• Rozpad Austro-Węgier
• Traktaty z Bułgarią i Turcją
• Nowe paostwa w
- stosuje pojęcie Liga Narodów
- lokalizuje w czasie traktat wersalski (28 VI 1919), powstanie Ligi Narodów (I 1920)
- stosuje pojęciemały traktat wersalski - lokalizuje w czasie traktat w Saint-Germain z Austrią (IX 1919), traktat w
Neuil-- stosuje pojęcie ruch paneuropejski - lokalizuje w czasie dołączenia Niemied do Ligii Narodów (1926), dołączenia ZSRS do Ligi
- identyfikuje postacie Richarda Coudenhove- Kalergiego, Aristide’a Brianda, Franka Kel-logga
- wyjaśnia, w jakich
- ocenia skutki wpro-wadzenia tzw. małego traktatu wersalskiego - ocenia rolę Ligi Naro-dów w okresie mię-dzywojennym
Europie
• Liga Narodów
• Mały traktat wersalski
• Pierwsze koncepcje zjednoczenia Europy
- lokalizuje w prze-strzeni nowe kraje, które powstały w Eu-ropie po 1918 r.
- wymienia postano-wienia traktatu wer-salskiego
ly z Bułgarią (XI 1919), traktat w Trianon z Węgrami (VI 1920), traktat w Sèvresz Tur-cją (VIII 1920), traktat w Lozannie (VII 1923) - wymienia postano-wienia pokojów z Au-strią, Węgrami, Bułga-rią i Turcją
- wyjaśnia przyczyny powstania Ligi Naro-dów
Narodów (1934) - lokalizuje w prze-strzeni postanowienia traktatu wersalskiego - identyfikuje posta-dMustafy Kemala Pa-szy
- wyjaśnia okoliczności, w jakich doszło do rozpadu Austro-Węgier
- omawia strukturę organizacyjną Ligi Na-rodów
- wyjaśnia, dlaczego doszło do przyjęcia tzw. małego traktatu wersalskiego
okolicznościach doszło do upadku sułtanatu w Turcji
- omawia pierwsze koncepcje zjednocze-nia Europy
- omawia nowy układ sił w Europie po za-kooczeniu I wojny światowej
- ocenia, jakie znacze-nie miały w okresie międzywojennym ru-chy na rzecz zjedno-czenia Europy
ZSRS – imperium komunistyczne
• Powstanie ZSRS
• Gospodarka ZSRS
• Rządy Stalina
• Kult jednostki
• Międzynarodowa działalnośd Kominternu
• Zbrodnie sowieckie przed II wojną światową
• Rywalizacja i współpraca ZSRS i Niemiec
- stosuje pojęcia Nowa Polityka Ekonomiczna, kult jednostki
- lokalizuje w czasie utworzenie ZSRS (XII 1922)
- identyfikuje postacie Włodzimierza Lenina, Józefa Stalina
- omawia zasady No-wej Polityki Ekono-micznej
- wyjaśnia, na czym polegał kult jednostki w ZSRS
- stosuje pojęcia ko-munizm wojen-ny,czystki, łagier, Gu-łag
- lokalizuje w czasie funkcjonowanie NEP (1921–1928), traktat w Rapallo (IV 1922), po-czątek rządów Stalina (1924), , pakt Ribben-trop–Mołotow (23.08.1939)
- identyfikuje postacie Lwa Trockiego, Jo-achima von
Ribben-- stosuje pojęcia MięRibben-- Mię-dzynarodówka Komu-nistyczna (Komintern), kolektywizacja rolnic-twa, sowchoz, kołchoz, front ludowy
- lokalizuje w czasie wielką czystkę (1936–
1938), Wieli Głód na Ukrainie (1932–1933), operację polską NKWD (1937–1938)
- lokalizuje w prze-strzeni obszar głodu w latach 1932–1933;
- lokalizuje w czasie powołanie Kominter-nu (1919)
- identyfikuje postacie Grigorija Zinowiewa, Lwa Kamieniewa, Ni-kołaja Bucharina - omawia działalnośd Kominternu
- przedstawia metody, jakimi Józef Stalin po-zbywał się swoich przeciwników poli-tycznych
- wyjaśnia, dlaczego
- ocenia politykę Józe-fa Stalina wobec prze-ciwników politycznych i własnego narodu - ocenia, jakie skutki przyniosło zrealizowa-nie w praktyce planu budowy paostwa ko-munistycznego
tropa, Wiaczesława Mołotowa
- omawia okoliczności powstania ZSRS - wyjaśnia, na czym polegał komunizm wojenny i jakie niósł ze sobą skutki gospodar-cze
- wyjaśnia, w jakim celu wprowadzono kult Józefa Stalina w ZSRS
- wyjaśnia, na czym polegał i jak działał system łagrów w ZSRS - opisuje relacje ra-dziecko-niemieckie w okresie międzywojen-nym
regiony, w których znalazły się największe skupiska łagrów - wymienia i opisuje etapy przebudowy gospodarki ZSRS - wyjaśnia, jakie cele gospodarcze przyświe-cały władzy radzieckiej po 1928 r.
