Wielkością modułu stosowanego w Urartu jest łokieć o długości 46-52 cm. Ściany w domach mieszkalnych budowano stosując grubość muru czterech, pięciu lub sześciu metrów.
Często wielkości są podawane przy zaokrągleniu do okrągłych wielkości w systemie metrycz-nym. Wynikają z tego błędy, które utrudniają później znalezienie rzeczywistego modułu.
Urartyjczyczy rzadko stosowali naprzemienne ułożenie cegieł podłużne i poprzecznie. Naj-częściej cegły były ułożone na jednym kierunku, a jedynie przesunięte względem siebie w fazie o połowę długości. System ten wymaga umieszczania połówek cegieł na rogach.
System budownictwa był przystosowaniem do warunków sejsmicznych. Mur zbudowany z cegieł ułożonych na jednym kierunku jest bardziej elastyczny niż złożony z cegieł ułożonych naprzemiennie na różnych kierunkach.
Nie można mówić o jednym module cegły mułowej w całym Urartu. Rozmiar cegły wahał się od 25 x 26 cm do 46 x 52 cm. Największe cegły zostały znalezione w Erebuni, gdzie mają one 52 cm szerokości i 15-25 cm wysokości.
Ze względu na rozmiar cegieł bardzo długo trwało od rozpoczęcia produkcji cegły do jej zastosowania w konstrukcji. Sezon budowlany w Urartu trwał od maja do października.
Budowle z cegły mułowej musiały został przykryte dachem przed zimą, aby nie uległy zniszczeniu w wyniku opadów deszczu i wietrzenia mrozowego. Cegły muszą schnąć około 3 tygodni w przypadku większości cegieł, ale największe cegły musiały schnąć ponad 1 miesiąc.
Mocno potłuczona ceramika najczęściej znajdowana jest w pobliżu budowli może pochodzić z innego fragmentu stanowiska i mogła zostać przeniesiona w czasie transportu gliny do produkcji cegieł suszonych.
Do produkcji cegieł suszonych stosuje się domieszki w postaci sieczki lub piasku. Moduł cegły może być wielkością przypadkową wynikającą z wielkości dostępnych desek wykorzysty-wanych do produkcji form.
Zastosowanie dużych cegieł w Erebuni wynika z dużych możliwości inwestycyjnych oraz woli szybkiego wzniesienia konstrukcji.
W czasie wysychania cegieł na słońcu wznoszono kamienny fundament budowli.
Największym zagrożeniem dla konstrukcji z cegły mułowej nie są opady, ale wody płynące rozmywające konstrukcję od dołu. Dlatego konieczne było wznoszenie kamiennej podmurówki, która chroniła dolne partie ścian. Ten typ podmurówki jest typowy dla całej Anatolii i północnej Syrii.
Konstrukcje z cegły mułowej mogły być użytkowane przez około 50-60 lat.
Pod murami domów znajdowały się kanały kanalizacyjne, które odprowadzały nadmiar wody. Domy były połączone z systemem kanalizacyjnym. Już w czasach Uruk stosowano ceramiczne rury, którymi odprowadzano wodę z domów.
Na reliefie przedstawiającym łupienie Musasir w czasie VIII kampanii Sargona przedsta-wiono zwartą zabudowę stojącą przy jednej ulicy. Może być to przedstawienie symboliczne.
Na stanowisku Zaglaki Tepe znaleziono pozostałości zwartej zabudowy o charakterze insulo-wej. Jest to stanowisko urartyjskie, na którym znaleziono też ceramikę partyjską. W latach 90. przeprowadzono tam badania wykopaliskowe, które doprowadziły do stwierdzenia, że zwarta zabudowa nie pochodzi z czasów urartyjskich, ale jest to pozostałość małej osady z czasów par-tyjskich. Pozostałości urartyjskie zostały prawdopodobnie zniszczone w czasach parpar-tyjskich.
Budowle mieszkalne Urartu będą przeglądane od najmniejszych modułów do większych kompleksów.
W dolnym mieście Van zniszczono po 1915 roku wszystkie pozostałości ze średniowiecza oraz czasów hellenistycznych. Wykopaliska w dolnym mieście Van trwały tylko 3 sezony.
W całości odkopano zaledwie jeden kompletny dom. W skład domu wchodził dziedziniec, pomieszczenie mieszkalne, pomieszczenie magazynowe z wkopanymi w ziemię pitosami. Mogło być to pomieszczenie kuchenne.
