PRZENOSZENIA ORAZ OKOŁO 750–800 ŁADUNKAMI OPERACYJNYMI
RUSSIA MOD
53 Następca RS-24 oraz RT-2PM2 testowany był 27 września 2011 roku z kosmodromu Plesieck. Test zakończył się niepowodzeniem, rakieta upa-dła w odległości około 10 km od wyrzutni (usterka w pierwszym stopniu platformy). 23 maja 2012 roku z kosmodromy Plesieck z wyrzutni mobil-nej dokonano startu nowej rakiety balistyczmobil-nej. Pojedyncza głowica bojowa osiągnęła rejon poligonu Kura. 24 października 2012 roku przepro-wadzono start z wyrzutni mobilnej na poligonie Kapustin Jar – głowica szkolno-bojowa osiągnęła cel na poligonie Szar-Szagan. Czwarty test odbył się 6 czerwca 2013 roku z wyrzutni mobilnej na poligonie Kapustin Jar. Głowica osiągnęła cel na poligonie Bałhasz. 3 października 2013 roku był kolejny test startowy RS-26 Rubież.
54 We wrześniu 2012 roku podczas spotkania ministra obrony Federacji Rosyjskiej i sekretarza obrony USA strona rosyjska otrzymała propozycję dotyczącą możliwości zastąpienia części głowic jądrowych strategicznych rakiet balistycznych głowicami konwencjonalnymi (broń termobaryczna lub pakiety elementów kinetycznych ważące 15 kg ze zubożonego uranu U-238 o zwiększonej zdolności penetracji).
55 18 grudnia 2013 roku opracowywany w Moskiewskim Instytucie Technologii Cieplnych kolejowy zestaw rakietowy może pod względem efektyw-ności działania (głowice MIRV) być porównany z DSWR uzbrojoną w stacjonarne zestawy rakietowe. Zakończenie fazy projektowej nowego zesta-wu kolejowego planowano w pierwszej połowie 2014 roku. W zestawie przewidziano wykorzystanie prawdopodobnie strategicznych rakiet bali-stycznych RS-24 Jars (lub modernizowanych RS-26). Rakieta długości 22,5 m mieści się w wagonie chłodni długości 24 m. Zmniejszona masa rakiety nie powoduje zwiększenia dopuszczalnego nacisku na oś wagonu – zestaw może się poruszać po wszystkich drogach kolejowych Rosji.
Radzieckie kolejowe zestawy rakietowe wycofano z uzbrojenia i zredukowano w 2005 roku.
WSPÓŁCZESNE ARMIE
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 1 / 2015
130
W rezultacie redukcji potencjału, powodowanej de-gradacją zdolności utrzymywanych systemów uzbroje-nia, udział SWR w potencjale strategicznych sił jądro-wych zmniejszy się z około 75% w latach 2011–2012 do 30–35% w 2020 roku. Koniec gwarantowanego okresu eksploatacji platform IV generacji będzie skut-kować ich wycofaniem w latach 2017–2020 oraz roz-formowaniem części związków taktycznych. W ciągu kolejnych 4–6 lat udział najstarszych nośników z po-ziomu około 72% w 2012 roku obniży się do około 35–40% w roku 2016. Osiągnięcie zakładanego celu warunkuje wycofanie ponad 50% zestawów IV gene-racji oraz ich dalsza redukcja do poziomu około 2–5%
w 2020 roku.
Utrzymywane w latach 2012–2014 tempo moderni-zacji było niewystarczające. Wprowadzanie nawet do około 20 nowych platform rocznie nie zapobiegnie re-dukcji do 2020–2025 roku liczby zasadniczych syste-mów uzbrojenia SWR do 200–210 strategicznych ra-kiet balistycznych. Gwarantowany, dwudziestoletni okres eksploatacji około 78 platform RT-2PM2 oraz około 100–120 RS-24 umożliwia ich utrzymanie do 2020–2030 roku w składzie 7–8 związków taktycz-nych.
Podsumowując, należy stwierdzić, że do 2020 roku strategiczne wojska rakietowe specjalnego przezna-czenia mogą dysponować około 180–200 platformami przenoszenia oraz około 750–800 ładunkami opera-cyjnymi – potencjałem gwarantującym utrzymanie zdolności odstraszania i powstrzymywania jądrowe-go56. Dlatego też realizowany do roku 2018 program badawczo-rozwojowy Awangard – ciężkiej platformy na paliwo ciekłe z dziesięciogłowicowym ładunkiem MIRV – może stanowić jedyny rosyjski argument w przypadku niewypełnienia zobowiązań traktatu START III lub rozbudowy amerykańskiej tarczy anty-rakietowej w Europie, czy też przeniesienia zbrojeń w przestrzeń kosmiczną. Ponadto, sygnalizowana w odniesieniu do tego programu w 2012 roku możli-wość wykorzystania nośnika w konfiguracji konwen-cjonalnego środka walki wskazuje na szanse pozyska-nia w 2018 roku strategicznego systemu precyzyjnego rażenia zdolnego do niszczenia obiektów dyslokowa-nych w dowolnym punkcie globu. Realizowany rów-nocześnie z projektem Awangard program badawczo--rozwojowy Rubież świadczy o możliwości przyjęcia w latach 2014–2015 kolejnej generacji nośników na paliwo stałe, zdolnych do pokonywania systemów obrony przeciwrakietowej, a tym samym o kontynu-acji rozwoju technologii rakietowej.
