Adwokatom. \ ' ,
c . ) D o sądu ziemskiego, przeciwko sądom, i Sędziom
zja-7
zdo-/
l i g zdowym sądom i Sędziom cywilnym, czyli gminnym, i mieyskim, przeciwko niższym Urzędnikom i Officyali*
storn, będącym przy sądzie ziemskim, handlowym, cy
wilnym, i przy Sędziach Pokoiu; przeciwko Patronom;
nakoniec przeciwko Pisarzom i Regentom wszystkich Rancellaryy aktów publicznych.
Jaki iest sposób podania skargi. r Co w niey wyrażone, i co do niey przyłączone bydź ma.
Przepis, że pociąganie do odpowiedzialności poprzedzić po
winno pozwolenie Trybunału, lub sądu do którego skarga po
daną będzie.
Jt żeli skarga sama z siebie bezzasadną i wprost odrzuconą będzie, iakiey karze oskariaiący podlega.
Przepis, że Trybunał Appellacyiny albo sąd ziemski, odrzu- Trybunału Appellacyinego, albo sądu ziemskiego podana będzie.
Przepis, że wolno iest tak trybunałowi naywyiszemu, iako też trybunałowi appellacyinemu i sądowi ziemskiemu nakazać stawienie się przed sobą, oskarżonemu urzędnikowi, dla zda
nia tłómaczenia a nawet zabezpieczenia iego osoby.
Przepis, że wolno im iest delegować urzędnika na mieysoe przewinienia, dla zebrania dowodow tyczących się oskarżenia.
P rzepis, że tak trybunał nayw yższy, iako też trybunał ap
pellacyiny i sąd ziemski maią władzę, z ważnych przyczyn, przed stanowczem nawet rozsądzeniem skargi, zawiesić w urzędowaniu
os oby , przed sobą oskarżone.
Przepis, że trybunał appellacyiny i sąd ziemski ó każdym takowym przypadku zawieszenia natychmiast trybunałowi nay- wyższemu z powodami donosić powinien.
Przepis, że stanowcze i ostateczne rozsądzenie zaniesionych Jakowych skarg, należy tylko do samego trybunału naywyż
szego. „
Przepis, że trybunał appellacyiny i sąd ziemski, ukończy
wszy instrukcyą tyczącą się oskarżenia obwinionych przed sobą urzędników, wraz z relacyą obeyinuiącą wszystkie czyny i dowo
d y, oraz z opinią i aktami zkonsygnowąnemi odsyłaią trybuna
łowi naywyiszemu do stanowczey decyzyi.
W iakim składzie i komplecie, oraz pod czyią prezydencyą 3 i
1 2 0 \
trybunał naywyższy wszystkie skargi tyczące się odpowiedzialno
ści i karności rozsądza.
Postępowańie trybunału tegoż w drodze rozsądzania tako
wych skarg.
Jeżeli trybunał naywyższy uzna oskarżonego bydź winnym odpowiedzialności i oddania pod sąd, co postanowić, i co zrobić powinien.
Jeżeli przeciwnie uzna go bydź niewinnym, co ma zawyroko
w ać, i iakie wyroku tegoż są skutki.
Warunek szczególny: że sprawy tyczące się odpowiedzialności i karności członków, należących tak do składu trybunału naywyż- szego , iako też do składu Kommissyi Rządowey Sprawiedliwości, sądzone będą w sądzie sey mowy n i, a to podług postępowania iakie
sądowi temuż ośobiio przepisane będzie.
Uwaga. Zachodzić czasem Łnogą spory tyczące się kollizyi, między sądami ziemskie ml, a sądami grodzkiemi, lub są
dem woyskowym. Rozstrzyganie takowych sporów nale
żeć będzie do trybunału nay wyższego, postępowanie więc w tey mierze obięte iest w następującym oddziale.
O d d z i a ł 6* ►
' O p o s t ę p o w a n i u s ą d o w e m w s p o r a c h t y c z ą c y c h si ę k o l l i z y i m i ę d z y s ą d a m i zi em aki e tu i, a s ą d a m i g r o d z k i e m i , l u b s ą d e m w o y s k o w y m .
Ogólny przepis: że roztrzyganie sporów tyczących się kollizyi, między sądami ziemskiemi, a sądami grodzkiemi, lub sądem woy
skowym, należeć będzie do Trybunatu Nay wyższego.
Do kogo należy donosić o takowych sporach, i wnosić wzglę
dem nich żądanie.
Co żądanie to w sobie zawierać powinno.
Postępowanie przy instrukcyi względem tegoż żądania.
Postępowanie przy stanowczem onegoż rozstrzygnieniu i iego skutki.
r o z d z i a ł XIV.
Ogólne prawidła postępowania sądowego, służące Trybunałę-*
w i iStaywyższemu, co do spraw cywilnych.
. T r e ś c.
Ogólne prawidło: że wszystkie inne przepisy postępowania sądo-5 wego cywilnego, w części I. księdze II. dla sądu ziemskiego wskaza- ne, o ile w ninieyszćy księdze nie są zmienione, i o ile tak w postę
powaniu stron, iako też w rozsądzaniu, właściwego użycia, i
zasto-- I I Ulzasto-- ■ '
1 2 Î àowania potrzebować będą, w Trybunale takie Naywyższym Zacho
wane bydź powinny.
