H a l a C z o l a k i n .
(17) Skała cienko łupkowana, barwy szaro-zielonej, prze
tkana wkładkami gniazd blado-różowego kwarcu. Ziarno świeże, drobne. Na przełomie błyszczą tu i ówdzie drobne kry
ształy skaleni, kwarcu i muskowitu.
W mikroskopie widać dwa rodzaje składników: porfiro- blasty i tło skalne. Wśród porfiroblastów zasługuje na uwagę przedewszystkiem ortoklaz (mikroklin). Jego ziarna okazują wyraźną siatkową budowę oraz niejednokrotnie resztki pier
wotnej morfologji. Wykształcony izometrycznie lub wydłu- dłużony w kierunku osi z. O rjentacja na tle skalnem bezładna.
Widać wyraźne ślady resorbcji magmowej oraz protoklazy.
Często rozwinięty szachownicowo lub zawiera smugi wrost- ków albitowych (pertyt mikroklinowy). Karlsbadzkie bliź
niaki rzadkie. Niektóre porfiroblasty są wydłużone w kie
runku łupkowatości skały. To wydłużenie zostaje podkreślone zjawiskami zbierającej krystalizacji. Taka krystalizacja za
znacza się i w innych kierunkach. Wrostków mikroklin nie zawiera prawie żadnych, zwłaszcza w rdzeniu.
Wśród prakryształów kwarzec występuje rzadziej, gru
pując się najczęściej jako większe kryształy wśród części gru- bokrystalicznej tła skalnego.
Tło skalne składa się z dwu części: z masy drobnoziarni
stej, o pokroju felsytowym, oraz z gruboziarnistych wkładek, układających się niezależnemi smugami. Masa felsytowa rea
guje słabo na światło spolaryzowane. Złożona jest najpraw do
podobniej z kryształków kwarcu i ortoklazu. Serycyt tworzy w niej niekiedy niezależne smugi. Część grubokrystaliczna jest kwarcowo-skaleniowa. Je j ziarna kwarcu są zreguły wy
dłużone w kierunku łupkowatości. Oś dłuższa tych ziarn (kie
runek łupkowatości) jest zorjentow^ana optycznie tak, iż przeważa tutaj kierunek a' jako || do łupkowatości. Wśród skaleni agregatów gruboziarnistych zauważono albit i pertyt
mikroklinowy. Serycyt, okazując zielonawe zabarwienie, jest słabo pleochroiczny. W agregatach gruboziarnistych tworzy grube blaszki.
Obecny jest piryt w drobnej ilości. Tło skalne przebie
gają ukośnie wąskie żyłki kwarcowe.
Skład mineralny skały oznaczony planimetrycznie (w °/o% obj.): kwarzec 43, mikroklin 6, albit 1, serycyt 7, agre
gat felsytowy 43.
Struktura skały jest porfiroblastyczna. Średnia wielkość ziarn porfiroblastów 0,1 mm.
Wyniki chemicznej analizy podano w tabeli pod (17).
Na podstawie powyższych wyników określamy skałę jako ortognejs mikroklinowy. Chemicznie jest to skała najbardziej alkaliczna ze wszystkich zbadanych na całym obszarze. Po
chodna niewątpliwie rijolitu ortoklazowego, którego struktura porfirowa (potokowa) jest doskonale zachowana. Metamorfozę przeszła w nieznacznym stopniu.
Ł o s t u ń.
(18) (Strażnica rumun.), wys. 1595 m. Skała barwy szarej z wkładkami szaro-zielonemi, wyraźnie łupkowana, poprzecz
nie spękana. Na przełomie widać wyraźnie potokową teksiurę.
Na tle skalnem zjaw iają się porfiroblasty w postaci soczewek, wydłużonych w kierunku łupkowatości skały.