- omawia skutki kolek-tywizacji rolnictwa w ZSRS
- przedstawia przykła-dy zbrodni sowieckich przed II wojną świato-wą
- charakteryzuje spo-sób sprawowania wła-dzy przez Józefa Stali-na
Józef Stalin zdecydo-wał się na zbliżenie polityczne z III Rzeszą - wyjaśnia, na czym polegał fasadowy cha-rakter ZSRS jako pao-stwa federacyjnego
Czas Wielkiego Kryzysu
• Skutki I wojny światowej
• Czas koniunktury
• Wielki kryzys
• New Deal
- stosuje pojęcia Wielki Kryzys, New Deal, - lokalizuje w czasie Wielki Kryzys (1929-1933), wprowadzenie planu New Deal (1933) - wymienia zjawiska i procesy charaktery-styczne dla Wielkiego Kryzysu
- omawia założenia New Deal
- stosuje pojęcia infla-cja, hiperinflainfla-cja, ko-niunktura, "czarny czwartek”, nacjonali-zacja, interwencjonizm - lokalizuje w czasie
„czarny czwartek” (24 X 1929)
- identyfikuje postacie Franklina Delano Ro-osevelta
- charakteryzuje
go-- stosuje pojęcia baoka kredytowa, deflacja, autarkia, handel barte-rowy,
eta-tyzm,monopol, keyne-sizm
- lokalizuje w czasie hiperinflację w Europie (1923),okupację Za-głębia Ruhry przez aliantów (1923–1925) - identyfikuje
po-- lokalizuje w czasie epidemię grypy hisz-panki (1918–1920) - przedstawia, w jaki sposób paostwa euro-pejskie próbowały chronid swoją gospo-darkę przed Wielkim Kryzysem
- ocenia rolę keynesi-zmu w wychodzeniu USA i paostw europej-skich z Wielkiego Kry-zysu
- ocenia skutki Wiel-kiego Kryzysu
spodarcze i społeczne skutki I wojny świato-wej
- przedstawia działania podjęte w ramach realizacji New Deal
stadJohna Keynesa - wyjaśnia, z jakiego powodu po I wojnie światowej pojawiło się zjawisko hiperinflacji - wyjaśnia, jakie skutki gospodarcze miała tzw. baoka kredytowa w USA
Rozwój faszyzmu i nazizmu
• Kryzys demokracji w Europie
• Narodziny włoskiego faszyzmu
• Republika Weimarska
• Powstanie nazizmu
• Przejęcie władzy przez Hitlera
• Rządy Hitlera
• Społeczeostwo III Rzeszy
• Początki zbrodni hitlerowskich
- stosuje pojęciafa-szyzm, ruch narodo-wosocjalistyczny (na-zizm), Führer
- lokalizuje w czasie początek rządów Mus-soliniego
(1922),początek rzą-dów Hitlera (I 1933) - identyfikuje postacie Benita Mussoliniego, Adolfa Hitlera - wymienia założenia doktryny faszyzmu i nazizmu
- stosuje pojęcieDuce - lokalizuje w czasie marsz na Rzym (1922), traktaty w Locarno (1925), „noc długich noży” (1934), ustawy norymberskie (1935),
„noc kryształową”
(1938)
- identyfikuje postacie Heinricha Himmlera, Josefa Goebbelsa - omawia działania, jakie podjął Benito Mussolini w celu utworzenia paostwa faszystowskiego we Włoszech
- omawia przyczyny narodzin nazizmu w Niemczech
- wyjaśnia, w jakich okolicznościach Adolf Hitler przejął władzę w
- stosuje pojęcia pro-tekcjonizm gospodar-czy, eugenika
- lokalizuje w czasie powstanie ruchu fa-szystowskiego we Włoszech (1919), pucz monachijski (1923), pakty lateraoskie (1929), Republikę We-imarską (1919–1933), rozpoczęcie zbrojeo przez Niemcy (1935), remilitaryzację Nadre-nii (1936)
- identyfikuje postacie Wiktora Emanuela III, Paula vonHindenburga - wyjaśnia, dlaczego Europa w koocu lat 20.
