OPRACOWANIA ORAZ SPOSOBY ICH UWZGLĘDNIENIA
Główne cele ochrony środowiska dotyczą poszczególnych jego komponentów.
Ochrona środowiska i idea zrównoważonego rozwoju powinny być uwzględniane w dokumentach planistycznych szczebla gminnego. Obliguje do tego zarówno ustawodawstwo krajowe, jak i wspólnotowe.
Według art. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Rzeczpospolita Polska (…) strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Do ochrony środowiska obligują Polskę również ratyfikowane umowy. Do najważniejszych umów międzynarodowych oraz dyrektyw Unii Europejskiej należą:
1. W zakresie ochrony przyrody i bioróżnorodności
• Konwencja o różnorodności biologicznej z Rio do Janeiro z 1992 r.,
• Konwencję Berneńską o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych z 1979 r.,
• Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979r. W sprawie ochrony dzikich ptaków,
• Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r. W sprawie ochrony naturalnych siedlisk oraz dzikiej fauny i flory,
2. W zakresie ochrony powietrza i klimatu
• Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janeiro z 1992r.,
• Protokół z Kioto w sprawie zmian klimatu z 1997 r.,
• Dyrektywa Rady 96/62/WE z dnia 27 września 1997 roku w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza,
• Dyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promocji wykorzystania energii z OZE 3. W zakresie ochrony wód
• Dyrektywa Rady 76/464/WEG z dnia 4 maja 1976 r. W sprawie zanieczyszczenia spowodowanego przez niektóre substancje niebezpieczne odprowadzane do środowiska wodnego Wspólnoty,
• Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE,
• Dyrektywa 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych, 4. W zakresie ochrony powierzchni ziemi
Ochrona przyrody i bioróżnorodności
Ochrona powierzchni ziemi
Ochrona wód
Ochrona krajobrazu i zasobów kulturowych Ochrona powietrza
i klimatu
Ochrona ludzi, ich mienia i warunków
bytowania
OCHRONA ŚRODOWISKA
• Strategia tematyczna w sprawie ochrony gleb
5. W zakresie ochrony krajobrazu kulturowego i zasobów kulturowych
• Europejska Konwencja Krajobrazowa z 2000 r. ratyfikowana przez Polskę w 2006 r.
6. W zakresie ochrony ludzi, ich mienia i warunków bytowania
• Dyrektywa Rady 2000/14/WE z 8 maja 2000 roku w sprawie emisji hałasu,
• Dyrektywa dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli z 2008 r.
7. Odnośnie procedury oceny oddziaływania na środowisko
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z 27 czerwca 2001 r. W sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko,
• Dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. W sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne.
Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu europejskim mają odzwierciedlenie w ustawodawstwie polskim. Za jeden z najważniejszych należy uznać ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, na podstawie której sporządzona została niniejsza prognoza. Do innych ustaw należą:
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz.U. 2020 poz. 1219),
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t. j. Dz.U. 2020 poz. 55),
• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (t. j. Dz.U. 2020 poz. 310),
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t. j. Dz.U. 2020 poz. 797),
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 roku o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tj. Dz.U. 2017 poz. 1161 ze zm.).
W Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 nacisk położony jest na ideę zrównoważonego rozwoju (ustrojowa zasada zrównoważonego rozwoju), którą definiuje się jako integrację działań politycznych, społecznych i gospodarczych w układach przestrzennych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności oraz obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Koncepcja przedmiotowa wywodzi się z innego dokumentu ustalonego na szczeblu unijnym. Dokumentem tym jest Zrównoważona Europa dla lepszego świata: Strategia zrównoważonego rozwoju dla Unii Europejskiej, przyjętym na szczycie Rady Europy w czerwcu 2001 r. Jego podstawowe założenia dotyczą czterech celów strategicznych rozwiniętych w cele szczegółowe i proponowane kierunki działań. Do celów tych należą:
• ograniczenie zmian klimatycznych i wzrost znaczenia „zielonej” energii,
• wzrost bezpieczeństwa zdrowotnego;
• usprawnienie systemu transportowego i gospodarowania przestrzenią;
• odpowiedzialne gospodarowanie zasobami naturalnymi.