Południowo-wschodni fragment dziedzińca był zadaszony. Na podłodze znajdowała się ka-mienna posadzka. Nie zachowały się żadne ślady po drewnianych słupach podtrzymujących zadaszenie. Trzymano tam owce, kozy, a w niektórych większych domach także bydło. Sektory takie znaleziono w licznych domach.
Do dziś w Aszchabadzie przed blokami znajdują pomieszczeniach, w których mieszkańcy bloków przetrzymują swoje barany, które są traktowane jako źródło pokarmu.
Na stanowisku Eski Norguh znaleziono liczne domy mieszkalne, które składały się z dużego, wewnętrznego dziedzińca oraz dwóch pomieszczeń. Taki plan był typowy dla urartyjskiego budownictwa mieszkalnego. Większość pomieszczeń służyła jako pomieszczenia gospodarczo-kuchenno-recepcyjne. Drugie pomieszczenie służyło do spania dla wszystkich członków rodziny. W jednym domostwie mieszkała prawdopodobnie tylko mała rodzina ”nuklearna“.
W Govalek znaleziono jeden dom, który zidentyfikowano w trakcie badań powierzchniowych. Dolne partie ścian zbudowane były z kamieni. Podobnie, jak w przypadku budowli monumental-nych, dwa lica były dokładnie wykończone blokami kamiennymi, zaś między licami znajdowało się gruzowe wypełnisko. Na podmurówkach wznosiła się konstrukcja z cegły mułowej.
Nie wiadomo, czy w domu znajdowała się kuchnia. Żywność przygotowywano w dużej części na wewnętrznym dziedzińcu.
W Gymli w ramach badań powierzchniowych znaleziono wolnostojący dom, nazwany w raporcie ”domem wiejskim“. Również on powielał plan budowli kamiennej z dziedzińcem i dwoma pomieszczeniami. Grubości muru odpowiadały trzem łokciom.
W żadnym z domów nie ma śladów klatki schodowej. Do dziś na wschodzie wchodzi się jednak na piętro po drabinach. Jednak w przypadku Urartu istnienie piętra jest wykluczone, gdyż mur o grubości 1,5 metra z cegły mułowej nie może być wyższy niż 3,5 metra ze względu na jego statykę i wytrzymałości. Państwo Urartu leżało na obszarach sejsmicznych, co dodatkowo utrudniało wznoszenie konstrukcji piętrowych.
Jednak w porze letniej mogły być zaś gospodarczo wykorzystywane dachy. Na dachach suszone są produkty rolne.
W Agaclik znajduje się wolnostojący dom z dwoma małymi pomieszczeniami mieszkalnymi, dużym dziedzińcem i podporami murów dziedzińca, które nadawały mu charakter monumen-talny. Być może był to dom należący do osoby o trochę wyższym statusie społecznym.
W Sequindel zidentyfikowano w trakcie badań powierzchniowych dwa domy – Dom I i Dom II. Jednak Dom I nietypowo składa się z dwóch pomieszczeń, z których jedno jest przejściowe. Od strony północnej do zewnętrznego pomieszczenia przylega dziedziniec, z którego nie było bezpośredniego wejścia do pomieszczenia południowego. Wejście do pomieszczenia południo-wego wymagało przejścia przez pomieszczenie centralne.
W Bastam znaleziono tzw. Budynek Północny. Jest on jednym modułem większego kom-pleksu. Do budynku prowadziło jedno wejście. Na rogach znajdował się system przypór. Przypory wzmacniały ściany wewnętrzne, a także stanowiły podpory dla belek tworzących sklepienie.
Całe dolne miasto w Bastam uległo erozji i zachowało się jedynie na poziomie kamieni. Cała nadbudowa uległa rozmyciu i erozji.
W południowo-zachodniej części Budynku Północnego znajdował się dziedziniec. W skład budynku wchodziło pomieszczenie dla zwierząt, pomieszczenia magazynowe, pomieszczenie re-cepcyjne oraz część prywatna w części północnej z wewnętrznym dziedzińcem. Najdalej od wejścia znajdowały się pomieszczenia sypialne. Budynek Północny przypominał insulę.