W mikroskopie znajdujem y dowody identyczności tej skały z wyżej opisaną (17). W ybijają się tutaj na plan pierw
szy porfiroblasty skaleni, rzadziej kwarcu. Są one niewątpli
wie pochodnemi prakryształów, dziś skataklazowanych (Tabl. I. 6). Skalenie niejednokrotnie m ają zakonserwowany pokrój krystalograficzny. Zazwyczaj nie są wydłużone w kie
runku łupkowatości, zatem nie tworzą typowych porfirobla
stów. Tu i ówdzie jedynie tworzy ten składnik owaloidy, wydłużone w wymienionym kierunku. Rdzeń tych owaloidów bywa dużym skaleniem, obwódka agregatem skaleniowo- kwarcowym. Cechy prakryształów bardzo zbliżone do pra
kryształów gnejsu z Czolakinu. Głównym skaleniem jest mi
kroklin lub pertyt mikroklinowy. Niektóre z osobników należą do gatunku mikroklinu szachownicowego. Siatka mikroklinu stale wyraźnie widoczna (Tabl. II. 1). Zbliźniaczenia rzadsze niż w skale z Czolakinu. Niektóre prakryształy okazują
strukturę pojkilomatową, w wyniku zbierającej krystaliza
cji. Porfiroblasty kwarcu zreguły skataklazowane, wtórnie zlepione, o silnem falistem znikaniu światła.
Tło skalne (pierwotne ciasto skalne) również podobnie rozwinięte, jak w skale z Czolakinu, z tem, iż jest ono bardziej fluidalne i o nieco większem ziarnie. Niektóre jego partje tworzą rodzaj felsytu. W innych występuje w miejsce felsytu agregat mikroklinowo-kwarcowy, wyraźnie skrystalizowany.
W tem tle skalnem zjaw iają się smugi serycytu, którym towa
rzyszą większe blaszki muskowitu. Niektóre kryształy tego minerału okazują słaby pleochroizm (blado-zielono-oliwko- wy). Taki muskowit powstał najprawdopodobniej z przeisto
czenia biotytu. W innych miejscach biotyt przeobraził się w chloryt nisko dwójłomny, o dużym kącie osi optycznych.
W cieście skalnem, którego ziarna dadzą się z trudnością oznaczyć, występuje albit. Wśród porfiroblastów odgrywa ten składnik rolę podrzędną, tutaj okazuje stale formy heterobla- styczne, zbliźniaczone.
Do akcesorycznych minerałów w ypada zaliczyć ilmenit, o pokroju nieregularnym, otoczony obwódką tytanitu. W po
przecznych spękaniach szlifu w ystępują smugi wtórnego serycytu.
Skład mineralny, oznaczony planirnetrycznie na trzech szlifach, przedstawia się następująco £ o o O O
obj.):
1. 2. 3.
mikroklin ( p e r t y t ) ... 25 13 27 k w a rz e c ... 23 24 21 serycyt z chlorytem i biotytem . . . . 12 13 5 ilmenit (tlenki ż e la z a )... 1 2 2 a l b i t ... 4 --- ---agregat skaleniowo-kwarcowy . . . 35 48 45 Struktura skały jest porfiroblastyczna, miejscami pojkilo- blastyczna lub diablastyczna. Wielkość porfiroblastów docho
dzi do 2 mm średnicy, składników tła skalnego do 0,1 mm.
Tekstura wyraźnie łupkowa, względnie potokowa.
Skład chemiczny skały podano w tabeli pod (18).
Zarówno cechy mikroskopowe jakoteż wyniki chemicz
nej analizy stwierdzają identyczność tej skały z ortognejsem Czolakinu. Jest ona zatem ortognejsem mikroklinowym,
pochodnym niewątpliwie rijolitu względnie porfiru kw ar
cowego.
(19) Strażnica rumun., wys. 1595 m. Skała barwy szaro
brunatnej, wyraźnie łupkowana. Na niezróżnicowanem tle skalnem widać liczne izometryczne porfiroblasty, wykształ
cone niekiedy w postaci wydłużonych soczewek różnej wiel
kości (do 7 mm), otulonych brunatną obwódką.
W mikroskopie widać zróżnicowanie na porfiroblasty i tło skalne. Pierwsze są wytworzone z pojedynczych kryształków lub z grubokrystalicznych agregatów, wydłużonych w kie
runku łupkowatości. W ygląd porfiroblastów pojedynczych jest niezmiernie charakterystyczny. Ich rdzeń tworzy duży mikroklin (pertyt) często o szachownicowej strukturze, wew
nątrz świeży, bez wrostków, obwódka zaś jest złożona z agregatu kwarcowo-mikroklinowego. W agregacie tym części skaleniowe tworzą jak by tło, zorjentowane identycznie z rdzeniem, okazując również szachownicową budowę.
