Uwagi ogólne do dział»
1. W 199C r. badaniem budżetów rodzinnych na terenie województwa bielskiego objęto 443 gospodar
stwa domowe utrzymujące się głównie z pracy najemnej w sektorze publicznym tzw. gospodarstwa pracownicze.
Jednostką badaną było gspodarstwo domowe jedno - bądź wieloosobowe. Przez gospodarstwa wieloosobowe rozumie się zespół dwóch lub więcej osób zamieszkałych w tym samym mieszkaniu, łączących część lub całość swoich dochodów w celu zaspokajania potrzeb gospodarstwa domowego.
Badaniami budżetów rodzinnych objęte są również gospodarstwa domowe robotrdczo-cl-iłopskie, gospodarstw a chłopskie oraz gospodarstwa domowe emerytów i rencistów. Ze względu jednak na małe liczebności tych gospodarstw, uzyskane wyniki nie są reprezentatywne dla województwa i nie publikuje się ich w roczniku.
Wyniki tych badań wykorzystywane są w opracowaniach ogólnokrajowych.
2. W tablicach prezentowane są wyniki badań budżetów gospodarstw domowych prowadzonych od 1983 roku metodą rotacyjią.
Do 1982 r. badania prowadzone były metodą ciągłą, polegającą na badaniu przez cały rok tych samych gospodarstw domowych.
W badaniu metodą rotacyjią zastosowano kwartalną rotację w cyklu rocznym, tzn. co kwartał w danym roku badanie obejmowało inną zbiorowość wylosowanych gospodarstw domowych.
Wyniki badania za 1990 r. nie są zatem bezpośrednio porównywalne z danymi sprzed 1983 r . , ponieważ uzyskano je przy zastosowaniu innej metody badań i dotyczą innej,większej próby gospodarstw domowych.
3. Od stycznia 1987 r. liczba badanych budżetów została zwiększona o 72 rodziny zamieszkałe na wd.
W związku z koniecznością utrzymania struktury gospodarstw domowych według faktycznego miejsca za
mieszkania w mieście i na wsi, do obliczenia przeciętnych wartości wprowadzono system odpowiednich wag (dla gospodarstw wiejskich "1", a dla miejskich ”2").
Prezentowane w niniejszym dziale wyniki są danymi przeważonymi z wyjątkiem liczby badanych budżetów.
Budżety rodzinne
4. Określenie "Przychody* obejmuje:
1/ dochody netto z pracy głównej i ubocznej pracujących (wynagrodzenia w formie pieniężnej i w naturze oraz pozostałe dochody z pracy w gospodarce uspołecznionej i nieuspołecznionej);
Z/ dochody ze świadczeń społecznych (pieniężne i w naturze)*,
emerytury i renty, zasiłki rodzinne, macierzyńskie, stypendia, zapomogi bezzwrotne i inne;
V inne przychody: inne dochody (sprzedaż posiadanego mienia, wpływy z opłat za wynajem miesz
kania, za stołowanie, za świadczone usługi, wygrane na loterii, w grach liczbowych, na konkur
sach itp.) oraz różnice między sumą podjętych a włożonych wkładów oszczędnościowych, sumą zaciągniętych a spłaconych kredytów, sumą zaciągniętych a spłaconych pożyczek, sumą zwróco
nych a udzielonych pożyczek, wartością otrzymaną) a udzielonej pomocy krewnym i znajomym, wartością artykułów uzyskanych z ogródka dziadkowego a wydatkami poniesionymi na ogródek działkowy.
5. Określenie "Rozchody" obejmuje:
1/ wartość artykułów i usług przeznaczanych na konsumpcję w gospodarstwach domowych;
2/ inne rozchody: podatki, składki oraz różnice między sumą włożonych a pociętych wkładów osz
czędnościowych, sumą spłaconych a zaciągniętych kredytów, sumą spłaconych a zaciągniętych pożyczek, sumą udzielonych a spłaconych pożyczek, wartością udzielonej a otrzymanej pomocy od krewnych i znajomych, sumą wydatkowaną na ogródek działkowy a wartością artykułów uzy
skanych z ogródka dziadkowego.
183
________________________________________________ Budżety rodzime______________________________
TABL. 1 ( 111 ). INFORMACJE OGÓLNE O GOSPODARSTWACH DOM OW Y CH W 1990 R.
