Uwagi ogólne do działa
1. Tablice działu zawierają informacje o ubezpieczeniach, emeryturach i rentach, zasiłkach z tytułu ubezpieczenia społecznego.
2. Dane o liczbie ubezpieczonych zarejestrowanych w Zakładzie Ubezpieczeń SpoBncznych ( tab.l ) dotyczą : pracujących oraz uczniów w gospodarce narodowej, z wyjątkiem osób prowadzących indywidu
alne gospodarstwa rolne.
Informacje o liczbie ubezpieczonych zarejestrowanych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych ujmują zatrudnionych w gospodarce narodowej tyle razy, ile zakładów pracy opłaca za nich składki ubezpiecze
niowe. Oane te dotyczą osób fizycznych, tj. bez przeliczenia niepełnozatrudnionych na pełnozatrudnio- nych. W pozostałych działach Rocznika w przeciętnej liczbie zatrudnionych w sektorze publicznym ujmuj“ się niepełnozatrudnionych w przeliczeniu na pełnozatrudnionych.
3. Świadczenia emerytalne i centowe finansowane są z Funduszu Emerytalnego, Funduszu Ubezpie
czenia Społecznego Rolników oraz Państwowego Funduszu Kombatantów.
Oo świadczeń emerytalnych i rentowych uprawnione są ( łącznie z członkami ich rodzin ) :
- osoby objęte systemem zaopatrzenia emerytalnsgo pracowników ( w tym górników oraz pracowników kolejowych ) ;
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych ;
- osoby prowadzące indywidualne gospodarstwa rolne ( rolnicy indywidualni ) ; - zawodowi wojskowi, funkcjonariusze Pałte# i służy więzienną) ; - inwalidzi wojenni i wojskowi oraz kombatanci ;
- rzemieślnicy oraz inne osoby prowadzące działalność zarobkową na własny rachunek;
- osoby wykonujące pracę na rzecz jednostek sektora publicznego na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia;
- twórcy i artyści ;
- duchowni - członkowie zrzeszenia “ Caritas".
Emerytury oraz renty inwalidzkie i renty rodzinne ( wypłacone także na podstawie ustawy o świad
czeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ) począwszy od 1985 r. dotyczą uprawnio
nych wymienionych w pkt.4, z wyłączeniem kombatantów otrzymujących emerytury i renty inwalidzkie wyjątkowe, wykazywane w emeryturach i rentach pozostałych. Do 1984- r. emerytury oraz renty inwa
lidzkie i rodzinne dotyczyły osób wymienionych w pkt. 1.
178
świadczenia społeczne
Emerytury i ranty pozostałe obejmują począwszy od 1985 r. emerytury i renty zagraniczne oraz emerytury i renty inwalidzkie wyjątkowe kombatantów. Do 1984 r. do emerytur i rent pozostałych za
liczano natomiast świadczenia otrzymywane przez osoby wymienione w pkt.3 i 4.
Rolnicy indywidualni otrzymują - z tytułu przepisów obowiązujących od 1978 r. - emerytury oraz renty inwalidzkie i renty rodzinne. Otrzymują ord także świadczenia z tytułu przepisów obowiązujących przed 1978 r. świadczenia emerytalne i rentowe rolników indywidualnych finansowane są przede wszys
tkim z Funduszu Ubezpieczenia Społecznego Rolników, a także z Funduszu E raerytalnego oraz Państwowe
go Funduszu Kombatantów w przypadku, gdy rolnicy posiadają uprawnienia do łącznego pobierania świad
czeń z tych funduszów.
4. Dane dotyczące przeciętnych miesięcznych emerytur i rant bieżących obliczono dzieląc kwoty wypłat bieżących przez odpowiadającą im liczbę świadczeń.
Ogólne kwoty wypłat emerytur i rent składają się z wypłat bieżących oraz pierwszorazowych i regu
lujących . Wypłaty pierwszorazowe ujmują jednorazowo wypłacone kwoty za czas, od którego przysługuje określone świadczenie, do momentu pierwszej wypłaty bieżącej.
Wypłaty regulacyjne ujmują jednorazowe kwoty dodatkowe wypłacone za czas, od którego świadcze
nie ulega podwyżce do momentu, w którym wykazuje się je po raz pierwszy jako świadczenia bieżące w podwyższonej wysokości.
5. Zasiłki z tytułu ubezpieczenia społecznego finansowane są ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecz
nych z wyjątkiem zasiłków chorobowych wypłacanych od 1976 r. z wynagrodzeń osobowych uspołecznio
nych zakładów pracy. Zasiłki pogrzebowe po śmierci emerytów i rencistów wypłacane są z Funduszu Emerytalnego oraz Państwowego Funduszu Kombatantów. Zasiłki i świadczenie dla rolników indywidual
nych wypłacane są z Funduszu Ubezpieczenia Społecznego Rolników.
IA B L. 1 ( 106 ^UBEZPIECZENI3'' ( bez ndnktfti indywidualnych ) ZAREJESTROWANI W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
GRUPY LUDNOŚCI 1980 1985 1989 1990
0 G ( U E M ... 338762 313790 324793 314081 Zatrudnieni na podstawie stosunku pra-
cyb/ oraz osoby wykonujące pracę
nakładczą ... 325597 290568 293929 282744
w sektorze : publicznym ... 318632 278897 270084 252836
prywatnym ... 6965 11671 23845 29908
Rzemieślnicy ... 7067 10082 13831 14599 Inne osoby prowadzące działalność za
robkową na rachunek własny ... 2583 4058 5693 6799
Agoncic/ (łącznie z pomagającymi
członkami rodzin ) ... 3384 2735 3493 3171
Członkowie rolniczych spółdzielni pro
dukcyjnych ... 6596 6204 7146 6067
T wórcy i artyści... 131 143 186 171
Duchowni ...
