Transmisja jest przekazywaniem lub wysyłaniem komunikatu innej osobie do innego miejsca (Collins).
Komunikacja przekazywanie lub wymiana informacji, sygnałów lub wiadomości np. przez rozmowę, gesty lub pisanie (Collins).
Odbiorca: osoba, która biernie otrzymuje komunikat (Collins).
#2 Rodzaje komunikacji (czas trwania: 90 minut)
W tym ćwiczeniu trener przekazuje i utrwala z uczestnikami definicje różnych rodzajów komunikacji:
• Komunikacja werbalna – odbywa się „na żywo” pomiędzy dwoma lub więcej uczestnikami jednocześnie za pośrednictwem różnych kanałów: twarzą w twarz, przez telefon, radio, kom-puter lub inne media;
• Komunikacja niewerbalna – odbywa się bez użycia dźwięków, jest wyrażona przez język ciała, kontakt wzrokowy, gesty i pośrednio zachowania osoby w stosunku do innych;
• Komunikacja wizualna: jest wyrażona za pomocą obrazów, znaków, wykresów, duży wpływ ma tutaj też kontekst kulturalny;
• Komunikacja pisemna: najczęściej odbywa się poprzez media cyfrowe od poczty email poprzez stronę internetową a kończąc na mediach społecznościowych.
Komunikacja werbalna: umiejętności komunikacji werbalnej i wiedza jak efektywnie je wyko-rzystać w życiu codziennym są bardzo ważne.
Poniżej kilka wskazówek, jak zadbać o to, aby komunikacja werbalna była skuteczna:
• Upewnij się, że wiesz, co chcesz powiedzieć: pomyśl przed odpowiedzią /rozmową z inną osobą.
• Mów wystarczająco głośno!
• Zsynchronizuj swój ton głosu z rozmówcą i kontekstem wypowiedzi, a także z treścią, którą przekazujesz, swoimi uczuciami i ekspresją.
• Wybierz odpowiednie słowa: słowa muszą być odpowiednio dobrane do kontekstu i poziomu osoby, z którą rozmawiasz, zwłaszcza w środowisku pracy. Wybór właściwych słów jest oznaką profesjonalizmu a także szacunku i uwagi w stosunku do rozmówcy.
Komunikacja niewerbalna:
Komunikacja niewerbalna jest związana z naszymi gestami, mową ciała, mimiką twarzy itp. Ważne jest, aby nauczyć się kontrolować naszą niewerbalną ekspresję w interakcji z innymi, biorąc pod uwagę również to, co druga osoba komunikuje nam za pośrednictwem swojego ciała.
Umiejętność pisania:
Używając każdej formy przekazu kluczowe jest, aby wiedzieć jak wyrażać swoje myśli poprzez pisanie. Komunikacja w formie pisemnej jest używana przez nas codziennie (e-mail, pisma, itd).
W ramach pracy edukatora, komunikacja pisemna jest wykorzystywana przy tworzeniu ścieżki rozwoju, ofert edukacyjnych czy zapytań ofertowych.
Słuchanie:
Element słuchania jest niezwykle ważny w procesie komunikacji. Bez słuchania sam proces komunikacji nie istnieje. W celu rozwinięcia tej umiejętności, ważne jest, aby wziąć pod uwagę następujące sugestie:
• Przerywanie nie wchodzi w grę! Kiedy rozmawiasz z kimś innym, pozwól mu się wypo-wiedzieć do końca.
• Jeśli nie masz pewności, że dobrze zrozumiałeś sens wypowiedzi rozmówcy, używaj pytań uzupełniających.
• Pokaż, że jesteś „zaangażowany w dyskusję”, aby utrzymać zainteresowanie rozmową.
• Skupienie! Skup swoją uwagę na rozmówcy, nikt nie lubi mówić i nie być słuchanym.
Dawanie (i odbieranie!) informacji zwrotnej:
Wiedza o tym, jak przekazać (i otrzymać) informację zwrotną jest niezbędna w procesie komu-nikacji. Szczególnie w pracy z klientem/uczniem ważne jest przekazywanie informacji zwrot-nych, jak również ich odbieranie. Ta umiejętność ma duży wpływ na zarządzanie ścieżką roz-woju klienta/ucznia.
Empatia:
Kiedy komunikujesz się z ludźmi, ważne jest, aby wiedzieć, jak rozpoznawać i zarządzać wła-snymi emocjami i emocjami innych ludzi. Empatia może bardzo pomóc w tym procesie.
Wspiera w budowaniu znaczących relacji, a także w budowaniu zaufania między ludźmi (więcej informacji jest dostępnych w sekcji poświęconej Empatii).