Przeciętna liczba osób w gcupodar
-WYSZCZEGÓLNIENIE Badane
budżety
stwie
ogółem w tym zawodo
wo czynnych
Gospodarstwa do»owe pracownicze ... 443 3,64 1,62
TABL. 2 ( 112 ). PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE PRZYCHODY W GOSPODARSTWACH D OM OW Y CH PRA
COWNICZYCH W 1990 R.
PRZYCHODY
Na 1 gospodarstwo domowe
Na 1 osobę w gospodarstwie domowym
w złotych w odsetkach
O G Ó I E M ... 2132985 585985 100,0 Dochody z pracy ... 1660149 456085 77,3
świadczenia społeczne... . 262244 72045 12,3
Inne przychody... ... 210592 57B55 9,9
TABL. 3 ( 1 1 3 ) . PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE ROZCHODY W GOSPOOARSTWACH D OM OW Y CH PRA
COWNICZYCH W 1990 R.
ROZCHODY
Na 1 gospodar
stwo domowe Na 1 osobę w gospodarstwie domowym
w złotych w odsetkach
O G Ó Ł E M
...
1693066 465128 100,0Żywność ... ... . 817646 224628 43,3 przetwory zbożowe, pieczywo i wyroby
ciastkarskie... 93B21 25775 5,5
w tym pieczywo... 68730 18882 4,0
ziemniaki... 14626 4018 0,9
strączkowe, warzywa, grzyby i przetwo
ry... ... 49799 13681 2,9
owoce i przetwory... ... 50494 13872 3,0
mięso , podroby i przetwory... 327145 89875 19,3
mięso i podroby... 151151 41525 8,9
przetwory mięsne... 175994 48350 10,4
ryby i przetwory ... 18506 5084 1,1
tłuszcze jadalne... 47396 13021 2,3
w tym:i2uszcze zwierzęce... 5933 1630 0,4
23958 6582 1,4
nabiał i jąja... 80851 22212 4,8
18*
Budżety rodzinne
TABL. 3 ( 113 ). PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE ROZCHODY W GOSPODARSTWACH O O M O W Y C H PRA CO
WNICZYCH W 1990 R. (dok.)
ROZCHODY
Na 1 gospodar
stwo domowe Na 1 osobę w gospodarstwie domowym
w złotych w odsetkach
Żywność (dok.) nabiał i jąja (dok.)
w tym : mleko ... 17075 4691 1.0
j t f a ... 23658 7873 1,7
cukier, wyroby cukiernicze, miód... 64901 17830 3,8
używki, przyprawy i pozostałe artykuły
49126 13496 2,9
żywienie w zakładach gastronomicznych oraz stołówkach i bufetach pracowni
-czych... 20981 5764 1,3
Napoje alkoholowe... 31286 8595 1.9
Wyroby tytoniowe... 22393 6152 1,3
Odzież i obuwie... 175055 43092 10,4 Mieszkanie... ... .. 187769 51585 I M
Opał, energia elektryczna i cieplna... 54218 14395 3,2
Higiena osobista i ochrona zdrowia ... 49628 13634 2,9
Kultura, oświata, wychowanie, sport,turys
tyka i wypoczynek... 142713 39207 8,4
Transport i łączność... 74635 20504 4,4
Inne rozchody ... 137723 37836 8,1
TA8L. 4 ( 114 ). PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE SPOŻYCIE ^N IE K TÓ R Y C H ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH NA 1 OSOBĘ W GOSPOOARSTWACH D O M O W Y CH PRACOWNICZYCH W 1990 R.
ARTYKUŁY ŻYWNOŚCIOWE Jednostka miary Ogółem
Mąka ... ... kg 1,02 Pieczywo... kg 7,05 Makaron... kg 0,12
Kasze, ryż łuszczony, płatki... kg 0,25
Ziemniaki... kg 7,82
Strączkowe, warzywa, grzyby i przetwory... kg 4,26
Owoce i przetwory... ... ... kg 2,38
Mięso, podroby i przetwory... kg 4,62
kg 2,60
kg 2,02
kg 0,37
Tłuszcze jadalne... kg 1,41
w tym : tłuszcze zwierzęce... kg 0,13
masto... .... kg 0,55
Budżety rodzinne
TABL 4 ( 1 1 4 ) . PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE SPOŻYCIE * NIEKTÓRYCH ARTYKUŁÓW ŻYWNOŚCIOWYCH NA i OSOBĘ W GOSPODARSTWACH DOM OW YCH PR ACOW NICZYCH W 1990 R.(dok.)