Podobną zabudowę insulową znaleziono także w Karmir Blur. Dawniej uważano, że był to wyjątek świadczący o dużej roli Teishebaini.
Space syntax analysis to analiza systemu komunikacyjnego wewnątrz budynku. Tworzone są schematy połączeń komunikacyjnych wewnątrz domów. Pozwalają one ustalić pomieszczenia najbardziej odizolowane – prywatne oraz powszechnie dostępne – publiczne. Schemat taki zbudowano dla Domu Północnego. Metoda space syntax jest stosowana najczęściej do analizy zabudowy mieszkalnej.
W Bastam znaleziono także tzw. Budynek z osady. Składa się z dwóch lub trzech dzie-dzińców, pomieszczenia kuchennego z piecami tamdyr, zagrody dla zwierząt, pomieszczenia magazynowego z wkopanymi w ziemię naczyniami oraz pomieszczeń o nieznanej funkcji.
Tzw. Budynek z salą kolumnową położony był na stoku, jego pomieszczenia znajdowały się na trzech różnych poziomach. Składał się z dziedzińca, pomieszczenia mieszkalnego, kuchennego i magazynowego. Ma wymiary 15 na 15 metrów. W skład budynku wchodzi też tzw. sala kolumnowa. Było to podłużne pomieszczenie. Mogło być to pomieszczenie magazynowe, ale nie znaleziono w nim żadnego naczynia. Na podstawie analizy chemicznej próbek stwierdzono, że sala kolumnowa była stajnią dla zwierząt. Mogło być to królewskie stado koni.
To odkrycie zmieniło postrzeganie wielu innych struktur, które dotychczas interpretowano jako magazyny na produkty nie wymagające naczyń do magazynowania.
Budynek z salą kolumnową znajdował się w narożniku insuli, w północno-zachodniej części dolnego miasta, w pobliżu rzeki Akcay, nad którą mogły znajdować się pastwiska. Wejście prowadzi prosto na wewnętrzny dziedziniec.
Od zewnątrz, do murów, przylegały przypory. Budynek mógł być piętrowy, a pomieszczenie w pobliżu dziedzińca mogło służyć jako klatka schodowa. Dom mógł być też parterowy i posiadać użytkowe piętro.
W Immam Kuli Kandi znajdują się ślady zabudowy mieszkalnej. Stanowisko znajduje się w Azerbejdżanie Irańskim. Znajduje się na południe od miasta Maku. Stanowisko nigdy nie zostało dokładnie przebadane, a jedynie przeprowadzono tam badania powierzchniowe.
Stanowisko znajduje się na rozgałęzieniu szlaków handlowych. Prowadziły stamtąd drogi prowadzące do Van, Cavustepe oraz w stronę doliny Araksu.
Na wzgórzu znajdowała się forteca, zaś na północ od niej znajdowało się dolne miasto. Na jego obszarze zidentyfikowano trzy domu, których struktura wewnętrzna nie jest znana. Tylko w jednym z nich udało się rozpoznać podział na pomieszczenie i dziedziniec. Domy miały niewątpliwie prosty plan.
Pierwsze domy miejskie urartyjskie, składające się z dziedzińca i dwóch pomieszczeń, mają plan przejęty bezpośrednio z osadnictwa wiejskiego. Obecnie archeolodzy nie znają jednak żadnych przykładów wsi urartyjskich.
W Sangar znajduje się zabudowa mieszkalna położona na cytadeli. Do budowli fortyfika-cyjnych przylega bezpośrednio dom dwupomieszczeniowy z dziedzińcem.
Na cytadeli znajduje się też budowla interpretowana jako duży dom urartyjski. Dom ten zajmuje dużą część cytadeli. Może być to też budowla o charakterze pałacowym. Nie jest znanych wiele pałaców urartyjskich. W Karmir Blur i Erebuni znajdują się kompleksy pałacowe. W Tuszpie zachowane są tylko negatywowe pozostałości pałacu.
Znajdujący się w Sangar budynek rezydencjonalny mógł posiadać część reprezentacyjną z salą hypostylową oraz część prywatną. Wejście wymaga przejścia wąskiego, skalnego korytarza, który został naturalnie ukształtowany. Przejście to zwiększało walory obronne rezydencji.
