Adamed Sp. z o.o

WSTĘPNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘBIOSTWA

Adamed Sp. z o.o., powstała w 1986 roku, została założona przez doktora medycyny Mariana Adamkiewicza i w 100% składa się z polskiego kapitału. W początkowej fazie działalności firma specjalizowała się w produkcji medycznego sprzętu i preparatów ginekologicznych. W 1996 roku ADAMED został przekształcony w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, która w 2010 roku z kolei przekształcono w Grupę Adamed, składająca się z firm: Adamed, Agropharm S.A, Polfa Pabianice i Adamed Consumer Healthcare. W 1994 roku firma przeniosła się do nowej i obecnej siedziby w Pieńkowie koło Warszawy (powiat nowodworski, subregion warszawski wschodni/Obszar Metropolitarny Warszawy), a w latach 2001-2002 na terenie Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej firma otworzyła swój drugi zakład w Ksawerowie (województwo łódzkie). Obecnie Adamed posiada swoje przedstawicielstwa w Hiszpanii, Rosji, Kazachstanie i na Ukrainie, a swoje produkty sprzedaje w 40 krajach całego świata, między innymi w Arabii Saudyjskiej, Ukrainie, USA i Portugalii.

ZAANAGAŻOWANIE W PROCESY INNOWACYJNE (B+R, B+R+I)/ UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIAŁALNOŚCI INNOWACYJNEJ DUŻYCH PODMIOTÓW W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM

Polska branża farmaceutyczna podjęła starania, aby przedstawić Ministerstwu Zdrowia rzeczywisty obraz sektora farmaceutycznego. Według przedstawicieli Adamed najlepszym sposobem na to jest stworzenie tak zwanego łańcucha wartości, który przedstawia cały proces innowacyjny: od pomysłu po jego wdrożenie - w jego skład wchodzą badania podstawowe, badania przedkliniczne, badania kliniczne, produkcja, rejestracja, farmacovigilance i komercjalizacja. Dotychczas zostało opracowane pierwsze ogniwo łańcucha, w ramach którego opisano to wszystko, co musi być spełnione, aby dany proces innowacyjny mógł zostać zapoczątkowany (dokonano swego rodzaju ewaluacji), czyli punkt wyjściowy, sam przebieg procesu oraz efekty i rezultaty. Ponadto, jednym z etapów procesu jest znalezienie i zainteresowanie potencjalnych odbiorców produktów/technologii wypracowanych w ramach procesu; a także zainteresowanie Ministerstwa Zdrowia jako największego regulatora m.in. procesów innowacyjnych i prac B+R w firmach farmaceutycznych.

W tworzeniu łańcucha wartości i wypracowywaniu jego poszczególnych etapów uczestniczą wszystkie firmy z branży farmaceutycznej, zarówno polskie, jak i zagraniczne. Członkowie branży chcą takim działaniem pokazać także, iż farmacja jest bardziej regulowaną branżą, natomiast ministerialne (prawne) regulacje wpływają także na działalność biznesową.

Wygenerowanie pomysłu i opracowanie nowego innowacyjnego leku/technologii medycznej/sprzętu medycznego nie jest aż tak trudnym zadaniem w porównaniu z udowodnieniem bezpieczeństwa i skuteczności opracowanego rozwiązania, a których wymaga prawo. Każdy taki innowacyjny proces na każdym z etapów wiąże się z dopełnieniem mnóstwa przepisów prawnych (odpowiedniego pozwolenia/zgody wymagają badania na komórkach, jak i na tkankach, zwierzętach i na ludziach).Ponadto, branża farmaceutyczna chce wypracować ciało doradcze (advisoryboard) swoistą podstawę, wspólną płaszczyznę dla niej i Ministerstwa Zdrowia, po której mogliby się

167 poruszać i ustalać wspólne i satysfakcjonujące dla obu stron zasady działania i postępowania podczas każdego procesu innowacyjnego.

Przedstawiciele Adamed rekomendują aby Ministerstwo wyraźnie sygnalizowało potrzeby medyczne: zapotrzebowanie na nowe leki, rozwiązania i technologie medyczne, którymi powinna zająć się branżą farmaceutyczna. Obecnie nie ma takiej komunikacji pomiędzy branżą a Ministerstwem.

