starości ( samotne zamieszkiwanie osób starszych ). Według danych Urzędu Miejskiego stan na 31.12.2018r liczba osób w wieku poprodukcyjnym wyniosła w naszej gminie 2 341 osób 1 634 kobiety 707 mężczyzn co stanowi 19% ogółu mieszkańców Gminy Orneta. Dla porównania w roku 2017 – 2 286 osób w tym 1 609 kobiet i 677 mężczyzn co stanowi 18% ogółu mieszkańców W stosunku do 2017 roku liczba osób w wieku poprodukcyjnym zamieszkujących Gminę Orneta zwiększyła się o 55 osób. Dla porównania liczba osób w wieku emerytalnym w województwie Warmińsko Mazurskim w stosunku do ogólnej liczby mieszkańców województwa stanowił również 19% ogółu.
Osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze świadczone w środowisku. Obejmują one pomoc w zaspakajaniu codziennych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Usługi opiekuńcze są zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym.
W minionym roku usługi były świadczone przez zatrudnioną na 1/2 etatu w ośrodku opiekunkę domową oraz na podstawie zawartej umowy ze spółdzielnią socjalną Arka, zatrudniane przez nią opiekunki.
Takie rozwiązanie realizacji zadania dało nam możliwość świadczenia usług opiekuńczych w godz. popołudniowych, wieczornych, w dni wolne od pracy i święta. Objęcie podopiecznych zwiększoną liczbą godzin pozwala na utrzymanie ich w środowisku i nie umieszczanie w DPS.
W 2018 roku pomocy w formie usług opiekuńczych udzielono 130 osobom ( rok 2017 -127 osobom, rok 2016- 127),W ramach usług opiekuńczych w porównaniu do 2017 roku 4 osoby więcej objęte były tą formą pomocy, wzrosła liczba wydatkowanych środków o 189 398 zł.
Powodem tego jest pogarszający stan zdrowia osób objętych usługami, w związku z tym wymagają zwiększonej liczby godzin usług a są to w większości osoby samotne i w wieku 70 – 90 lat. Na 130 rodzin objętych pomocą usług – liczba osób w rodzinach wynosi 143 osoby, ponad 80
% to osoby samotne.
Koszt świadczenia usług wyniósł 1 031 765 zł, w tym liczba świadczeń 55 785 to jest
o 8 968 świadczeń więcej niż w roku 2017( 2017 - 46 817 świadczeń na kwotę 823 085 zł ) 1 031 765 zł jest to koszt spółdzielni oraz w tym koszt zatrudnienia na 1/2 etatu opiekunki w MGOPS – 19 532 zł. W mieszkaniu chronionym na ul. Braniewskiej ze względu na stan zdrowia i bezpieczeństwo mieszkańców wprowadzono dyżury nocne usług opiekuńczych w całości finansowane przez Gminę.
W Ośrodku usługi opiekuńcze prowadzi 1 pracownik socjalny.
7) domy pomocy społecznej
Kierowanie do domów pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym. Jednak umieszczenie w domu pomocy społecznej jest ostatnią formą pomocy stosowaną tylko w przypadku braku możliwości rozwiązywania problemów innymi sposobami.
Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej ponoszą w kolejności:
1 mieszkaniec domu w wysokości 70% swojego dochodu,
2 małżonek, zstępni przed wstępnymi (jeżeli dochód na osobę jest wyższy niż 300%
kryterium dochodowego, z tym, że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie),
3 gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej – do wysokości pełnego kosztu pobytu.
W roku 2018 w domach pomocy społecznej przebywało 23 mieszkańców z Gminy Orneta (2017 -17). Łączny koszt poniesiony przez Gminę wyniósł 585 186 zł, w roku 2018 zwiększyła się o 6 liczba osób przebywających w DPS, były to osoby skierowane z wyrokami sądowymi o przymuszonym umieszczeniu w DPS ze względu na stan zdrowia ( były to głównie osoby z Alzheimerem). O takie wyroki wystąpiły rodziny osób umieszczonych. Kwota wydatkowana na ten cel wzrosła o 101 696 zł. W każdym roku wzrasta koszt utrzymania jednej osoby w domach pomocy, w 2018 roku koszt utrzymania w domach pomocy, w których przebywają mieszkańcy z Gminy Orneta kształtował się od 2 923 zł do 4 100 zł natomiast średni koszt wyniósł 3 413 zł.
Średni koszt odpłatności pokrywany przez Gminę wyniósł 2 469 zł. W latach 2012 – 2017 liczba osób przebywających w domach pomocy z gminy Orneta utrzymywała się na tym samym poziomie i wynosiła 17 osób. Nie zwiększająca się liczba osób w tych latach była powodem dobrze rozwiniętych usług opiekuńczych, od 07.11.2011 roku zlecamy realizację usług opiekuńczych spółdzielni socjalnej „Arka” oraz prowadzenie mieszkania chronionego do którego byli kierowani potencjalni kandydaci do DPS- ów. Gdyby nie duży poziom świadczonych usług tj.
od 6,00 do 22,00 oraz w niedzielę i święta również w mieszkaniach chronionych , sporą liczbę osób należało by umieścić w domach pomocy społecznej co wiąże się z ogromnymi kosztami po stronie gminy, ponieważ są to często osoby z bardzo niskimi emeryturami lub całkowicie bez dochodu.
8) sprawienie pogrzebu
Pomoc społeczna obejmuje obowiązek sprawienia pogrzebu w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego. Sprawienie pogrzebu przysługuje osobom zmarłym zamieszkałym lub przebywającym na terenie gminy, w stosunku do których nie ustalono osób zobowiązanych do sprawienia pogrzebu lub gdy osoby zobowiązane nie mają takich możliwości.
Sprawienie pogrzebu jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym. W roku 2018 nie było wydatków na sprawienie pogrzebu (2017 sprawiono 2 pogrzeby na kwotę 2 410 zł w tym koszty firmy pogrzebowej i spółki obsługującej cmentarz komunalny.)
9) Mieszkanie chronione
PROWADZENIE MIESZKAŃ CHRONIONYCH JEST ZADANIEM OBOWIĄZKOWYM GMINY.
Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej od października 2010r prowadzi mieszkanie chronione dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Obecnie mieszka tam 9 osób. Od stycznia 2018 działa drugie mieszkanie chronione wspomagane dla osób starszych na ul. Braniewskiej składające się z 3 lokali: 10 F/6, 10 F/7, 10 F/9 , mieszka tam 9 osób, są to potencjalni kandydaci do domów pomocy społecznej. Umożliwienie osobom starszym pozostanie w miejscu zamieszkania zwiększa im poczucie bezpieczeństwa psychicznego i bezpieczeństwo fizyczne a po stronie Gminy obniżamy koszty związane z kierowaniem osób do DPS- ów.
W naszej gminie wzrasta z roku na rok liczba osób starszych , samotnych wymagających wsparcia.
Mieszkańcy ponoszą odpłatność za pobyt w mieszkaniu zgodnie z przyjętą uchwałą Rady Miejskiej w Ornecie z dnia 26 października 2010r w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w mieszkaniach chronionych. Z rekrutacją osób do mieszkania nie ma problemu .
Utrzymanie mieszkania chronionego z budżetu gminy w 2018 wyniosło 3 458 zł, są to koszty pokrycia czynszu za osoby zwolnione z tych opłat w wyniku niskiego dochodu zgodnie z ustawą o pomocy społecznej.