W obrębie tego tła rozsiane są kryształy kwarcu w sposób konsekwentny. Drobniejsze ziarna leżą bliżej środka, naze- wnątrz ich ziarno staje się większe, tak, iż skrajne przechodzą bezpośrednio w agregaty tła skalnego (Tabl. II. 2). Ułożenie tych ziarn wewnątrz porfiroblastów jest pasowe, jakby ryt
miczne. Mamy tu do czynienia prawdopodobnie z krystali
zacją zbierającą porfiroblastów wśród procesu regeneracji mikroklinu podczas dynamicznej metamorfozy. Prócz takich form porfiroblastów zjaw iają się (zwłaszcza wśród mniej
szych) ziarna normalne mikroklinu, często zbliźniaczone.
Składniki tła skalnego są różnej wielkości, przyczem tło jest wyraźnie zróżnicowane na odrębne smugi minerałów sa- licznych i femicznych. Pierwsze są złożone z ziarn kwarcu i skaleni, wśród których albit odgrywa główną rolę. Jego kryształy, o 9% An, polisyntetycznie zbliźniaczone, są albo czyste, albo zaw ierają wrostki serycytu i kwarcu.
Kwarzec smug salicznych jest przerosły serycytem i chlo
rytem. Smugi femiczne złożone są głównie z serycytu o dro
bnych łuskach, ułożonych bezładnie, przetkanych drobnemi ziarnami kwarcu i skaleni. Barw a serycytu, w mikroskopie żółtawa lub zielonawa, świadczy o jego pochodzeniu z bio- tytu tembardziej, iż part je serycytowe są pokryte ciemnym pyłem tlenków żelaza oraz łuskami chlorytu.
Biotyt jest zresztą obecny w nielicznych okruchach w pierwotnej formie. O kazuje wtedy pleochroizm silny zie
lo n a wo-brunatny oraz wrostki sagenitowe.
Z akcesorycznych minerałów należy wymienić ilmenit, granat oraz epidot manganowy o wybitnym pleochroiźmie różowo-żółtawym. Obecny jest również w niedużych ilościach pistacyt oraz apatyt.
Skład mineralny skały wyznaczony planimetrycznie jest następujący (w °/o°/o obj.): porfiroblasty mikroklinu i per
ty tu 12, porfiroblasty kwarcu 4, agregat serycytu 15, ilmenit 1, biotyt 1, agregat skaleniowo-kwarcowy tła 67.
Struktura skały porfiroblastyczna. Porfiroblasty mikro
klinu dochodzą do 3 mm, kwarcu i albitu do 1 mm średnicy.
Tekstura łupkowa, zaznaczająca się jednak niewyraźnie.
Skład chemiczny skały podano w tabeli pod (19).
Skała jest gnejsem mikrokJinowym. Chemiczna analiza wykazała dość znaczny nadmiar glinki (52 mol.). Trudno roz
strzygnąć jednakże, czy pochodzi ona ze skały osadowej, czy też magmowej. Gdybyśmy agregat kwarcowo-skaleniowy je j tła, który morfologicznie przypomina piaskowce względnie arkozę, wzięli pod uwagę, możnaby ją przydzielić do typu paragnejsów. Jednakże smugi kwarcowe zjaw iają się i w ska
łach niewątpliwie magmowego pochodzenia. Dynamiczna metamorfoza zaś była tutaj daleko posunięta w porównaniu z dotychczas opisanemi gnejsami tak, że w szlifach niepo
dobna było znaleść reliktowych struktur. Ogólny skład che
miczny i mineralny nie przeczy, poza nadmiarem glinki (moż
liwym i w skałach pochodzenia magmowego), je j pochodzeniu od jakiegoś magmowca (granitu). Zaliczamy ją przeto do typu ortognejsów.
L u s t o n.
(20). Stok SW, wys. 1640 m. Gnejs ortoklazowy z tego punktu nie jest zaznaczony na mapie, ponieważ występuje już po stronie rumuńskiej. Jest to skała szaro-zielona, zwięzła, o wyraźnej teksturze łupkowej. Na je j tle są widoczne ziarna skaleni, dochodzące do kilku mm średnicy, obok połyskują
cych blaszek serycytu. W obrębie okazów skały różnicują się partje jaśniejsze skaleniowo-kwarcowe wśród masy chlory- towo-serycytowej.