Z kolei, Ministerstwo Gospodarki, które jest bardzo zaangażowane w tworzenie owego łańcucha wartości, zaczęło patrzeć na branżę farmaceutyczną bardziej przychylnym okiem, szczególnie z perspektywy gospodarczej i innowacyjnej, a ponadto dostrzegać silny interwencjonizm w prowadzone prace B+R, który może doprowadzić do ich przerwania, a w ostateczności do spadku zatrudnienia pracowników.

Proces mappingu, czyli tworzenie łańcucha wartości ma także za zadanie uświadomić Ministerstwu Zdrowia, jak bardzo trudny i silnie regulowany przez prawo jest proces opracowywania nowego leku/technologii/sprzętu, a ponadto dostarczyć listę przewag konkurencyjnych branży, która jednocześnie sygnalizowałbym Ministerstwu, które obszary należałby wesprzeć, aby rozwijać potencjał całej branży.

Farmacja stanowi jedną z najbardziej innowacyjnych, konkurencyjnych i prężnie rozwijających się sektorów gospodarczych w kraju, a także znakomitym, rzetelnym, dobrze przygotowanym realizatorem części całego procesu innowacyjnego, który nie musi być w całości realizowany przez jedną firmę, a właśnie wypracowany wspólnie przez branżę. Branża farmaceutyczna jest dobrze przygotowana do prowadzenia prac B+R, procesów innowacyjnych, ponieważ ma bardzo duży potencjał naukowy, dobrze funkcjonujące firmy, które przygotowane są do prowadzenia takich prac.

Sam proces tworzenia łańcucha wartości w firmie Adamed rozpoczął się w lipcu 2013 roku.

Na początku brały w nim udział trzy zespoły, przeprowadzające analizę SWOT każdego z etapów; a obecnie czwarty zespół zajmuję się komercjalizacją, importem i eksportem. Celem takiej analizy jest wsparcie Ministerstwa w odpowiednio szybkim reagowaniu na wszelkie prawne zmiany napływające z Unii Europejskiej, a które przez branżę farmaceutyczną muszą być spełnione.

SPECYFIKA PRAC B+R+I

ADAMED fundusze na prowadzone prace badawczo-rozwojowe czerpie z różnych dotacji:

unijnych, jak i polskich, na przykład z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Najczęściej firma otrzymuje 35% dofinansowanie na prowadzone badania. Ponadto firma, aby otrzymać dofinansowanie (maksymalnie 50%), musi mieć wcześniej zgromadzone fundusze na prowadzenie prac B+R, które dopiero później zostają zwracane przedsiębiorstwu. Prace B+R są także regulowane przez wahania, zmiany na rynku i jego potrzeby.

Inspiracje do prowadzenia prac B+R wynikają z pasji twórców i naukowców; a najnowsze prace badawczo-rozwojowe, jakie są prowadzone w Spółce obejmują takie obszary jak: „[…]

platformę metaboliczną, centralny układ nerwowy i onkologię”, w obrębie których prowadzone są takie oto projekty: 1) Projekt ONCO-3CLA ma na celu opracowanie i wdrożenie cząsteczki o działaniu przeciwnowotworowym. Projekt jest realizowany w ramach programu „3CLA – biotechnologiczny, kierowany lek przeciwnowotworowy współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. 2) Projekt dalszego rozwoju prac nad dualnymi inhibitorami oddziaływań Mdm2/Mdm4 – p53. który jest realizowany w ramach programu „3CLA – biotechnologiczny, kierowany lek przeciwnowotworowy współfinansowanego przez Unię Europejską

168 z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. 3) Projekt poszukiwania innowacyjnego leku przeciwpsychotycznego, który jest w ramach programu „Opracowanie polskiego innowacyjnego leku stosowanego w terapii schorzeń Ośrodkowego Układu Nerwowego: schizofrenii, depresji i lęku – badania przedkliniczne” współfinansowanego w ramach Przedsięwzięcia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Inicjatywa Technologiczna I”. 4) Projekt mGluR2 PAMs: pozytywne modulatory allosteryczne receptora metabotropowego typu 2 dla kwasu glutaminowego realizowany jest w ramach programu „Opracowanie polskiego innowacyjnego leku stosowanego w terapii schorzeń Ośrodkowego Układu Nerwowego: schizofrenii, depresji i lęku – badania przedkliniczne”

współfinansowanego w ramach Przedsięwzięcia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Inicjatywa Technologiczna I”.

Prowadzonych jest jednocześnie kilka prac B+R, z których tylko kilka zostaje sfinalizowanych.

