W SWOJEJ KLASIE. ZARÓWNO POJAZD BAZOWY, JAK I NOWY ARMADILLO TO INTERESUJĄCE PROPOZYCJE W RODZINIE GĄSIENICOWYCH WOZÓW OPANCERZONYCH.
O
mawiana maszyna powstała ponad 30 lat temu w Szwecji. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku Försvarsmakten (siły zbrojne Królestwa Szwecji) sformułowały wymaga-nia stawiane następcom używanych od 1966 roku transporterów opancerzonych Pbv 302 oraz ich spe-cjalistycznych wersji.Wzorem innych państw postanowiono, że podsta-wowym wariantem będzie bojowy wóz piechoty.
Najważniejsze wymagania dotyczyły dużej ruchli-wości oraz dzielności terenowej w warunkach klima-tycznych i terenowych Szwecji. Za szczególnie waż-ne uznano uzbrojenie o dużej skuteczności i
uniwer-salności. Postanowiono nie rezygnować przy tym z odpowiedniego stopnia ochrony załogi oraz prze-wożonego desantu.
Szwedzka armia uznała, że opracowanie konstruk-cji należy powierzyć własnemu przemysłowi zbroje-niowemu, mogącemu się pochwalić dobrymi roz-wiązaniami. Zadanie to zlecono firmie HB Utvec-kling AB, będącej własnością spółek Hägglunds i Bofors. Prace nad programem Stridsfordon 90 (Strf 90, czyli bojowy wóz na lata dziewięćdziesiąte, powszechnie używano jednak angielskiego skrótu CV90) rozpoczęto w 1983 roku. Dwa lata później podpisano kontrakty na skompletowanie pięciu
pro-Autor jest starszym specjalistą
w Wojskowym Centrum Edukacji Obywatelskiej, publicystą zajmującym się bronią pancerną.
MILITARIA
Paweł Przeździecki
106
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 1 / 2015DOŚWIADCZENIA
W 2011 ROKU MIĘDZYNARODOWY KONCERN BAE SYSTEMS
PRZEDSTAWIŁ KOLEJNĄ ODMIANĘ CV90120. ZOSTAŁA ONA UZBROJONA W ARMATĘ KALIBRU 120 MM LLR NIEMIECKIEGO RHEINMETALLA.
Nowatorski, heksagonalny i renderowany system kamuflażu potrafi wtopić pojazd w otaczający go teren
MILITARIA
BAE SYSTEMS
+
107
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 1 / 2015
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 1 / 2015
108
MILITARIA
totypowych kadłubów. Ponadto wykonawca miał opracować cztery warianty wież dla wozów w konfi-guracji: BWP, transporter opancerzony i pojazd przeciwlotniczy, różniące się liczbą członków zało-gi (dwóch lub jeden) oraz zastosowanymi układami naprowadzania uzbrojenia i systemem kierowania ogniem. Wyniki testów wykazały, że lepszym roz-wiązaniem jest wieża dwuosobowa. Na tym etapie zdecydowano się również na wybór głównego uzbrojenia dla BWP – została nim armata Boforsa kalibru 40 mm, opracowana na podstawie konstruk-cji słynnej armaty przeciwlotniczej z lat trzydzie-stych XX wieku.
Pierwszy prototyp kadłuba dostarczono w grud-niu 1985 roku, pozostałe ukończono w ciągu kolej-nych trzech lat. Skompletowane wozy posłużyły do różnego rodzaju prób, które zakończyły się przyję-ciem BWP Strf 9040 do uzbrojenia. W 1991 roku rozpoczęto produkcję seryjną. Pierwszy bojowy wóz piechoty z pierwszej serii trafił do służby w 1994 roku. Równocześnie trwały próby nad od-mianami specjalistycznymi.
SZWEDZKIE CV90
Ogółem w latach 1994–2002 siły zbrojne Króle-stwa Szwecji otrzymały 509 wozów rodziny CV90.
Większość z nich stanowiły bojowe wozy piechoty Strf 9040 (40 oznacza kaliber uzbrojenia główne-go). Ich konstrukcja była modyfikowana w celu zwiększenia możliwości bojowych na polu walki.
Drugą wersją wozu był Strf 9040A, wprowadzony do wojsk w 1997 roku. Został on wyposażony w udoskonalony system kierowania ogniem oraz układ nawigacji. Armata miała dwupłaszczyznową stabilizację, pozwalającą na prowadzenie celnego ognia w ruchu. Masa bojowa wzrosła z 22,6 do 23,1 tony.
W 2000 roku rozpoczęto produkcję pojazdów w wersji Strf 9040B. Ze względu na wzrost masy zmodyfikowano zawieszenie, co przyczyniło się również do poprawy stabilności podczas strzelania.