W mikroskopie przypomina niektóre gnejsy albitowe np.
z potoku Albin (3) i Łostuń (8). Na drobnoziarnistem tle skal- nem, złożonem przeważnie z salicznych minerałów, zjaw iają się duże porfiroblasty kwarcu i skaleni. Kwarzec posiada kształty nieregularne, wielkość zmienną, zreguły faliste zni
kanie światła. Wśród największych jego kryształów zauwa
żono porfiroblasty dochodzące do 1,5 mm średnicy. Niekiedy ten składnik skały tworzy agregaty, złożone z ziarn większych, układające się w smugi równoległe do kierunku łupkowatości skały.
Wśród porfiroblastów skaleni przeważa mikroklin.
W mniejszej ilości występuje pertyt i ortoklaz; ostatni okazuje często dobrze wykształcone bliźniaki karlsbadzkie o formach id jomorf owych.
Często w obrębie tła skalnego występują żyłki i soczewki kwarcowe lub innych skaleni. Wśród porfiroblastów zjaw ia się również albit w drobnych ziarnach o średniej wielkości 0,07 mm. Zreguły tworzy wielokrotne zbliźniaczenia albi
towe i bywa przerosły łuskami serycytu. Zawartość An od 0 do 10%.
Serycyt jest rozsiany w drobnych łuskach, przyprósza
jąc jednostajnie tło skalne. Chloryt, o niskiej dwójłomności, występuje w ilości niewielkiej. Skład mineralny skały wy
znaczony planimetrycznie (w °/o°/o obj.) jest następujący:
kwarzec 61, ortoklaz (mikroklin, pertyt) 12, albit 10, serycyt z chlorytem 17.
Struktura skały jest porfiroblastyczna. Wielkość porfi
roblastów dochodzi do 2,5 mm, wielkość ziarn tła skalnego do 0,08 mm średnicy (średnio).
Skała jest ortognejsem mikroklinowym. Albit występuje w niej jako jeden z głównych składników.
C z e r e m o s z g ó r n y .
(21) Wys. 1305 m. Skała z pozoru przypomina fylit. Jest barwy jasno zielono-szarej, cienko łupkowana, na powierz
chni łupkowatości lśniąca tłustym połyskiem. W przekroju _L względem łupkowatości widać, że jest złożona z alternują- cych wkładek o ziarnie grubszem i cieńszem.
W mikroskopie różnicują się również naprzemian uło
żone warstewki o ziarnie grubszem i wkładki masy drobno
ziarnistej (petitowej). Części gruboziarniste okazują struk
turę granoblastyczną i są złożone przeważnie z kwarcu i se- rycytu. Skaleni tutaj prawie brak.
Masa pelitowa jest struktury porfiroblastycznej. Wśród porfiroblastów występuje skaleń potasowy (mikroklin, per
ty t). Jego ziarna są zbliźniaczone oraz wydłużone soczewko- wato w kierunku łupkowatości. Najczęściej nie posiadają własnych form.
Tło skalne, w którem tkwią porfiroblasty, jest zróżnico
wane na partje nisko dwójłomne (agregat skaleniowo-kwar- cowy), oraz smugi złożone głównie z substancji serycytowej.
Szlify tej skały nie nadawały się do planimetrowania.
Struktura skały jest nawet w jednym szlifie zmienna.
W części grubokrystalicznej jest granoblastyczna lub też diablastyczna, zaś porfiroblastyczna w części pelitowej.
Tekstura cienko łupkowa.
Wyniki chemicznej analizy podano w tabeli pod (21).
Na podstawie wyników analizy mikroskopowej i che
micznej określa się skałę jako paragnejs ortoklazowy (mikro- klinowy). Chemicznie jest gnejs ten zbliżony do gnejsu albi- towego z Albina (1), do którego upodabnia się strukturą. Za- duży nadmiar glinki nie pozwala go zaliczyć do ortognejsów.
Jest jednak możliwe, że część jego porfiroblastyczna pocho
dzi z rijolitu, części zaś grubokrystaliczne od skał ilasto-kwar- cowych (łupków piaszczystych). Byłaby ta skała zatem ja kimś zmetamorfizowanym „migmatytem“ .
G r z b i e t P r e ł u ż n y .
(22) Skała barwy szarej, z odcieniem żółtawym, drobno
ziarnista, wyraźnie łupkowana. Na je j tle można rozpoznać wśród składników wyłącznie bezładnie rozrzucony serycyt.