Uwaga. Redaktor usprawiedliwia w tćm mieyacu powody dwóch swoich mniemań następuiących :
1. Ze w planie księgi ninieyszéy nie dopuszcza drogi od-wołania się do Trybunału Naywyższego, przeci
wko dwom zgodnym wyrokom sądu I. Instancyi i Trybunału Appellacyinego.
2. Że tćm ninićy nie może pi*biektować odwołania się przeciwko dwom zgodnym tymże wyrokom do Trybunału Naywyższego drogą zwyczaynćy dotąd kassacyi
Powody tych Redaktora mniemań, w słowach samćyże konstytucyi, i w naturze hierarchij sądownictwa konstytu*
cyinego, są Widoczue.
Artykuł konstytucyi i 5o stanowi Trybunały Appella**.
Cyine, które w drugićy Instancyi przesądzać będą, sprawy sądzone w sądach pierwszćy Instancyi, ( Elles statueront en
seconde instance, sur les causes jugées dans les Tribu- tiaux de première Instance. )
Artykuł konstytucyi i 5 i stanowi Trybunał Nay wyższy, sądzący w ostatniéy Instancyi wszelkie sprawy ( qui pro-
nonçera en dernier Ressort, sur toutes les causes ci
viles etc).
Stopniowanie więc powyższych trzech łnstancyy i sto
pniowanie samychźe słów tych, konstytucyi (ju g e r > sta
t u e r , prononcer) widocznie wykazuią tę myśl konstytucyi:
że nie iftnym było ićy zamiarem, iak tylko aby sądy pier
wszćy instancyi sądziły, aby Trybunały Appellaćyine prze
sądzały to co sądy pierwszćy Instancyi osądzą, aby nako- niec Trybunał Nay Wyiszy stanowił czyli orzekał, który z wyroków pierwszćy lub drugićy Instancyi, iest sprawie
dliwym na przypadek ich niezgodności.
x Konstytucya tyle dobroczynna iak iest, nie może mieć nigdy w zamiarze i aby każda sprawa przechodzić miała przez Wszystkie trzy Instancye, boby otwierała drogę do mnogiego pieniactwa, i nie robiłaby żadnćy różnicy mię-:
c »
dej sprawami osądzonemi przez wyroki dwódb pierwszych Iastancyy , 5 między sobą zgodne lub niezgodne. „
Mniemanie to Redaktora nie iest żadną nowością.
Tak było za sądownictwa dawney Rzeczypospolitej Polskiey; w tenczas były tylko dwie Instancye, to iest p ier
wsza sądy grodzkie, ziemskie, i tym podobne. Druga Trybunały Appellacyine Koronne. Dwa zgodne tych Try
bunałów Wyroki, kończyły process. W Wielkićm Xięstwie Litewskiem, ieden nawet tylko wyrok Trybunału Lite- wsL iego, kończył sprawę.
Kodex postępowania sądowego cywilnego Rządu Au- stryackiego, gdzie trzy Instancye sądowe, Instancynm Kró
lestwa Polskiego konstytucyinem podobne, exystuią, w ar
tykule 34o rozdziale X X V . stanowi takie, ze przeciw
ko dwom zgodnym wyrokom żadne dalsze odwołanie się drogą rew izji mieysca nie ma.
W sądownictwie Pruskiein, wolno było wprawdzie w wszystkich sprawach, chociaż dwoma zgodnemi wyroka
mi osądzonych, odwołać się drogą rewizyi, ale prawa tego insza była przyczyna. Pominąwszy sądy Pruskie drobniey- , sze I. Instancyi, Regencye Pruskie składały się z Sędziów iednegoi stopnia, i iedney rangi; w iednym senacie regencyi sądzono sprawy mocą 1. Instancyi, w drugim senacie teyźe samey regencyi, przesądzano też same sprawy mocą dru
giey Instancyi; że więc obydwie te Instancye znaydowały się w iednemże mieyscu i w iednymże składzie iednego sto
pnia Sędziów, ścianą tylko przegrodzonych, prawo zatem Pruskie miało przyczynę nieufania bardzo dwom nawet zgodnym wyrokom tychże Instancyy, i dla tego przeci
wko uim dozwoliło drogi rewiz^yi.
Konstytucya Królestwa stanowi sądy i Trybunały pier
w szy , drugiey i trzeciey Instancyi, zupełnie oddzielne i sto
pniowane. Zdaniem więc redaktora iest, ie wyroki dwóch to iest pierwszey i drugiey Instancyi z sobą zgodne, nie powinny podlegać odwołaniu się do trzeciey Instancyi, i że z wszystkich względów, bezpieczniey iest dla ogołu stałej sprawiedliwości, gdy process przez dwa zgodne dwóch oddzielnych Instanęyy wyroki ostatecznie osądzony będzie, iak. żeby po dwóch takowych zgodnych wyrokach, miał przychodzić leszcze pod trzeci, a może przeciwny pierwszym dwom zgodnym, lecz ieden tylko trzeciey Instancyi wyrok Co do drugiego.
Gdyby odwołanie się przeciwko dwom zgodnym, pier
wszey i drugiey Instancyi wyrokom , drogą znanej dotąd