Drugi etap badań pozwolił
określenie profilu kultury organizacyjnej du
wielkopolskiego wykorzystują wzięto pod uwagę tylko przedsię
Na podstawie typologii kultury organizacyjnej zaproponowanej przez Quinna i Camerona obrazującej cztery typy kultury stworzono
identyfikację profilu kultury organizacyjn
przyporządkowanych pięć najbardziej charakterystycznych twierdze określić stopień zgodności danego twierdzenia z sytuacj
od 1 do 5, gdzie 1 oznaczało „zdecydowanie si
Typ kultury organizacyjnej powstał w wyniku wyznaczenia każdego wymiaru, gdzie wartoś
Biorąc pod uwagę wymiary Camerona (elastyczność i swobod wewnętrzne i integrację a orientacj identyfikacji dominujących kultur
Wykres 12
Źródło: opracowanie własne na podstawie bada 28%
7% 10%
Diagnoza kultury organizacyjnej przedsiębiorstw
procesie zarządzania antykryzysowego
pozwolił na częściowe osiągnięcie celu głównego pracy, jakim było
kultury organizacyjnej dużych przedsiębiorstw województwa
wykorzystujących zarządzanie antykryzysowe. Do dalszej cz tylko przedsiębiorstwa, które zarządzają antykryzysowo
Na podstawie typologii kultury organizacyjnej zaproponowanej przez Quinna i Camerona cztery typy kultury stworzono autorskie narzędzie badawcze, które umo
profilu kultury organizacyjnej. Każdemu typowi kultury organizacyjnej zostało
ęć najbardziej charakterystycznych twierdzeń. Respondenci musieli
ści danego twierdzenia z sytuacją występującą w organizacji „zdecydowanie się nie zgadzam”, a 5 „całkowicie si
Typ kultury organizacyjnej powstał w wyniku wyznaczenia średniej arytmetycznej dla zie wartością maksymalną było 5.
ę wymiary kultury organizacyjnej zaproponowane przez Quinna i
ść i swobodę działania a stabilność i kontrolę oraz orientacj
ę a orientację na pozycję w otoczeniu i zróżnicowanie)
ących kultur w badanych przedsiębiorstwach – wykres 12
12. Dominujący typ kultury organizacyjnej
na podstawie badań 31% 7% 7% 10% 10% kultura hierarchii kultura rynku kultura adhokracji kultura klanu
kultura hierarchii i klanu kultura hierarchii i rynku inne
166
przedsiębiorstw w
celu głównego pracy, jakim było
ębiorstw województwa
Do dalszej części badań antykryzysowo tj 29.
Na podstawie typologii kultury organizacyjnej zaproponowanej przez Quinna i Camerona dzie badawcze, które umożliwiło demu typowi kultury organizacyjnej zostało
ń. Respondenci musieli w organizacji w skali nie zgadzam”, a 5 „całkowicie się zgadzam”.
średniej arytmetycznej dla
zaproponowane przez Quinna i
ę oraz orientację na żnicowanie) dokonano wykres 12. kultura hierarchii kultura rynku kultura adhokracji kultura klanu
kultura hierarchii i klanu kultura hierarchii i rynku
167
Biorąc pod uwagę tylko dominujący typ kultury organizacyjnej w badanych przedsiębiorstwach można zauważyć przewagę cech związanych z kulturą hierarchiczną (31%). W przypadku, kiedy nie można było jednoznacznie stwierdzić, która z kultur dominowała (średnie arytmetyczne były jednakowe) stworzono dodatkowy, mieszany typ kultury organizacyjnej. Taką grupę przedsiębiorstw stanowią te, które posiadają jednocześnie bardzo silną kulturę hierarchii i klanu (28%). Kolejnym typem kultury organizacyjnej, która posiada istotne znaczenie dla całej próby jest kultura klanu. Chociaż posiada ją tylko 10% przedsiębiorstw to biorąc pod uwagę także mieszany typ kultur (kultura hierarchii i klanu) zaobserwować ją można w ponad co trzecim przedsiębiorstwie. Pozostałe typy kultur dominują w 10% przedsiębiorstw.
Dokonując bardziej szczegółowej analizy badanej grupy przedsiębiorstw określić można ich średni profil kulturowy. Zauważyć można dominację kultury hierarchii, gdzie wartość średnia wyniosła 4,09 – tabela 30.
Tabela 30. Średnie wartości kultur dla przedsiębiorstw zarządzających antykryzysowo
Typ kultury Wartości
średnich Kultura hierarchii 4,09 Kultura klanu 3,99 Kultura adhokracji 3,71 Kultura rynku 3,63
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań własnych
Bardzo rzadko można mówić tylko o jednej dominującej kulturze w organizacji. Zauważyć można, że dominuje kultura hierarchii jednak występują też jednocześnie inne typy. Najczęściej w literaturze przedmiotu mowa o dominacji dwóch typów kultur, choć w każdym przedsiębiorstwie zauważalne są cechy charakterystyczne dla wszystkich typów. Procentowe odwzorowanie ilości przedsiębiorstw z dwoma dominującymi typami kultur przedstawia wykres 13.
Wykres
Źródło: opracowanie własne na podstawie bada
W 38% przedsiębiorstw dominuje kultura hierarchii i klanu. Wyra także kultura rynku, gdyż ten typ kultury (razem
przedsiębiorstw. Pozostałe wymienione Inne typy kultur zauważyć moż
Zauważyć można pewne ró branżach. Tabela 30 prezentuje ś
według sekcji PKD jaką jest przetwórstwo przemysłowe.