ARTYKUŁY ŻYWNOŚCIOWE Jednostka miary Ogółem
Mleko ... ... 1 6,26 śmietana i śmietanka... ... kg 0,47
kg 0,71
szt 14,55
kg 2,42
a / W handlowych jednostkach miary ; spożycie w gospodarstwie domowym obejmuje artykuły zakupione, pobrane z ogródka działkowego oraz otrzymane bezpłatnie. Dane obliczono na podstawie osobodrd żywienia według badań budżetów gospodarstw domowych. Dane nie obejmują artykułów spożywanych w zakładach gastronomicznych oraz stołówkach i bufetach pracowniczych.
TABL. 5 ( 1 1 5 ). STOPIEŃ WYPOSAŻENIA GOSPODARSTW DOM OW Y CH W NIEKTÓRE PRZEDMIOTY TRWAŁEGO UŻYTKOWANIA W 1990 R.
WYSZCZEGÓLNIENIE Na 100 badanych gospodarstw domo
wych
Odbiornik telewizyjny z ekranem do odbioru czarno-białego... 66,2 Odbiornik telewizyjny z ekranem do odbioru kolorowego... ; 66,2 66,9 34.2
W m
m k RgKK Męt
5,2 99,0
illl
52.3 14,2 K f i Odbiornik radiowy stołowy monofoniczny....,Odbiornik radiowy stołowy stereofoniczny....
Ocftriomik radiowy turystyczny monofoniczny . Odbiornik radiowy turystyczny stereofoniczny Adapter...
Magnetofon monofoniczny... ...
Magnetofon stereofoniczny...
Aparat fotograficzny...
Pralka i wirówka elektryczna...
Automat pralniczy...
Odkurzacz...
Froterka...
Chłodziarki...
Zamrażarki...
Maszyna do szycia elektryczna...
Maszyna do szycia nieelektryczna... ...
Rower...
Motocykle, skuter-motorower...
Samochód osobowy... . .
Uwagi ogólne do driahi
1. W przedmowie do Rocznika omówiono przyczyny zmian prezentacji struktury własnościowej gospo
darki narodowej w roczniku. W niniejszym rozdziale przedstawiamy obraz graportartd narodową) według no
wej struktury własnościową) oraz o rganizacyj»—prawną).
Główna zmiana wynikająca z nowego Kodeksu cywilnego to likwidacja pojęcia "gospodarka uspołecznio
na" oraz rozdzielenie i "przemieszczenie " jej dotychczasowych elementów.
Według nowego podziału własność państwowa i koaunaina twarzą sektor publiczny, zaś własność spółdziel
cza i spoteczna ( organizacji społecznych, politycznych i związków zawodowych ) zwiększa zakres sektora
prywatnego i zmienia wielkość jego udziału w gospodarce narodowej.
Ola zapewnienia porównywalności danych i właściwej oceny zjawiska prywatyzacji, z nowego ujęcia
sektora prywatnego wydziela się dawny sektor prywatny.
2. Wartość brutto śrotków trwałych jest to wartość równa nakładom poniesionym na ich zakup lub
wytworzenie, bez potrącenia wartości ( umorzenia ).
3 . Oo pracujących w jednostkach sek to ra puhbcznego zaliczono :
— osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy,
— osoby wykonujące pracę nakładczą,
— agentów pracujących na podstawie umowy agencyjnej ( opłacani z wynagrodzeń agencyjno—pro w izyjry ch)
oraz prowadzących placówki na podstawie umowy na warunkach zlecenia.
4 . Oo pracujących w jedhostka ch sektora prywatnego zaliczono :
— właścicieli i współwłaścicieli oraz pomagających członków rodzin,
— osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy,
— osoby wykonujące pracę nakładczą,
— duchownych wszystkich wyznań.
5. Wypłaty obejmują podatek dochodowy i obrotowy od rzemiosła, handlu prywatnego i usług oraz
podatki i opłaty od indywidualnych gospodarstw rolnych.