U w ici ogtiae 4a działa
1. Dane o stanie ewidencyjnym i zmianach w kierunkach wykorzystania powierzchni ( tab.l) opraco
wano na podstawie rocznych wykazów gruntów sporządzonych przez Wydział Geodezji i Gospodarki Grun
tami Urzędu Wojewódzkiego.
Dane te ujęto według form władania i grup rejestrowych wprowadzonych do ewidencji gruntów zarządze
niem Ministra Rolnictwa i Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 20 II 1969 r. w sprawie ewidencji grun
tów ( M .P. Nr 11, poz.98 ).
2. Dane o gruntach rolnych i leśnych wyłączonych na cele rćernłracze i nieleśne (tabl.2) dotyczą gruntów, za które pobrano należności i opłaty: dla gruntów wyłączonych w 1980 r. w trybie rozporządzeń Rady Ministrów (D z.U.1974, Nrl9 poz.104; D z.U.1977, Nr 33, poz.145 ) do ustawy z dnia 26 X 1971r.
o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji ( D z.U . Nr 27, poz. 249 ), a dla gruntów wyłą
czonych w latach 1985, 1988, 1989 - w trybie rozporządzenia Rady Ministrów ( D z.U . Nr 11, poz.79 ).
Oane za 1980 r. nie uwzględniają ubytku gruntów rolnych nie związanego ze zmianą właściciela, np.ubyt
ku tych gruntów w ramach rozwoju budownictwa indywidualnego na gruntach własnych gospodarstw rolnych.
Prezentowane dane nie obejmuję gruntów, które zostały wyłączone na cele nierolnicze i nieleśne z pominię
ciem powołanych wyżej przepisów prawnych.
Klasy bordtacyjre użytków rolnych określają jakość użytków rolnych pod względem przydatności i pro
dukcji rolniczej. Klasa I określa najwyższa wartość rolniczą, a klasa IV najniższą. Grunty orne oraz past
wiska zaliczone do klasy VI z odpowiednim symbolem RZ (grunty orne) lub PsZ (pastwiska) są to grun
ty, które ze względu na niską jakość zostały uznane w toku gleboznawczej klasyfikacji gruntów za nie
przydatne do uprawy i przeznaczone do zalesienia.
3. Oane o gruntach zdewastowanych i zdegradowanych wymagających rekultywacji i zagospodarowania ( tabl.3 ) dotyczą : dla 1980 r. gruntów, które - zgodnie z ustawą z dnia 26 X 1971 r. o ochronie grun
tów rolnych i leśnych oraz rekultywacji ( D z.U . Nr 27, poz.249 ) - uznane zostały za grunty, które utraciły charakter gruntów rolnych lub leśnych na skutek działalności przemysłowej i eksploatacji kopalin;
dla lat 1985 ,1989 i 1990 - w myśl ustawy z dnia 26 DI 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leś
nych ( tlz.U.Nr 11,poz 79 ) - gruntów zdewastowanych, tj.takich, które utraciły całkowicie wartości użytkowe oraz gruntów zdegradowanych, tj. takich, których wartość użytkowa zmalała w wyniku pogar
szania się warunków przyrodniczych lub na skutek zanieczyszczenia środowiska.
Rekultywacji i zagospodarowaniu podlegają grunty, które utraciły charakter gruntów rolnych lub leś
nych na skutek działalności nierolniczej lub nieleśnej. Zaliczono tutaj nieczynne hałdy, wysypiska i zapa
dliska; tereny zdewastowane na skutek różnych działań budowlano - inwestycyjnych, a nie przeznaczone pod budowę; tereny nieczynnych kopalń odkrywkowych oraz ich obrzeża.
Rekultywacji polega na przywróceniu gruntom wartości użytkowej przez wykonanie właściwych za
biegów technicznych, agrotechnicznych i biologicznych.
Zagospodarowanie zrekultywowanych gruntów polega na wykonaniu odpowiednich zabiegów umożliwiają
cych wykorzystanie tych gruntów dla celów gospodarki rolnej, leśnej, wodnej, komunalnej lub innej.
