Analizy systemów operacyjnych (mobile vs PC)

Jakie jest środowisko pracy „wieloekranowego” użytkownika? Na czym polega zunifikowany experience poszczególnych interfejsów? Czy systemy operacyjne dla urządzeń mobilnych skłaniają się ku swoim „pełnowymiarowym”, desktopo-wym odpowiednikom (czy jest zgoła na odwrót)? W tym podrozdziale spróbuję się zastanowić, na czym polega ta nowa tendencja.

iOS/Mac OS (Lion – Mountain Lion – Mavericks – Yosemite – El Capitan – Sierra)

Rdzeniem programistycznym zarówno systemu Mac OS, jak i iOS jest język Objective -C. Ograniczenia sprzętowe związane z miniaturyzacją, mobilnością (oraz przyspieszeniem aktywności) determinują zawartość i formę interfejsu.

Główną osią trzech platform jest aplikacja – w przypadku iOS -a to swoisty „sens życia” tego systemu operacyjnego, dla Mac OS -a z kolei (w postaci Launchpada) – stanowi ona „dodatek”, punkt styczny z mobilnością, dążeniem do skracania, ułatwiania komunikacji.

Prawdziwym kamieniem milowym w unifikacji interfejsów było zaprezento-wanie na konferencji Apple (19 października 2010 roku) – Back to Mac, systemu Lion. Za pośrednictwem iCloud doszło do zbliżenia „klasycznego” komputera z urządzeniami mobilnymi („trochę mobilności w desktopowym stylu” – jak trafnie podsumował Marcin Chmielewski³⁴). Mac OS wszedł w „paradygmat

do-33 Techcrunch.com: I. Lunden: If Content is King, Multiscreen is the Queen, says new Google Study. Źródło: http://techcrunch.com/2012/08/29/if -content -is -king -multiscreen -is -the -queen - says -new -google -study/ (data dostępu: 29.08.2013).

34 Chip.pl: M. Chmielewski: Mac OS X Lion – trochę mobilności w desktopowym stylu. Źródło:

http://www.chip.pl/news/oprogramowanie/systemy -operacyjne/2010/10/mac -os -x -lion -troche - mobilnosci -w -desktopowym -stylu (data dostępu: 30.08.2013).

71 3.4. Analizy systemów operacyjnych (mobile vs PC)

tykowy” znany ze iPhone’a i iPada – otrzymał odpowiedni wachlarz gestów (na gładziku MacBooka czy Magic Mouse iMaca) ułatwiający interakcję.

Z każdą kolejną wersją, aktualizacją, Mac OS zbliża się, niewątpliwie, do swojej „mobilnej wersji”: na płaszczyźnie komunikacyjnej, synchronizowanej w chmurze (poczta, kontakty, wiadomości – iChat/iMessages, FaceTime) oraz w kwestii aplikacji (Launchpad, Apple Store, widgety).

Z każdą kolejną aktualizacją tego systemu dochodzi również do wzbogacenia i uspójnienia doświadczenia użytkownika (Mac OS X Mountain Lion „[…] spra-wia, że Mac, iPad i iPhone jeszcze lepiej ze sobą współpracują”³⁵). Połączenie po-szczególnych platform jest bardzo przejrzyste, skupione wokół tożsamości skon-centrowanej w loginie Apple ID. Pomimo znamion mobilności wciąż posiadamy

„świadomość desktopu” – jesteśmy silnie zakorzenieni w pewnym dziedzictwie kulturowym, które według reguł konwergencji mediów upodabnia się do sche-matów mobilnych.

Windows Phone 8/Windows 8

We wcześniej analizowanym środowisku można bardzo łatwo zaobserwo-wać, że Mac stoi niejako na „peryferiach” duetu mediów moblinych w postaci iPhone’a i iPada. To klasyczna opozycja: komputer został przeciwstawiony swo-im „pochodnym”: smartfonowi i tabletowi.