W Turki Tepe znajdują się ślady osady. Osada miała charakter bardziej zbliżony do wsi niż do miasta. Osada była położona na trzech wzgórzach. Na terenie osady znajdował się również fort. Fort w Turki Tepe jest jednym z najmniejszych znanych fortów urartyjskich. Na jego obszarze znajdował się punkt obserwacyjny kontrolujący okoliczne obszary.
W skład zabudowy osady wchodzą najprostsze domy jednoizbowe. Domy te mogły jed-nak służyć do przetrzymywania stad owiec i baranów, a nie być zabudową mieszkalną. Na terenie osady znaleziono ceramikę islamską, która świadczy o wykorzystaniu osady w czasach islamskich, prawdopodobnie właśnie jako obory dla zwierząt. Jednoizbowe domy mogły zatem pochodzić nie z okresu urartyjskiego, ale z czasów późniejszych.
Do dziś w Azerbejdżanie Irańskim buduje się jednoizbowe domy mieszkalne. Pod koniec istnienia osady podjęto próbę otoczenia dolnego miasta murem w obliczu zagrożenia koczow-nikami. Mur prawdopodobnie wznoszono z inicjatywy oddolnej, a nie odgórnej.
W Karmir Blur, oprócz wielkiej fortecy, znaleziono także domy mieszkalne. Dom 1 w Karmir Blur składa się z dziedzińca i dwóch pomieszczeń. Część kuchenno-gospodarcza znajdowała się w pomieszczeniu z jednym słupem, o czym świadczy palenisko, zaś część mieszkalna w pomieszczeniu z dwoma słupami.
Zachowane zostało jarzmo drzwiowe, dzięki czemu wiadomo, że drzwi zewnętrzne na dzie-dziniec otwierały się do wewnątrz dziedzińca, a nie na ulicę. Na dziedzińcu, w wybrukowanej zagrodzie, trzymano zwierzęta.
Domy 1-5 przylegały do siebie, zaś Dom 6 był oddzielony ulicą. Zabudowa miała typowy dla orientu charakter aglutynacyjny. Starano się zachować prostoliniowy układ głównych arterii miejskich.
W Aszur w czasach słabej władzy państwowej prywatni właściciele przejmowali na własny użytek teren publiczny ulicy. Takie zdarzenie miało miejsce w pobliżu Czerwonego Domu.
W Karmir Blur miały miejsce podobne zdarzenia. Karmir Blur, podobnie jak Aszur, też było osiedlem m rozwijającym się pod samą ważną siedzibą królewską. Dlatego ważne było zachowanie drożności ulic i umożliwienie przewozu materiałów i przemieszczenia się wojsk.
Dom 2 również składa się z dwóch pomieszczeń oraz dziedzińca z brukowaną kamieniem zagrodą dla trzodą. Domy 7-9 mają bardziej złożone plany przestrzenne. Dom 8 jest wariacją typowego układu domu dwupomieszczeniowego. Wejście doń prowadziło jednak przez jedną z izb, a nie przez dziedziniec. Dom 7 składa się z pięciu pomieszczeń oraz dziedzińca. Prawdo-podobnie jedno pomieszczenie zostało podzielone na trzy części w wyniku wzrostu liczebności rodziny. Nie przeprowadzono jednak analizy wątków muru, która pozwoliłaby prześledzić, czy dom być przebudowywany po wznoszeniu oraz ustalić chronologię względną ścian.
Dom 9 składa się z trzech połączonych ze sobą modułów. Prawdopodobnie właściciel jednego domu dokupił dwa sąsiednie domy i stworzył duży kompleks mieszkalny. Nie wiadomo, czy dom był podzielony między części rodziny, a każda część posiadała pomieszczenia o różnych funkcjach, czy też pomieszczenia pełniące jednolitą funkcję były zgrupowane w jednej części domu.
Tzw. Dom w dolnym mieście jest bardziej złożoną strukturą. W centrum znajdował się dziedziniec hypostylowy. Wejście prowadziło przez westybul i pomieszczenie recepcyjne, zaś za dziedzińcem były pomieszczenia mieszkalne, magazynowe i gospodarcze. Zwierzęta trzymano w oddzielnym pomieszczeniu, a nie na dziedzińcu. Do pomieszczenia dla zwierząt prowadziło od zewnątrz oddzielne, niezależne wejście.
