CZĘŚĆ I - UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
7. Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia
7.2. Infrastruktura społeczna
7.2.1. Oświata.
Na terenie gminy funkcjonuje w 2017 roku:
Samorządowe Przedszkole w Sawinie.
Szkoła Podstawowa w Bukowie Wielkiej.
Szkoła Podstawowa w Czułczycach.
Szkoła Podstawowa w Wólce Petryłkowskiej.
Zespół Szkól Publicznych w Sawinie.
Uzupełnieniem oferty szkoły podstawowej jest hala sportowa oraz boisko wielofunkcyjne.
Według Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku 9,2% ludności posiadało wykształcenie wyższe, 1,6% wykształcenie policealne, 8,8% średnie ogólnokształcące, a 16,0%
średnie zawodowe. Wykształceniem zasadniczym zawodowym legitymuje się 23,8% mieszkańców gminy Sawin, gimnazjalnym 6,7%, natomiast 30,7% podstawowym ukończonym. 3,3%
mieszkańców zakończyło edukację przed ukończeniem szkoły podstawowej.
W porównaniu do całego województwa lubelskiego mieszkańcy gminy Sawin mają znacznie niższy poziom wykształcenia. Wśród kobiet mieszkających w gminie Sawin największy odsetek ma wykształcenie podstawowe ukończone (31,8%) oraz zasadnicze zawodowe (17,9%). Mężczyźni najczęściej mają wykształcenie zasadnicze zawodowe (29,7%) oraz podstawowe ukończone (29,5%). 15,3% mieszkańców gminy Sawin w wieku potencjalnej nauki (3-24 lata) zalicza się do przedziału 3-6 lat - wychowanie przedszkolne (14,0% wśród dziewczynek i 16,5% wśród chłopców).
Na tysiąc dzieci w wieku przedszkolnym, 620 uczęszcza do placówek wychowania przedszkolnego. Na jedno miejsce w placówce wychowania przedszkolnego przypada 3,16 dzieci w wieku przedszkolnym.
W grupie wiekowej 3-24 lata na poziomie podstawowym (7-12 lat) kształci się 23,7%
ludności (24,5% wśród dziewczynek i 23,0% wśród chłopców). Na 1 oddział w szkołach podstawowych przypada 12 uczniów. Współczynnik skolaryzacji brutto (Stosunek wszystkich osób uczących się w szkołach podstawowych do osób w wieku 7-12 lat) wynosi 83,09. Wśród mieszkańców w wieku potencjalnej nauki 12,4% zalicza się do przedziału 13-15 lat - kształcenie na poziomie gimnazjalnym (13,5% wśród dziewczyn i 11,4% wśród chłopaków). Na 1 oddział w szkołach gimnazjalnych przypadało 21 uczniów. Współczynnik skolaryzacji brutto (Stosunek wszystkich osób uczących się w szkołach gimnazjalnych do osób w wieku 13-15 lat) wynosi 80,56.
W grupie wiekowej 3-24 lata na poziomie ponadgimnazjalnym (16-18 lat) kształci się 17,6%
mieszkańców (17,7% wśród dziewczyn i 17,5% wśród chłopaków). W przedziale wiekowym odpowiadającym edukacji w szkołach wyższych (19-24 lat) znajduje się 30,9% mieszkańców gminy Sawin w wieku potencjalnej nauki (30,2% kobiet i 31,6% mężczyzn).
Należy dążyć do specjalizacji młodzieży w konkretnych zawodach - w rzemiośle i zdefiniowanych zawodach, które oferowane są w szkołach zawodowych. Edukacja w konkretnym zawodzie może sprzyjać rozwojowi gminy oraz regionu i może przyczynić się do minimalizacji bezrobocia.
7.2.2. Administracja.
Na terenie gminy funkcję administracyjną sprawuje Urząd Gminy w Sawinie.
Poza tym na terenie gminy zlokalizowane są następujące urzędy i instytucje:
Urząd Pocztowy w Sawinie.
Parafia Rzymskokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego w Sawinie.
Parafia Rzymskokatolicka w Bukowie Wielkiej.
Parafia Rzymskokatolicka w Czułczycach.
oraz służby interwencyjne:
Posterunek Policji w Sawinie.
Ochotnicza Straż Pożarna w Sawinie, Bukowie Wielkiej, Łukówku, Czułczycach, Serniawach, Krobonoszy i Petryłowie.
7.2.3. Kultura.
Na terenie gminy działają następujące placówki z zakresu kultury i sportu, są to:
Gminna Biblioteka Publiczna w Sawinie.
Gminny Ośrodek Kultury w Sawinie.
Stowarzyszenie Rozwoju Innowacji i Biznesu „Integracja”.
Klub Sportowy Sawena Sawin.
Regionalne Towarzystwo Gminy Sawin.
Stowarzyszenie Kobiet Gminy Sawin.
Klub Strzelecki „Strzelec Sawin”.
W kalendarz gminy wpisały się imprezy coroczne:
Turniej sołectw i festyn rekreacyjno-sportowy.
Festyn „Noc Świętojańska” najbliższa sobota po 24 czerwca.