Z pozoru zewnętrznego przypomina skałę z Czolakinu (17).
W mikroskopie żywo przypomina gnejs z Lustona. Wśród składników zjaw iają się drobnoziarniste okruchy kwarcu, skaleni, serycytu, resztki biotytu oraz dużo większych bez
ładnie rozrzuconych porfiroblastów skaleni. W poprzecznych szlifach występują wyraźnie mikrofałdy, podkreślone obec
nością żyłek kwarcowych oraz równolegle ułożonych smug serycytowych. Wśród porfiroblastów skaleni przeważa
orto-klaz (mikroklin, perty t), tworząc owalne lub nieregularne, skataklazowane formy.
Obecny albit, zaw ierający do 6°/o An, zbliźniaczony po- lisyntetycznie, rzadziej pertyt (pertyt mikroklinowy). K ry
ształy albitu są świeże. Tu i ówdzie tworzą pojkilomaty (Tabl.
II. 3). Powyższe porfiroblasty w ystępują głównie w par- tjach drobnoziarnistych skały. Serycyt występuje w blasz
kach czasem dobrze wykształconych (muskowit), będąc tu i ówdzie zrosły z chlorytem lub z nadwietrzałym biotytem.
Tlenki żelaza w ystępują często w postaci obwódek do
koła innych minerałów. Wśród minerałów akcesorycznych zauważono cyrkon, tytanit, epidot w ilości nieznacznej.
Szlify tej skały nie nadawały się do oznaczeń planime
try cznych.
Struktura skały jest porfiro-diablastyczna, miejscami porfiro - pojkiloblastyczna. Średnia wielkość ziarn skaleni 0,5 mm, kwarcu 0,06 mm.
Tekstura łupkowa.
Skład chemiczny skały podano w tabeli pod (22).
Na podstawie powyższych cech określa się skałę jako ortognejs ortoklazowy (mikroklinowy). W projekcji Ossana- Beckego znalazła się ta skała jako wybitnie alkaliczna obok gnejsów albitowych z Czymirnego (9) i z Czeremosza gór
nego (11).
Metamorfozę przeszła w strefach górnych.
(23) Skała podobna do poprzedniej (22), różniąca się od tamtej jedynie wielkością ziarna, które tu jest drobniejsze.
Je j okazy są barwy stalowo-szarej z odcieniem zielonawym, 0 jedwabistym połysku, z widocznemi na powierzchni łu
skami muskowitu. Na przełomie widać porfiroblasty skaleni 1 kwarcu. Naogół jest cienko warstwowana. Czasem na je j
tle zjaw iają się wkładki warstewek kwarcowych do 2 mm grubości.
W mikroskopie zjaw ia się muskowit przerosły chlorytem, jako główny składnik skały, występując tu w ilości około 50°/o. Jego ilość jednakże planimetrycznie nie da się ściśle określić. Chloryt jest barwy blado-zielonej, wyraźnie pleo- chroiczny, o barwach interferencyjnych fiołkowych.
Wśród porfiroblastów występuje kwarzec w dużych ziarnach, o wybitnie falistem znikaniu światła, w formach
zaokrąglonych. Niektóre osobniki tego minerału są silnie ska- taklazowane. Skaleń oznaczono jako albit. Występuje on wy
łącznie w porfiroblastach, okazujących bardzo rzadko prążki bliźniacze. Większość tego składnika występuje w cieście skalnem w formie drobnych ziarn. Ortoklazu w mikroskopie nie znaleziono. Ukrywa się on jednak niewątpliwie w ziar
nistej masie tła skalnego.
Wśród akcesorycznych składników znaleziono ilmenit oraz epidot.
Struktura skały jest porfiro-lepidoblastyczna, tekstura łupkowa. Widoczne w szlifach mikrofałdy.
Jakkolwiek z powodu drobnoziarnistej struktury skały je j skład mineralny nie dał się ściśle określić, jednakże ze względu na ogólne podobieństwo do analizowanego chemicz
nie i prawie przylegającego w terenie do tej skały gnejsu ortoklazowego, opisanego w yżej (22), zaliczamy ją do tego samego typu. Różni się ona od skały 22 większą ilością sery- cytu. Z tego powodu jest ona materjałem przejściowym do łupków serycytowych.
