W zasadzie wyniki są zbieżne z innymi wynikami badań prowadzonych tak w Polsce, jak i krajach Europy Środkowej, choć oczywiście trudno jest bezpośrednio porównywać wy-niki, gdyż inna jest metodyka badawcza, inne pytania w ankietyzacji oraz inna ich obrób-ka statystyczna. Niemniej jednak wyniki można uznać za zbieżne.
Na przełomie 2013 i 2014 roku prowadzone były badania wzorców internacjonali-zacji w 4 krajach wyszehradzkich (Czechy, Polska, Słowacja, Węgry) przy zastosowaniu tej samej metodyki badawczej, a projekt był koordynowany przez Centrum Przedsię-biorczości Strategicznej i Międzynarodowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
104
(Computer-assisted web interviewing) z hasłem oraz mailingiem do firm wylosowanych z populacji ogólnej.
Daszkiewicz i Wach [2014b, s. 91] wnioskują na próbie 274 umiędzynarodowionych przedsiębiorstw z Polski, że aż 74% badanych przedsiębiorstw deklarowało poszuki-wanie rynków jako główny motywy internacjonalizacji. Horskà i Gàlovà [2014, s. 113] również wskazują, że poszukiwanie rynków jest najczęściej deklarowanym (64%) głów-nym motywem słowackich przedsiębiorstw (próba wynosiła 144 umiędzynarodowione przedsiębiorstwa). Gubik i Karajz [2014, s. 77] wykazali, że wśród 113 przedsiębiorstw węgierskich najszerszym motywem było również poszukiwanie rynków (600,3%). Z kolei w wypadku firm czeskich najczęściej deklarowanym powodem umiędzynaro-dowienia było także poszukiwanie rynków, tak deklarowało aż 65,7% respondentów spośród 429 zinternacjonalizowanych firm z Czech4.
Do ciekawych wniosków dochodzi Wiliński [2012], który wskazuje, że wśród przed-siębiorstw notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, które posiadają swoje filie poza granicami Polski w wypadku 27% motywem jest poszukiwanie efektywności (26 przypadków na 96 przedsiębiorstw), a główną destynacją tych filii są kraje, gdzie koszty prace są niższe. W zasadzie wyniki pokrywają się z innymi. Daszkiewicz i Wach [2014b] wskazali, że 22 przedsiębiorstw deklarowało poszukiwanie efektywności jako główny motyw internacjonalizacji, na Słowacji to 26%.
Podsumowanie
Zebrany materiał empiryczny jest bardzo bogaty, co pozwalało oczekiwać, że możliwe będzie zaobserwowanie prawidłowości przy wykorzystaniu narzędzi naukowych, czyli instrumentów statystyczno-ekonometrycznych służących do weryfikacji hipotez. Nie-stety wyniki kalkulacji nie są istotne statystycznie, stąd też niniejszy artykuł ma głownie charakter deskryptywny. Pomimo tego, zebrany materiał pozwolił na zidentyfikowanie głównych motywów internacjonalizacji przedsiębiorstw, co, choć jest proste w swojej naukowej naturze, pozwala zidentyfikować podstawowe prawidłowości, a zatem zebra-ny materiał pozwolił na realizację zakładanego celu, czyli identyfikację rzeczywistych motywów internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw wysokich technologii wraz z ich ważnością. Do głównych motywów polskich przedsiębiorstw technologicznych należy poszukiwanie rynków oraz poszukiwanie networkingu i współpracy.
Dalsze badania powinny w sposób zobiektywizowany (tj. przy wykorzystaniu bar-dziej zaawansowanych narzędzi statystycznych) zweryfikować wpływ głównego powo-du internacjonalizacji na wyniki internacjonalizacji oraz ogółem na wyniki rozwojowe badanych przedsiębiorstw. Interesujące z pewnością jest zbadanie relacji pomiędzy 4 Obliczenia własne na podstawie oryginalnej bazy danych V4 Survey z 2014 roku, szerzej zob. Wach 2014.
danymi motywami a konkretnymi geograficznymi lokalizacjami ekspansji zagranicznej, aby sprawdzić, czy w wypadku rynków odległych oraz bliskich (i kulturowo, i geograficz-nie) te same motywy odgrywają tę samą rolę oraz czy mają taki sam wpływ na poziom internacjonalizacji.