Osoby kontynuujące ubezpieczenie oraz
- - 527
osoby zatrudnione za granicą
indywidualnie ... - - - 6
a/ Przeciętne w roku. b/ Łącznie z uczniami. c/ Bez osób zatrudnionych przez agentów, które są wykazane w liczbie zatrudnionych na podstawie stosunku pracy w sektorze publicznym.
I r ó d o : dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Świadczenia społeczne
179
TABL. 2 ( 109 ). EMERYTURY I R E N T Y * MEOŁUG RODZAJÓW áWIADCZErf
WYSZCZEGÓLNIENIE 1980 1985 1989 1990
OGÓŁEM
Przeciętna liczba emerytur i rent ... 108956 150709 162554 168634
Wypłaty w tys. zł ... . 3549917 16550615 185094588 1335881694 Przeciętna miesięczna emerytura i renta
ogółemw ... 2715 9152 94889 660147
Przeciętna miesięczna emerytura i renta
bieżąca w złe/ ... ... 3163 9347 66043 443872
Przeciętna liczba emerytur Wypłaty w tys. zł ...
Przeciętna miesięczna emerytura bieżą
ca w Zje/ ...
Emerytury
37297 59362 60053 61700
1420834 7510645 75424455 466738113
3118 10543 73874 493626
Przeciętna liczba rent Wypłaty w tys. zł . . . .
Przeciętna miesięczna renta bieżąca W Zł0/ ...
Renty inwalidzkie
41895 55600 62942 63858
1254479 5709915 68653806 398939981
2358 8558 62702 414269
Renty rodzinne
Przeciętna liczba rent ... 19324 22435 24675 24816 Wypłaty w tys. zł ... ... 494792 2165238 26047245 148240797
Przeiętna miesięczna renta bieżąca w ¿Ir 2049 8042 60311 401226
Emerytury i ranty pozostałe^
Przeciętna liczba emerytur i rent . . . 4082 1381 787 400
Wypłaty w tys. zł ... ... 108314 179667 950159 3310642 Przeciętna miesięczna emerytura i renta
bieżąca w Oh ... 1654 10844 69177 568074
EM ERYTURY I RENTY ROLNIKÓW
Przeciętna liczba emerytur i rent ... 6358 11931 14097 17860
Wypłaty w tys. zł ... 271498 985150 14018923 318652161 Przeciętna miesięczna emerytura i renta
bieżąca w zł ... 3420 6880 57456 434337 a/ Oane dotyczą emerytur i rent wypłaconych przez ZUS (łącznie z rentami wypłaconymi przez Biuro Rent Zagranicznych ZUS ) oraz przez Dyrekcję Generalną PKP. b/ Obejmuje poza wypłatami bieżący rai
* wypłaty pierwszorazowe i wyrównawcze (dokonane w późniejszym okresie rdż okres, od którego przyzna
no świadczenie). c/ Bez pierwszorazowych i wyrównawczych, d/ Od 1985 r. bez części świadczeń , które z pozycji "pozostałe” przeniesiono do "emerytur, rent inwalidzkich i rodzinnych'1.
Ź r ó d ł o : dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
180
świadczenia społeczne
TA BL .3 ( 110 ). ZASIŁKI Z TYTUŁU UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO ( bez rolników indywidualnych )
ZASIŁKI 1930 1985 1989 1990
WYPŁATY w tys.zł
O G Ó Ł E M ... 1515885 7054560 71650586 339813585 Zasiłek :
rodzinny, pielęgnacyjny i dodatki
osłonowe ... 309497 3272634 48134160 170463709 chorobowy ... 870082 2420309 15762454 110538157
w tym wypłacony z wynagrodzeń
osobowych ... 806609 2139522 13619779 87084413 opiekuńczy ... 112609 320799 1708859 8772602
. 313855 700705 16299354
180528 467692 2662580 18705832
pogrzebowy ... 43169 183955 1470331 11615155 po ubezpieczonych i członkach
ich rodzin... 10630 23817 126425 322769
po emerytach, rencistach i
członkach ich rodzin ... 32539 160138 1343906 10792386
pozostałe ^ ... 75316 1211497 3418776
PRZECIĘTNA WYSOKOŚĆ ZASIŁKU w zł
Zaałek :
rodzinny i pielęgnacyjiy - miesię
cznie łącznie z dodatkami
244 2499 369184 129762
chorobowy - dziennie ... 142 411 2520 16853
w tym wypłacony z wynagrodzeń
osobowych ... 141 404 2582 17367
opiekuńczy - dziennie ... 133 405 2501 16550
wychowawczy - miesięcznie ... 2838 13211 183425
macierzyński - dziennie ... 116 331 2168 14924
pogrzebowy - jednorazowo ... 29024 201360 1392703
po ubezpieczeniach i członkach
ich rodzin... 6994 24204 142853 761824
po emerytach, rencistach i
ich rodzin...f . . . . 7709 29910 209429 1485327
RODZINY UPRAWNIONE 0 0 ZASIŁKU R 00ZIN NEG 0 w tys.
Przeciętna miesięczna liczba rodzin I
( bez emerytów i rencistów ) ... | 105,5| 109,l| 108,6 109,5
a/ Zasiłki porodowe, z tytułu urodzenia dziecka, świadczenia rehabilitacyjne oraz dodatki osłonowe wypłacane przy innych świadczeniach.
t r ó d ł o dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.