1) Diagnoza potrzeb szkoły.
Diagnozę potrzeb szkoły dokonano analizując zasoby szkoły z wykorzystaniem propozycji Doroty Macander
1, analizy sukcesów i porażek wychowawczych (wywiad z nauczycielami, rodzicami, uczniami, analiza dokumentów), wyników ewaluacji wewnętrznej, potrzeb rodziców i uczniów. Dokonano również analizy klimatu szkoły wykorzystując propozycje Magdaleny Woynarowskiej-Sołdan
2.
2) Występowanie czynników chroniących oraz czynników ryzyka.
Wykorzystując materiały prezentowane na szkoleniu ORE przez Zbigniewa B. Gasia i Wiesława Poleszaka określono czynniki chroniące przed rozwojem problemów w obszarze zdrowia psychicznego i zaburzeń oraz czynniki ryzyka potencjalnie wpływające na rozwój problemów w obszarze zdrowia psychicznego i zaburzeń. Wyniki tej analizy prezentują się następująco:
a) czynniki chroniące przed rozwojem problemów w obszarze zdrowia psychicznego i zaburzeń
Indywidualne Rodzinne /społeczne
Związane ze szkołą
Wydarzenia i sytuacje
życiowe Środowiskowe Odpowiednie
odżywianie;
Wspierający i opiekuńczy rodzice;
Poczucie przynależności;
Relacje z innymi znaczącymi osobami
Poczucie przynależności;
Więź z rodziną;
Harmonia w rodzinie;
Izolowania dziecka od sytuacji
konfliktowych między dorosłymi.
Przyjazny klimat w szkole;
Dobry stan zdrowia fizycznego.
Więź ze społecznością lokalną;
Osiągnięcia szkolne;
Odpowiedzialność dorosłych i dzieci za rodzinę;
Wymaganie od uczniów
odpowiedzialności i udzielania sobie wzajemnej pomocy;
Higiena pracy ucznia
Przynależność do kościoła
lub innych grup w środowisku;
1
Metody i sposoby przeprowadzania diagnozy w szkole i placówce oświatowej w Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły i placówki oświatowej. Materiały dla konsultantów i doradców metodycznych. ORE. Warszawa 2017.
s. 42
2 Badanie klimatu społecznego – Ankieta dla uczniów, nauczycieli i innych pracowników szkoły oraz rodziców uczniów – w Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły i placówki oświatowej. Materiały dla konsultantów i doradców metodycznych. ORE. Warszawa 2017. s. 54
8 Umiejętność
rozwiązywania problemów;
Silne normy etyczne i moralne postępowanie członków rodziny.
Jasne wartości, które obowiązują wszystkich członków rodziny
Sukcesy
edukacyjne, okazje do osiągnięć i rozpoznawania własnych uzdolnień;
Niwelowania negatywnych emocji poprzez wysiłek fizyczny.
Silne poczucie tożsamości kulturowej i dumy etnicznej;
Kompetencje i umiejętności społeczne;
Prawidłowe relacje w rodzinie
Zdecydowana niezgoda
szkoły na przemoc
Poczucie
przynależności do środowiska
Dostępność pomocy i wsparcia ze strony
odpowiednich służb
społecznych.
Prawidłowy styl radzenia sobie w różnych
sytuacjach;
Organizacja życia w rodzinie,
obowiązki każdego członka rodziny
Umiejętność mediacji w sytuacjach konfliktowych
Stan pandemii i obowiązki rodziców z tego wynikające
Odpowiedzialność za innych i siebie
Optymizm; Wspólne spędzanie czasu wolnego
Nauka nie jest tylko
obowiązkiem, ale sprawia
przyjemność i możliwość odkrywania jej tajników.
Prowadzenie lekcji aktywizującymi metodami pracy.
Wskazywanie na mocne strony ucznia w sytuacjach niepowodzeń szkolnych.
Poczucie
przynależności do środowiska, dostrzeganie pozytywnych stron
Pozytywne postrzeganie własnej osoby.
Budowanie poczucia wartości ucznia.
Słuchanie i rozmowa z dzieckiem
Akceptacja ucznia jako indywidualnej jednostki
Dbanie i rozwijanie tężyzny fizycznej.
Akceptacja siebie i swojego miejsca w środowisku
b) czynniki ryzyka potencjalnie wpływające na rozwój problemów w obszarze zdrowia psychicznego i zaburzeń
Indywidualne Rodzinne /społeczne
Związane ze szkołą
Wydarzenia i sytuacje
życiowe Środowiskowe
Słabe zdrowie w dzieciństwie;
Brak obecności ojca w domu rodzinnym;
Odrzucenie przez rówieśników;
Brak gwarancji pracy
zarobkowej;
Niekorzystne warunki
socjoekonomiczne;
9 Niski poziom
inteligencji; Liczna rodzina;
Brak umiejętności kierowania własnym zachowaniem;
Niepełna rodzina
Trudne usposobienie;
Niewystarczający nadzór lub nieodpowiednie kierowanie dzieckiem;
Niewielkie umiejętności społeczne;
Małe
zaangażowanie rodziców w aktywność dziecka;
Dysfunkcyjna rodzina
Impulsywność.