4. Informacje o poborze wody ( tabl. 4 ) dotyczą :
- w pozycji "na cele produkcyjne ( poza rolnictwem i leśnictwem )“ - zakładów przemysłowych qraz jed
nostek nieprzemysłowych ( budowlano-montażowych, transportowych, itp.>, dla lat 1980 i 1985 dane do
tyczą jednostek sektora publicznego zużywających rocznie co najmniej 40 damł wody łącznie z wodą uży
waną przez elektrownie cieplne w zbiornikowych układach chłodzenia skraplaczy turbin, a od 1987 r.
wszystkich jednostek organizacyjnych wnoszących opłaty za pobór z ujęć własnych rocznie 5 dam5 i wię
cej wody powierzchniowej lub odprowadzających rocznie 20 dam5 i więcej ścieków;
- w pozycji "rolnictwo i leśnictwo" - jednostek organizacyjiych rolnictwa i leśnictwa zużywających wodę na potrzeby nawadniania gruntów rolnych i leśnych o powierzchni od 30 ha oraz na potrzeby eksploatacji stawów rybnych o powierzchni od 10 ha;
- w pozycj "gospodarka komunalna" - przedsiębiorstw i zakładów wodociągów i kanalizacji gospodarki ko- m unalnej.
5. Oane o ściekach ( tabl. 5. ) dotyczą ścieków odprowadzonych do wód powierzchniowych oraz jed
nostki określone w ust.4 ( z wyłączeniem pozycji dotyczącej rolnictwa i leśnictwa ).
Jako ścieki wymagające oczyszczania przyjęto ścieki przemysłowe i komunalne odprowadzone do wód powierzchniowych ( łącznie z zasolonymi wodami kopalnianymi, lecz bez wód używanych do celów chłod
niczych , które zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi są uważane za umownie czyste ).
Wody chłodnicze są tof ścieki o podwyższonej temperaturze powstałe w wyniku użycia wód do chło
dzenia w procesach technologicznych nie wymagające oczyszczania w przypadku ich odprowadzania do wód powierzchniowych wydzielonym systemem kanalizac*.
Dwustopniowe oczyszczanie mechaniczne i biologiczne lub mechaniczne i chemiczne odprowadzanych ścieków zakwalifikowano do wyższego stopnia oczyszczania ( biologicznego lub chemicznego ).
6. Informacja o miastach obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków ( tabl.24.) dotyczy miast obsłu
giwanych przez : komunalne oczyszczalnie ścieków, oczyszczalnie wspólne ( zbiorcze ) będące w gestii spółek wodnych oraz oczyszczalnie, które oczyszczają ścieki komunalne. W przypadku oczyszczalni wspól
nych ( zbiorczych ) i przemysłowych dane o ilości ścieków oczyszczanych dotyczą tylko ścieków dopływają
cych do oczyszczalni kanalizacją miejską.
Oane te nie obejmują ścieków dopływających do oczyszczalni bezpośrednio kolektorem z zakładów przemys
łowych.
7. Informacje o stanie czystości rzek ( tabl..6 ) podano na podstawie wyników kontroli rzek, prowa
dzonych w stałych przekrojach pomiarowo - kontrolnych według kryterium fizykochemicznego.
Klasyfikację poziomu czystości wód wectbjg kryterium fizykochemicznego przeprowadzono na podstawie wyników pomiarów czystości wód i ich porównaniu z dopuszczalnymi normami zanieczyszczeń, określonymi
105
____________________________________________Stan i ochrona środowiska ____________________________________
106
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 XII 1987 r. w sprawie klasyfikacji wód, warunków jakim powin
ny odpowiadać ścieki oraz kar pieniężnych za naruszenie tych warunków ( O z .U . Nr 42, poz.248 )..
0 przynależności wód do danej klasy czystości decyduje wskaźnik o najdłuższym zasięgu przekroczenia wartości normatywnej, przy czym klasa I określa wody o najwyższym stopniu czystości.
8. Dane dotyczące oceny sanitarnej urządzeń i wody pobieraną) przez ludność ( tabl.7 ) opracowano na podstawie wyników badań terenowo - laboratoryjiych wykonanych przez stacje sanitarno - epidemiolo
giczne, w myśl ustaleń zawartych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 31 V 1977 w sprawie warunków, jakim powinna odpowiadać woda do picia i na potrzeby gospodarcze ( D z.U . Nr 18, poz. 72 ).