W Karmir Blur odkryto także tzw. Dom szeregowy, który przypomina pod względem zało-żenia współczesna zabudowę szeregową. Do czasu badań w Bastam był on uważany za wyjątek w mieszkalnej architekturze urartyjskiej. Dom ten składa się z czterech niezależnych, niepołą-czonych przejściami struktur, które są identyczne. W skład każdego z modułów wchodziły dwa dziedzińce. Struktury przylegają do siebie ścianami.
Prawdopodobnie dom taki został wzniesiony z rozporządzenia królewskiego, a nie był pry-watną inwestycją. W Domu szeregowym mogli mieszkać wyżsi urzędnicy królewscy państwa urartyjskiego, którzy zostali oddelegowani do Karmir Blur na ”placówkę“.
Dom szeregowy był mieszkaniem o wysokim standardzie. Każdy moduł dzielił się na część publiczną z dziedzińcem i pomieszczeniami recepcyjnymi oraz część prywatną. Każdy moduł składał się z 8 pomieszczeń zamkniętych i dwóch dziedzińców.
W rzeczywistość moduł Domu szeregowego stanowi powiększenie standardowego dwupo-mieszczeniowego domostwa urartyjskiego. Do dziedzińca wewnętrznego przylegały też dwa standardowe pomieszczenia.
Dla modułu Domu szeregowego przeprowadzono analizę space syntax i przeanalizowano układ komunikacyjny. Dom zajmował całą insulę. Fasada Domu szeregowego była bardzo prosta. Nad dziedzińcami perystylowymi mogły znajdować się stożkowe ścięte świetliki wsparte na czterech kolumnach. Konstrukcje takie powstawały niewątpliwie w czasach partyjskich, a
także są bardzo charakterystyczne dla średniowiecznych klasztorów ormiańskich z VI-VII wieku n.e. oraz dla budowli monumentalnych.
Nie wiadomo, czy takie świetliki mogły powstawać już w czasach urartyjskich. Jednak w średniowieczu całość konstrukcji klasztoru wznoszono z kamienia, dzięki czemu konstrukcja była bardziej wytrzymała niż konstrukcja z cegły suszonej wznoszona w czasach urartyjskich. Świetlik taki mógł być wykonywany z drewna i okładany gliną.
Wznoszenie stożkowych świetlików w Domu szeregowym może być więc kwestionowane ze względów technicznych i konstrukcyjnych. Obecnie w Armenii wznoszone są domy ze świetli-kami wzorowane na monumentalnych budynkach średniowiecznych.
W pobliżu Araratu, w dolinie Araksu, znajduje się stanowisko Armavir. Obszar ten znany jest jako prowincja Etuini. Od strony zachodniej Etuini dochodziło do obszaru na północ od Araratu. Prowincja Etuini rozciągała się na długości około 60 kilometrów.
Armavir był regionalnym centrum i największym ośrodkiem miejskim w prowincji Etuini. Znaczenie Armaviru nie było jednak tylko lokalne. Ośrodek odgrywał dużą rolę gospodarczą i administracyjną. Ze względu na sporą odległość od Erebuni, Armavir mógł rywalizować z nią pod względem znaczenia.
W kwartale II stanowiska znajduje się Dom 1. W jednym z pomieszczeń magazynowych tego domu znajdują się pitosy na wino. Dolina Araksu jest obszarem, na którym dobrze udaje się winna latorośl. Dom 1 składa się z pięciu pomieszczeń i dziedzińca. W domu znaleziono zachowane fragmenty belek.
W większości domów mieszkalnych w Armavir wino było produkowane lub magazynowane. Obszar wokół Armaviru był doskonałym obszarem nadającym się do produkcji wina i uprawy winorośli. Nie wiadomo, czy magazyny wina w domach zakładano z myślą o handlu, czy użytku własnym.
Dom właściciela pieczęci w Armavir jest jednym z większych założeń mieszkalnych w mieście. Dom składał się z 11 pomieszczeń. W domu znaleziono pieczęć, dzięki czemu można stwierdzić, że mieszkał w nim urzędnik lub bogaty kupiec posiadający szczególne uprawnienia.
W skład domu wchodzi duży westybul, oddzielne pomieszczenie dla trzody, magazyn z pitosami na wino, dziedziniec oraz przylegające doń pomieszczenia mieszkalne. Dom mógł także posiadać górną kondygnację.
