Inicjatywa INTERREG – istota i funkcjonowanie oraz znaczenie euroregionalne

Inicjatywa ta powstała jako pomoc dla peryferyjnych regionów granicznych krajów członkowskich w celu promowania współpracy przygranicznej, międzyre-gionalnej i ponadnarodowej i takie też są jej tzw. trzy komponenty:

– komponent A – promowanie regionalnego rozwoju obszarów przygranicz-nych, transgranicznych i euroregionów;

– komponent B – promowanie współpracy ponadnarodowej, wspólne inicja-tywy władz lokalnych, regionalnych krajowych państw członkowskich w celu po-głębiania integracji i rozwiązywania wspólnych problemów;

– komponent C – promowanie współpracy międzyregionalnej, wymiana praktyk objętych programem INTERREG A i B.

Szczegółowy zasięg terytorialny oraz merytoryczny INTERREG (A, B i C) obrazuje tabela 4.25. 700 2020 2847 4875 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500 5000

Tabela 4.25. Zasięg geografi czny i tematyczny INTERREG

Zasięg geografi czny Zasięg tematyczny

1 2 3

INTERREG A

Wszystkie obszary przygraniczne wzdłuż wewnętrznych i zewnętrznych granic UE oraz przynależność obszaru do poziomu NUTS 3

– promocja regionów przybrzeżnych, wiej-skich i miejwiej-skich dotycząca m. in.: tworzenia planów zagospodarowania przygranicznych obszarów, ochrony obszarów leśnych jak i całego środowiska, promocja aktywności gospodarczej na obszarach wiejskich; – wspomaganie rozwoju przedsiębiorczości i małych fi rm dotyczące m. in.: tworzenia programów doradczych i inwestycyjnych dla sektora MSP, wprowadzania nowych pro-duktów turystycznych;

– promocja integracji rynku pracy i integracji społecznej dotycząca m. in.: działań na rzecz wdrażania paktów odnośnie zatrudnienia, mających na celu społeczną integrację; – współpraca odnośnie rozwoju technolo-gicznego, kultury, edukacji, zdrowia, badań naukowych dotycząca m. in.: współpracy między ośrodkami edukacyjnymi, nauko-wymi, skutkującej np. tworzeniem nowych miejsc pracy;

– ochrona środowiska dotycząca m.in. dzia-łań monitoringowych, prewencyjnych, pro-mocyjnych w zakresie korzystania z alterna-tywnych źródeł energii;

– podstawowa infrastruktura dotycząca m. in.: poprawy więzi między przygranicznymi regionami;

– współpraca obejmująca dziedzinę prawa i administracji dotycząca m. in.: projektów pilotażowych, studiów, szkolenia persone-lu granicznego, ograniczenia problemów w funkcjonowaniu jednolitego rynku po obu stronach granicy;

– współpraca między instytucjami i oby-watelami dotycząca m. in.: szkoleń języko-wych, fi nansowania przedsięwzięć mających na celu integrację mieszkańców.

Tabela 4.25. cd.

1 2 3

INTERREG B

– zachodni obszar śródziemnomorski obej-mujący: regiony Hiszpanii, Włoch, Portuga-lii, Francji, Gibraltar oraz cała Grecję; – obszar alpejski składający się z: regionów Francji, Włoch, Niemiec i całej Austrii; – Obszar atlantycki obejmujący: regiony Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji oraz całą Irlandię i Portugalię

– Południowo-Zachodnia Europa obejmują-ca: Gibraltar, regiony Francji oraz całą Por-tugalię i Hiszpanię;

– Północno-Zachodnia Europa obejmująca: regiony Niemiec, Holandii i Francji oraz całą Belgię, Wielka Brytanię, Irlandię i Luksem-burg;

– Obszar Morza Północnego składający się z: regionów Belgii, Holandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii oraz całej Danii;