W przypadku systemu Windows 8 punkty ciężkości zostały rozmieszczone w zgoła inny sposób: PC postawiono w nowej roli, a następnie dokonano jego

„dekonstrukcji”: tablet (wyrażając się bardziej precyzyjnie: tablet PC) to laptop ogołocony z klawiatury. Tworząc ten nowy system operacyjny, koncern Micro-soft stworzył fundamenty dla mediów nowego typu. W oparciu o tę ideę powstał tablet Surface, który ujawnia, że interfejsowa gra toczy się pomiędzy klawiaturą fizyczną (w postaci Touch Cover lub Type Cover) a klawiaturą ekranową.

Przejdźmy teraz do kwestii graficznego interfejsu użytkownika i wprojekto-wanych w system opcji. Microsoft oparł wizualną architekturę swojego OS na

„kaflach”, odszedł od klasycznego w kręgach programistycznych paradygmatu

„okien” (znanych już z czasów Macintosha połowy lat 80.). „Kafle” przywodzą na myśl budowę pewnych fundamentów (lub ozdobę ściany) – tą bazą w przy-padku systemu Windows 8 (jak i wszystkich środowisk cross -platformowych) są aplikacje. „Pulpit”, desktop, to reminiscencja „starego porządku” – ułatwienie komunikacji i organizacji pracy poprzez wprowadzenie tego, co znane, wypró-bowane, stereotypowe.

System Windows Phone 8 zdaje się prezentować mobilność totalną – choć telefon powinien służyć tylko do dzwonienia (i ewentualnie: wysyłania krótkich wiadomości) – mamy tu do czynienia z centrum zarządzania multimediami

35 Apple.com: OS X Mountain Lion. Źródło: http://www.apple.com/pl/osx/ (data dostępu:

29.08.2013).

(włączając w to konsolę Xbox). Użytkownicy skupieni w „chmurze” korzystają z „przyspieszonych” wersji aplikacji znanych z peceta/tabletu.

Przykład Windows 8 stanowi zarówno pewien uniwersalizm (istnieje cały wachlarz urządzeń na których ów system można zainstalować), jak i „małą wieżę Babel” (możliwość tworzenia aplikacji przez deweloperów w języku C#, Visual Basic lub TypeScript – będącym rozszerzeniem JavaScript, stworzonym przez Microsoft), dająca jednak wiele możliwości. To nowomedialna „demokra-cja” i otwarcie na „erę post -PC”.

Android (mobile/hybrydy)

Pomimo niewątpliwej atrakcyjności systemów iOS i Windows 8 prym wśród mobilnych OS wiedzie Android³⁶. Otwartość tej platformy (dopuszczalny brak ograniczeń), rozsądny stopień trudności nauki programowania (popularny język Java) czy szerokie spektrum urządzeń mobilnych, z którego konsument może wybrać odpowiadający mu smartfon lub tablet (nie trzeba ograniczać się do jed-nego urządzenia, jak w przypadku iOS -a dla iPhone’a czy Windows Phone 8 dla Lumii), przemawia na korzyść tego systemu.

Android jako produkt wizji OHA [Open Handset Alliance, czyli konsorcjum 84 firm, które ustaliło otwarte standardy dla urządzeń mobilnych – przyp.

B.O.], dotyczącej solidnej, otwartej platformy do tworzenia aplikacji dla urzą-dzeń bezprzewodowych, stał się nową, zdobywającą popularność platformą, która została zaprojektowana tylko w jednym celu: by umożliwić powstanie bezpłatnego, otwartego rynku aplikacji na urządzenia przenośne, z którego użytkownicy chcieliby korzystać, a programiści używać go do rozpowszech-niania swoich produktów³⁷.

Stanowi on swego rodzaju egzemplifikację „inteligencji otwartej”, wspólnie two-rzonego dobra. Z drugiej zaś strony tzw. kult amatora³⁸ generuje niepożądane skutki uboczne – błędy i niedopracowane elementy, które zaburzają pożądaną stabilność.

