BUDŻETY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO W 1999 R

Dane dotyczące budżetów jednostek samorządu terytorialnego opracowano na podstawie rocznych sprawozdań o dochodach i wydatkach budżetowych o symbolu Rb.

W 1999 r. sprawozdawczością objęto również budżety powiatów i budżet województwa samorządowego, stąd też powstał czteroszczeblowy układ dochodów i wydatków oraz ich podziału na 1 mieszkańca: gmina - powiat - miasto na prawach powiatu - województwo.

Źródła dochodów jednostek samorządowych określa Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r.

(Dz. U. Nr 150, poz.983).

Dochodami jednostek samorządowych są:

udział w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, tj. w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych (do 1999 r. pozostałe źródło dochodów),

wpływy z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, wpływy z opłat (skarbowej i eksploatacyjnej),

2,pozostałe dochody

dotacje celowe z budżetu państwa na finansowanie zadań własnych gmin i r zadań zleconych gminom przez administrację rządową,

dotacje z funduszów celów

środki na dofinansowanie zadań ze źródeł pozabudżetowych, m.in. z funduszy

DOCHODY BUDŻETOWE

ichody ogółem za 1999 r. jednostek samorządu terytorialni

;zną kwotą 4948 min zł. Na budżety gmin przypadało 2402 n prawach powiatu - 1569 min zł (31,7%), budżety powiatów - województwa samorządowego - 262 min zł (5,4%).

Z dochodów budżetu województwa w 1999 r.

ego Małopolski zamknęły s

\ ( 48,5%), budżety miast r min zł (14,4%) oraz budżet

powiatów średnio

a przypai

ł a miast na prawach powiatu - 1660 zł. W gminach na 1 mieszkańca przypadało dochodów (o 6 zł mniej niż w 1998 r.), przy czym w gminach miejskich - mniej niż w 1998 r.), w gminach miejsko-wiejskich - 1042 zł (o 52 zł więcej r

7 zł mniej niż w 1998 r.).

u województwa atów - 314 zł a miast na

1263 zł (o 17 zł

iej niż w 1998 r.).

I mieszkańca uzyskały (podobnie jak w roku 1998]

- 1733 zł, a najniższe Bochnia -1014 zł i Nowy Targ - 1010 dochody wyższe niż średnie wypracowało 12 gmin, pi w 1998 r.), a w gminach wiejskich - 1026 zł (o 17

Wśród gmin miejskich najwyższe dochody na 1 miasta Sławków - 1902 zł i Bukowno - 1733 zł, a W grupie 38 gmin miejsko-wiejskich dochody wy;

)8)

przy czym

najwyższe wystąpiły w gminach: Krynica - 1531 zł (powiat nowosądecki) i Niepołomice - 1509 zł (powiat wielicki), a najniższe w gminach: Nowy Wiśnicz - 892 zł (powiat bocheński) i Biecz - 873 zł (powiat gorlicki).

Wśród 128 gmin wiejskich dochody wyższe niż przeciętne przypadające na 1 mieszkańca uzyskało 56 gmin, a w gminie wiejskiej Lipnica Wielka (powiat nowotarski) były one najwyższe w całej Małopolsce i wyniosły 2023 zł. Dochody wyższe niż 1400 zł na 1 mieszkańca wypracowały 3 gminy: Gródek nad Dunajcem - 1440 zł (powiat nowosądecki), Bolesław - 1423 zł (powiat olkuski) i Zielonki - 1410 zł (powiat krakowski). Równocześnie w 11 gminach wiejskich średnie dochody na 1 mieszkańca nie przekroczyły 900 zł, najniższe odnotowano w gminach powiatu miechowskiego Kozłów - 817 zł i Słaboszów - 809 zł.

analizy dochodów budżetów samorządowych według rodzajów wynika, że w 1999 r. 38,6%

:hodów ogółem stanowiły dochody własne, natomiast pozostałe środki były przekazywaneogółem stanowiły dochody własne, natomiast pozostałe środki były przekazyw ' budżetu państwa w postaci subwencji - 38,5% oraz dotacji - 22,0%. Środki na dofinansowć :adań gmin ze źródeł pozabudżetowych stanowią minimalny udział - 0,9% dochodów ogółem.