Eliminacje do Memoriału Jaśmina – lipiec (Ośrodek Jeździecko-Hodowlany Koni Huculskich
w Bukowie Małej).
Dni Sawina ostatnia sobota i niedziela sierpnia (festyn rekreacyjno-sportowy połączony z dożynkami).
11 listopada festyn Niepodległościowy.
oraz cykliczne:
Ogólnopolski Zjazd Sawiniaków.
Ogólnopolski Zlot Kombatantów I Drezdeńskiego Korpusu Pancernego.
Gmina nie posiada hali sportowej lub hali widowiskowej, w której mogłyby odbywać się imprezy sportowe.
7.2.4. Turystyka i rekreacja.
Gmina Sawin należy do miejsc atrakcyjnych pod względem turystyki i rekreacji ze względu na unikatowe walory przyrodnicze oraz odpowiednią bazę wyjściową dla ekoturystyki oraz wypoczynku rekreacyjno-sportowego. Wędrując po terenie gminy można spotkać niczym nie skażona przyrodę i pomniki kultury materialnej.
Rozwój gospodarczy obszaru przebiega zgodnie z koncepcją zrównoważonego rozwoju, a tym samym zasoby środowiska naturalnego stanowią cenny element wpływający na rozwój regionu i jego funkcji agroturystycznej oraz turystyczno – rekreacyjnej. W zakresie rozwoju przedsiębiorczości dominującym sektorem są drobni przedsiębiorcy, których działalność nie wpływa negatywnie na stan środowiska naturalnego.
Do atrakcji turystycznych, stanowiący podstawę rozwoju turystycznego gminy, należy zaliczyć:
dziką, nieskażoną przyrodę,
atrakcyjność turystyczna - walory środowiska naturalnego - zalesienie obszaru, czyste
środowisko, występowanie obszarów objętych szczególną ochroną,
tereny leśne,
pomniki przyrody,
walory rekreacyjne terenów gminy,
dobre warunki do rozwoju turystyki pieszej, rowerowej i konnej,
warunki do rozwoju agroturystyki (czyste środowisko, zainteresowanie rolników),
istnienie możliwości wypromowania lokalnego produktu ( tradycje składowania wina),
zabytki architektoniczne
położenie przygraniczne,
dostępność zewnętrznych środków finansowych Unii Europejskiej i krajowych wspierających rozwój obszarów wiejskich,
rosnące zainteresowanie agroturystyką i turystyka aktywną.
Przez gminę został wytyczony następujący szlak rowerowy:
Janów Podlaski – Hrubieszów
Przez gminę został wytyczony następujący szlak konny:
Poleski Szlak Konny, przebiegający przez Stawską Górę, rezerwaty przyrody „Bachus”
i „Serniawy”. Jest on uzupełnieniem dla istniejących tras pieszych (Szlak Rezerwatów Przyrody) i rowerowych (Nadbużański Szlak Rowerowy)
Przez gminę został wytyczony następujący szlak turystyczny:
Pojezierny Południowy - z Urszulina do Hniszowa długości 57,8 km, który przebiega przez teren całej gminy południowym skrajem kompleksu „Bagno Bubnów” Poleskiego Parku Narodowego, przecina krawędź Pagórów Chełmskich obejmując północną część Chełmskiego Parku Krajobrazowego i opada ku dolinie Bugu w płn. Rejonie Obniżenia Dubienki.
Zespół Parków Krajobrazowych Polesia opracował ścieżkę przyrodniczą „Bachus”
o długości 4,5 km. Ścieżka zaczyna się od głazu narzutowego o nazwie „Kamień Powstańców” i prowadzi przez różne typy siedlisk leśnych.
Gmina Sawin opracowała też szlaki lokalne np. „Śladami powstań narodowych”, upamiętniające ważne wydarzenia z historii Polski.
Na terenie gminy znajdują się następujące obiekty sportowe:
Stadion sportowy w Sawinie.
Strzelnic sportowa w Sawinie.
Boisko sportowe przy szkole podstawowej w Wólce Petryłkowskiej i Bukowie Wielkiej.
Boisko wielofunkcyjne w Sawinie i Czułczycach.
W chwili obecnej baza turystyczna opiera się o obiekty agroturystyczne, co jest prawidłowym kierunkiem rozwoju, ale niewystarczającym. Należy wprowadzić zróżnicowana formę obiektów noclegowych od pól namiotowych do obiektów klasy 3, 4 i 5 gwiazdek. Co wprowadzi alternatywę do typowych obiektów agroturystycznych i zwiększy konkurencyjność gminy w regionie.
Gmina charakteryzuje się turystyką przyrodniczą i wypoczynkową. Turystyka na terenie gminy będzie jednym z głównych kierunków rozwoju, w związku z czym należy rozwijać bazę turystyczną zarówno noclegowa jak i usług gastronomii i handlu oraz podnosić jej standardy. Jest to jedno z najważniejszych uwarunkowań rozwoju.
Na terenie gminy działa Ośrodek Jeździecki „Żurawiejka” oraz Hodowla Koni Huculskich
„Dzikie Pola”, które działają w Bukowie Małej. Ośrodki te organizują zawody i pokazy konne.