Istotna z punktu widzenia projektu Studium jest Polityka Energetyczna Polski do 2030 r., w której zawarto m.in. postulat wzrostu udziału OZE w końcowym zużyciu energii do 15% w 2020 r. Istotna jest również Polityka klimatyczna Polski – strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do 2020 r. Głównym celem dla sektora energetycznego jest redukcja emisji gazów cieplarnianych. Zgodnie z pkt. 4.1. Polityki klimatycznej jednym z głównych działań, które ma doprowadzić do osiągnięcia wyżej wymienionego celu, jest zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Podsumowując wiodącymi zasadami zagospodarowania przestrzennego winny być: zrównoważony rozwój oraz ład przestrzenny. Cele ochrony środowiska w przedmiotowym projekcie studium zostały uwzględnione następująco:
1. W zakresie ochrony przyrody i bioróżnorodności
Na terenie gminy Krynica-Zdrój prawnie ustanowionymi formami ochrony przyrody są: Popradzki Park Krajobrazowy, Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu, Obszary Natura 2000 „Ostoja Popradzka” PLH 120019, Obszar Natura 2000 „Krynica” PLH 120039 oraz Obszar Natura 2000 „Beskid Niski”
PLB 180002, rezerwat przyrody “Okopy Konfederackie” oraz 12 pomników przyrody. Studium postuluje zachowanie istniejących form ochrony przyrody. Zasady ochrony ww. form ochrony przyrody regulują przepisy odrębne, które powinny być uwzględniane w aktach prawa miejscowego i decyzjach administracyjnych.
Na terenie gminy występują trzy obszary wchodzące w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Wpływ ustaleń studium na obszary Natura 2000 został opisany w rozdziale Wpływ ustaleń studium na ustawowe formy ochrony przyrody.
System przyrodniczy gminy składa się z obszaru nadrzędnego – powiązanych ze sobą otaczających miejscowości kompleksów leśnych, które tworzą w części jeden z najważniejszych, leśnych korytarzy ekologicznych rangi transgranicznej tj. korytarz „karpacki” o przebiegu: Bieszczady – Beskid Niski – Beskid Sądecki – Beskid Makowski – Beskid Żywiecki –Beskid Śląski. Uzupełnieniem kompleksów leśnych jest gęsta sieć rzeczna, którą tworzą cieki wodne: Muszynka oraz jej największe dopływy Mochnaczka i Kryniczanka, a także sieć pomniejszych górskich potoków i strumyków. Obszarami uzupełniającymi są: tereny rolnicze, doliny wspomnianych cieków wodnych, zarośla, zadrzewienia, zakrzewienia, tereny zieleni urządzonej. Ponadto Studium postuluje ochronę systemu poprzez odpowiednie zapisy w planach miejscowych oraz na terenach rolnych oznaczonych symbolami R, zakazuje się na nich budowy ferm hodowlanych na terenie miasta Krynica-Zdrój i w odległości 1 km od jego granic. Na terenach wiejskich gminy Krynica-Krynica-Zdrój ustala się zakaz budowy ferm hodowlanych o obsadzie powyżej 40 DJP w odległości mniejszej niż 500 m od granicy terenów C, WMM, UT, UP, zaleca się utrzymanie trwałych użytków zielonych lub utrzymywanie zieleni śródpolnej będącej efektem naturalnej sukcesji w sąsiedztwie cieków, celem eliminacji źródeł powierzchniowego zanieczyszczania wód powierzchniowych i podziemnych, jakimi może być intensywne nawożenie i uprawa ziemi. Na terenach miejskich ze względu na wysoki stopień urbanizacji Studium postuluje podjęcie działań ochronnych.
W szczególności dotyczy to obszarów poddanych silnej antropopresji: dolina Kryniczanki, dolina Czarnego Potoku, Park Zdrojowy, dla których w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego należy przewidzieć ustalenia wzmacniające funkcje przyrodnicze i krajobrazowe. Włączenie do systemu przyrodniczego kompleksów leśnych i dolin rzek i cieków, mozaiki łąk sprzyja zachowaniu bioróżnorodności.
Studium postuluje zachowanie istniejących terenów zwartych kompleksów leśnych bez możliwości zmiany ich przeznaczenia na cele nieleśne i wprowadzania nowej zabudowy ( z wyjątkiem obiektów związanych z prowadzeniem gospodarki leśnej na gruntach we władaniu Skarbu Państwa) oraz zalesianie gruntów rolnych.