56 Arsenały: USA, Federacji Rosyjskiej, Wielkiej Brytanii, Francji, Chin, Indii, Pakistanu oraz Izraela to łącznie około 19 tys. ładunków, co w porów-naniu z rokiem 2011 (20 530) wskazuje na redukcję o około 1,5 tys. ładunków. W gotowości jest utrzymywanych około 4,4 tys. ładunków. Go-towość operacyjną osiągnęło około 2 tys. ładunków. Zmniejszenie globalnych zapasów określono jako wypadkową redukcji arsenałów Stanów Zjednoczonych oraz Federacji Rosyjskiej w ramach START III. Stockholm International Peace Research Institute. „Oxford University Press”. SIPRI Yearbook 2012.
57 Komponent naziemny amerykańskiej triady nuklearnej w 2011 roku to 250 sztuk Minuteman III MK-12A (MIRV x 350 ładunków nuklearnych) i 200 sztuk Minuteman III MK-21. R.S. Morris, H.M. Kristensen: Nuclear Notebook, US nuclear forces 2010. “Bulletin of the Atomic Scientists”
2010 nr 3, s. 57–70.
Analizując ewolucję SWR, należy stwierdzić, że sformowany w epoce N. Chruszczowa i rozwinięty w czasach L. Breżniewa element radzieckiej triady ją-drowej w okresie gorbaczowskim uplasowano na cze-le radzieckich sił zbrojnych. Mimo znacznej redukcji potencjału podczas dwóch kadencji B. Jelcyna oraz w początkowym etapie prezydentury W. Putina utrzy-mywany kosztem sił konwencjonalnych komponent jądrowy gwarantował bezpieczeństwo państwa w wy-miarze globalnym. Ponadto, w warunkach zapaści po-zostałych elementów triady, SWR jako narzędzie poli-tyczne decydowały o utrzymaniu pozycji supermocarstwa oraz stwarzały warunki do przepro-wadzenia reform zarówno w kraju, jak i w samych si-łach zbrojnych.
Podjęta w 1997 roku decyzja o integracji wojsk ko-smicznych i SWR, stanowiąc pragmatyczne rozwiąza-nie, odzwierciedlała nie tyle zamiary dotyczące refor-mowania sił zbrojnych, ile słabość ekonomiczną państwa stojącego u progu kryzysu finansowego.
W kolejnym etapie zmiany w układzie geopolitycz-nym oraz ewolucja charakteru i skali zagrożeń przesą-dziły o konieczności zmiany priorytetów w rozwoju rosyjskiej armii, tym samym o redukcji potencjału i deprecjacji SWR, podniesionych wcześniej do rangi samodzielnego rodzaju sił zbrojnych. Skupienie wy-siłku na konsolidacji potencjału konwencjonalnego komponentu sił zbrojnych w latach 1998–2008 skut-kowało postępującą redukcją elementów SWR dyslo-kowanych na południowo-wschodnim obszarze Rosji oraz wzmocnieniem potencjału nuklearnego na środ-kowoazjatyckim i zachodnim kierunku strategicznym.
Implementowane do 2008 roku zmiany organizacyjne stanowiły wypadkową wypełnienia zobowiązań re-dukcyjnych nałożonych układami START I oraz w końcowym etapie START II.
Głębokie zmiany strukturalne oraz redukcja poten-cjału, wpisując się w kolejne programy transformacji triady jądrowej, odpowiadały uwarunkowaniom geo-politycznym oraz ekonomicznym Rosji. Stan jako-ściowy potencjału SWR w latach 2009–2014 gwaran-tował utrzymanie zdolności strategicznego powstrzymywania jądrowego.
W perspektywie roku 2020, mimo około 50% re-dukcji, tarcza nuklearna nadal będzie decydować o pozycji Rosji w wymiarze globalnym. Brak wystar-czających zdolności produkcyjnych, tym samym wol-ne tempo modernizacji, wskazują na możliwość utrzymania w latach 2016–2020 parytetu sił w odnie-sieniu do potencjału USA57. n
WSPÓŁCZESNE ARMIE
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 1 / 2015
132
Autor jest starszym specjalistą w Oddziale Szkolenia
Międzynarodowego Inspektoratu Szkolenia DGRSZ.