Dzięki elastyczności Javy ów system (podobnie jak w opisywanych wcześniej przypadkach: smartfon i tablet są niemalże tym samym urządzeniem – odróż-niają je jedynie możliwości techniczne) został zaimplementowany przez pro-ducentów do innych urządzeń, np. aparat fotograficzny, zegarek czy telewizor, tworząc ciekawe hybrydy.

36 Dazeinfo.com: Top Smartphone OS. Źródło: www.dazeinfo.com/wp -content/uploads/

2013/05/Top -Smartphone -OS -Q1 -2013.jpg (data dostępu: 29.08.2013).

37 S. Conder, L. Darcey: Android: programowanie aplikacji na urządzenia przenośne. Przeł.

P. Rajca. Gliwice 2011, s. 54‒55.

38 Zob. A. Keen: Kult amatora. Jak internet niszczy kulturę. Przeł. M. Bernatowicz, K. To- polska -Ghariani. Warszawa 2007.

73 3.4. Analizy systemów operacyjnych (mobile vs PC)

Dostępność modułu Wi -Fi w każdym urządzeniu elektronicznym jest jedy-nie kwestią czasu. Internet otwiera gadżety na nowe możliwości, które oferuje np.

korzystanie z aplikacji. W przypadku hybrydy „smartfona” (bez opcji rozmów głosowych) z aparatem fotograficznym jej fabrycznie zainstalowane programy naturalnie związane są z filmem i fotografią (np. Paper Artist), możliwością ich błyskawicznego udostępniania za pośrednictwem portali społecznościowych (np.

Facebook, Instagram) czy też przechowywania na wirtualnym dysku (np. Drop‑

box). Dodatkowo istnieje również opcja zainstalowania dowolnie wybranych przez siebie aplikacji ze sklepu Google Play. Paweł Luty zwraca jednak uwagę, że po-mimo wielu możliwości, jakie oferuje ekosystem Androida, rozszerzając funkcje urządzenia, „[…] należy pamiętać, że są to aparaty kompaktowe i nie uzyska się na nich takiej jakości zdjęć jak na lustrzance z modułem Wi -Fi”³⁹. Po raz kolejny mamy do czynienia z urządzeniem, które zapewnia szybką konsumpcję (działanie w poetyce „kultu amatora” – „każdy może zostać fotografem”) i co najważniejsze:

możliwość bezpośredniego „podzielenia się” swoim życiem ze znajomymi (skróce-nia tradycyjnego łańcucha działań, na który składał się import zdjęć do kompute-ra, ich obróbka oraz publikacja na portalu społecznościowym ‒ do uruchomienia jednej aplikacji, np. wspomnianego już wcześniej Instagramu).

Cyfrowy zegarek z ekranem dotykowym i systemem Android⁴⁰ stanowi doskonałą egzemplifikację wearable technology – technologii „do noszenia” na co dzień, bliższej użytkownikowi niż smartfon czy tablet. Zegarek, za pośred-nictwem połączenia Bluetooth, łączy się z wyżej wymienionymi urządzeniami, umożliwiając podstawową komunikację: odbieranie SMS -ów i e -maili, rozmowy telefoniczne oraz powiadomienia z portali społecznościowych⁴¹ (zdaniem Sony od momentu nabycia zegarka SmartWatch zawsze będziemy na bieżąco: „Twoi znajomi z portali społecznościowych, rodzina i przyjaciele wiedzą, że zawsze mogą się z Tobą skontaktować, ponieważ nic Cię nie omija. Możesz trzymać telefon w torbie, kieszeni albo gdziekolwiek w zasięgu 10 metrów. SmartWatch, niczym mini wersja Twojego smartfonu (sic!), wie, co dzieje się w Twoim świecie i zawsze Cię o tym poinformuje”⁴².). Dedykowane aplikacje umożliwiają sperso-nalizowanie zawartości zegarka, gwarantują posiadanie niezbędnych, wirtual-nych narzędzi w zasięgu ręki. Po prostu: ułatwiają życie.