Zapisy studium zapobiegają zagrożeniom naturalnych kompleksów i tworów przyrody oraz abiotycznych elementów środowiska.
2. W zakresie ochrony powietrza i klimatu
W Studium postuluje się podjęcie priorytetowych działań w zakresie kształtowania wysokiej jakości powietrza zgodnie ze statutem uzdrowiska, ograniczenie emisji powierzchniowej, liniowej (związanych z ruchem samochodowym) i niskiej emisji rozproszonej komunalno-bytowej, poprzez stosowanie niskoemisyjnych paliw i technologii oraz OZE, ograniczenie emisji ze źródeł komunikacyjnych – wprowadzanie wzdłuż ciągów komunikacyjnych o dużym natężeniu ruchu pasa zieleni izolacyjnej, dążenie do minimalizacji wpływu drogi wojewódzkiej nr 981 na uzdrowisko „Krynica-Zdrój”.
Planuje się realizację dwóch niewielkich elektrowni wodnych o mocy przekraczającej 100 kW – w Krynicy-Zdroju na Czarnym Potoku oraz w Tyliczu na Muszynce. Urządzenia te mogą przyczynić się do poprawy stanu jakości powietrza atmosferycznego w gminie.
3. W zakresie ochrony wód
Studium ustala: podjęcie priorytetowych działań w zakresie kształtowania wysokiej jakości wód zgodnie ze statutem uzdrowiska, rozbudowę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, ochronę i wykorzystanie naturalnych zagłębień terenu i terenów podmokłych, istniejących stawów do zwiększenia małej retencji wodnej,
odprowadzanie wód deszczowych do gruntu na terenach zabudowy, zachowanie jak największego udziału powierzchni biologicznie czynnej na terenach przewidzianych do urbanizacji, niezbędne jest zachowanie wolnych od zabudowy i ogrodzeń pasów ochronnych wzdłuż cieków zgodnie z wymogami ustanowionymi przez zarządcę cieku, niezbędne jest zachowanie szczególnej ochrony obszarów zasobowych dla złóż wód leczniczych, których zasięg może odbiegać od rzeczywistego, ze względu na skomplikowane i nieznane drogi krążenia wód w utworach fliszu, zakaz wykonywania przedsięwzięć mogących negatywnie oddziaływać na wody podziemne, w tym powodować ich zanieczyszczenia.
W zakresie ochrony wód istotne są ustalenia dotyczące wyposażenia w infrastrukturę kanalizacyjno-sanitarną. Wymogi stawiane przez przepisy dotyczące uzdrowisk sprawiają, że obszar miasta i przylegające do niego tereny wiejskie są skanalizowane w bardzo wysokim stopniu, wynosi on odpowiednio dla miasta 85,1%
a dla obszaru wiejskiego 85,0%. Planowany rozwój przestrzenny gminy Krynica-Zdrój nie będzie wymagał budowy nowej oczyszczalni ścieków, a jedynie rozbudowę istniejącej już sieci kanalizacyjnej.
4. W zakresie ochrony powierzchni ziemi
Studium ustala zachowanie ukształtowania naturalnych form rzeźby terenu za wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym, z utrzymaniem, budową, odbudową urządzeń wodnych oraz przedsięwzięć infrastrukturalnych służących obsłudze gminy i regionu.
W trakcie wykonywania robót ziemnych studium nakazuje zachowanie szczególnej ostrożności z uwagi na możliwość występowania podwyższonych zawartości CO2 w powietrzu, w rowach, wykopach oraz wszelkich pomieszczeniach zamkniętych, zagłębionych poniżej powierzchni terenu. Ponadto zakazuje wykonywania na w/w obszarze wkopów oraz otworów wiertniczych w celu pozyskiwania ciepła Ziemi.
W zakresie ochrony powierzchni ziemi istotne są ustalenia dotyczące wyposażenia w infrastrukturę kanalizacyjno-sanitarną. Zaopatrzenie w wodę ma odbywać się w oparciu o sieć wodociągową i jej dalszą rozbudowę, odprowadzanie ścieków realizowane ma być w oparciu o sieć kanalizacyjną i jej dalszą rozbudowę, co ograniczy przedostawanie się ścieków do gruntu.
W gminie nie występują gleby klas chronionych (I-III), dla których wymagana jest zgoda na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze.