Strukturę dochodów według rodzajów budżetów poszczególnych szczebli przedstawia tabela nr 1.

Dochody własne wszystkich jednostek samorządowych Małopolski w 1999 r. wyniosły 1912 min zł i pochodziły głównie z wpłat podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych - 41,0%. Wpływy z podatku od nieruchomości wyniosły 22,9%, z podatku rolnego 2,0% i opłaty skarbowej 6,9%.

Na 1 mieszkańca przypadało średnio w budżecie województwa samorządowego, 15 zł dochodów własnych, w powiatach - 20 zł, a w miastach na prawach powiatu - 801 zł.

W budżetach gmin z dochodów własnych na 1 mieszkańca przypadało przeciętnie 467 zł, przy czym ...ach Sławków - 1427 zł i Bukowno - 1362 zł oraz

i - 555 zł i 329 zł w gmi 141 zł w gminie Słopnice powiat limanowski).

Udział dochodów własnych gmin w ich dochodach ogółem jest silnie zróżnicowany.

W gminach miejskich Bukowno, Sławków i Oświęcim wynosił ponad 70%, a równocześnie w 9 gminach wiejskich nie przekroczył 20%, np.: Bobowa (powiat gorlicki), Olesno (powiat dąbrowski), Jodłownik, Laskowa, Łukowica i Słopnice ( powiat limanowski), Korzenna (powiat nowosądecki), Lipnica Wielka (powiat nowotarski) i Rzepiennik Strzyżewski (powiat tarnowski).

ibwencji ogólnej w 1999 r. samorządy otrzymały 1904 min zł, z czego 54,6% przypadło l% zasiliło budżety miast na prawach powiatu, 16,9% - budżety powiatów i 4,7% - budżet w gminach miejskich - 817 zł (najwięcej w miastach Sławków - 1427 zł i Bukowno - 1362 zł oraz Oświęcim 1170 zł), w gminach miejskowiejskich 555 zł i 329 zł w gminach wiejskich (najmniej

-W ramach subwem gminom, 23,8' województwa.

Najwyższe subweiższe subwencje zostały przekazane do budżetu gminy miejsko-wiejskiej Olkusz (powiat olkuski) - 16 min zł i Andrychów (powiat wadowicki) - 15 min zł, natomiast najniższą -1,0 min zł przekazano do gminy Racławice (powiat miechowski).

Dotacje celowe z budżetu państwa w 1999 r. w wysokości 1058 min zł przekazano głównie do budżetów powiatów i miast na prawach powiatu. Otrzymały one łącznie 65,6% ogólnej kwoty dotacji celowych. Pozostałe środki w wysokości 22,8% przekazano do budżetów gmin i 11,6% do budżetu województwa.

WYDATKI BUDŻETOWE

Wydatki ogółem jednostek samorządu terytorialnego województwa małopolskiego za 1999 r.

wyniosły 5136 min zł, z czego 2474 min zł (48,2%) przypadało na wydatki budżetów gmin, 1692 min zł (32,9%) wydatki miast na prawach powiatu, 709 min zł (13,8%) wydatki powiatów i 261 min zł (5,1%) wydatki budżetu województwa samorządowego.

Na 1 mieszkańca z budżetu województwa samorządowego wydatkowano średnio 81 zł, z budżet powiatów 312 zł, a w miastach na prawach powiatu 1790 zł. Z budżetów gmin na 1 mieszkał przypadało przeciętnie 1088 zł, przy czym w gminach miejskich 1305 zł, w gminach miejsko-wiejskich

gminy miejskie Sław kolejności jak w przypadku dochodów.

Analiza wydatków w układzie rodzajowym wykazała, że najwięcej środków w 1999 r. jednostki samorządowe przekazały na wynagrodzenia - 35,9% ogółu wydatków w Małopolsce, na zakup materiałów i usług 20,2% oraz na wydatki majątkowe - 19,6%.

Na wydatki majątkowe przeznaczono ogółem 1005 min zł, z tego wydatki inwestycyjne stanowiły 93%, a udziały w spółkach pozostałe 7%.

Udział w spółkach wykazały 32 jednostki samorządowe: 27 gmin, 3 miasta na prawach powiatu, powiat tarnowski i województwo samorządowe na łączną kwotę 70,0 min zł.