Umiejętności rozwiązywania konfliktów:
Co zrobić, jeśli nasza komunikacja sprawia problemy? Jak rozwiązać potencjalny konflikt komu-nikacyjny? W naszym codziennym życiu i w naszym środowisku zawodowym ryzyko konfliktu w procesie komunikacji jest bardzo wysokie. Aby poradzić sobie z tym potencjalnym pro-blemem, potrzebne są konkretne umiejętności. Niektóre z nich są naturalną częścią naszych zachowań, inne muszą być praktykowane i rozwijane.
– Aktywne słuchanie
– Unikanie tworzenia „bariery komunikacyjnej”
– Wykazanie zrozumienia – Bycie elastycznym i otwartym
– Proponowanie rozwiązań przy zachowaniu asertywności
Więcej informacji jest dostępnych w sekcji Negocjacje i Umiejętności przywódcze.
Jak wdrożyć #2 Rodzaje komunikacji: jak identyfikować poszczególne umiejętności: wyja-śnienie i materiał
Poniższe ćwiczenie będzie miało następujący cel:
• Określenie niezbędnych umiejętności komunikacyjnych w codziennej pracy edukatora;
Oczekiwany efekt uczenia się:
• Identyfikacja umiejętności komunikacyjnych niezbędnych do zapewnienia skutecznej pracy z klientem/uczniem.
Przebieg ćwiczenia:
1. Wprowadzenie (czas trwania: 15 minut)
Po wyjaśnieniu głównych pojęć dotyczących procesu komunikacji, zadaniem uczestników jest zastanowienie się nad swoimi umiejętnościami komunikacyjnymi. Trener może wykorzystać następujące pytania, aby pobudzić dyskusję:
• Biorąc pod uwagę różne rodzaje komunikacji, opisz w jaki sposób wykorzystujesz je w codziennym życiu. Podaj przykłady.
• Czy napotykasz na problemy w którymś z tych rodzajów komunikacji? Jeśli tak, to jakie i jak możesz je rozwiązać?
Trener notuje wypowiedzi uczestników na flipcharcie w uprzednio przygotowanej tabeli.
Rodzaj komunikacji
(werbalna, niewerbalna, etc.) Problemy/przeszkody Rozwiązania
Tabela będzie przeanalizowana później.
2. Część teoretyczna (czas trwania: 15 minut)
Trener przedstawi różne rodzaje komunikacji przy wykorzystaniu prezentacji PPT. Trener może poprosić uczestników o podanie własnych definicji różnych typów komunikacji, a następnie przedstawić oficjalną definicję, aby zaangażować ich bardziej w dyskusję. Definicje są zaprezen-towane w poprzedniej części podręcznika.
Przykład slajdu:
3. Refleksja (czas trwania: 15 minut)
Po prezentacji trener dzieli uczestników na 3 grupy (po 5 uczestników w każdej grupie) i prosi o zastanowienie się jakie umiejętności komunikacyjne sprawią, że wszystkie zidentyfikowane rozwiązania będą trafne.
4. Podzielmy się i zdefiniujmy nasze umiejętności (czas trwania: max. 45 minut):
Po zakończeniu pracy w grupach, trener prosi każdą grupę o wymienienie umiejętności komu-nikacyjnych, które przydzieli do każdego zidentyfikowanego typu komunikacji. Następnie trener zaprasza do dyskusji wszystkie trzy grupy, z których każda będzie miała czas na przedstawie-nie wyników swojej pracy. Ideą tego ćwiczenia jest przeprowadzeprzedstawie-nie uczestników od „ogól-nego” poziomu pracy z wprowadzeniem definicji różnych rodzajów komunikacji (werbalna, niewerbalna, wizualna i pisemna) do „szczegółów” z listą konkretnych umiejętności komunika-cyjnych (empatia, aktywne słuchanie, umiejętności negocjacyjne itp.), które można przydzielić do wymienionych rodzajów komunikacji. W tym ćwiczeniu rolą trenera jest wsparcie i anga-żowanie uczestników poprzez zadawanie odpowiednich pytań. Po ćwiczeniu, trener może zaprezentować następujące slajdy PPT:
Komunikacja werbalna – odbywa się “na żywo” pomiędzy dwoma lub więcej uczestnikami jednocześnie za
pośrednictwem różnych kanałów: twarzą w twarz, przez telefon, radio, komputer lub inne media;
Komunikacja niewerbalna – odbywa się bez użycia dźwięków, jest wyrażona przez język ciała, kontakt
wzrokowy, gesty i pośrednio zachowania osoby w stosunku do innych;
Komunikacja wizualna: jest wyrażona za pomocą obrazów, znaków, wykresów, duży wpływ ma tutaj też kontekst
kulturalny;
Komunikacja pisemna: najczęściej odbywa się poprzez media cyfrowe zaczynając od poczty email poprzez stronę internetową a kończąc na mediach społecznościowych.
Przykłady slajdów:
1.
2.