(24) Wys. 1500 m. Skała z pozoru zewnętrznego podobna do gnejsu z Łostunia i z pod strażnicy rumuńskiej. Jest barwy jasnej, o świeżym wyglądzie. Na je j tle są wyraźnie wi
doczne porfiroblasty skaleni i kwarcu, dochodzące do 0,5 cm średnicy. Łupkowatość nie zaznacza się.
W mikroskopie występuje wśród porfiroblastów przede- wszystkiem kwarzec, o wybitnie falistem znikaniu światła, w formach skataklazowanych, magmowo zresorbowanych.
W zatokach resorbcyjnych mieszczą się dziś agregaty skale- niowo-kwarcowe. Niekiedy w ystępują na tle porfiroblastów wrostki tych minerałów, tworząc pojkilmaty. Kwarce tła skalnego posiadają formy nieregularne, a jego ziarna zazę
b iają się wzajemnie.
Wśród porfiroblastów występuje również mikroklin, per
tyt oraz pertyt mikroklinowy. Znaleziono te minerały wy
łącznie w tej formie. Pokrój podobny jak u kwarcu. Pojkil
maty kwarcowe, względnie kwarcowo-serycytowe.
Tło skalne (dawniej magmowe ciasto skalne) składa się głównie z kwarcu, albitu, serycytu oraz niedużej ilości chlo- rytu. Skaleń tła jest głównie albitem, który nie zjaw ia się w formach porfiroblastów. Jego ziarna są świeże, czasem
Rocznik Pol. Tow. Geol. X. 3
przerosłe serycytem. Zbliźniaczenia albitowe pojedyncze i wielokrotne dość częste.
Serycyt w drobnych łuskach przyprósza tło skalne, gro
madząc się jednakże również bądźto w smugach, przebiegają
cych nieregularnie tło skalne, bądź w osobnych agregatach.
Serycytowi towarzyszy w niewielkiej ilości chloryt, o barwach trawiasto-zielonych, niezbyt intensywnych. Tam, gdzie ten minerał występuje w osobnych agregatach, z ja w iają się na jego tle tytanit i tlenki żelaza. Niektóre blaszki chlorytu tworzą formy uzasadniające wniosek, iż powstał on z rozkładu biotytu.
Obecny jest w niedużej ilości zoizyt, towarzyszący agre
gatom serycytowym.
Skład mineralny, wyznaczony planimetrycznie (w°/o°/o obj.), jest następujący: mikroklin i pertyt 10, chloryt z tytani
tem 10, agregat kwarcowo-serycytowy 31, agregat skalenio- wo-kwarcowy 49.
Struktura skały jest porfiroblastyczna, miejscami porfi- roklastyczna. Porfiroblasty są zreguły zniszczone i przerosłe agregatami tła skalnego. Przypominają one żywo relikty pra- kryształów, zwłaszcza kwarce. Wielkość porfiroblastów ska
leni dochodzi do 2,5 mm średnicy. Niektóre agregaty kwar- cowo - serycytowe oraz tytanitowo - chlorytowe w ystępują w formach przypominających skalenie.
Skałę zaliczamy do ortognejsów. Metamorfozę przesz U niezbyt silną. Widoczne tu są przedewszystkiem ślady ka- taklazy.
(25) Potok Prełużny, wys. 1410 m. Skała barwy szarej z dużemi porfiroblastami różowych skaleni, wyraźnie łup- kowana. W przełomie widać kryształki serycytu i chlorytu.
W mikroskopie zjaw iają się przedewszystkiem duże k ry ształki skaleni (mikroklin), kwarzec, biotyt, muskowit obok serycytu. Porfiroblasty mikroklinu w ykazują wyraźną bu
dowę siatkową. Są one przerosłe ziarnami kwarcu, innych skaleni, tudzież serycytu (pojkiloblasty). Ich wielkość d o
chodzi do 10 mm średnicy. Obok mikroklinu zjaw ia się wśród porfiroblastów albit, o zawartości około 10% An. Ten skaleń jest częściowo zwietrzały oraz zreguły przyprószony sery
cytem, zorjentowanym w najrozmaitszy sposób.
Porfiroblasty kwarcu zawierają dużo libelek w ykazują
cych żywe ruchy Browna.
Tło skalne jest złożone z jednorodnej ziarnistej masy kwarcowo-skaleniowej, o strukturze blastycznej (Tabl. II. 4).