– Obszar Morza Bałtyckiego składający się z: regionów Polski, Niemiec oraz całej Szwecji, Danii, Finlandii, Estonii, Łotwy i Litwy; – Cadses składający się z: regionów Niemiec i Włoch, z całej Austrii, Polski, Grecji, Sło-wacji, Słowenii i całych Czech i Węgier; – Północne peryferia składające się z: regio-nów Szwecji i Finlandii i całej Wielkiej Bry-tanii;

– Archimed obejmujący: regiony Włoch i całą Grecję;

– Obszar karaibski składający się : Martiniki, Gwadelupy, Gujany;

– Obszar obejmujący: Azory, Maderę, Wyspy Kanaryjskie;

– Obszar Oceanu Indyjskiego składający się z: wyspy Reunion należącej do Francji

– współpraca pomiędzy miastami jak i współ-praca regionów miejskich i wiejskich poprzez tworzenie strategii rozwoju przestrzennego. Przykładami projektu w ramach tego prio-rytetu były: opracowanie strategii rozwoju w obszarach wsparcia; zwiększenie poziomu współpracy w regionach metropolitarnych w zakresie innowacji i badań;

– rozwój systemów transportowych oraz spo-łeczeństwo informacyjne. Do tego priorytetu zaliczały się takie projekty jak m.in. promo-cja transportu, który jest przyjazny dla środo-wiska; zwiększenie udziału technologii infor-macyjnych w administracji i biznesie; – ochrona środowiska oraz zarządzanie za-sobami naturalnymi i dziedzictwem kultu-rowym. Przykładowymi projektami były m. in.: opracowywanie strategii dotyczących za-pobiegania suszom i powodziom; promocja odnawialnych źródeł energii;

– obszary wsparcia o charakterze specyfi cz-nym. Realizowanymi projektami w ramach tego priorytetu były m.in. współpraca pomię-dzy regionami nadmorskimi i wyspami oraz peryferyjnymi.

1 2 3

INTERREG C

– strefa Południe obejmująca: regiony Fran-cji, GreFran-cji, Włoch, Gibraltar oraz cały obszar Malty, Cypru, Hiszpanii i Portugalii; – strefa Zachód obejmująca: regiony Niemiec i Francji jak i cały obszar Holandii, Belgii, Luksemburga, Irlandii i Wielkiej Brytanii; – Strefa Północ obejmująca: regiony Polski i Niemiec oraz cały obszar Szwecji, Danii, Litwy, Łotwy, Estonii i Finlandii;

– Strefa Wschód obejmująca: regiony Pol-ski, Grecji, Włoch, Niemiec oraz cały obszar Czech, Austrii, Słowenii, Węgier i Słowacji

– współpraca między instytucjami wdraża-jącymi projekty transnarodowe lub przygra-niczne, które realizowane były w ramach inicjatyw INTERREG;

– współpraca odnośnie rozwoju obszarów miejskich;

– współpraca międzyregionalna skupiona na obszarach takich jak: tożsamość regional-na, społeczeństwo informacyjne, regionalna gospodarka oparta na technologicznych in-nowacjach i wiedzy

Źródło: opracowanie własne na podstawie:http://ec.europa.eu/regional_policy/interreg3/ images/pdf/int3a_eur15_a4p.pdf; http://www.interreg.gov.pl/INTERREG+IIIB/INTERREG+III-B+CADSES/; http://www.interreg3c.net/sixcms/detail.php?id=310

Przegląd priorytetów fi nansowanych reprezentowanych przez IW jest więc bardzo szeroki, wszystkie one niwelują najbardziej jaskrawe dysproporcje spo-łeczne, gospodarcze i szeroko pojęte regionalne. Ich istotą jest również to, iż „po-magały” krajom nieczłonkowskim, gdy te sąsiadowały z państwem unijnym według zasady: INTERREG (zwłaszcza komponent A) nie opuszcza granic UE, ale wywołuje po drugiej stronie u sąsiada nieunijnego tzw. inicjatywę lustrzaną. Takimi inicjatywami były i są PHARE (kraje Europy Środkowo-Wschodniej), TACIS (kraje WNP), MEDA (kraje śródziemnomorskie), EDF (kraje AKP).