Kwalifikacji urządzeń lub obiektów poboru wody jako posiadających wodę dobrą, niepewną lub złą, dokona
no na podstawie analiz fizyko - chemicznych, badań bakteriologicznych, jak również oceny stanu sanitar
nego miejsca poboru wody, stanu techniczengo urządzeń pobierających wodę, itp.
Dane-dotyczące oceny jakości niektórych artykułów spożywczych ( tabl. 12 ) opracowano na podstawie badań
- }
laboratoryjnych w oparciu o analizy m.in. mikrobiologiczne, chemiczne i organoleptyczne tych artykułów, prowadzone przez służby Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Weterynaryjnego Inspektoratu Sanitarnego na mocy ustawy z dnia 25 XI 1970 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia ( D z.U . Nr 40, poz.261 ).
9. Informacje o emiąji i redukcji przemysłowych zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego ( tabl.10) oraz o efektach eksploatacji urządzeń do redukcji tych zanieczyszczeń ( tabl.22 ) dotyczą lat 1580 i 1985 zakładów przemysłowych ( w tym również tzw. energetyki zawodowej ) określonych przez właściwe organa d/s ochrony środowiska jako uciążliwe dla czystości powietrza atmosferycznego* a dla 1989 i 1990 jed
nostek organizacyjnych wnoszących opłaty za wprowadzenie substancji zanieczyszczających do powietrza atmosferycznego w wysokości 800 tys. zł i więcej rocznie ( a dla województwa katowickiego i krakowskie
go o 100 \ wyższe ) według wysokości opłat określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 13 I 1986 r. w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian (Dz.
U. Nr 7, poz. 40; zm. D z.U . z 1988 r. Nr 25, poz. 174 ).
Wielkość emisji z poszczególnych źródeł i dla poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń jest określo
na w oparciu o pomiary lub wyliczana z bilansu surowcowo - paliwowego z zastosowaniem wskaźników emiscji zanieczyszczeń dla poszczególnych procesów technologicznych.
Dane o emisji obejmują zanieczszczenia wprowadzone do powietrza atmosferycznego w sposób zorganizowa
ny ( tzn. za pośrednictwem emitorów - kominów, wyrzutni wentylacyjnych«) lub w sposób nie zorganizo
wany ( z hałd, składowisk, z hal produkcyjnych, itp. )
Dane o emiąji gazów dotyczą : dwutlenku siarki, tlenku węgla, tlenków azotu, węglowodorów oraz innych rodzajów zanieczyszczeń gazowych ( bez dwutlenku węgla ) wymienionych w rozporządzeniu Rady
Ministrów z dnia 13 I 1986 r. w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian ( Dz.U .N r7, poz.40; zm. O z .U. z 1983 r. Nr25, poz. 174 ).
___________________________________________ Stan i ochrona środowiska____________________________________________
Stan i ochrona środowiska
107
Emiąja równoważna jest wyliczona w oparciu o współczynniki toksyczności dotyczące obszarów chro
nionych i wyrażone jako stosunek dopuszczalnej średniorocznej wartości stężenia dwutlenku siarki i dopusz
czalnej średniorocznej warości stężenia danego zanieczyszczenia.
Dane o ilości zarueczyszczeń pyłowych i gazowych zatrzymanych obejmują ilość zanieczyszczeń zredukowanych w urządzeniach do^ochrony powietrza atmosferycznego.
Wskaźnik redukcji zanieczyszczeń pyłowych ( gazowych ) wyraża procentowy stosunek ilości zanieczysz
czeń pyłowych ( gazowych ) zatrzymanych w urządzeniach oczyszczających do ilości wytworzonych zanie
czyszczeń pyłowych ( gazowych ) w charakteryzowanym przedziale czasowym. Im wartość tego wskaźnika jest bliższa 100 H , tym większy i o wyższej skuteczności działania potencjał ochronny ( w stosunku do po
trzeb ), pozostający w dyspozycji, źródła zanieczyszczeń ( zakładu ) i mniejsza jego uciążliwość dLa czys
tości powietrza atmosferycznego.
Z uwagi na niepełną porównywalność danych o emisji zanieczyszczeń między kolejnymi latami, wyni
kające m.im. ze zmiany zbiorowości badanych zakładów, zastępowania metod szacunkowych pomiarami, obejmowania przez zakłady kontrolą nowych rodzajów zanieczyszczeń,-zmiany w stanach emisji scharakte
ryzowano odrębnym wskaźnikiem "zwiększenie" (+), zmiejszerde (-)" określonym w warunkach porównywal
nych z rokiem poprzednim, tj. dla tych samych zakładów i rodzajów zanieczyszczeń obliczonych według tych samych metod.