Studium ustala konieczność zachowania zwartego charakteru zabudowy we wszystkich wsiach i dążenie do jej nierozpraszania
5. W zakresie ochrony krajobrazu kulturowego i zasobów kulturowych
Generalnymi zasadami ochrony wartości zabytkowych w Studium, którym należy podporządkować kształtowanie zagospodarowania przestrzennego w obszarach dziedzictwa kulturowego, są:
− zachowanie i konserwacja zabytkowej substancji,
− zachowanie zabytkowego układu i kompozycji przestrzennej zespołów zabudowy,
− podporządkowanie wymogom konserwatorskim dopuszczalnych przekształceń zabytkowej zabudowy i zagospodarowania terenu,
− wykluczenie lokalizowania nowych budynków dysharmonizujących z historycznym sąsiedztwem i przesłaniających obiekty zabytkowe,
− uwzględnianie wymogów ochrony archeologicznej.
Dla zachowania spuścizny kulturowej postulowane jest:
− utrzymanie i kształtowanie zwartej struktury miejscowości Krynica-Zdrój, Tylicz, Berest, Czyrna, Mochnaczka Niżna, Mochnaczka Wyżna, Muszynka, Piorunka, Polany w oparciu o tradycyjne miejsca koncentracji usług i życia publicznego (przestrzenie publiczne) oraz niedopuszczenie do rozproszenia zabudowy deformującej ich panoramy i historyczne układy przestrzenne;
− zakaz obudowywania dróg, lasów, parków i dolin rzecznych w przypadkach mających wpływ na deformację krajobrazu kulturowego, szczególnie dotyczy terenu Popradzkiego Parku Krajobrazowego, okolic cmentarzy oraz zabytków Krynickiego Szlaku Cerkwi Łemkowskich;
− nawiązanie nowej zabudowy (skali zabudowy i zagospodarowania terenu) do charakteru i skali zabudowy istniejącej (ochrona sylwet);
− zakaz lokalizowania w sąsiedztwie obiektów zabytkowych budynków zasłaniających widok na zabytek, a także obiektów dysharmonizujących przestrzennie i kompozycyjnie z tym zabytkiem, w szczególności urządzeń reklamowych.
Studium postuluje zachowanie istniejących stref ochrony konserwatorskiej oraz wprowadzenie nowych w planach miejscowych.
6. W zakresie ochrony ludzi, ich mienia i warunków bytowania
Wszystkie rozwiązania przyjęte w studium zapisy dotyczące poszczególnych komponentów wpływają na jakość życia człowieka.
Obszary zagrożone powodzią znajdują się na rzece: Czarny Potok, Czerwony, Kamienna, Kryniczanka, Mochnaczka, Mostysza, Muszynka, Palenica oraz Szczawniczek., istniejąca zabudowa w miastach i wsiach zlokalizowana w bliskim sąsiedztwie wymienionych cieków wodnych jest narażona na niebezpieczeństwo powodzi.
Na części terenów zurbanizowanych i wskazanych do urbanizacji istnieje zagrożenie osuwania się mas ziemnych. Na obszarach tych w przypadku realizacji inwestycji Studium odnosi się do przepisów odrębnych jeśli chodzi o obowiązkowe sporządzanie dokumentacji geologiczno-inżynierskiej.
Przedsięwzięciami mogącymi potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko wskazanymi w projekcie studium mogą być:
• rozbudowa sieci kanalizacyjnej;
• chów lub hodowla zwierząt;
• urządzenia infrastruktury turystycznej na terenach UT;
• elektrownie wodne;
• drogi wyższych klas.
Szczegółowy opis powyższych inwestycji znajduje się w rozdziale 7.
Cele ochrony środowiska określane na wszystkich szczeblach, także tych lokalnych winny być uwzględniane w projektowanych dokumentach planistycznych. Przyjęte w analizowanym studium zapisy są efektem kompromisu społeczno-gospodarczo-środowiskowego. Studium uwzględnia potrzebę zachowania zasobów środowiska jednocześnie umożliwiając inwestowanie w różnych formach. Układ przestrzenny poszczególnych terenów funkcjonalnych zapewni zrównoważony rozwój i przyczyni się do zachowania powiązań ekologicznych. Reasumując przyjęte rozwiązania w projekcie studium nie kolidują z celami ochrony ustanowionymi na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym.
9. PRZEWIDYWANY WPŁYW ORAZ ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO USTALEŃ STUDIUM