Charakter prawny

Istotę instytucji oferty ramowej wyraża art. 43 ust. 6 pr. tel., zgodnie z którym operator obciążony obowiązkiem przygotowania oferty ramowej jest obowiązany do zawierania umów o dostępie telekomunikacyjnym na warunkach nie gorszych, dla pozostałych stron umowy, niż określone w zatwierdzonej ofercie ramowej lub ustalonej decyzją Prezesa UKE. Zgodzić należy się z E. Galewską, iż analiza warunków umowy w stosunku do warunków wynikających z oferty ramowej dotyczy każdego z jej postanowień z osobna¹⁷⁸. Za niedopuszczalne uznać należałoby swoiste bilansowanie warunków umowy z warunkami wynikającymi z oferty ramowej. Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie nie zostały jeszcze przezwyciężone w pełni wątpliwości dotyczące charakteru prawnego oferty ramowej. W uzasadnieniu wyroku z dnia 29 września 2008r. sygn. VI SA/Wa 1446/08

178 E. Galewska, Obowiązek zawarcia…, s. 178.

167

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyjaśniał znaczenie instytucji oferty ramowej wskazując cyt: Na tle przyjętego rozumowania należy uznać za trafne stanowisko Prezesa UKE, że Oferta ramowa T. nie jest ofertą w rozumieniu art. 66 KC. Na gruncie prawa cywilnego przez ofertę rozumie się bowiem oświadczenie woli zawierające stanowczą propozycję zawarcia umowy, która określa co najmniej konieczne (istotne) elementy jej treści.

Dzięki tym cechom oferty umowa może dojść do skutku w następstwie prostego jej przyjęcia przez inny podmiot. Przyjęcie oferty jest oświadczeniem woli zawierającym wyłącznie zgodę adresata oferty na zawarcie umowy o treści określonej w ofercie. Procedura zawarcia umowy składa się tu z dwóch elementów: propozycji zawarcia umowy - oferty, pochodzącej od jednej ze stron, oraz pozytywnej odpowiedzi na tę propozycję - przyjęcia oferty, drugiej strony.

Powyższych kryteriów żadna oferta ramowa regulowana na gruncie przepisów Prawa telekomunikacyjnego, w tym również oferta ramowa dostępu do infrastruktury, nie spełnia.

Jednym z najistotniejszych elementów umowy o dostępie do infrastruktury jest określenie infrastruktury będącej przedmiotem dostępu - odcinka kanalizacji teletechnicznej (relacji) oddawanej do używania operatorowi korzystającemu z dostępu. Oferta ramowa powinna natomiast określać warunki i zasady współpracy z operatorem zobowiązanym do jej sporządzenia oraz opłaty za usługi w zakresie dostępu telekomunikacyjnego, o czym mówi art.

42 ust. 2 PrTelekomU. Zatwierdzana bądź wprowadzana z urzędu w drodze decyzji oferta ramowa określa warunki i zasady współpracy pomiędzy poszczególnymi operatorami a operatorem o znaczącej pozycji na rynku. Sens oferty ramowej polega na tym, iż operator, na którego został nałożony obowiązek jej opracowania, jest obowiązany do zawierania umów o dostępie telekomunikacyjnym na warunkach nie gorszych dla pozostałych stron umowy niż określone w zatwierdzonej ofercie. Istnienie oferty ramowej stwarza zatem jej beneficjentom (operatorom nie posiadającym znaczącej pozycji rynkowej) gwarancję, iż warunki negocjowanych przez nich umów nie będą gorsze niż określone w ofercie ramowej. W istocie zatem oferta ramowa jest instrumentem ochrony słabszych uczestników rynku przed przedsiębiorcami o silniejszej pozycji, którzy mogliby nadużywać swojej siły rynkowej w przypadku braku tego rodzaju ochrony. Konsekwencją tego jest fakt, że decyzja zatwierdzająca "Ofertę ramową TP o dostępie telekomunikacyjnym w zakresie połączenia sieci" wywiera bezpośrednie skutki jedynie dla T. Nie ulega również wątpliwości, ze względu na kompetencje organu regulacyjnego, iż oferta ramowa jest jednym z przypadków pośredniego kształtowania stosunków cywilnoprawnych na drodze administracyjnej. Oferta jest zatem dokumentem stanowiącym wiążące oświadczenie woli operatora w sprawie zawierania umów o dostępie do kanalizacji kablowej, który zgodnie z brzmieniem