10. Informacje o odpadach przemysłowych uciążliwych dla środowiska ( tab.ll ) dotyczą w 1985 r.
zakładów przemysłowych, które wytworzyły rocznie 5 tys. i więcej ton odpadów, a w latach 1989 i 1990 zakładów wytwarzających rocznie co najmniej 1 tys. ton lub posiadających nagromadzone na swoim te
renie 1 min ton i więcej odpadów, bez względu na ilość odpadów wytworzonych w ciągu roku.
W związku z wprowadzeniem nowej klasyfikacji odpadów uciążliwych dla środowid<a w trybie rozpo
rządzenia Rady Ministrów z dnia 13 I 1986 r. w sprawie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian ( O z .U .N r 7, poz.40 ) dane z tego zakresu za lata 1989 i 1990 nie są w w pełni porównywalne z danymi za 1985 r.
Za odpady przemysłowe uciążliwe dla środowiska uważa się - powstające w procesach produkcyjnych - stałe i ciekłe substancje oraz przedmioty poużytkowe uciążliwe dla środowiska i nieużyteczne bez dodat
kowych zabiegów technologicznych. Według takiej kwalifikacji nie są odpadami kopaliny towarzyszące, nakład w górnictwie odkrywkowym, produkty uboczne, substancja znajdujące się w obiegu w procesach produkcyjnych, ścieki oraz pyły emitowane do atmosfery.
Oane o odpadach przemysłowych nagromadzonych dotyczą ilości odpadów zalegających za terenach zakładów według stanu w końcu roku w wyniku składowania w roku sprawozdawczym i w latach poprzed
nich.
Oane o odpadach wykorzystanych gospodarczo dotyczą ilości odpadów zużytkowanych w zakładach d a własnych celów, sprzedanych, przekazany nieodpłatnie jako surowce wtórne, a także ilości odpadów wykorzystanych na cele nieprzemysłowe ( do niwelacji terenu, posadzahia wyrobisk pokopalnianych pod
108
ziemnych, wypełniania wyrobisk odkrywkowych, niecek, osiadań, itp. celów rekultywacyjnych ), co wią
zało się z ich umiejscowieniem w środowisku.
Przez odpady składowane należy rozumieć ilość odpadów odprowadzony na z a ziemne lub podziemne wysypiska , hałdy lub stawy osadowe własne lub innych jednostek C np. na wysypiska komunalne ) , z ogólnej ilości odpadów wytworzonych w roku sprawozdawczym.
Przez zrek ultyw ow ane tereny składowania odpadów należy rozumieć tereny, których eksploatacja została zakończona i na których zostały przeprowadzone prace polegające na nadaniu lub przywróceniu im wartości użytkowych poprzez m.in. właściwe ukształtowanie rzeźby terenu, poprawienie właściwości fi
zycznych i chemicznych, uregulowaniu stosunków wodnych.
11. Dane z zakresu ochrony przyrody ik r ą p b r a z u ( tabl.14- 18) informują o podstawowych formach i przedsięwzięciach związanytfi z zachowaniem, restytuowaniem i właściwym wykorzystaniu zasobów oraz obiektów przyrody żywej i nieożywionej, których istnienie leży w interesie publicznym, m.in. ze wzglę
du na ich szczególną rolę ekologiczną, rzadkość występowania albo znaczenie naukowe, historyczne, wy
chowawcze, estetyczne lub inne wartości społeczne. Ochrona przyrody i krajobrazu polega na tworzeniu parków narodowych i rezerwatów przyrody, uznanie za pomniki przyrody osobnych tworów przyrody i ich skupień, wprowadzeniu ochrony gatunkowej lasu i zwierząt zagrożonych w swym bycie lub rzadko wystę
pujących, tworzeniu parków krajobrazowych i wyznaczaniu obszarów chronionego krajobrazu.
