5. Modele Systemu Roweru Metropolitalnego
5.3. Analiza SWOT wybranych wariantów
Dla wybranych trzech najwyżej ocenionych wariantów wykonano analizę SWOT. Wszystkie opierają się na IV generacji, zakładają obszarowo-stacyjny model funkcjonowania, a w przypadku rowerów ze wspomaganiem, zakładają ręczną wymianę baterii. Różnią się natomiast składem floty.
Tabela 35: Rekomendowane warianty Systemu Roweru Metropolitalnego dla GZM
Wariant Model Flota Baterie
WA Obszarowo-stacyjny Smartbike nd.
WD Obszarowo-stacyjny Smartbike + e-bike Wymiana ręczna
WE Obszarowo-stacyjny E-bike Wymiana ręczna
Źródło: opracowanie własne
Dla tych wariantów przeprowadzono analizę SWOT, pogrubiony tekst oznacza kluczowe zagadnienia, które mogą być decydującym czynnikiem za lub przeciw.
Tabela 36: SWOT dla WA – System obszarowo-stacyjny oparty na rowerach tradycyjnych (smartbike)
Mocne strony Słabe strony
• Umożliwienie pozostawiania rowerów poza stacjami zwiększa elastyczność i penetrację przestrzenną systemu
• System szczególnie użyteczny w strefie C, gdzie stacje będą rozlokowane stosunkowo rzadko
• Niskie koszty uruchomienia systemu
• Niskie koszty utrzymania
• Najmniejsza waga rowerów – kluczowe pod kątem kobiet, młodszych i starszych użytkowników
• Tańszy taryfikator dla użytkowników
• Homogeniczna flota oznacza mniejszą dostępność dla użytkowników o szczególnych wymaganiach
• Brak wspomagania również zmniejsza dostępność, zwłaszcza w kontekście starzejącego się społeczeństwa (wskaźniki demograficzne GZM wskazują na wzrost liczebności grupy osób w wieku
poprodukcyjnym)
• Brak wspomagania może być przeszkodą dla obsługi rozległego obszaru GZM, zwłaszcza dla seniorów
Szanse Zagrożenia
• Budowa stacji pasywnych zwiększa pulę parkingów rowerowych w GZM
• Najwięcej przykładów (polskich i zagranicznych) udanego wdrożenia oznacza większą
konkurencję na etapie postępowania (i niższą cenę)
• System już przetestowany w kilku gminach GZM – możliwość optymalizacji pod kątem
dotychczasowych wyników
• Największe doświadczenie wykonawców – mniejsze ryzyko rozwiązania umowy
• Mała gęstość zaludnienia i niska jakość infrastruktury rowerowej w GZM może tłumić potencjał SRM
• Najmniejszy potencjał marketingowy dla GZM jako innowacyjnej Metropolii
• Najmniejszy potencjał przyciągnięcia klientów i ich późniejszego utrzymania
• Ryzyko konfliktów w przypadku źle ukształtowanego systemu samoregulacji rowerów pozostawionych poza stacjami Źródło: opracowanie własne
Tabela 37: SWOT dla WD – System obszarowo-stacyjny, flota mieszana, ręczna wymiana baterii
Mocne strony Słabe strony
• Umożliwienie pozostawiania rowerów poza stacjami zwiększa elastyczność i penetrację przestrzenną systemu
• Rowery elektryczne mają największą wartość użytkową
• Rowery elektryczne umożliwiają dłuższe podróże na rozległym obszarze GZM – korzystne w kontekście ruchu międzygminnego w konurbacji
• Rowery elektryczne umożliwiają szybsze dotarcie do celu przy mniejszym wysiłku (istotne np. przy dojazdach do pracy)
• Flota mieszana zwiększa ogólną dostępność dla osób z różnymi potrzebami
• Możliwość zwiększenia udziału e-bike’ów w późniejszym czasie
• Elastyczna i dostępna alternatywa dla transportu publicznego i indywidualnego, zwłaszcza w gminach słabiej obsłużonych transportowo (północne i zachodnie krańce GZM
• Niewielki udział rowerów elektrycznych oznacza mniejsze koszty inwestycyjne i operacyjne
• Duża elastyczność w kształtowaniu systemu, możliwości łatwego przenoszenia i wyznaczania stacji
• Płaski teren GZM nie wymaga wspomagania dla pokonywania różnic wysokości w terenie
• Flota mieszana zwiększa koszty serwisowania i relokacji, co może okazać się szczególnie kosztowne na rozległym obszarze GZM