Dom właściciela pieczęci jest domem wolnostojącym w przestrzeni miejskiej, co jest rzad-kim przypadkiem. Ze wszystkich stron do ścian domu przylegały ryzality, które pozwalają jednoznacznie zidentyfikować dom jako konstrukcję wolnostojącą.
Dom wojny w Armavir jest częściowo zawalony dużymi blokami kamiennymi, które zsunęły się na dolne miasto z wyniesienia w wyniku trzęsienia ziemi. Nazwa domu pochodzi od tego, że dom został spalony. Uznano to za przejaw działalności militarnej, ale dom, datowany za okres środkowourartyjski lub późnourartyjski, mógł być spalony także w wyniku zwykłego pożaru. Datowanie budynku może wskazywać także na jego zniszczenie w wyniku wojny.
W wyniku pożaru mogło dojść do opuszczenia części miasta i mogło dojść do hiatusu w określonych sektorach miasta. Osadnictwo mogło przenieść się do innych sektorów. Jest to zjawisko występujące często w dużych miasta. Miasta urartyjskie są jednak zazwyczaj małe.
Stratygrafia spiralna to idea zakładająca, że w celu postawienia hipotezy o opuszczeniu miasta należy przebadać wszystkie sektory miasta, aby wyeliminować możliwość przeniesienia osadnictwa z jednego sektora do drugiego w wyniku np. lokalnego pożaru.
W skład domu wojny wchodzą dwa duże pomieszczenia – kuchenne i mieszkalne. W domu znajduje się także magazyn z dużymi pitosami na wino, podobnie jak w całym Armavir.
Dom 6 w Armavir składa się z pomieszczenia mieszkalnego, dziedzińca z brukiem dla zwie-rząt, pomieszczenie z tamdyrem, czyli piecem chlebowym, podwójny westybul prowadzący do wnętrza.
W domu zachowały się fragmenty belek stropowych, które podtrzymywały dach. Dach mógł częściowo pokrywać także dziedziniec. Niestety nie pobrano próbek dendrochronologicz-nych z zachowadendrochronologicz-nych belek. Pomieszczenie magazynowe jest przedzielone na pół, dzięki czemu na ściance rozdzielające mógł opierać się dach. W domu wojny w magazynie znajdował się specjalny wspornik podtrzymujący konstrukcję dachu.
Wykopaliska w Armavir pozwoliły wyodrębnić dużą grupę budynków mieszkalnych. Całe miasto, łącznie z dwoma cytadelami, obejmowało obszar 560 ha. Dolne miasto Tuszpy prawdo-podobnie zajmowało obszar nie większy niż 40 ha. Różnica ta wskazuje na poważne znaczenie Aravir. Można przypuszczać, że Armavir było stolicą prowincji Etuini, która zajmowała obszar górnej doliny Araksu, dzisiejszej zachodniej Armenii.
Archeolodzy ormiańscy uważają, że Etuini było konglomeratem plemion, który dość długo utrzymał swoją odrębność, produkując własną ceramikę. Materiał ceramiczny w domach miał charakter lokalny. Była to ceramika malowana, kontynuująca wcześniejsze tradycje. Była to ceramika grafitowa, czarna lub siwa, co może być pochodną tradycji armeńskiej z wczesnej epoki żelaza. Typowo urartyjska czerwona polerowana ceramika typu Toprak Kale pojawiała się tylko na cytadeli.
Hipoteza o ostrym podziale na elitarną cytadelę i zamieszkane przez pospólstwo dolne mia-sto, które silnie różniły się od siebie pod każdym względem, może być pokłosiem ideologii radzieckiej. Silna opozycja między cytadelą i dolnym miastem wciąż jest postulowana przez archeologów ormiańskich.
Podział na ceramikę czerwoną i siwą z cytadeli i dolnego miasta może być podziałem na ceramikę luksusową i użytkową. Podział ten wcale nie musi wiązać się z podziałem etnicznym. Nie wiadomo, jakim językiem mówili mieszkańcy Armavir i czy był to ten sam język, którym mówiła elita urartyjska. Postawienie hipotez w tej dziedzinie wymagałoby istnienia materiałów epigraficznych, których w Armavir nie znaleziono.
W kwartale III w Armavir znajduje się Dom 1. W domu tym pomieszczenie kuchenne mieści się w samym narożniku i pomieszczeniem najbardziej oddalonym od wejścia, które zazwyczaj