Park narodowy jest obszarem chronionym o naturalnych wartościach przyrodniczych wyjątkowo cen
nych ze względów naukowych, dydaktycznych, społecznych, kulturowych i wychowawczych. Parki naro
dowe obęjmują zwykle większe obszary, mające znaczenie dla nauki i reprezentują określone jednostki fizjograficzne kraju, na terenie których ochronie podLega całość przyrody, a realizacja celów tej ochrony i zasad jej prowadzenia następuje z pierwszeństwem przed wszelkimi innymi działaniami.
Park krajobrazow y jest przestrzennie wydzielonym obszarem i ściśle określonych granicach, podda
nym ochronie ze względu na nieprzeciętne właściwości naturalne środowiska przyrodniczego oraz wyso
kie walory estetyczne i turystyczne krajobrazu.
Na terenie parku obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji, które powodują degradację walorów środowiska przez zanieczyszczenie wody, powietrza i gleby ) np. zakłady przemysłowe, fermy budowlane, kopalnie podziemne i odkrywkowe ). Znaczne ograniczenie wprowadzone są w zakresie prowadzenia robót wodno-
melioracyjnych, inwestycji turystycznych, budownictwa i rozbudowy infrastruktury technicznej.
Ograniczenia dotyczące gospodarki rolnej i leśig sprowadź ją się do przestrzegania zasad racjonalnego prowadzenia tej działalności w sposób nie powodujący degradacji naturalnych walorów przyrodniczych.
Na uwagę zasiuguje np. ograniczenie chemizacji środowiska.
R ezerw aty przyrody chronią fragmenty przyrody mało zmienionej przez człowieka.
Wyróżnia się rezerwaty częściowe i ścięte.
W rezerwatach ścisłych chroniona jes*. cała przyroda i zakazane są wszelkie czynności gospodarcze.
___________________________________________ Stan i ochrona środowiska____________________________________________
109
W rezerwatach częściowych chronione są tylko niektóre składniki przyrody, a czynności gospodarcze są w odpowiedni sposób ograniczone.
Pomnik przyrody jest wyróżniającym się tworem przyrody lub skupiskiem tworów przyrody żywej i nieożywionej, o szczególnej wartości pod względem przyrodniczym, naukowym, historycznym, pamiąt
kowym lub krajobrazowym.
Lasy ochronne są to obszary leśne, których głównym zadaniem jest zachowanie na danym terenie i w jego otoczeniu nie zmienionych stosunków glebowych, wodnych a także estetyczno - krajobrazowych.
12. Dane o nakładach i efektach rzeczowych inwestycji ochrony środowiska ( tabl. 19,20 ) dotyczą:
ochrony wód, ochrony powietrza atmosferycznego, unieszkodliwiania i zagospodarowania odpadów przemys
łowych oraz rekultywacji terenów ich składowania, a ponadto od 1987 r. pozostałych kierunków działał - nośó inwestycyjnej , np. ochrony przed hałasem, inwestycjL związanych z ochroną przyrody, budowy urządzeń, laboratoriów i stacji kontrolno - pomiarowych.
Do inwestycji związanych z ochroną wód zalicza się urządzenia do oczyszczania ścieków przemysło
wych, komunalnych, wód opadowych oraz zanieczyszczeń wód kopalnianych odprowadzanych bezpośrednio do wód powierzchniowych.
Obejmują one : oczyszczalnie ścieków lub ich elementy,urządzenia do rolniczego ( leśnego ) wykorzysta
nia ścieków, do utylizacji, gromadzenia i transportu wód zasolonych, do gromadzenia ścieków, jak również wyposażenie oczyszczalni ścieków w urządzenia i aparaturę kontrolno - pomiarową w przypadkach, gdy nie jest ono ujęte w kosztach budowy oczyszczaki. ścieków.
Do inwestycji związanych z ochroną powietrza atmosferycznego zalicza się instalacje z zastosowa
niem reakcj przemian chemicznych do substancji mniej uciążliwych dla środowiska wraz z kompletnym wyposażeniem i zespołem koniecznych urządzeń pomocniczych zapewniających prawidłową ich eksploatację.
Ponadto zalicza się urządzenia i aparaturę zapewniające zmniejszenie ilości bądź stężeń powstających oraz emitowanych zanieczyszczeń, zadania związane z urządzeniem stref ochronnych oraz wyposażenie w aparaturę kontrolono - pomiarową zanieczyszczeń powietrza.