168

wspomnianego art. 42 ust. 2 PrTelekomU powinien określać warunki i zasady współpracy z operatorem zobowiązanym do zapewnienia dostępu oraz opłaty za usługi w zakresie dostępu do kanalizacji kablowej¹⁷⁹. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 stycznia 2015r. sygn. III CSK 27/14, wyjaśniając charakter oferty ramowej przyjął z kolei, iż jest wzorcem ułatwiającym zawieranie umów, cyt: Wypada zauważyć, że cała konstrukcja oferty ramowej i obowiązku jej stosowania adresowana jest w pierwszej kolejności do przedsiębiorców takich jak T., którzy powinni traktować swoich kontrahentów nie gorzej, niż wynika to z oferty ramowej. Oferta ramowa jako wzorzec ułatwia zawieranie umów operatorom alternatywnym i zapewnia im pewne minimum równoprawnych warunków konkurencji. Przedsiębiorca zobowiązany do stosowania oferty ramowej nie ma możliwości zawierania umów z jej naruszeniem. Ale treść oferty ramowej nie wyklucza zastosowania przepisu art. 29 Prawa telekomunikacyjnego, jeśli spełnione zostaną określone w tym przepisie przesłanki ingerencji w umowę stron. Prezes UKE interweniuje na podstawie art. 29 Prawa telekomunikacyjnego w odniesieniu do konkretnej umowy zawartej w oparciu o art. 43 Prawa telekomunikacyjnego z użyciem oferty ramowej. To, że została ona zawarta w ten sposób, nie wyłącza uprawnienia organu regulacyjnego do interwencji, o jakiej mowa w art. 29 Prawa telekomunikacyjnego.¹⁸⁰ A.

Krasuski, S. Stasikowski wskazują, iż oferta ramowa jest ofertą w rozumieniu art. 66 kodeksu cywilnego¹⁸¹. Z kolei S. Piątek definiuje ofertę ramową jako wiążące oświadczenie woli składane przez operatora w przedmiocie zawierania umów o dostępie telekomunikacyjnym, w którym sformułowane warunki dostępu nie mogą ulec następnie pogorszeniu dla podmiotu uprawnionego¹⁸². Nie można zgodzić się z tymi przedstawicielami doktryny, którzy uznają ofertę ramową za ofertę w rozumieniu art. 66 §1 kc. Przede wszystkim podkreślić należy, iż oferta ramowa nie wyraża konstytutywnej woli zawarcia umowy i nie określa istotnych postanowień przyszłej umowy, które to cechy stanowią przesłanki oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego. Oferta ramowa określa warunki brzegowe, które stanowią punkt wyjścia dla dalszych negocjacji. Słusznie akcentowane jest, iż potraktowaniu oferty ramowej jako oferty w rozumieniu art. 66 kc sprzeciwia się również stopień ingerencji organu regulacyjnego, który w drodze decyzji administracyjnej zatwierdza projekt oferty ramowej.

Oferty ramowej nie sposób uznawać również za wzorzec umowy. Ustawa nie wprowadza

179 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 września 2008r. sygn. VI SA/Wa 1446/08, opubl. Legalis.

180 Wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2014r. sygn. III CSK 27/14, opubl. Monitor Prawa Bankowego rok 2015, Nr 11, str. 55

181 A. Krasuski, Prawo telekomunikacyjne. Komentarz, Warszawa 2005r., s. 193 oraz R. Stasikowski, Regulacyjne układy sterowania w administracji publicznej [w:] Przegląd Prawa Publicznego 2007, nr 1-2 s. 33.

182 S. Piątek, Prawo telekomunikacyjne. Komentarz…,. s. 361

169

bowiem wymagania wskazującego na obowiązek konstrukcji oferty ramowej na kształt wzorca umownego. Chodzi natomiast o zatwierdzenie minimalnych warunków, które będą stanowiły punkt dalszych rozmów między operatorem SMP a zainteresowanymi operatorami alternatywnymi. Najpełniej istotę oferty ramowej wyjaśnia cytowane wyżej stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 września 2008r. Nietrafne są zaś próby podporządkowywania oferty ramowej istniejącym w kodeksie cywilnym instytucjom, wyjaśniania odmiennej konstrukcji prawnej na kanwie przepisów, które nie oddają celu i znaczenia tej instytucji. Innymi słowy mówiąc oferta ramowa nie stanowi ani oferty, ani wzorca umowy, stanowi natomiast odrębną instytucję, o samodzielnej konstrukcji i funkcji.

Oferta ramowa jest więc dokumentem wyznaczającym granice w przeprowadzeniu rozmów i mającym prowadzić do zawarcia umowy o dostępie telekomunikacyjnym.

2.2.3. Skutki uchylenia bądź stwierdzenia nieważności decyzji zatwierdzającej ofertę