i na początku lat 30. XX w. przeżywała kryzys demokracji
- wyjaśnia, jaką rolę
- lokalizuje w czasie powstanie Narodowej Partii Faszystowskiej we Włoszech (1921), powstanie obozów koncentracyjnych w Niemczech (1933), podpalenie Reichstagu (II 1933)
- identyfikuje postadAl-freda Rosenberga - omawia proces two-rzenia się faszyzmu we Włoszech
- charakteryzuje sytu-ację wewnętrzną i politykę zagraniczną Republiki Weimarskiej - wymienia grupy, któ-re zostały wykluczone ze społeczeostwa nie-mieckiego i przedsta-wia stosowane wobec nich metody represji
- ocenia, które założe-nia ideologii nazistow-skiej mogły prowadzid do zbrodniczej działal-ności jej zwolenników - wymienia działania włoskich faszystów i niemieckich nazistów, które świadczą o tota-litarnym charakterze stworzonych przez nich paostw
Niemczech
- omawia proces two-rzenia niemieckiego paostwa nazistowskie-go
- omawia metody, które stosowali naziści w celu stworzenia posłusznego sobie społeczeostwa
- przedstawia rolę, jaką odgrywała propaganda w nazistowskich Niem-czech
- wymienia działania nazistów, które miały prowadzid do ekster-minacji Żydów w Niemczech
odegrali Benito Mus-solini i Adolf Hitler w budowaniu paostwa totalitarnego we Wło-szech i Niemczech - wyjaśnia, z czego wynikał antysemityzm nazistowski i jakie miał konsekwencje
- omawia okoliczności i skutki puczu monachij-skiego
- wyjaśnia, dlaczego Adolf Hitler rozprawił się z przywódcami SA - wymienia przykłady zbrodni hitlerowskich w latach 30. XX w.