Nie ujmuje się urządzeń redukujących zanieczyszczenia , a stanowiących integralną część procesu techno
logicznego zapewniającą odpowiednią jakość surowców i półproduktów dla kolejnych etapów produkcj..
Dotyczy to również instalowania wszelkiego rodzaju urządzeń niezbędnych ze względów technologicznych czy naukowych zakładu produkcyjnego.
Do inwestycji związanych z unieszkodliwieniem i zagospodarowaniem odpadów zalicza się :
- gospodarcze wykorzystanie odpadów, tj. metody i sposoby, w wyniku których następują wyraźna redukcja ilościowa odpadów wytwarzanych bądź nagromadzonych na składowiskach, np. wykorzystanie odpadów do budowy nasypów drogowych, kolejowych, do podsadzania wyrobisk kopalnianych oraz ___________________________________________ Stan i ochrona środowiska___________________
110
wykorzystanie i przeróbkę odpadów przez zakłady przemysłowe,
- unieszkodliwienie odpadów, tj. metody i sposoby, w wyniku których następuje redukcja jakościowa
szkodliwości odpadów dLa środowiska, czyli zmrdejpzenie ładunku zanieczyszczeń wprowadzanych z odpa
dami do powierzchniowych warst ziemi, „
- uporządkowanie składowisk odpadów w powierzchniowych warstwach ziemi, ij. budowa stawów osado
wych , zbiorników betonowych, urządzanie stref ochronnych wokół składowisk,
- rekultywację składowisk , hałd, wysypisk i stawów osadowych obejmującą etap zakończonej rekultywacji
hialogicznej bądź przekazanie zrekultywowanej powierzchni do zagospodarowania.
Do inwestycji związanych z gospodarką wodną zaliczono : ujęcia służące do poboru wody powierzch
niowej, podziemnej i kopalnianej, łącznie z urządzeniami uzdatniającymi i doprowadzającymi wodę do
zakładu lub do budynków mieszkalnych, zbiorniki wodne retencyjne, regulacje rzek, zabudowę potoków
górskich, obwałowania przeciwpowodziowe, stacje pomp na zawałach i na obszarach depresyjnych.
Opłaty za korzystanie ze środowiska i wprowadzenie w nim zmian ( tabl.23 ) pobiera się za :
szczególne korzystanie z wód, wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego,usuwanie
drzew, wykorzystanie gruntów rolnych i leśnych na inne cele, składowanie odpadów.
Kary pieniężne za naruszenie wymagań ochrony środowiska są formą odpowiedzialności za narusza
nie przepisów i wymierzane są za :
- odprowadzanie ścieków nie odpowiadających wymaganym warunkom,
- wprowadzenie do powietrza atmosferycznego zanieczyszczeń o przekroczonych normach, - przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu,
- zniszczenie terenów zieleni, - usuwanie drzew,
- gromadzenie odpadów w miejscach rde przeznaczonych na ten cel.
Fundusze ekologiczne ( tabl.23 ) są to fundusze tworzone z opłat za gospodarcze korzystanie ze
środowiska i wprowadzenie w nim zmian oraz kar za nieprzestrzeganie wymagań ochrony środowiska,
a także innych ustalonych przez terenowe organa administracji państwowej.
środki funduszów przeznaczone są na finansowanie w całości lub w części działalności związanej z ochro*
ną środowiska i gospodarką wodną.
___________________________________________ Stan i ochrona środowiska___________________________________________
Stan i ochrona środowiska
111
TABL. 1(40). STAN EWIDENCYJNY I ZMIANY W KIERUNKACH WYKORZYSTANIA POWIERZCHNI WOJEWÓDZTWA
U źytki rolne ... 191405 51,7 0,23 186707 50,4 0,21 -4698 -1862 -291
Lasy i zadrzewienia . . . 139381 37,6 0,17 139657 37,7 0,16 +276 -3 -15
1980 1985 1989 1990
w hektarach
Ubytki (-) lub przyrost (+) użytków rolnych w stosunku do roku poprzedniego według
ewidencji, geodezyjnej ... -254 -427 -650 -291
Grunty rolne i leśne wyłączone w Irybie obowiązujących przepisów prawnych o
ochronie gruntów ... 312 117 145 68
grunty rolne ... 252 105 126 67
w tym użytki rolne ... 252 105 126 67
według klas bonitacyjnych ... 252 105 126 67
i - m ... 92 26 50 20
podarki Żywnościowej agregacja danych według siedziby nadleśnictw.