Jednocześnie te prace badawczo-rozwojowe, które nie przynoszą oczekiwanych efektów, są przerywane na rzecz tych, które takie efekty przynoszą. Nie są one jednak odrzucane, a zawieszone i jeżeli po pewnym czasie naukowcy zdołają opracować nowe rozwiązanie, pomysł jest na powrót kontynuowany. Poza tym naukowcy czerpią wiedzę i doświadczenie z odroczonych czy też zakończonych niepowodzeniem projektów.

Przedstawiciele Adamed postrzegają innowacyjność jako proces, który może obejmować wiele sfer: produkty, usługi, zarządzanie, podejście do samego procesu innowacyjnego; dlatego też branżą farmaceutyczna określana jest jako jedna z najbardziej innowacyjnych branż, rozwój której stymuluje rozwój innych branż. „To też generuje działalność badawczo-rozwojową, na przykład, w informatyce […]. […] w takich rozwiązaniach jak chociażby związanych z telemedycyną, najpierw [pojawia się] rozwiązanie medyczne, a dopiero potem idzie rozwój informatyzacji”.

Według przedstawiciela Spółki polskie firmy farmaceutyczne są postrzegane jako nie innowacyjne lub mało innowacyjne: są to młode firmy, które początkowo musiały zająć się tylko sprzedażą i produkcją, aby uzyskać kapitał, który powoli im prowadzić prace badawczo-rozwojowe.

Jednakże czas dla polskich firm farmaceutycznych właśnie nadszedł. Ponadto, podkreśla, że polskie firmy powinny nauczyć się działań marketingowych, dzięki którym zrozumieją funkcjonowanie rynku, jego potrzeby i zaczną osiągać zyski. „[…] firmy muszą rozumieć marketing, sprzedaż, czyli muszą zacząć zarabiać i muszą widzieć potrzebę rynkową”. Zrozumienie zasad funkcjonowania rynku pozwala firmie zbierać informacje o jej produktach i wprowadzań weń ulepszenia i zmiany.

Jednym z etapów komercjalizacji produktu jest już jego rejestracja i refundacja. Największymi problemami na tym etapie procesu innowacyjnego są bariery w mentalności i bariery administracyjne i jeżeli urzędnicy nie będą w stanie ich przełamać, nie można mówić o rozwoju innowacyjności wśród polskich firm. Ponadto, w tym procesie dużą rolę odgrywają duże przedsiębiorstwa farmaceutyczne z kapitałem polskim i z kapitałem zagranicznym. Firmy z kapitałem zagranicznym w procesie innowacyjnym odgrywają taka role, że kształcą nowych pracowników naukowych, jednakże nie tworzą centrów badawczo-rozwojowych, ponieważ trudno jest tego dokonać na „obcych” rynkach.

Dopiero duże firmy z polskim kapitałem i z dużym doświadczeniem są w stanie zintegrować branżę.

Takimi przedsiębiorstwami jest m.in. Polpharma, Celon Pharma, Selvit.

Duża liczba firm, które dziś mogą pretendować do roli integratorów branży została założona przez byłych pracowników ADAMED, np. Celon Pharma, DermPharm. Spółka wymienia swoich pracowników z Polpharmą. Polpharma, choć nie jest kreatorem nowości na rynku farmaceutycznym, posiada duże zdolności adaptacyjne.

169 WSPÓŁPRACA PRZEDSIĘBIORSTW W PROCESIE INNOWACYJNYM

Firma współpracuje z konkretnymi naukowcami z całej Polski i z zagranicy, pracującymi dla określonych instytutów naukowych, na przykład Instytut Maxa Plancka. Poszukiwani są ludzie z pasją i dużym zaangażowaniem badawczym. W opinii przedstawiciela Adamed Sp. z o.o. współpraca firmy z jednostkami naukowymi zawsze układała się dobrze.

Przedstawiciel Adamed podkreśla, że niuanse prac innowacyjnych i badawczo-rozwojowych zawsze są prowadzone w języku narodowym, ze względu na mentalne bariery językowe. Z kolei współpraca z firmami zagranicznymi dotyczy konkretnych etapów prac badawczo-rozwojowych;

zlecane im są konkretne zadania do wykonania, w których firmy te są wyspecjalizowane: „[…]

współpracujemy z firmami zagranicznymi jeśli chodzi o prace badawczo-rozwojowe. Firmy specjalizują się w danym kawałku jakiegoś badania, czyli robią linię maszynową i oni to robią komercyjnie, i mają to wyspecjalizowane”.