39 Forbes.pl: P. Luty: CES 2013: Wysyp aparatów z Androidem. Źródło: http://www.forbes.pl/

ces -2013 -wysyp -aparatow -z -androidem,artykuly,136852,1,1.html (data dostępu: 3.09.2013).

40 Coraz częściej również z systemem Tizen. Zob. Antyweb.pl: T. Krela: Nowe zegarki Samsunga – Gear 2 oraz Gear 2 Neo. Tizen wygryzł Androida! Źródło: http://antyweb.pl/nowe - zegarki -samsunga -gear -2 -oraz -gear -2 -neo -tizen -wygryzl -androida/ (data dostępu: 25.02.2014).

41 Pcworld.pl: Sony SmartWatch – zegarek z Androidem już w sprzedaży. Źródło: http://www.

pcworld.pl/news/381878/Sony.SmartWatch..zegarek.z.Androidem.juz.w.sprzedazy.html. (data do-stępu: 3.09.2013).

42 Sonymobile.com.pl: SmartWatch. Źródło: http://www.sonymobile.com/pl/products/acces sories/smartwatch/ (data dostępu: 3.09.2013).

Pewną alternatywą dla popularnej opcji Smart TV (telewizji z dostępem do Internetu i sztafażem aplikacji) jest Android TV Stick/TV Box i Chromecast (w przypadku tego ostatniego, w opinii Roberta Kędzierskiego, Google zapre-zentowało urządzenie, które wręcz „wywraca do góry nogami” całą tę ideę⁴³ – „inteligentne” TV dostępne dla każdego, otwarte na treści płynące z Interne-tu). Urządzenia tego typu niewątpliwie rozszerzają cały paradygmat opisywanej przeze mnie wcześniej „telewizji na życzenie”. Telewizor został przedstawiony w nowym kontekście: ma mozaikowe, spersonalizowane wnętrzne, posiada przy-datne aplikacje. Z kolei w przypadku Chromecasta cała materia audiowizualna jest dostępna za pośrednicwem cloud computing:

[…] po wpięciu do portu HDMI w telewizorze łączy się z siecią Wi -Fi i nasłu-chuje poleceń z dowolnego urządzenia – komputera, tabletu czy smartfona, gdzie wybieramy to, co chcemy oglądać. Sztuczka polega na tym, że materiał pobierany jest przez Chromecast z chmury, nie przez urządzenie mobilne, ono staje się jedynie wyszukiwarką treści i pilotem. I tu właśnie tkwi cała rewolucja idei »telewizji nowej generacji«⁴⁴.

Wprowadzenie interfejsu Androida (w przypadku TV Stick) rozsadza ramy telewizji, która w rzeczywistości staje się ogromnym monitorem LCD, tabletem.

TV jest taktylna (dziedzictwo mobilności), piśmienna (z natury algorytmu), wie-lozmysłowa, multiekranowa. Jak zaznacza Andrzej Gwóźdź:

»Przekazem« telewizji jest bowiem teraz już nie tyle film czy powieść, dramat lub opera (i w ogóle żadna inna forma medium), ale procesy usieciowienia przekaźników oraz rozmaitość wzorców zachowań i działań, jakie ze sobą niosą⁴⁵.

Czy w związku z tym nowe media zmierzają do całkowitej unifikacji w ob-rębie swojego środowiska?

43 Zob. Technologie.gazeta.pl: R. Kędzierski: Chromecast – co właściwie pokazał Google i jak wpłynie to na producentów telewizorów. Źródło: http://technologie.gazeta.pl/internet/

1,104530,14339138,Chromecast___co_wlasciwie_pokazal_Google_i_jak_wplynie.html (data do-stępu: 3.09.2013).

44 Ibidem.

45 A. Gwóźdź: Zrozumieć McLuhana, czyli o gorącej telewizji naszych czasów. W: Kody McLuhana. Topografia nowych mediów. Red. A. Maj, M. Derda -Nowakowski z udziałem D. de Kerckhove’a. Katowice 2009, s. 121.

75 3.5. Płynna rzeczywistość medialna – Responsive Web Design

3.5. Płynna rzeczywistość medialna –