Ź r ó d ł o : dane Min.Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Min.Rolnictwa, Leśnictwa i Gosoo- darki Żywnościowej.
Stan i ochrona
. 3 ( 42 ). KOM UN ALNE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKdW ORAZ ŚCIEKI ODPRO HAOZONE KANALIZA TABL
Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE 1980 1985 1989
2
.
Liczba oczyszczalni ...
m echanicznych ...
mechaniczno - biologicznych . .
Miasta ...
obsługiwane przez oczyszczalnie -ścieków ...
mechanicze ...
mechaniczno - biologiczne . .
nie obsługiwane przez oczyszczal
nie ścieków ...
Ścieki odprowadzone siecią kanali
zacji. miejpkiej w hm3 ...
oczyszczane a/ ...
mechanicznie ...
a/ W oczyszczalniach zakładów przemysłowych i jednostek gospodarki komunalnej.
113
C M MIEJSKĄ
1990
miasta o liczbie ludności
Lp.
114
Stan i ochrona środowiska
TABL. 4 ( 43 ).G R U N T Y ZDEWASTOWANE I ZDE GRA DOWANE ORAZ ICH REKULTYWACJA I ZAGOS
PODAROWANIE
WYSZCZEGÓLNIENIE
1980 1985 1989 1990
w hektarach
Grunty zdewastowane i zdegradowane a/
wymagające rekultywacji i
zagospodaro-973 858 729 688
Grunty zrekultywowane^... 15 32 12 26
w tym przeznaczone na cele :
rolnicze ... 15 4 2 26
leśne ... ... - - -
-- - -
-Grunty zagospodarowane^ ... 22 31 - 5
w tym przeznaczone na cele :
rolnicze ... 12 4 - 5
• leśne ... - - -
-komunalne ... 10 - -
-a/ Zewidencjonowane w oparciu o kryteria określone w ustawie o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 26 ni 1982 r. ( O z.U . Nr 11, poz. 79 ). b/ W ciągu roku.
ź r ó d ł o dane Ministerstwa Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej.
TABL.5 ( 44 ).P0BtfR WODY NA POTRZEBY GOSPODARKI NA RO D O WEJ
WYSZCZEGÓLNIENIE
1980 1985 1989 1990
w hektometrach sześciennych w odsetkach
0 G (i Ł E M ... 276,9 277,0 294,1 280,9 100,0 na cele :
Produkcyjne ( poza rolnictwem i leśnic
twem ) z ujęć własnych ... 119,7 103,1 93,5 82,2 29,3
w tym wody :
114,7 99,6 89,5 79,6 28,4
podziemne ... 4,1 3,5 4,0 2,6 0,9
Rolnictwa i leśnictwa ^ ... 82,2 85,6 99,6 100,0 35,6
Gospodarki komunalnej ... 75,0 88,3 101,0 98,7 35,1
wody :
powierzchniowe ... 60,3 74,0 94,0 92,4 32,9
podzie m ne ... 14,7 14,3 7,0 6,3 2,2
a/ Wody powierzchniowe ( bez ścieków ) użyte do nawadniania gruntów i eksploatacj stawów rybnych - bez poboru wody na zaopatrzenie ludności wsi i potrzeby hodowli zwierząt gospodarskich. b/ Pobór wody na ujęciach , przed wtłoczeniem do sieci.