Unowocześniono oprogramowanie systemu kiero-wania ogniem, wymieniono także pulpity sterowa-nia działonowego i dowódcy. Możliwe było także strzelanie amunicją programowalną. W celu popra-wy bezpieczeństwa załogi i desantu siedziska popra- wy-posażono w nowe pasy oraz dodatkowe osłony.
Liczba miejsc do przewożenia żołnierzy zmniejszy-ła się z ośmiu do siedmiu.
W 2013 roku kilkanaście Strf 9040B zmodernizo-wano do wariantu ekspedycyjnego. Wozy o ozna-czeniu Strf 9040B1 wzięły udział w misji ONZ w Liberii. Przemalowano je na jednolity zielony ko-lor oraz zastosowano m.in. dodatkowy zasobnik z tyłu wieży i reflektor sprzężony z armatą. Ponadto zamontowano układ klimatyzacji, a wnętrze wyło-żono wykładziną przeciwodpryskową.
W 2002 roku rozpoczęły się dostawy BWP budo-wanego według standardu Strf 9040C, najsilniej
opancerzonej wersji. Na wieży i kadłubie zastoso-wano moduły dodatkowego pancerza. Pod dnem ka-dłuba zamontowano płytę zwiększającą odporność na wybuchy min, wnętrze przedziałów załogowych wyłożono zaś wykładziną przeciwodpryskową.
Z powodu dodania zasobników dla żołnierzy desan-tu przewożonych wewnątrz pojazdu ich liczba zmniejszyła się do sześciu. Wprowadzone zmiany spowodowały wzrost masy bojowej do prawie 27,6 tony.
Kolejną, zamówioną przez szwedzką armię od-mianą był samobieżny zestaw przeciwlotniczy Lvkv 90. Jego masa wynosiła 24 t. Miał on powiększoną wieżę z nowym systemem kierowania ogniem oraz rozbudowanymi systemami łączności i identyfikacji
„swój–obcy”. Uzbrojenie główne pozostawiono bez zmian, ale zwiększono maksymalny kąt podniesie-nia armaty z +35o do +50o. Na stropie z tyłu wieży zamontowano antenę radaru. Załogę wozu stanowi-ło siedmiu żołnierzy, w tym dwóch operatorów sta-cji radiolokacyjnej.
W 1998 roku do służby trafiły wozy kierowania ogniem artylerii Epbv 90 oraz pojazdy dowodzenia szczebla batalionu Stripbv 90. W obu konstrukcjach wieże zostały pozbawione armaty kalibru 40 mm, a pozostawione wycięcie zamknięto modułem pan-cernym. W niektórych przypadkach montowano drewnianą atrapę uzbrojenia. Epbv 90 wyposażono w dodatkowe systemy nawigacji, w tym satelitarne, transmisji danych oraz łączności. Załogę stanowiło sześciu żołnierzy. Natomiast Stripbv 90 zaadaptowa-no na potrzeby dziewięciu żołnierzy, w tym sześciu oficerów sztabowych. Oba wozy uzbrojono w kara-bin maszynowy montowany po lewej stronie wieży (Epbv 90) lub w jednym z włazów (Stripbv 90).
Ostatnim wprowadzonym do uzbrojenia szwedz-kiej armii pojazdem z omawianej rodziny był wóz zabezpieczenia technicznego Bgbv 90. Wyposażo-no go w wyciągarkę o maksymalnym uciągu 72 t (z zestawem zbloczy), żuraw o udźwigu 2,5 t oraz lemiesz przydatny do kotwiczenia pojazdu podczas pracy. Bgbv 90 ma czteroosobową załogę, jego ma-sa bojowa wynosi około 22,5 tony.
W ZAGRANICZNEJ SŁUŻBIE
Poza rodzimymi siłami zbrojnymi producent wo-zów rodziny CV90 zabiegał o kontrakty zagranicz-ne. Początkowo przygotowano dwa warianty eks-portowe: CV9025 i CV9030, różniące się uzbroje-niem głównym, złożonym z armaty odpowiednio kalibru 25 lub 30 mm. Z czasem powstawały różne podwarianty, opracowane na podstawie konkretnych wymagań zagranicznych klientów. Wprowadzano również kolejne udoskonalenia techniczne i techno-logiczne. Od 2004 roku CV90 jest oferowany przez koncern BAE Systems.
Na początku lat dziewięćdziesiątych szwedzkimi BWP zainteresowali się Norwegowie. W czasie te-stów porównawczych konstrukcja Hägglundsa
oka-MILITARIA
szerokość 3,1 m długość 6,55 m
załoga
+
wysokość 2,7 m