• Droższy taryfikator dla użytkowników, a w przypadku floty mieszanej także bardziej skomplikowany (utrudnienie m.in. dla seniorów)
• Duże skomplikowanie logistyczne bieżącego utrzymania rowerów
Szanse Zagrożenia
• Budowa stacji pasywnych zwiększa pulę parkingów rowerowych w GZM
• Rowery elektryczne zwiększą atrakcyjność planowanych velostrad – możliwość szybkiego i wygodnego pokonania
• Obecność rowerów elektrycznych zwiększa potencjał marketingowy Metropolii
• Obecność rowerów elektrycznych ma potencjał przyciągnięcia nowych klientów, którzy nie przesiedliby się na tradycyjne rowery (m.in. kierowców)
• Nowe elastyczne miejsca pracy dla osób o niskich kwalifikacjach (w tym młodych i bezrobotnych – szczególnie ważne w rejonach z wysokim bezrobociem, np. Bytomiu)
Szybko postępująca technologia w dziedzinie ogniw. Zwiększenie pojemności baterii oznacza zmniejszone koszty operacyjne
• Mała gęstość zaludnienia i niska jakość infrastruktury rowerowej w GZM może tłumić potencjał SRM
• Rowery elektryczne mogą kanibalizować popyt dla komunikacji zbiorowej
• Mało podmiotów z dużym doświadczeniem w operowaniu takim systemem może zwiększyć cenę
• Większe ryzyko niepowodzenia operatora w przypadku podmiotów z mniejszym doświadczeniem
Źródło: opracowanie własne
Tabela 38: SWOT dla WE – System obszarowo-stacyjny, 100% rowerów ze wspomaganiem elektrycznym i ręczną wymianą baterii
Mocne strony Słabe strony
• Umożliwienie pozostawiania rowerów poza stacjami zwiększa elastyczność i penetrację przestrzenną systemu
• Rowery elektryczne mają największą wartość użytkową
• Rowery elektryczne umożliwiają dłuższe
podróże na rozległym obszarze GZM – korzystne w kontekście ruchu międzygminnego
w konurbacji
• Rowery elektryczne umożliwiają szybsze dotarcie do celu przy mniejszym wysiłku (istotne np. przy dojazdach do pracy)
• Jednolita flota oznacza zmniejszenie kosztów operacyjnych
• Elastyczna i dostępna alternatywa dla transportu publicznego i indywidualnego, zwłaszcza w gminach słabiej obsłużonych transportowo (północne i zachodnie krańce GZM
• Niższe koszty uruchomienia systemu
• Duża elastyczność w kształtowaniu systemu, możliwości łatwego przenoszenia i wyznaczania stacji
• Płaski teren GZM nie wymaga wspomagania dla pokonywania różnic wysokości w terenie
• Flota mieszana zwiększa koszty serwisowania i relokacji, co może okazać się szczególnie kosztowne na rozległym obszarze GZM
• Droższy taryfikator dla użytkowników, a w przypadku floty mieszanej także bardziej skomplikowany (utrudnienie m.in. dla seniorów)
• Duże koszty operacyjne
• Duże skomplikowanie logistyczne bieżącego utrzymania rowerów
Szanse Zagrożenia
• Budowa stacji pasywnych zwiększa pulę parkingów rowerowych w GZM
• Rowery elektryczne zwiększą atrakcyjność planowanych velostrad – możliwość szybkiego i wygodnego pokonania
• Obecność rowerów elektrycznych zwiększa potencjał marketingowy Metropolii
• Obecność rowerów elektrycznych ma potencjał przyciągnięcia nowych klientów, którzy nie przesiedliby się na tradycyjne rowery (m.in. kierowców)
• Nowe elastyczne miejsca pracy dla osób o niskich kwalifikacjach (w tym młodych i bezrobotnych – szczególnie ważne w rejonach z wysokim bezrobociem, np. Bytomiu)
• Szybko postępująca technologia w dziedzinie ogniw. Zwiększenie pojemności baterii oznacza zmniejszone koszty operacyjne
• Mała gęstość zaludnienia i niska jakość infrastruktury rowerowej w GZM może tłumić potencjał SRM
• Rowery elektryczne mogą kanibalizować popyt dla komunikacji zbiorowej
• Mało podmiotów z dużym doświadczeniem w operowaniu takim systemem może zwiększyć cenę
• Większe ryzyko niepowodzenia operatora w przypadku podmiotów z mniejszym doświadczeniem
Źródło: opracowanie własne