Stan i ochrona środowiska
115
TABL. 6 ( 4 5 ) . STAN CZYSTOŚCI RZEK K O NT R O L O W A NY C H 3^
0ługośćb/
odcinków objętych klasy
fika-Kryterium fizykochemiczne
L A T A wody o klasie czystości wody nad
miernie za
nieczyszczo
ne NAZWA RZEKI
I n m
w S długości kontrolowanego odcinka
Mała Wisła... ..1980 50,8 51,6 44,3 4,1
1985 50,3 64,2 35,2 0,6 _
1989 50,3 - 97,4 2,6 _
1990 50,3 - ~ 54,7 45,3
W apierdca... 20,4 38,7 _ 61,3
1985 20,3 38,4 14,8
38,4
18,7 28,1
1989 20,3 - - 61,6
1990 20,3 - - 21,7 78,3
Równica... ..1980 27,0 6,3 34,0
45,9 7,4 40,4
1985 26,5 23,8 18,1 24,1
1989 26,5 - - - 100,0
1990 26,5 - - - 100,0
Biała ... ..1980 23,0 25,2 0,7 74,1
1985 21,8 39,5 21,2 8,7 30,7
1989 21,8 - 47,2 0,5 52,3
1990 21,8 - - - 100,0
Żylica... 21,0 29,5 4,8 42,9 22,8
1905 21,0 56,2 43,8 -
-1989 21,0 - 100,0 -
-1990 21,0 - - 100,0
Soła... 77,6 54,9 34,7 10,4 _
1985 69,7 93,4 6,6 •
-1989 69,7 - 100,0 -
-1990 70,0 - 32,0 68,0
Włosienica... 9,9 22,2 52,5 _ 25,3
1985 9,9 - - 72,7 27,3
1989 9,9 - 72,7 - 27,3
1990 9,9 - - - 100,0
Wieprzówka... . 1980 27,3 21,2 13,2 _ 65,6
1985 27,6 39,5 14,5 7,2 38,8
1989 27,6 39,5 32,6 27,9
1990 27,6 28,3 71,7
59,4 2,4 31,6 34,8 31,2
1985 59,4 36,2 61,3 2,5 '
-1989 59,4 - 62,3 29,6 8,1
1990 59,4 - - - 100,0
Olza 1980 12,1
_ _
35,5 64,51985 12,1 - - 82,6 17,4
1989 12,1 - - 76,0 24,0
1990 12,1 - - - 100,0
8rennica... . 1980 1985
1989 16,8 - 100,0 -
-1990 16,8 - - 100,0 “
a/ Na terenie województwa bielskiego, b/ Klasyfikacja za lata 1980 i 1985 wykonana metodą stężeń mia
rodajnych, za 1989 wykonana metodą stężeń charakterystycznych, za 1990 r. wykonana metodą stężeń gwa
rantowanych o prawdopodobieństwie 95*
116
Stan i ochrona środowiska
TABL. 7(4 6 ). OCENA SANITARNA WODY POBIERANEJ PRZEZ LUDNOŚĆ
w tym skontrolowane Jbiekty w ewi
dencji (stan w dniu 31 xn)
w tym skontrolowane
razem
ocena wody w \
razem
ocena wody w \
dobra nie
pewna zła dobra nie
pewna zła POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO W 1990 R.
NAZWA I LOKALI
ZACJA ZAKŁADU ( uszeregowane wed
ług malejącej emi
-Zakłady Chemiczne
Oświęcim ... 104628 28430 26236 .11618 7312 269 80,7
117 Stan i ochrona środowiska
T A B L . 8 C 47 ). Z A K I A D Y PRZEMYSŁOWE I GOSPODARKI CIEPLNEJ DECYOUJACE 0 ZAGROŻENIU POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO W 1990 R. ( dok.)
NAZWA I LOKALI
ZACJA ZAKŁADU (uszeregowane według
malejącej emiąjl rów
noważnej )
Elektrociepło w nia
Bielsko - Biała .. 20760 3022 3022 9005 7231 40 97,1
Żywieckie Zakłady
Papiernicze ... 6289 1427 1420 1701 618 773 6,4
Andrychowskie Zakłady Przemysłu Ba wełnią
-nego ... 4533 704 696 1590 918 314 62,6
Elektrownia Cieszyn . 3043 168 168 1736 964 308 90,8
-Zakłady Metali Lek
kich - Kęty ... 2633 358 211 1198 237 180 75,9 1,8
Zakłady Przemysłu
Skórzanego Chełmek 2131 319 317 1035 337 421 79,4
OdLwerda Żeliwa Wę
gierska Górka . . . 2563 375 2 911 110 768 58,0 0,2
Zakłady Przemysłowo- H andlo w e'Tglopal"-
Goleszów ... 2114 591 580 330 44 196 44,4
TA8L. 9 ( W ). ZAKŁADY PRZEMYSŁOWE 0 NAJWIĘKSZEJ ILOŚCI OOPADtfW NA GROMAD Z ONYC H
TA8L. 9 ( W ). ZAKŁADY PRZEMYSŁOWE 0 NAJWIĘKSZEJ ILOŚCI OOPADtfW NA GROMAD Z ONYC H