Tabela 31. Średnie wartości kultur dla przedsi
przemysłowego zarządzający
Typ kultury Kultura hierarchii
Kultura klanu Kultura rynku Kultura adhokracji
Źródło: opracowanie własne na podstawie bada 7%
7% 7%
7% 7%
3%
Wykres 13 Dominujące typy kultury organizacyjnej
na podstawie badań
ębiorstw dominuje kultura hierarchii i klanu. Wyraźniej zaznaczona jest
ż ten typ kultury (razem z kulturą hierarchii) stanowi 24
wymienione typy kultur zauważyć można w 7% przedsi
ż ć można w 3% przedsiębiorstw.
na pewne różnice w profilach kultur, które występuj
prezentuje średnie wartości kultur dla największej grupy przedsi
ą jest przetwórstwo przemysłowe.
ści kultur dla przedsiębiorstw w branży przetwórstwa ą ących antykryzysowo
Wartości średnich
ultura hierarchii 3,83
ultura klanu 3,63
ltura rynku 3,59
ultura adhokracji 3,39
ródło: opracowanie własne na podstawie badań własnych 38%
24% 3%
kultura hierarchii i klanu kultura hierarchii i rynku kultura rynku i klanu kultura rynku i adhokracji kultura adhokracji i klanu kultura hierarchii, adhokracji i klanu
kultura hierarchii i adhokracji inne
168
ce typy kultury organizacyjnej
źniej zaznaczona jest hierarchii) stanowi 24% badanych
żna w 7% przedsiębiorstw.
, które występują w niektórych
ększej grupy przedsiębiorstw
ży przetwórstwa
ś średnich kultura hierarchii i klanu kultura hierarchii i rynku kultura rynku i klanu kultura rynku i adhokracji kultura adhokracji i klanu kultura hierarchii, adhokracji i kultura hierarchii i adhokracji
169
W przedsiębiorstwach przetwórstwa przemysłowego zauważyć można dominację dwóch typów kultur: hierarchii oraz klanu, gdzie wartości średnich arytmetycznych wynoszą odpowiednio 3,83 oraz 3,63. Kultura rynku była trzecim wskazywanym typem kultury z wynikiem 3,59. Natomiast kultura adhokracji uzyskała najmniejszy poziom wskazań, gdzie
średnia arytmetyczna wyniosła 3,39. W branży tej wśród przedsiębiorstw zarządzanych
antykryzysowo dominuje nastawienie na procedury i ich przestrzeganie, co zgodne jest z wymogami branży produkcyjnej. Wysoki poziom wskazań dla kultury klanu świadczy o nastawieniu na rozwój pracowników, dbanie o dobrą atmosferę w pracy oraz budowanie poczucia współodpowiedzialności za zarządzanie przedsiębiorstwem.
Rysunek 25. Profil kultury organizacyjnej w branży przetwórstwa
przemysłowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań
Tabela 32. Średnie wartości kultur dla przedsiębiorstw w branży handlu hurtowego i
detalicznego oraz naprawy pojazdów samochodowych zarządzających antykryzysowo
Typ kultury Wartości średnich
Kultura hierarchii 4,33
Kultura klanu 4,27
Kultura adhokracji 3,87
Kultura rynku 3,53
170
W przypadku przedsiębiorstw zajmujących się handlem hurtowym i detalicznym oraz naprawą pojazdów samochodowych wyniki przeprowadzonych badań wskazują na dominację kultury hierarchii nad kulturą klanu (średnie arytmetyczne 4, 33 do 4,27). Wyraźnie także odznaczają się pozostałe dwa typy kultur. Kultura rynku otrzymała średnio 3,53 punktów, natomiast kultura adhokracji – 3,87.
Rysunek 26. Profil kultury organizacyjnej w handlu hurtowym i detalicznym oraz naprawie pojazdów samochodowych
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań
Trzecią co do wielkości branżą w badanej grupie przedsiębiorstw jest transport.
Tabela 33. Średnie wartości kultur dla przedsiębiorstw w branży transportowej
zarządzających antykryzysowo
Typ kultury Wartości średnich
Kultura hierarchii 4,25
Kultura klanu 3,9
Kultura adhokracji 3,8
Kultura rynku 3,6
171
Rysunek 27. Profil kultury organizacyjnej w branży transportowej
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań
W branży transportowej dominuje kultura hierarchii i klanu (średnia arytmetyczna na poziomie 4,25 i 3,9). Ciekawym dla tej branży jest bardzo wysoki poziom wskazań dla kultury adhokracji (3,8), który jest najwyższym spośród wszystkich prezentowanych branż. Oznacza to, że oprócz nastawienia na współdziałanie, które jest ograniczone licznymi procedurami, znajduje się także miejsce na podejmowanie ryzyka i elastyczność w działaniu. Najmniejszą wartość wskazań otrzymała kultura rynku ze średnim wynikiem 3,6.
Z przeprowadzonego postępowania badawczego wyłania się dominujący trend kultury organizacyjnej badanych przedsiębiorstw. Przeważają cechy kultury hierarchii i klanu. Należy jednak mieć na uwadze, że przeprowadzone badanie miało na celu jedynie wyłonienie dominującej tendencji, a nie dokonanie szczegółowej analizy kultury organizacyjnej. Dlatego konieczne jest przeprowadzenie pogłębionych badań w tym zakresie, co zostanie szczegółowo omówione w rozdziale 4.
172