Na inwestycje przekazano w całym województwie 935 min zł, przy czym z budżetów gmin pochodziło 525 min zł, co oznaczało zainwestowanie 231 zł w przeliczeniu na 1 mieszkańca.

Z budżetów miast na prawach powiatu na inwestycje przekazano w przeliczeniu na 1 mieszkańca 281 zł, z budżetów powiatów 23 zł, a z budżetu województwa 29 zł.

WYDATKI JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO MAŁOPOLSKI WEDŁUG DZIAŁÓW W 1999 R.

Oświata

Główne kierunki wydatków jednostek samorządowych według Klasyfikacji Gospodarki Narodowej od kilku lat nie ulegają zmianie. W 1999 r. najwięcej środków przeznaczono na finansowanie oświaty i wychowania - 2114 min zł, ochrony zdrowia i opieki społecznej - 624 min zł, gospodarki komunalnej - 575 min zł i administracji samorządowej - 507 min zł.

Finansowanie oświaty i wychowania okazało się najważniejszą pozycją budżetów gmin, powiatów, miast na prawach powiatu i stanowiło odpowiednio:45,2%, 40,5% oraz 39,2% ogółu ich wydatków.

Wśród gmin, które na ten cel wydatkowały ogółem 1118 min zł, zaznaczyło się znaczne zróżnicowanie w stopniu obciążenia ich budżetów utrzymaniem oświaty i wychowania. W 6 gminach wydatki na ten

\i 8 gminach były wyższe niż 60%

>dki na utrzymanie szkół podstawowych i przedszkoli, miasta na prawach powiatu - szkół podstawowych, zawodowych i liceów ogólnokształcących. Środki przekazywane z budżetu województwa przeznaczone były na finansowanie szkół zawodowych oraz dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli.

(najwięcej w gminie Słopnice liny przekazywały środki viatu - szkół podstawo

Na gospodarkę komunalną w 1999 r. gminy przekazały 361 min zł (14,6% ogółu wydatków), a miasta na prawach powiatu 214 min zł (12,6%). Główną pozycję w tym dziale stanowiło oczyszczanie miasta i oświetlenie ulic. W dziale tym zrealizowano również ponad połowę wszystkich wydatków majątkowych.

W 1999 r. na ochronę zdrowia i opiekę społeczną jednostki samorządowe przekazały 624 min zł. Z budżetu województwa finansowano głównie utrzymanie szpitali ogólnych i kolumny transportu sanitarnego. Natomiast pozostałe jednostki finansowały żłobki i lecznictwo ambulatoryjne, domy pomocy społecznej, zasiłki i dodatki mieszkaniowe dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.

WYNIK FINANSOWY

okości 188 min zł. Deficyt limanowski i proszowicki.

wykazały

TABL. 1. DOCHODY I WYDATKI JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO MAŁOPOLSKI WEDŁUG RODZAJÓW W 1999 R.

WYSZCZEGÓLNIENIE

udział w podatkach stanowiących dochód Budżetu Państwa...

Dotacje celowe z Budżetu Państwa...

Dotacje z funduszy celowych...

Dotacje celowe otrzymane na podstawie porozumień samorządowych ...

1°44i2

784,1 415,4

15,8 17,3

1057,9 241,6

14,6 11,3

TABL. 1. DOCHODY I WYDATKI JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO MAŁOPOLSKI WEDŁUG RODZAJÓW W 1999 R. (dok.)

WYSZCZEGÓLNIENIE Subwencje ogólne... a

Środki na dofinansowanie zadań gmin ze źródeł pozabudżetowych... a

Ogółem...

Wynagrodzenia...

Materiały i usługi...

Dotacje...

Świadczenia na rzecz osób fizycznych...

Składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz

Wydatki majątkowe...

1904,4 1040,0

%

TABL. 2. WYDATKI JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO MAŁOPOLSKI WEDŁUG DZIAŁÓW W 1999 R.

Gospodarka komunalna.

Oświata i wychowanie...

Ogółem

TABL. 2. WYDATKI JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO MAŁOPOLSKI WEDŁUG DZIAŁÓW W 1999 R. (dok.)