- wyjaśnia, jakie zna-czenie naziści przypi-sywali eugenice - porównuje założenia ideowe włoskiego faszyzmu i niemieckie-go nazizmu
- wyjaśnia, w jaki spo-sób naziści pozbyli się opozycji politycznej w Niemczech
Przemiany spo-łeczne w okresie międzywojen-nym
• Emancypacja kobiet
• Rozwój oświaty i sytuacja wyznaniowa
• Rozwój mass mediów
• Kultura masowa w okresie
międzywojennym
• Rozwój techniki
• Architektura okresu międzywojennego
- stosuje pojęcia de-mokratyzacja, społe-czeostwo masowe - omawia społeczne, polityczne i kulturowe skutki emancypacji kobiet
- wymienia cechy kul-tury masowej
- stosuje pojęciamass media, społeczeostwo konsumpcyjne, socre-alizm, modernizm - omawia przyczyny i skutki powstania kultury masowej - wyjaśnia, na czym polegał socrealizm - omawia cechy cha-rakterystyczne archi-tektury okresu mię-dzywojennego
- stosuje pojęciefunk-cjonalizm
- lokalizuje w czasie pierwszą audycję te-lewizyjną (1928), ogło-szenie Karty ateoskiej (1933)
- wyjaśnia, dlaczego w okresie międzywojen-nym pogłębiło się zja-wisko laicyzacji - charakteryzuje kie-runki w rozwoju
tech-- stosuje pojęcieKarta ateoska
- identyfikuje postacie Le Corbusiera, Waltera Gropiusa
- porównuje rozwój kultury masowej w paostwach demo-kratycznych i totalitar-nych
- ocenia skutki spo-łeczne demokratyzacji życia po I wojnie świa-towej
- ocenia, które wyna-lazki upowszechnione w okresie międzywo-jennym najbardziej zmieniły życie ludzi
niki w okresie między-wojennym
Świat na drodze ku nowej wojnie
• Podboje Włoch i Japonii
• Militaryzacja Niemiec
• Wojna domowa w Hiszpanii
• Przyłączenie Austrii do Niemiec
• Rozbiory Czechosłowacji
- stosuje pojęcia Anschluss, paostwa osi - lokalizuje w czasie ukształtowanie się osi Rzym–Berlin–Tokio (1936–1937), AnschlussAustrii (III 1938), aneksję Czecho-słowacji przez Niemcy (III 1939)
- lokalizuje w prze-strzeni zdobycze Nie-miec po przejęciu wła-dzy przez Hitlera - identyfikuje postacie Benita Mussoliniego, Adolfa Hitlera .
- stosuje pojęcia Blitzkrieg, appease-ment
- lokalizuje w czasie-wojnę domową w Hiszpanii (VII 1936 – III 1939), układ monachij-ski (IX 1938)
- identyfikuje po-stadFrancisca Franco - wymienia działania Adolfa Hitlera zmierza-jące do uczynienia z Niemiec potęgi mili-tarnej
- wyjaśnia, w jakich okolicznościach doszło do zwołania międzyna-rodowej konferencji w Monachium
- wymienia postano-wienia konferencji monachijskiej - wyjaśnia, na czym polegała polityka appeasementu - omawia przyczyny i skutki Anschlussu Au-strii
- wymienia etapy eks-pansji terytorialnej
- stosuje pojęciepakt antykominternowski - lokalizuje w czasie powstanie cesarstwa Mandżukuo (1931), początek niemieckich zbrojeo (1935), napaśd Włoch na Etiopię (X 1935 – V 1936), remili-taryzację Nadrenii (1936),napaśd Japonii na Chiny (1937), , zaję-cia Albanii przez Wło-chy (1939), aneksję Kłajpedy przez Niemcy (III 1939)
- identyfikuje postacie Neville’a Chamberla-ina, Edouarda Daladie-ra
- omawia ekspansję terytorialną Japonii w Azji i jej skutki - przedstawia podboje Włoch w Afryce i Eu-ropie
- charakteryzuje pro-ces militaryzacji Nie-miec
- przedstawia proces budowania sojuszy
- lokalizuje w czasie wystąpienie Włoch z Ligi Narodów (1936), rzeź nankioską (1937/1938), zniszcze-nie Guerniki (1937) - identyfikuje postacie Hajle Sellasjego, Emila Hachy
- omawia przyczyny wojny domowej w Hiszpanii
- wyjaśnia, jaki wpływ na przebieg wojny w Hiszpanii miało wspar-cie niemieckie i wło-skie udzielone gen.
Francisco Franco - wyjaśnia, kto i dla-czego opowiedział się po stronie wojsk repu-blikaoskich w wojnie domowej w Hiszpanii - porównuje politykę podbojów Włoch i III Rzeszy w okresie mię-dzywojennym
- ocenia postawę paostw europejskich wobec wojny domo-wej w Hiszpanii - ocenia skutki stoso-wania polityki appe-asementuwobec Adol-fa Hitlera
nazistowskich Niemiec w latach 30. XX w.
polityczno-militarnych przez III Rzeszę - omawia losy Czecho-słowacji po konferencji monachijskiej
Rozdział VII. II Rzeczpospolita