Surowa dyscyplina lub brak
dyscypliny w domu;
niekonsekwencja wychowawcza;
Brak ciepła, czułości i sympatii wśród
domowników.
c) Wnioski i rekomendacje dotyczące czynników chroniących i czynników ryzyka Czynniki chroniące Indywidual
ne
Rodzinne /społeczne
Związane ze szkołą
Wydarzenia i sytuacje
życiowe Środowiskowe
WNIOSKI
3Mocne strony w zakresie indywidualnych czynników chroniących stanowią:
odpowiednie odżywianie, więź z rodziną, osiągnięcia szkolne, umiejętność rozwiązywania problemów, kompetencje i umiejętności
Mocne strony w zakresie rodzinne /społeczne czynników chroniących stanowią:
wspierający i opiekuńczy rodzice, harmonia w rodzinie, konsekwencja, odpowiedzialność dorosłych i dzieci za rodzinę, silne normy etyczne
Mocne strony w zakresie czynników chroniących związanych ze szkołą stanowią:
poczucie przynależności, przyjazny klimat w szkole, wymaganie od uczniów
odpowiedzialności i udzielania sobie wzajemnej pomocy, sukcesy edukacyjne,
Mocne strony w zakresie czynników chroniących wydarzeń i sytuacji życiowych stanowią:
relacje z innymi znaczącymi osobami, dobry stan zdrowia fizycznego.
Mocne strony w zakresie środowiskowych czynników chroniących stanowią: poczucie przynależności, więź ze społecznością lokalną, przynależność do kościoła lub innych grup w środowisku, silne poczucie tożsamości kulturowej i dumy etnicznej,
3 Wnioski: stwierdzone fakty wynikające z diagnozy problemu, np. częste spóźnienia uczniów (nie więcej niż 3–4 wnioski), ustalone przyczyny.
10
społeczne, prawidłowy styl radzenia sobie w różnych sytuacjach, optymizm, pozytywne postrzeganie własnej osoby
i moralne postępowanie członków rodziny
okazje do osiągnięć i rozpoznawania własnych uzdolnień, zdecydowana niezgoda szkoły na przemoc
dostępność pomocy i wsparcia ze strony
odpowiednich służb społecznych.
REKOMENDACJE
4Uczestnictwo w dotychczas realizowanych programach
Kontynuowanie dotychczasowych działań – współpraca z rodzicami.
Wskazywać działania które będą uczyć konsekwencji i właściwych zachowań.
Kontynuowanie dotychczasowych działań ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozwój zainteresowań uczniów oraz umożliwienie im osiągania sukcesów
Częstsze spotkania z osobami znaczącymi ze środowiska zewnętrznego dla szkoły oraz członkami rodziny uczniów
Kontynuowanie dotychczasowych form współpracy ze środowiskiem lokalnym
Czynniki ryzyka Indywidualne Rodzinne /społeczne
Związane ze szkołą
Wydarzenia i sytuacje
życiowe Środowiskowe
WNIOSKI
Problemy w zakresie indywidualnych czynników chroniących stanowią: słabe zdrowie w dzieciństwie, niski poziom inteligencji, trudne usposobienie, niewielkie umiejętności społeczne, impulsywność.
Problemy w zakresie rodzinne /społeczne czynników chroniących stanowią:
wspierający i opiekuńczy rodzice, harmonia w rodzinie, odpowiedzialność dorosłych i dzieci za rodzinę, silne normy etyczne i moralne postępowanie brak obecności ojca w domu rodzinnym, liczna rodzina,
niewystarczający nadzór lub nieodpowiednie kierowanie dzieckiem, małe zaangażowanie rodziców w aktywność dziecka, surowa dyscyplina lub brak dyscypliny w domu,
niekonsekwencja
Problemem w zakresie czynników chroniących związanych ze szkołą to odrzucenie przez rówieśników, brak umiejętności kierowania własnym zachowanie, nieśmiałość.,
Problemem w zakresie czynników chroniących wydarzeń i sytuacji
życiowych to brak gwarancji pracy zarobkowej,
Problemem w zakresie środowiskowych czynników chroniących stanowią niekorzystne warunki
socjoekonomiczne.
4 Rekomendacje: przygotowane zalecenia na temat rozwiązania zdiagnozowanych problemów (może być kilka zaleceń dotyczących jednego wniosku).
11
wychowawcza, brak ciepła, czułości i sympatii wśród
domowników.
członków rodziny
REKOMENDACJE
Aktywniejszy udział uczniów w realizowanych programach oraz formach wyrównujących szanse edukacyjne
Aktywniejsza współpraca z rodzicami, w tym częstsze spotkania w szkole oraz spotkania z psychologiem i pedagogiem, angażowanie rodziców i dziadków w życie szkoły
Zorganizowanie zajęć
kształtujących komunikację interpersonalną, częstsze stwarzanie uczniom sytuacji, w których sami podejmują decyzje (cele wychowawcze realizowane na zajęciach lekcyjnych)
Współpraca z podmiotami szkoły w ramach szkolnego systemu doradztwa zawodowego
Współpraca z podmiotami szkoły w ramach szkolnego systemu doradztwa zawodowego