106
Bibliografia
Albaum G., Strandskov J., Duerr E. (2002), International Marketing and Export Management. 2nd ed. Harlow: Addison-Wesley Longman Publishing.
Badzińska E. (2016), The Concept of Technological Entrepreneurship – The Example of Business Implementation, “Entrepreneurial Business and Economics Review”, 4(3).
Belniak M. (2015), Ogólne otoczenie krajowe i zagraniczne jako egzogeniczny czynnik procesu internacjonalizacji przedsiębiorstwa, „Przedsiębiorczość Międzynarodowa”, 1(1).
Danik L., Kowalik I., Král,P. (2016), A Comparative Analysis of Polish and Czech International New Ventures, “Central European Business Review”, 5(2), 57–73.
Daszkiewicz N. (2015), Internacjonalizacja przedsiębiorstw działających w branżach high-tech, Warszawa: PWN.
Daszkiewicz N., Wach K. (2014a), Motives for Going International and Entry Modes of Family Firms in Poland, “Journal of Intercultural Management”, 6(2), 5–18.
Daszkiewicz N., Wach K. (2014b), Patterns of Business Internationalisation in Poland: Empirical Results from the V4 Survey (chapter 5) [w:] A. Duréndez, K. Wach (Eds.), Patterns of Business In-ternationalisation in Visegrad Countries – In Search for Regional Specifics, Cartagena: Universidad
Politécnica de Cartagena.
Dawson J. (1994), The Internationalisation of Retailing Operations, “Journal of Marketing Mana-gement”, 10(4), 267–282.
Dunning J.H., Lundan S.M. (2008), Multinational Enterprises and the Global Economy, 2nd ed. Chelterham – Northampton MA: Edward Elgar.
Francis J., Collins-Dodd C. (2000), The Impact of Firms’ Export Orientation on the Export Performance of High-Tech Small and Medium-Sized Enterprises, “Journal of International Marketing”, 8(3), 84–103. Freeman S., Edwards R., Schroder B. (2006), How Smaller Born-Global Firms Use Networks and Alliances to Overcome Constraints to Rapid Internationalization, “Journal of International
Gubik A.S., Karajz S. (2014), Patterns of Business Internationalisation in Hungary: Empirical Re-sults from the V4 Survey (chapter 4) [w:] A. Duréndez, K. Wach (Eds.), Patterns of Business Inter-nationalisation in Visegrad Countries – In Search for Regional Specifics, Cartagena: Universidad
Politécnica de Cartagena.
Hansson A., Hedin K. (2007), Motives for internationalization: Small companies in Swedish incu-bators and science parks, Uppsala: Uppsala University.
Horská E., Gálová J. (2014), Patterns of Business Internationalisation in Slovakia: Empirical Results from the V4 Survey (chapter 6) [w:] A. Duréndez, K. Wach (Eds.), Patterns of Business Internationali-sation in Visegrad Countries – In Search for Regional Specifics, Cartagena: Universidad Politécnica
de Cartagena.
Kotler Ph., Singh R. (1981), Marketing Warfare in the 1980s, “McKinsey Quarterly”, 2, 62–81.
Oczkowska R. (2005), Joint venture jako strategia wejścia przedsiębiorstw zagranicznych na polski ry-nek, Koncepcja marketingowa, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
OECD (1997). Globalisation and Small and Medium Enterprises. Volume 1: Synthesis Report. Paris: Organisation for Economic Cooperation and Development.
Rymarczyk J. (2012), Biznes międzynarodowy, Warszawa: PWE.
Wach K. (2012), Europeizacja małych i średnich przedsiębiorstw: rozwój przez umiędzynarodowie-nie, Warszawa, PWN.
Wach K. (2014), Research Methodology of the Field Studies in the Firm-Level Internationalisation in Visegrad Countries (chapter 2) [w:] A. Duréndez, K. Wach (Eds.), Patterns of Business Internationali-sation in Visegrad Countries – In Search for Regional Specifics, Cartagena: Universidad Politécnica
de Cartagena.
Wiliński W. (2012), Beginning of the End of Cost Competitiveness in CEE Countries –Analysis of De-pendence between Labor Costs and Internationalization of the Region, “Comparative Economic