Jego przeciętny skaleń jest albitem o 10% An. Rdzeń tego składnika w ykazuje słabo zaznaczające się zrosty perykli- nowe i albitowe, obwódka tylko albitowe, przyczem znikanie światła w obu częściach jest identyczne. Rdzeń jest zapeł
niony bezładnie rozrzuconym serycytem, który występuje tu w łuskach większych lub pelitowych ziarnach. Pertyt w tle skalnem jest stosunkowo rzadki. Biotyt występuje w większych blaszkach, zreguły związany z muskowitem.
Jego pleochroizm jest słaby, w tonach brunatnych i żółtych.
Bywa częściowo zamieniony w chloryt o niskich barwach in
terferencyjnych. Dokoła wrostków w biotycie występują pola pleochroiczne. W smugach łyszczykowych zostały wy
dzielone grudki tlenków żelaza. Świeżego biotytu brak. A pa
tyt, tytanit, epidot, tlenki żelaza należą tu do minerałów akcesory cznych.
Skład mineralny, wyznaczony planimetrycznie (w %>%
obj.): kwarzec 44, muskowit 6, mikroklin 15, albit 26, bio
tyt 8, min. akces. 1.
Struktura skały jest granoblastyczna, tekstura łupkowa.
Analizę chemiczną podano w tabeli pod (25).
Na podstawie powyższych wyników zalicza się skałę do ortognejsu mikroklinowego. Jest ona nieznacznie zmie
nionym granitem, typu alkalicznego. W projekcji Ossana- Beckego znalazła się między alkalicznemi skałami a alkalicz- no-wapiennemi. Metamorfozę przeszła jedynie w nieznacznym stopniu. Pierwotny materjał zjaw ia się tu w stanie prawie niezmienionym.
P o t o k S t r y m b a .
(26) Boczny dopływ Strymby, wys. 1290 m.
Skała barwy jasnej, drobnoziarnista, cienko warstwo
wana, o wyglądzie przypominającym piaskowiec. Na je j tle dadzą się makroskopowo wyróżnić kwarzec, skalenie i łyszczyk, lecz ziarna tych minerałów nie przekraczają
1 mm średnicy. Większych porfiroblastów brak.
W mikroskopie widoczna struktura porfiroblastyczna.
3*
Wśród porfiroblastów spotyka się wyłącznie mikroklin (per
ty t), którego ziarna dochodzą do 1 mm średnicy, podczas gdy ziarna kwarcu i albitu, występujące w tle skalnem, w a
h ają od 0,03 do 0,25 mm w przekrojach. Miejscami spotyka się bardzo drobnoziarnisty agregat kwTarcowy. Wśród por
firoblastów skaleni przeważa pertyt, w miejszej ilości w y
stępuje mikroklin i pertyt mikroklinowy. Te formy skaleni są obecne i w tle skalnem. Siatka mikroklinu wyraźna. Jest świeży, zawiera wrostki, głównie kwarcu i serycytu. Wśród mniejszych ziarn skaleni przeważa albit o częstych zbliźnia- czeniach albitowych. Kwarzec występuje w wielkościach niejednostajnych, przeważnie w drobnoziarnistych agrega
tach. Większe ziarna w ykazują wybitne faliste znikanie światła.
Chloryt i serycyt tworzą drobne łuseczki, przerosłe tlenkami żelaza, przyczem pierwszy powstał prawdopodo
bnie z rozkładu bioty tu. Tu i ówdzie spotyka się bioty t w drobnych łuskach o wyglądzie dość jeszcze świeżym.
Akcesorycznie w ystępują tlenki żelaza oraz epidot.
Wyniki analizy planimetrycznej (w °/o°/o obj.): kwa
rzec 64, mikroklin i pertyt 15, albit 2, muskowit i serycyt 12, biotyt 3, chloryt 1, tlenki żelaza 3.
Należy zauważyć, iż ilość skaleni w ypadła zamała dla
tego, że wśród analizy planimetrycznej trudno wyłowić drobne ziarna tego minerału wśród agregatów kwarcowych.
Struktura porfiroblastyczna, tekstura łupkowa, miej
scami przypominająca gnejsy oczkowe.
Skała jest najprawdopodobniej ortognejsem mikroklino- wym, pochodnym granitu. Pierwotny drobnoziarnisty ma-
Skała jest najprawdopodobniej ortognejsem mikroklino- wym, pochodnym granitu. Pierwotny drobnoziarnisty ma-